کورد دلۍ چەرخەکا تاریخینە
بەشۍ: دوەسەڎ و حۆتەمە
نویستەی: #هاوڕێ باخەوان#
ساڵەو (1887ز): چن تۊمارێ پېوەس پی ساڵېوە ئینێ وەردەسەنە:
* نۆلدکەی تاریخنویس، بەهۊکارو قۊمیاو ڕۊجیارگېریایۆ (وەرگېریای) تاریخو پێمانو ئاشتی میانو ماد و لیدەکاش ئېستەنۆ.
* داگیرکەری ئێرانی ناچاربی داوازییەکانو کوردەکانو ورمێ بەجابارۊن و هەرمان وکارو شارەکەیچ کۆت چېرو دەسو کوردەکا.
* حاجی کاک ئەحمەدی شێخ ئەچی ساڵېنە دلۍ شارو سلێمانی کۊچی دمایینش کەردەن.
* زانای سویسری ئەلبەرت سۆسین (1844-1899ز) کە پرۆفیسۆرو بەشو زوانەوانی بییەن جە زانشتگاو لایبزگی، بە هامبەشی (ئەگن پێرین)ی دۋۍ بەرگېشا بە نامۍ کەشکۆڵی کوردییۆ بەرکەردۍ، کە بەرگی دوەمشان ساڵەو (1890ز) بەرشی.
* ئێران ئەشناسی ڕووسی (ڤ.ئا.ژوکۆڤسکی) وتارێش بە نامۍ مەزهەبو ئەهلو هەقی جە پێرسیانە وەڵاکەردۆ، ئینەیچ یەکەمین چەنەکۊڵیای تازەن سەرو دیالێکتو گۊرانی.
* چڼیین تەختە گڵینۍ سەردەمو ئەخناتونی دلۍ تل العمارنی وڵاتو میسری ئەچی ساڵېنە ئېزیێنێ، دلېشانە پېوەڼی میانو میتانییەکان و میسریە کۊنەکان بەرمەوزان.
* ئەچی ساڵېنە، کۊلیژو سەربازی جە ئەستەمبوڵ بە فەرمانو موستەفا پاشای یاموڵکی بنیاڎنریان، دماتەر بی بە سوپاسالار دلۍ سوپاو عوسمانینە.
* ئەچی ساڵېنە، حوسێن قولیخان موستەفا قولیخانی دیوانبەگی کۊچی دمایینش کەردەن.
* ئەچی ساڵېنە، کوردئەشناسی بەنامبانگی ڕووسی (یوسف ئابکارۆڤیج ئۆربیللی) ئامان دنیا.
* عیزەت تۊپچی، ئەچی ساڵېنە دلۍ شارو سلێمانی ئامان دنیا.
* ئەمین ئاغا، ئەچی ساڵېنە دلۍ شارو کۆیەی کۊچی دمایینش کەردەن.
* بەهرام پاشای دیاربەکری، پەی ماوەو ساڵێ بییەن بە فەرمانڕەواو سلێمانی.
* گۊرانیواچ حەمدی ئەفەندی ئەمین ئاغا ئەچی ساڵېنە ئامان دنیا.[1]