Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 519,012
Wêne 106,690
Pirtûk PDF 19,302
Faylên peywendîdar 97,311
Video 1,392
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd...
Pirtûkxane
Lenînîsm
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
الجذور الكوردية لِبعض الكلمات العربية (3)
Kurdîpêdiya bûye Kurdistana mezin, hevkar û arşîvkarên wê ji her alî û zaravayan hene.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

الجذور الكوردية لِبعض الكلمات العربية (3)

الجذور الكوردية لِبعض الكلمات العربية (3)
الجذور الكوردية لِبعض الكلمات العربية (3)
مهدي كاكه يي
الحوار المتمدن-العدد: 6834 - 2021-03 -07 - 16:27
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات

في الحلقتَين السابقتَين تحدثنا عن 30 كلمة كوردية داخلة في اللغة العربية. في هذه الحلقة نواصل الحديث عن المزيد من الكلمات الكوردية المُقتبَسة من قِبل العرب.
31. تنور: وهي مأخوذة من الكلمة الكوردية (تەنوور Tenûr). هذه الكلمة باللغة الميدية هي (تەنووره Tenûre) وباللغة الپهلوية هي (تەنوور Tenûr) (26). دخلت هذه الكلمة الكوردية في القرآن (وفار التنور) (سورة هود 40/11) [26].
32. ثروة: متأتية من الكلمة الكوردية المركبة (سەروەت Serwet)، حيث أنّ كلمة (سەر Ser) تعني بالكوردية (المبلغ المتبقي من بيع وشراء شيء ما)، وأنّ كلمة (وەت wet) تعني بالكوردية (تعظيم) وبذلك (سەروەت Serwet) تعني (مبلغ كبير من المال) (27).
33. ثُريّا: هذه الكلمة متأتية من إسم إله النور والحكمة (سور - سورياش) الكاشية والتي أصبحت الآن تدل على المصباح. في اللغة الكوردية، أصبحت هذه الكلمة (سوريا) [28].
34. ثريد: متأتية من الكلمة الكوردية (تريت Tirît) (29).
35. ثورة: يذكر الپروفيسور (جمال نەبەز) أنّ الكلمة العربية (ثورة) مأخوذة من الكلمة الكوردية (شۆرە Şore) التي تعني (العنف والإنفجار والإنتفاضة)(30).
36. جاموس: هذه الكلمة لها جذر سومري، حيث أن إسم الثور في السومرية هو (گود Gud). في اللغة الكوردية (گا Ga) تعني (ثور) و(مێش Mêş) تعني (حيوان) وبتركيب الكلمتَين، تصبح الكلمة المركبة (گامێش GaMêş) وتعني (جاموس) باللغة الكوردية وهكذا نرى أن كلمة (جاموس) العربية مقتبسة من اللغة الكوردية. حسب تفسير الپروفيسور (جمال نبز) أن كلمة (جاموس) متأتية من الكلمة الكوردية (گامێش Gamêş) أو (گامووش Gamûş) والتي باللغة الپهلوية هي بِصيغة (گاڤمێش Gavmêş)، حيث أن (گا) تعني (ثور) و (مێش Mêş) تعني (غنم) وبذلك (گامێش Gamêş) يعني (غنم كبير بِقدر الثور) (31).
37. جبل: يذكر الباحث المصري الدكتور (لويس عوض) في كتابه (مقدمة في فقه اللغة العربية) أن أسلاف الكورد الگوتيين، كانوا يطلقون إسم (گبَلْ Gebel) على (جبل) و أن العرب أخذوا هذه الكلمة الگوتية و أدخلوها الى اللغة العربية بعد أن غيّروا حرف ال(گ G) الى حرف ال(ج) بسبب إنعدام هذا الحرف في اللغة العربية.
38. جَرَبْ: هذه الكلمة مأخوذة من الكلمة الكوردية (گەڕ Geř) التي تعني (مجروب أي شخص مصاب بِمرض الجرب). هذه الكلمة في اللغة الپهلوية لها نفس صيغة الكلمة الكوردية (32).
39: جُرُف: متأتية من لغة آڤێستا الميدية، من كلمة (گڤرە Givre) التي تعني (شيء مخفي وموضوع في مكانٍ عميق)، حيث أن الجُرُف له علاقة بالعُمق. دخلت هذه المفردة الكوردية في القرآن (أسس بنيانه على جرف هار...) (سورة التوبة 109/9)(33).
40. جَرَيان: مأخوذة من الكلمة الكوردية (گەریان Geryan) التي تعني (حركة وإنتقال). هذه الكلمة إنتقلت الى اللغة التركية بِصيغتها العربية على شكل (Cereyan)(24).
41. جزَر: هذه الكلمة العربية مقتبسة من الكلمة الكوردية (گێزەر Gêzer) (35).
42. جص: مأخوذة من الكلمة الكوردية (گەچ Geç). التي هي نفس الصيغة في اللغة الپهلوية (36).
43. جلّاب: هذه الكلمة مأخوذة من الكلمة الكوردية (گوڵاو Guław) التي تعني (ماء الورد) (37).
44. جلطة: مأخوذة من الكلمة الكوردية (شەڵتە Şełte) التي تعني (العود الذي يتم به نتف القطن) والذي بمرور الوقت تغيّرت في الكوردية الى (شەلاق Şelaq) (19).
45. جمع: الكلمة العربية (جمع) ومشتقاتها مثل (جماعة، جمعة، تجمّع، جِماع، إجماع، إجتماع، جموع، مجموع... الخ)، مأخوذة من الكلمة الكوردية (جَم Cem) التي هي كلمة كوردية قديمة والتي تعني (تجمّع أو اجتماع) والتي لا تزال باقية في فروع الديانة اليزدانية مثل الديانة اليارسانية والهلاوية. محل إقامة المراسيم الدينية وتقديم النذور عند الهلاويين يُسمّى ((جَمَڤي Cemevi) وعند اليارسانيين يُسمّى (جَمخانه Cemxane) أي (محل التجمّع). الكلمة الكوردية (جَم Cem) متأتية من كلمة (كۆم Kom) المشتقة منها على سبيل المثال كلمة (كۆمەڵەKomełe ) التي تعني (جمعية و(گۆماو Gomaw) التي تعني (مستنقع). في الكلمة الأخيرة تحول حرف (ك) الى حرف (گ) الذي يحصل في بعض الأحيان في اللهجة اللورّية. (38).
46. جمهور: مأخوذة من الكلمة الكوردية (كۆمارKomar ) التي تتألف من كلمة (كۆم Kom) التي تعني (مجموعة من الناس يعيشون معاً بسبب علاقات تربطهم مع البعض)، و من كلمة (ئار Ar) التي تعني (مكان العيش والسكن). من الجدير بالذكر أنّ (ئار Ar) هي إختزال الكلمة الكوردية (هەوار Hewar). كما أنّ كلمة (ڤارا Vara) في اللغة السنسكريتية وكلمة (ڤار Var) في لغة الآڤيستا واللغة الپهلوية تعنيان أيضاً (مكان). كلمة (كۆمارKomar ) تعني (جمهورية) في اللغة الكوردية في الوقت الحاضر وأن الكلمة العربية (جمهورية) مأخوذة من هذه الكلمة الكوردية (39).
[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 49 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | https://www.ahewar.org/- 11-03-2024
Gotarên Girêdayî: 15
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 07-03-2021 (3 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ziman zanî
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 94%
94%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 11-03-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 11-03-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 11-03-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 49 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Jiyaname
Viyan hesen
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
Lenînîsm
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Kerim Avşar
Jiyaname
Necat Baysal
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye

Rast
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Di ziman de xêv û morfolojî
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
05-05-2024
Aras Hiso
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Lenînîsm
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
19-05-2024
Sara Kamela
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
MEDRESEYA QUBAHAN
Babetên nû
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 519,012
Wêne 106,690
Pirtûk PDF 19,302
Faylên peywendîdar 97,311
Video 1,392
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Jiyaname
Viyan hesen
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
Lenînîsm
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Kerim Avşar
Jiyaname
Necat Baysal
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.688 çirke!