Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê
12-06-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Cemal Nebez
12-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 43
11-06-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
11-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
07-06-2024
Sara Kamela
Partî û rêxistin
Xoybûn
04-06-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Şukrî Muhemmed Sekban
04-06-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Pêşewa Qazî Mihemed, tevî çend serkirdeyên Komara Mahabadê, 1946
02-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Sê şehîd ji kesayetiyên navdar ên Komara Mehabadê Qadî Mihemed, Seyf Qadî û Sadrî Qadî
02-06-2024
Aras Hiso
Cih
Qumlix
02-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 518,733
Wêne 105,257
Pirtûk PDF 19,488
Faylên peywendîdar 97,521
Video 1,396
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI ...
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi...
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Cemal Nebez
الأكراد والأمازيغ: صور متقابلة!
Kurdîpêdiya wergirtina agahdariyê hêsantir dike, Ji ber vê yekê mîlyonek agahdarî li ser telefonên we yên destan tomar kir!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

الأكراد والأمازيغ: صور متقابلة!

الأكراد والأمازيغ: صور متقابلة!
توجد في العالم العربي جماعتان عرقيتان كبيرتان، ساهمتا في صناعة التاريخ العربي- الإسلامي في السابق، إلا أنهما خرجتا أو أُخرجتا من مسار هذا التاريخ في العصر الحالي.

والجماعتان هما الأكراد في مشرق العالم العربي والطوارق في مغربه. وتكاد كل منهما تكون صورة طبق الأصل عن الأخرى. فالأكراد والطوارق مسلمون وليسوا عرباً. وهم منتشرون في دول عدة.

ينتشر الأكراد في إيران والعراق وسوريا وتركيا. وينتشر الطوارق في الجزائر وليبيا ومالي والنيجر وبوركينا فاسو. والأكراد لعبوا دوراً مهمّاً في التاريخ عندما تبوأ صلاح الدين الأيوبي قيادة المنطقة، وقاد العرب المسلمين في معركة التحرير ضد قوات الفرنجة (الصليبيين) واستعاد القدس منهم.والطوارق لعبوا دوراً مماثلاً في مغرب العالم العربي عندما أقاموا دولة المرابطين في المغرب التي دافعت وحمت الأندلس وكانت عاصمتها مراكش.

وكان منهم يوسف بن تاشفين الذي أخّر سقوط غرناطة زمناً طويلاً، بعد أن تهاوت الدويلات الإسلامية في الأندلس الواحدة بعد الأخرى. وبعكس صلاح الدين الأيوبي الذي كان يجيد العربية، إلى جانب لغته الأم، فإن يوسف بن تاشفين كان يتحدث بالأمازيغية التماشقية التي يتحدث بها الطوارق اليوم، ولم يكن يعرف من العربية سوى ما يحفظه من آيات القرآن الكريم، لتلاوته أثناء الصلاة.ويسجل تاريخ الأكراد تآمراً دوليّاً عليهم (من بريطانيا ثم من الولايات المتحدة).

وكذلك فإن تاريخ الطوارق وهم من قبائل صنهاجة الأمازيغية، يعرف تآمراً دوليّاً، خاصة من فرنسا التي احتلت معظم منطقة الساحل وشمال إفريقيا.وثمة تماثل حتى في خيبات الأمل من بعض الحكام العرب. فالأكراد الذين عقدوا اتفاقاً مع صدام حسين بشأن حقوقهم الوطنية، خسروا كل هذه الحقوق عندما عقد صدام اتفاقاً مع شاه إيران بشأن اقتسام مياه شط العرب. ومنذ ذلك الوقت (1974) وجد الأكراد أنفسهم بين مطرقة صدام وسندان الشاه.وواجه الطوارق أيضاً في مالي الوضع ذاته تقريباً، عندما حاولوا انتزاع حقوقهم الوطنية في الستينيات من القرن الماضي. يومها كان على رأس الدولة في مالي موديبو كيتا الذي انضم إلى المعسكر الاشتراكي، مما مكنه من الحصول على دعم عبد الناصر الذي كان يتزعم هذا المعسكر في إفريقيا وفي العالم العربي. وتحت مظلة الدعم الناصري، تعرض الطوارق إلى مذابح واسعة النطاق على يد قوات الرئيس المالي كيتا، حتى إن مئات الآلاف منهم اضطروا إلى الهجرة إلى الدول المجاورة، ومن بينها الجزائر وموريتانيا (وكانتا تحت الحكم الفرنسي).حاول صدام استغلال الأكراد في صراعه مع شاه إيران محمد رضا بهلوي. وحاول الشاه استغلالهم أيضاً ضد صدام.

ولكن فشل الاثنين في ذلك دفعهما إلى التفاهم على حساب الأكراد. وحتى عندما سقط تفاهم الشاه وصدام، تحولت المناطق الكردية إلى مسرح لصراعهما. وكان الطوارق ضحايا لعبة صراع مماثلة أيضاً.فقد لعب القذافي دور صدام أثناء حربه على تشاد. وذلك عندما أغرى -بعطاءاته المالية- الطوارق للانضمام إلى قواته في الحرب الصحراوية التي يجيدونها إلى حد الاحتراف. ولكن عندما فشلت الحرب تخلّى عنهم كالليمونة المعصورة. إلا أنه أعاد توظيفهم في مواجهة الثورة الليبية عن طريق الإغراءات المالية أيضاً.ولا شك في أن دور هؤلاء المرتزقة أخّر سقوط القذافي لأسابيع عدة، ولكنه لم ينقذه، فكانت نهايته المأساوية.وبسبب هذه الخلفية، لم تعرف مناطق الأكراد في شمال العراق، ولا مناطق الطوارق في شمال مالي، أي مشروع تنموي، على رغم أن المنطقتين غنيتان بالمعادن، خاصة النفط واليورانيوم وتعود مأساة الطوارق في المغرب العربي إلى أن فرنسا التي احتلت شمال وغرب إفريقيا، قسمت المنطقة إلى دول، وحددت لها حدودها من دون أن تراعي حقوق الأمازيغ الذين وجدوا أنفسهم مقسمين وموزعين في دول عدة. وهذا ما فعلته بريطانيا للأكراد في المشرق العربي أيضاً.

ثم إن فرنسا أجرت تجاربها النووية الأولى في الصحراء الإفريقية، حيث ينتشر الطوارق. ولم تراع وجودهم الإنساني أو تعره أي اهتمام. وهو ما فعله صدام عندما قذف القرى والبلدات الكردية في شمال العراق بالغازات السامة دون أن يراعي وجودهم الإنساني، أو يوليه أي اعتبارلقد أدى سوء معاملة الأكراد في المشرق العربي، والأمازيغ -ومنهم الطوارق- في المغرب العربي إلى دفع كل منهم إلى التطرف في الإعراب عن هويته الذاتية. وذهب كل منهم إلى التمسك بالإسلام وقطع صلته بالعروبة. وأكثر ما تجلى ذلك في مطلع الثمانينيات من القرن الماضي، عندما قامت أول حركة تمرد في مدينة تيزي أوزو في الجزائر، على قاعدة نحن مسلمون ولسنا عرباً. وذلك للإعراب عن معارضة التعريب على حساب الثقافة الأمازيغية.لقد أدى التجاهل العربي للخصوصيات القومية للأكراد من جهة وللأمازيغ من جهة ثانية إلى تعميق هذه الخصوصيات وإلى الذهاب بعيداً في الإعراب عنها والتمسك بها، حتى أن اللغة الأمازيغية المحكية تحولت الآن إلى لغة مكتوبة.

وهنا تجدر الإشارة إلى أن مدينة تومكبتو التي أعلنها الطوارق عاصمة لهم بعد انفصالهم عن مالي إثر الانقلاب العسكري الذي أطاح الحكومة الشرعية، توجد فيها ثروة كبيرة من المخطوطات الإسلامية التي سبقت عصر النهضة في أوروبا.وتتجمع هذه الثروة في موقعين أساسيين، هما المسجد الكبير في تومكبتو الذي أعلنته منظمة اليونسكو جزءاً من التراث العالمي، ومركز أحمد بابا التنبكتي. وكان هذا التراث معرضاً للخطر من جراء زحف رمال الصحراء على المدينة، ومن جراء عدم توافر الصيانة العلمية الضرورية للمخطوطات في بيئة صحراوية شديدة الحرارة. أما الآن، فإضافة إلى ذلك تتعرض هذه الثروة الإسلامية- الإنسانية إلى الأخطار المترتبة عن الصراعات المسلحة التي تشهدها المدينة. إن قذيفة مدفعية قد تصيب المسجد (أو مركز أحمد بابا) كافية لإحراق ما فيهما من مخطوطات لا تقدر بثمن.واليوم يشهد شمال العراق ولادة كردستان. صحيح أن هذه الولادة تتم تحت مظلة الدستور الاتحادي العراقي، إلا أنها قد تشكل نواة لكيان قومي طالما تطلع الأكراد إليه. ولقد سارع الطوارق في شمال مالي أيضاً إلى القفز من الهيمنة الإفريقية الكاملة والمباشرة إلى إعلان استقلال أزواد.وكما يتطلع الأكراد إلى التواصل القومي وحتى السياسي مع المناطق الكردية في تركيا وإيران وسوريا، كذلك يتطلع الطوارق إلى التواصل القومي أيضاً مع المناطق الأمازيغية الأخرى في الجزائر وليبيا والمغرب، والنيجر، وحتى بوركينا فاسو.لقد أصبحت كردستان العراق مفتاح الاستقرار والاضطراب في المشرق العربي، فهل تصبح أزواد مفتاح الاستقرار والاضطراب في المغرب العربي؟
محمد السماك

عن الاتحاد الاماراتية.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 251 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | kdp.info 16-05-2012
Gotarên Girêdayî: 5
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 16-05-2012 (12 Sal)
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 88%
88%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 21-12-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 23-12-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hejar Kamela ) ve li ser 22-12-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 251 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 43
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Encamnameya Hefteya Wêjeyî ya sala 2024 an li bajarî Dêrikê
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Kurtelêkolîn
Wergêra mirovê Kurd an wergêra dirûşma Kurdî
Kurtelêkolîn
Hevberkirina şaş a du kesayetiyên Kurd di pirtûka Jinên Navdar ên Kurd de
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
Kerim Avşar
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898

Rast
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
30-05-2024
Sara Kamela
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
30-05-2024
Sara Kamela
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
01-06-2024
Sara Kamela
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
11-06-2024
Burhan Sönmez
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Cemal Nebez
12-06-2024
Burhan Sönmez
Cemal Nebez
Babetên nû
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê
12-06-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Cemal Nebez
12-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 43
11-06-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
11-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
07-06-2024
Sara Kamela
Partî û rêxistin
Xoybûn
04-06-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Şukrî Muhemmed Sekban
04-06-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Pêşewa Qazî Mihemed, tevî çend serkirdeyên Komara Mahabadê, 1946
02-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Sê şehîd ji kesayetiyên navdar ên Komara Mehabadê Qadî Mihemed, Seyf Qadî û Sadrî Qadî
02-06-2024
Aras Hiso
Cih
Qumlix
02-06-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet 518,733
Wêne 105,257
Pirtûk PDF 19,488
Faylên peywendîdar 97,521
Video 1,396
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 43
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Ferhad Merdê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Encamnameya Hefteya Wêjeyî ya sala 2024 an li bajarî Dêrikê
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Kurtelêkolîn
Wergêra mirovê Kurd an wergêra dirûşma Kurdî
Kurtelêkolîn
Hevberkirina şaş a du kesayetiyên Kurd di pirtûka Jinên Navdar ên Kurd de
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
Kerim Avşar
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Dosya
Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Şehîdan - Partî - YPG Şehîdan - Cureyên Kes - Qurbana balafirê Şehîdan - Zayend - Mê Şehîdan - Ziman - Şêwezar - Kurmanciya Bakur Şehîdan - Cihê jidayikbûnê - Efrîn Şehîdan - Netewe - Kurd Şehîdan - Welatê jidayikbûnê - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.453 çirke!