دیمانێ چەنی جەلیل عەباسی
بەشۍ: یەرەمە
جەلیل عەباسی:
ئەوەشاریا نیا ۋنەو گرڎ کەسی دیارا کە ئارۊ گوفتمانوو شوناسی کوردی قەیرانێوەی گەورێنە ویەرۆ. بۍ ئانەیە گەرەکمابۊ بە وردی و تەفسیل باسوو ڕېخە و هۆهەرمانەکاش کەرمۍ، هەر ئاڼە ماچمۍ ڕەنگا وەش بېیەی نیمچە حکوومەتێوی کوردی جە پانیشتوو کوردستانېیەنە هۆکاری ئەسڵی ئی قەیرانابۊ. بەرگی بەرەندەو گرد گوفتمان، حەرەکەتێوی کۊمەڵایەتی، سیاسی وەڵ چانەیە کە بە دەسەڵاتی سیاسی بېیاڤۆ ئانەنە کە هیچ وەرپرسیاریەتێو جە (وەزعێ مەوجوودێ) نمەگېرۆ مل. گردو کەم و کوڕیەکا کە کۊمەڵگانە هەنێ مەوزۆ ملو دەسەڵاتی سیاسی و وېش پېسە ئاڵترناتێڤ و نەجاتبەخشی مرمانۆ. گوفتمانی کوردیچ وەڵ جە ئەرەمەرزیاو حکوومەتوو هەرۍموو کوردستانی ئی ئیمتیازشە بېیەن. کۊمەڵگاو کوردی، دەرد و ڕەنج و کەم کوریەکاو وېش گرد جە (داگیرکەری) زانێ و تاکی کورد ئاوات و ئارەزوەکا، تەنانەت ئاواتە شەخسیەکایچش جە حوکمڕانی کوردیەنە وینێوە. وەش بیەو حکوومەتوو هەرۍمی جە کوردستانوو عێراقیەنە ئی ئێمتیازشە جە گوفتمانی کوردی ئەساوە. به تایبەت کە ئی قەوارە سیاسیەبۊنەو فرەو هۆکاراوە، چانیشا هۆکارە تاریخی و ژێۆپلتیکیا، گیر و گرفتێش جە حاڵەتی ئاسایی فرەتەرێنێ. هەر چۆمنێوبۊ ئەزموونوو حوکمڕانی کوردی جە هەرۍمەنە، بی بە هۆو گوزەروو کۊمەڵگای کوردی جە گوفتمانی نەتەوەیی و گوفتمانی زاڵوو کۊمەڵگای کوردیش، جە گوفتمانوو نەتەوەییۆ فاڕاوە پەی قۆناغوو دمای گوفتمانی نەتەوەیی. ئیتر تاک و تاقمەکێ کۊمەڵگای نەک تەنیا ئاوات و ئارەزوەکاو وېشا جە حوکمڕانی کوردیەنە نمەویناوە، بەڵکووم جە کەم و کوڕیە ڕوانەکایچەنە وەرپرسیارش مزانا.
ئی پرۆسە تایبەت تەنیا بە کوردی و ئەزمونوو حوکمڕانی کوردی نیا. پەی گرد ئۆپۆزسیۆنێو گرد یاگێڤوو دنیایۆ وەختێ میاڤۆ دەسەڵات، ڕوە مڎۆ. بۍ شانسی تاریخی کوردی ئانەنە کە وجووڎ و بېیەیش پی فاڕیای گوفتمانیە گنۆ خەتەرێوی فرە گەورە. جە ڕاسیەنە ئەزموونوو حکمرانی کوردی جە هەرۍموو کوردستانوو عێراقیەنە پېسەنە زارۆڵێوی کە ناڕەس بە دنیا ئامابۆ. بۍ ئانەیە کە مەسەلێ نەتەوەیی کوردیش چارەسەر کەردێبۆ ، بېیەن بە هۆو گوزەروو کۊمەڵگاو کوردی جە گوفتمانی نەتەوەیی!
گوزەر جە گوفتمانی نەتەوەیی جە کوردستانوو عێراقیەنە، بەرکەوت و ئەنجامێ جۊراوجۊرێش هەنێ. پەی نموونە یۊ جە ئەنجامەکاش سەرهۊردای گوفتمانە ڕەقیبان پېسە فەردگەرایی ، بونیاد گەرایی، عێراقچێتی و پاڵو ئانیشانە زینڎە بیەو ئەوەژیاوی عەشیرەگەرایی و ناوچەگەرایی. پەی نموونەی ماجەراو دزیەی ئێلێمانوو فەرەنجی جە خورماڵەنە، بە پېچەوانەو ئانەیە بڕېو گەرەکشانە پێوەندیش دا بە کوردایەتیۆ ، ئەر دەسېوی تێکدەر پەشتیشۆ نەبۊ، ئێتفاقەن یۊ جە بەرکەوتەکاو لاواز بېیەی گوفتمانی کوردی و سەرهۊردای عەشیرە و ناوچەگەراییا. هەرپاسە هۆرامانەنە بڕېو ناوچەگەرایی کەرا، چۆلایچۆ کەسێ پاسنێ پێڎای بېیېنۍ. ئەڼا جە گوفتمانی نەتەوەیی کوردیەنە، فەرەنجی هەمیشە پېسەو نمادوو کوردی ئەژناسیان. پەوکی چارەسەرو مەسئەلێ پاسنێچە، ڕەفتاری حەکیمانە و ژیرانە و ئەوەگېڵای پەی گوفتمانێوی نەتەوەیی ئۆ لاوە، هیچ تەر نیا.
مۆدەڕرێس سەعیدی.[1]
Ev babet bi zimana (هەورامی) hatiye nvîsandin, klîk li aykona
bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
ئی بابەتۍ بە زۋانی (هەورامی) نۋیسیێنە، پەی ئەۋەکەرڎەی بابەتەکۍ بە زۋانېۋ کە نۋیسێنە، سەرو ئایکۆنو
ی کلیک کەرە!
Ev babet 379 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!