Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 519,056
Wêne 106,708
Pirtûk PDF 19,304
Faylên peywendîdar 97,323
Video 1,392
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd...
Pirtûkxane
Lenînîsm
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
الكورد الفيلية.. وإشكالية الأقلية
Kurdîpêdiya projeya herî mezin a arşîvkirina zanîna (agahiyên) me ye..
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

سعد الدين ابراهيم

سعد الدين ابراهيم
سعد الدين ابراهيم
منُذ ثلاثة أسابيع كتب الدكتور سعد الدين ابراهيم، وهو الخبير بإشكالية الأقليات فى العالم، موضوعاً تعريفياً تحت عنوان «ماذا تعرف عن الكُرد الفيلية»
ورغم حُسن النية الواضحة فى التنبيه إلى مشكلة لا يعرف أغلب القرّاء العرب عنها كثيراً.. إلا أن الهوية التعريفية جاءت مُشوّشة اختلطت فيها أمور عديدة.. وربما أن أحد أهم أسباب هذا التعريف غير الدقيق هو ما ذكره الدكتور سعد الدين فى المقالة ذاتها، وهى حقيقة عدم معرفته بالقضية وحدودها وتاريخها، ولذلك فقد تكوّنت لديه صورة ذِهنية اختطلت فيها ملامح القضية مع قضايا كثيرة ومختلفة، وبالتالى حصل التشويش.

ورغم أن قضية الكورد الفيلية قضية لها أبعاد تاريخية تتعلق بنشوء الحضارات فى منطقة ما بين النهرين وبدايات بناء الإمارات والإمبراطوريات، ومن ثم الفتح الإسلامى، حيث تمتد جذور الكورد الفيلية إلى «الحضارة الإيلامية»، ولاحقاً وفق بعض الدراسات إلى الدولة الساسانية، والتى كانت عاصمتها «المدائن»، على بُعد 30 كيلومترا من مدينة بغداد، التى تحولت فيما بعد إلى عاصمة الخلافة العباسية، حيث إن بغداد كما نعرف ليست تسمية عربية، وإنما تسمية تعود إلى اللغات الآرية (الفارسية والكوردية)، وتعنى «عطاء البساتين» لأنها كانت فى منطقة غنية بأشجار النخيل والفواكه. وقد اتخذها تُجار الإمبراطورية الساسانية مركزاً تِجارياً قبل الفتح الإسلامى وحتى بعده.. كانت بغداد محوراً رئيسياً من محاور طريق الحرير، التى امتدت من الصين وإلى داخل الآراضى التركية الحالية.

بشكل ما فإن هذه الحقيقة قد لعبت دوراً كبيراً فى تطور الأحداث، ليس فقط بين الدولتين الصفوية والعثمانية، وصراعهما المستمر على السيطرة على هذه المنطقة، خاصة بغداد.. ولكن أيضاً بعد نشوء الدولة القومية (الوطنية)، فى كل من العِراق وإيران، شأنهما فى ذلك شأن كل دول الشرق الأوسط التى قسّمها ووضع حدودها الإنكليز والفرنسيين، دون أن يسألوا أحداً من أبنائها.

مع تصاعد الفكر القومى العربى وتحوله إلى سياسة دولة فى العِراق الحديث، خاصة فى عهد البعث، فإن الكورد الفيلية وتاريخهم أصبحوا هدفاً مُباشراً لسياسات الإقصاء والهيمنة، فقد عمدت الحكومات العِراقية المتعاقبة إلى تهجير الكورد الفيلية من مناطقهم الجغرافية، والعمل على تعريب تِلك المناطق من خلال سياسة مُمنهجة، وفى سنة 1980، وقبيل اندلاع الحرب العِراقية الإيرانية، قامت الحكومة بتهجير أعداد هائلة من عائلات الكورد الفيلية إلى إيران، خاصة أولئك الذين كانوا يسكنون بغداد، بعد تجريدهم من وثائقهم العِراقية والاستيلاء على كل أموالهم المنقولة وغير المنقولة.. عمليات التهجير استمرت ما يقرب من عشرة سنوات، وأحدثت دماراً فى النبية الاقتصادية والثقافية، وشكّلت تهديداً وجودياً مُباشراً للكورد الفيلية.

ولعل قيام الحكومة العِراقية باحتجاز مئات الآلاف من الشباب واستخدامهم كفئران تجارب فى مختبرات صناعة الأسلحة الكيمياوية، دليلاً واضحاً لأهداف ومنهج مشروع جديد، بذل الرئيس صدام حسين جُهداً كبيراً فيه، وهو مشروع «تعريب التاريخ العِراقى ما قبل الإسلام»، حيث صدرت كُتب كثيرة تؤكد أن الإمبراطورية الآشورية كانت عربية.. هكذا بجرة قلم دون أية دراسات أنثروبولوجية!!

المهم أنه عِند حصول التهجير الجماعى للكورد الفيلية إلى إيران، فإن السُلطات هناك وفّرت لهم الحد الأدنى من الحماية، والطعام باعتبارهم لاجئين عِراقيين، ولم تمنح أحداً منهم الجنسية الإيرانية، لأنهم وفق قوانين الدولة الحديثة فهم ليسوا مواطنين إيرانيين. وهكذا بقى هؤلاء دون أوراق ثبوتية، رغم مرور عقود. وللأسف فإنه رغم سقوط الحكومة العِراقية السابقة نتيجة التدخل الأمريكى، فإن مصير مئات الآلاف من الكورد الفيلية ما زال مُعلقاً، كما أن هناك حقيقة مؤلمة أخرى، وهى أنه رغم اعتراف البرلمان العِراقى والمحكمة العِراقية العُليا باعتبار مأساة الكورد الفيلية قضية إبادة جماعية، (جينوسايد) ارتكبها النظام السابق دون وجه حق، فإن مصير الشباب منهم الذين اختفوا فى غياهب السجون العِراقية ما زال مجهولاً، ولا تتعاون حكومات ما بعد السقوط لحل لُغز هذه التراجيديا.

والخُلاصة، هى أن الكورد الفيلية، واستناداً إلى جذورهم التاريخية إلى «الإيلاميين»، وهم إحدى أولى حضارات منطقة ما بين النهرين، فهم يُشكلون البنية الأنثروبولوجية الأولية للقومية الكُردية.. وتُعتبر لهجتهم هى أساس اللغة الكُردية التى تطورت فى المناطق الأخرى شمالاً وغرباً، إلى لهجات مختلفة، بفعل تفاعلها مع لغات الأقوام الأخرى.

وهذه الحقيقة الأنثروبولوجية يعترف بها كل المثقفين والقادة السياسيين الكُرد، وهم بذلك يستخدمون تاريخ التطور السياسى فى مناطق الكُرد الفيلية المُقسمة الآن بين العِراق وإيران أساساً لفهم تطور الفكر القومى الكُردى.. لكن فى المقابل فإن تمركز الاهتمام الدولى على مناطق إقليم كوردستان الحالى بسبب بُعدها عن العاصمة بغداد، وحصانتها الجغرافية (الطبيعة الطوبغرافية الجبلية والطقس البارد والحفاظ على التراث الكوردى)، جعلت هذه المناطق تظهر وكأنها شبه مستقلة عن مناطق الكُرد الفيلية التى تقع فى مناطق سهول، وذات طقس أقرب إلى باقى مناطق العِراق، إذ إنها مناطق تقع فى وسط شرق العِراق، ابتداءً من مدينة خانقين ومروراً بمُدن شهربان، وجلولاء ومندلى والبدرة والحى والنعمانية وغيرها، هى موزعة فى ثلاث محافظات عِراقية هى ديالى، وواسط وميسان، بالإضافة إلى العاصمة بغداد.

وفى تاريخ العِراق الحديث فإن الحقيقة التى يعرفها كل الكُرد فى العالم، وهى أن الكُرد الفيلين كان لهم الدور البارز والمُباشر فى تطور مفهوم القومية الكوردية، وأنهم ساهموا بشكل رئيسى فى تأسيس الحزبين الرئيسين فى كوردستان العِراق، وهما الحزب الديمقراطى الكُردستانى بقيادة مصطفى البرزانى، وحزب الاتحاد الوطنى الكوردستانى بقيادة الرئيس الراحل جلال الطالبانى، ولا يزال الكُرد الفيلية يشغلون عدداً كبيراً من أعلى قيادات الحزبين الحاكمين فى إقليم كوردستان.. وفى الحقيقة فإن الفقرة 140 من الدستور العِراقى كان الهدف منها توسيع مناطق إقليم كوردستان، ليشمل مناطق الكورد الفيلية، لكن هذه الفقرة ما تزال تنتظر التطبيق، والحكومة العِراقية لا تزال لا تُبدى المرونة فى إيجاد آلية ممكنة لتطبيقها.. وليس لديها بديل واقعى ولا مشروع جامع لكل العِراق فى ظل الطائفية والتشرذم.

نتيجة كل هذا يُبقى الكورد الفيلية، يُعانون من الإقصاء والهيمنة، وتُبقى قضيتهم أقرب إلى قضية أقلية، ضمن البنية الاجتماعية والسياسية فى العِراقى.. وهذا كان موضوع المؤتمر الثالث للكُرد الفيلية، الذى انعقد فى مقر برلمان الاتحاد الأوروبى فى بروكسل بتاريخ 12 أبريل هذا العام، حيث كانت للدكتور سعد الدين إبراهيم مشاركة مُهمة إلى جانب باحثين قانونيين من هولندا والنمسا والعِراق.

وتعليقى على هذه الإيضاحات من الأخ أكرم حواس، يُقر د. سعد الدين إبراهيم بأن الكُرد أدرى بتاريخهم، وبشؤون دُنياهم فى الوقت الحاضر، وأعتذر عن أى أخطاء أو توصيفات غير دقيقة فى مقالى الذى نشرته «المصرى اليوم» القاهرية، بتاريخ 21-04-2018، بعنوان «ماذا تعرفون عن الكُرد الفيلية؟» وأشكر الدكتور أكرم حواس، وزُملاء كُرد آخرين أسهموا فى توضيح جوانب إضافية لإسهامات ونضال الكُرد الفيلية فى تاريخ العِراق الحديث.. فلهم كل شكرى وتقديرى..

وعلى الله قصد السبيل.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 804 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | www.almasryalyoum.com 19-05-2018
Gotarên Girêdayî: 78
Dîrok & bûyer
Kurtelêkolîn
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 19-05-2018 (6 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Êraq
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 08-05-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 08-05-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hejar Kamela ) ve li ser 08-05-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 804 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.112 KB 08-05-2023 Hejar KamelaH.K.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Jiyaname
Kerim Avşar
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Jiyaname
Necat Baysal
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
RONÎ WAR
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Pirtûkxane
Lenînîsm
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî

Rast
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Di ziman de xêv û morfolojî
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
05-05-2024
Aras Hiso
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Lenînîsm
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
19-05-2024
Sara Kamela
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
MEDRESEYA QUBAHAN
Babetên nû
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 519,056
Wêne 106,708
Pirtûk PDF 19,304
Faylên peywendîdar 97,323
Video 1,392
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Jiyaname
Kerim Avşar
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Jiyaname
Necat Baysal
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
RONÎ WAR
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Pirtûkxane
Lenînîsm
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.547 çirke!