Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 518,956
Wêne 106,405
Pirtûk PDF 19,320
Faylên peywendîdar 97,283
Video 1,397
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra...
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd...
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Cih
Qamişlo
100 عام على تأسيس الدولة العراقية..الموصل وإختيار فيصل ملكا على العراق
Zanyarîya me ji bo hemî dem û cihan e!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
د. سفانة هزاع الطائي

لقد كان لثورة العشرين دور كبير في حمل المحتلين الانكليز على تغيير اسلوب حكمهم واشعارهم بعجزهم عن حكم العراق عن طريق الوصاية المباشرة ومنطق الادارة العسكرية الصارمة فحاولوا من جديد اخفاء ذلك تحت غطاء الصبغة المدنية، وعليه فقد اعلنت الحكومة البريطانية عن عزمها على اقامة حكومة وطنية في العراق، تضمن استقلالها عصبة الامم وتشرف بريطانيا عليها بالوكالة عن عصبة الامم، وحددت مسؤولياتها بإدارة البلاد وحفظ الامن الداخلي والخارجي.

في هذه الفترة تألف وفد من اعيان الموصل وتجارها قوامه (43) ڕجلاً و ذلك لغرض عرض مطاليب اهالي الموصل لدى الحاكم السياسي الكولونيل نولدر، فاجتمعوا به في الساعة السادسة بعد ظهر يوم 6 آب 1920، إذ القى ڕشيد افندي العمري كلمة في هذا الاجتماع تضمنت المطاليب الوطنية ومما جاء فيها: ((ان حضرات اعضاء الوفد قد حضروا ليعرضوا على سعادتكم مطالب الاهلين بشأن تشييد حكومة وطنية وفقاً لتصريح حكومة جلالة الملك ومنح حرية المطبوعات والكلام وتأمين الحريات الشخصية وصلاحية اعضاء اللجنة الانتخابية)). وقد أجاب الحاكم السياسي بخطاب تلاه سكرتيره أنيس الصيداوي جاء فيه:

((… إني مقتنع تماماً بإخلاصكم وصفاء مقاصدكم وكنت أكون اشد ارتياحاً لو سلكتم غير السبيل الذي سلكتموه.. فقد كان من الافضل اما ان تستشيروني أولاً لكي يكون موقفكم قانونياً ومعترفاً به من جانب الحكومة أو أن تنتظروا ڕيثما يتم المشروع الذي هو الان تحت النظر (يقصد مشروع اقامة مجلس تأسيسي)..)). وكان لهذا الخطاب وقع حسن في نفوس الاهالي.

في الاول من تشرين الاول 1920 وصل برسي كوكس الى بغداد، ليكون اول مندوب سامي بريطاني في العراق، وأخذ على عاتقه إطفاء نار الثورة، وتكوين حكومة وطنية مؤقتة في العراق تكون خاضعة لأوامره ومراقبته، كما أخذ يدرس مختلف الاساليب لمعرفة الحكم الذي يجدر بالحكومة البريطانية ان تقيمه في العراق. وكان طالب النقيب مع اعضاء لجنة الانتخابات العراقية من جملة المستقبلين، وقد القى جميل صدقي الزهاوي، عضو لجنة الانتخابات العراقية، كلمة ڕحب فيها بالمندوب السامي. وقد ڕد برسي كوكس بكلمة مقتضبة ذكر فيها انه جاء لتأليف ((حكومة مستقلة تحت سيادة انكلترا)).

وصل برسي كوكس الى الموصل في 16 تشرين الاول 1920، واجتمع مع وجهاء الموصل، وأكد خلال الاجتماع على ان مهمته هي تشكيل (حكومة وطنية مؤقتة) في العراق، بأشراف الحكومة البريطانية. وفي 26 تشرين الاول نشرت الصحف ذلك بمنشور عام من المندوب السامي الى الشعب العراقي.

وفي 25 من تشرين الاول 1920، تشكلت الوزارة بعد ان قام المندوب السامي (برسي كوكس) باقناع نقيب اشراف بغداد (عبد الرحمن الكيلاني) بتولي ڕئاسة الحكومة، وتعيين مستشاراً بريطانياً مع كل وزير ورغم شكلية هذه الحكومة والظروف التي احاطت بتأليفها، يمكن القول انها تعد اول حكومة عراقية وطنية في تاريخ العراق الحديث.

مؤتمر القاهرة:

انعقد المؤتمر في 12 آذار عام 1921 برئاسة ونستون تشرشل وزير المستعمرات البريطانية وحضره من العراق برسي كوكس المندوب السامي البريطاني، وايلمرهالدين القائد العام للجيش البريطاني في العراق، والميجر جنرال اتكنسون مستشار وزارة الاشغال العراقية واللفتننت كولونيل سليتر مستشار وزارة المالية، والمس بيل السكرتيرة الشرقية لدار الاعتماد البريطاني في بغداد، وحضره من الوزراء العراقيين جعفر العسكري وزير الدفاع وساسون حسقيل وزير المالية، وقد درس المؤتمر طريقة حفظ الامن في العراق دون تكليف بريطانيا مصاريف باهضة، وايجاد مرشح لعرش العراق. وكان من جملة القرارات التي اتخذها هذا المؤتمر، ترشيح الامير فيصل بن الحسين ملكاً على العراق. نظراً للمؤهلات التي جعلت منه الرجل المرغوب فيه لدى العراقيين.

3- موقف الموصليين من اختيار فيصل ملكاً على العراق:

في 29 حزيران عام 1921 وصل الامير فيصل الى بغداد فاستقبل فيها بحفاوة وتكريم. وفي الموصل سارع وجهاء المدينة وكبار وجوه البلد الى عقد اجتماع في مقر البلدية في 22 حزيران عام 1921، أسفر عن تشكيل وفد كبير لاستقبال الامير فيصل.

في 11 تموز 1920 قرر مجلس الوزراء تنصيب فيصل ملكاً على العراق (على ان تكون حكومته دستورية نيابية ديمقراطية مقيدة بالقانون)، ولما تبلغ كوكس هذا القرار ڕأي ان يجري استفتاء عام للنظر في درجة انطباق هذا القرار على ڕغائب الشعب العراقي، وبعد اجراء الاستفتاء أسفرت نتيجة الاستفتاء العام عن 97% لصالح الملك فيصل.

عبر الموصليون عن غبطتهم ورضاهم لهذا الاختيار، فأقاموا الاحتفالات الواسعة، ڕددوا خلالها الاناشيد الحماسية ومنها: ((فليحى الملك فيصل، فليحى العراق، فليحى الاستقلال)) وامتزجت لديهم خلال هذه الفعاليات المشاعر الوطنية والقومية. كما أرسل الموصليون برقيات تؤيد تنصيب فيصل ملكاً على العراق. وعلى الرغم من ذلك فقد ظهرت ثلاثة اتجاهات، الاول منها يؤيد ترشيح فيصل لعرش العراق، وكان وراءه جمعية العهد، والثاني كان يدعو لانتخاب احد العراقيين، في حين كان الثالث يفضل الرجوع الى ڕأي الشعب عن طريق انتخاب جمعية تأسيسية تأخذ على عاتقها البت بالامر.

اما السلطات البريطانية فكانت تميل الى جانب ترشيح فيصل، لأن مصالحها وقتئذ اقتضت ان يكون فيصل المرشح المفضل، لا سيما ان المشاورين البريطانيين والموظفين الحكوميين قد أشرفوا على عملية الاستفتاء، كما ان جريدة (الموصل) الموالية للسلطات البريطانية قد بادرت ايضاً الى تأييد ترشيح فيصل ليكون ملكاً على العراق. نشرت جريدة الموصل وقائع اجراء الاستفتاء في الموصل، وقالت ان اللجنة المكلفة بتسجيل الاراء بدأت اعمالها في 26 تموز 1921 (وقامت بتوزيع المضابط على اهالي المحلات)، اما نتائج التصويت في الموصل فكانت كما يلي: بلغ عدد المضابط المؤيدة لفيصل 68 مضبطة ولم تعط في الموصل مضبطة ضده.

وفي 23 آب عام 1921 توج فيصل ملكاً على العراق. ومنذ ذلك الوقت أخذ فيصل يعمل من اجل ان تكون العلاقات بين العراق وبريطانيا علاقة تعاهدية بدلاً من الانتداب، اذ انه كان يصرح دائماً ضد هذه الكلمة.

اما بريطانيا، فقد سعت الى سياسة مفادها ان مركز العراق ينبغي ((الا يحدده شكل الانتداب المعتاد بل صيغة المعاهدة)) التي تضمن مصالحها الاساسية ومن خلالها يتحدد هيكل النظام السياسي العراقي الجديد. و على ضوء ذلك دخلت الحكومة العراقية في مفاوضات مباشرة مع بريطانيا للوصول الى عقد معاهدة تحدد شكل العلاقة بين الجانبين.

عن ڕسالة: الموصل في سنوات الانتداب البريطاني.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 799 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | almadasupplements.com
Gotarên Girêdayî: 13
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 09-08-2021 (3 Sal)
Bajêr: Mûsil
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Welat- Herêm: Êraq
Welat- Herêm: Başûrê Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 86%
86%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 08-03-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 13-03-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 13-03-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 799 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Jiyaname
Ferhad Merdê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Jiyaname
Kerim Avşar
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
RONÎ WAR
Pirtûkxane
Lenînîsm
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye

Rast
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
05-05-2024
Aras Hiso
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
05-05-2024
Aras Hiso
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
19-05-2024
Sara Kamela
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
MEDRESEYA QUBAHAN
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Qamişlo
Babetên nû
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 518,956
Wêne 106,405
Pirtûk PDF 19,320
Faylên peywendîdar 97,283
Video 1,397
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Jiyaname
Ferhad Merdê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Jiyaname
Kerim Avşar
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
RONÎ WAR
Pirtûkxane
Lenînîsm
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.391 çirke!