Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Partî û rêxistin
Xoybûn
04-06-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Şukrî Muhemmed Sekban
04-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
01-06-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
28-05-2024
Sara Kamela
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 518,667
Wêne 105,764
Pirtûk PDF 19,400
Faylên peywendîdar 97,511
Video 1,396
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra...
Cih
Qamişlo
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI ...
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi...
اللغة الكردية: تحديات الجغرافيا والتاريخ 2-2
Zanyarîya me ji bo hemî dem û cihan e!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست1
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

اللغة الكردية: تحديات الجغرافيا والتاريخ 2-2

اللغة الكردية: تحديات الجغرافيا والتاريخ 2-2
اللغة الكردية: تحديات الجغرافيا والتاريخ 2-2
كمال شاهين
يتحدث بين 20- 30 مليون إنسان الكُردية، وتبعاً للتقسيمات اﻷوروبية للغات فإنها تنتمي إلى عائلة اللغات الهندو أوروبية، المجموعة اﻹيرانية الغربية (تقسيم ماكس مولر)، ولا يوجد نقطة بدء في تحديد ساعة الصفر اللغوية للكُردية، مثلها مثل غيرها من اللغات الحية، على أن هناك من يقول بظهور الكُردية في إحدى نسخ الفارسية في القرن السابع الميلادي وهي كما تقول جويس بلاو Joyce Blau قصيدة Hurmizgan كُتبت باللهجة الهورمانية Hawremani تتحدث عن الفتح الإسلامي ( ).
النقطة الفاصلة في التأريخ اللغوي تعود إلى نقطة فاصلة في التاريخ الكُردي، هي عام 1071 أي العام الذي جرت فيه معركة (ملاذكرد ملاذكير) بين السلاجقة و البيزنطيين، ويشير المؤرخ الكُردي المعاصر محمد أوزون في عمله بداية اﻷدب الكُردي إلى أن لهذا التاريخ أهمية بالغة، ففيه اقتحمت القبائل الطورانية الغازية المدن، وفُتحت بوّابة الأناضول، وفيها اندحر سكان اﻷناضول البيزنطيين ولحقت الهزيمة باﻷكراد وغدت هذه الانتكاسة مصدر ويلات ومآسي لا تنتهي ( ).
كتب العديد من الكتاب الكُرد بالعربية والفارسية والتركية وغيرها، يظهر لدينا في القرن الثاني عشر الميلادي اسم ابن اﻷثير صاحب كتاب الكامل في التاريخ، المولود عام 1160 في جزيرة ابن عمر (بوتان) ( ) وقد كتب مع إخوته الثلاثة بالعربية (وهناك خلاف في كونه عربي أم كُردي حسب موسوعة الويكبيديا بين النسختين العربية واﻹنكليزية)، بينما كتب إدريس بيتليسي Idris Bitlisi، وهو شخصية عثمانية كردية، كتاب Hesht Behesht ( الفراديس أو الجنان الثمانية) عام 1502، ويروي فيه سير أول ثمانية سلاطين عثمانيين بالفارسية، ولدينا كتاب تاريخ الأمة الكردية المكتوب بالفارسية عن تاريخ الكُرد في القرون الوسطى للأمير ِشرف خان نهاية القرن السادس عشر ( ).
أول شاعر كردي معروف هو علي الحريري (1425، 1495)، وفي جزء من أعماله يتحدث عن كُردستان ساحة معركة بين الفرس والترك، وعن جمال بنات كُردستان، الوطن اﻷم، لكنه سيبقى دون انتشار الشيخ أحمد نيشاني، المعروف باسم الملا الجزيري (1407-1481) المولود في جزيرة بوتان (جزيرة ابن عمر) والمتوفى فيها، صاحب (العِقْد الجوهري) الذي تمت صياغته بخليط مدهش من الكردية والفارسية والعربية والتركية، وقد قدم الملا الزفنكي مفتي القامشلي قبل البعث شارح الديوان وصفاً مفصلاً وبالغ الدقة والوضوح عبر نقله كامل الديوان إلى العربية ( ).
سيشهد القرن السادس عشر أيضاً ولادة الشاعر أحمد(ي) خاني، في بايزيد (إيران الحالية)، صاحب الملحمة اﻷشهر في تاريخ اﻷدب الكُردي حتى اﻵن، (مم وزين mum u zin)، التي تتألف من أكثر من 2650 بيتاً منفرداً، وستشكل على مدى اﻷيام أحد طرق التمسك بالهوية الكُردية أوقات القمع في بلدان المربع الكُردي.
مطلع القرن العشرين، ستشهد الإمبراطورية العثمانية انتشاراً لحركات التحرر الوطني وتأسيساً للقوميات من منطلقات حداثية مختلفة عن السياق التاريخي لمنظومة الفهم العثماني، وفي ظل التشابك مع القبلية، ستتطور حركة قومية كُردية ببطء، سيقود غمارها النخب الإقطاعية المتنورة في قطاع واسع من بقايا اﻹمبراطوية اﻵفلة، لقد صدرت أول صحيفة تحمل اسم كُردستان في القاهرة عام 1898 من قبل آل بدرخان، ومنذ عام 1932، كان الكُردي قادراً على الكتابة بلغته بالأحرف اللاتينية في تركيا وسوريا بفضل أبجدية اخترعها العالم اللغوي جلادت بدرخان أيضاً، وأمل بأن تعمم للاستخدام في كل مناطق التواجد الكُردي.
إن اللغة، حسب سايبر، قوة كبيرة في التنشئة الاجتماعية، ومن المحتمل أنها القوة اﻷكبر، وهذا ﻻ يعني الحقيقة الواضحة التي تفيد بأن العلاقات الاجتماعية المهمة لا يمكن لها أن تكون واقعاً من دون لغة إلا بصعوبة كبيرة، وإنما مجرد وجود كلام مشترك فهذا يؤدي وظيفة رمز فعال على نحو مميز للتضامن الاجتماعي بالنسبة إلى أولئك الذين يتكلمون اللغة ( ).
إذاً، مشكلة اللغة الكُردية الرئيسية هي عدم كتابتها بمحرف خاص بها، واتساع منطوقها الشفوي على حساب الكتابي (تعدد لهجاتها الكبير)، مما أضعف تمكين توحيدها في سياق واحد بين مختلف الشرائح الاجتماعية الكُردية في البلدان التي يتواجدون فيها، وتلعب دوراً في ذلك مجموعةُ أسباب سنتناولها في التالي، ونقسمها إلى عوامل ذاتية مرتبطة ببنية اللغة / المجتمع نفسها، وأخرى خارجية ناتجة عن سياسات قمعية مورست ضدها بشكل متقصّد على فترات طويلة.[1]
=KTML_Link_External_Begin=https://www.kurdipedia.org/docviewer.aspx?id=466195&document=0001.PDF=KTML_Link_External_Between=انقر لقرائة اللغة الكردية: تحديات الجغرافيا والتاريخ 2-2=KTML_Link_External_End=
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 1,347 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
Faylên peywendîdar: 1
Gotarên Girêdayî: 72
Belgename
Dîrok & bûyer
Kurtelêkolîn
Pirtûkxane
Wêne û şirove
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 19-01-2023 (1 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Gotar & Hevpeyvîn
Kategorîya Naverokê: Ziman zanî
Kategorîya Naverokê: Coxrafya (Erdnîgarî )
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 12-02-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 12-02-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 12-02-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 1,347 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.1183 KB 12-02-2023 Aras HisoA.H.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Kurtelêkolîn
Encamnameya Hefteya Wêjeyî ya sala 2024 an li bajarî Dêrikê
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Kurtelêkolîn
Kurmancî_Horamî
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
Ferhad Merdê
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Pirtûkxane
Lenînîsm
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Jiyaname
Kerim Avşar
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî

Rast
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
05-05-2024
Aras Hiso
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Qamişlo
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
30-05-2024
Sara Kamela
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
30-05-2024
Sara Kamela
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
01-06-2024
Sara Kamela
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Babetên nû
Partî û rêxistin
Xoybûn
04-06-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Şukrî Muhemmed Sekban
04-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
01-06-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
28-05-2024
Sara Kamela
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 518,667
Wêne 105,764
Pirtûk PDF 19,400
Faylên peywendîdar 97,511
Video 1,396
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Temteman
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Kurtelêkolîn
Encamnameya Hefteya Wêjeyî ya sala 2024 an li bajarî Dêrikê
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Kurtelêkolîn
Kurmancî_Horamî
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
Ferhad Merdê
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Pirtûkxane
Lenînîsm
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Jiyaname
Kerim Avşar
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Dosya
Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Şehîdan - Zayend - Mê Şehîdan - Partî - Hêzên Parastina Gel - HPG Şehîdan - Netewe - Kurd Şehîdan - Ziman - Şêwezar - Kurmanciya Bakur Şehîdan - Dereceya leşkerî - Leşker

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.968 çirke!