Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 519,042
Wêne 106,467
Pirtûk PDF 19,319
Faylên peywendîdar 97,299
Video 1,395
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra...
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd...
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Cih
Qamişlo
Çığ
Daneyên taybet ên Kurdîpêdiya ji bo girtina biryarên civakî, siyasî û neteweyî alîkariyek bêhempa ye... Dane ew xwedî biryarder e!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: Türkçe
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Çığ

Çığ
Kadife karası gözleri umutla renklendi şimdi. Kulaklarında sımsıcak sesler. Yaşamın bütün imgeleri parladı gözlerinde. Külçe külçe anılarına bakıyor, sahneler arasında gidip geliyor… Geniz kurutan, iç acıtan yalnızlık ile öncesi-sonrası yokmuş gibi sıkışıp kaldığı yerde dönüp duran zaman parçalanıyor.
Gri bulutlardan kar yağıyordu nazikçe. Beyaz ve sinsi bir sessizlik vardı. Rüzgar, belli belirsiz bir su sesini rüzgarla savuruyordu; ses dalgalanarak yükseliyordu vadiden. Vurulan bir balta sesi boğuluyordu yamaçlarda.
Etrafa baktı önce, sonra tekrar vurmaya başladı baltayı.
“Bu parçayı da kessek yeter mi Mizgîn?”
“Yeter heval.”
Son bir kar tanesi düştü yamaca. Rüzgarı artık daha soğuk hissediyordu yüzünde. Başını yukarı kaldırdığında üzerine gelen kar selini gördü. Son çığdan sonra boşaltılan güvenlik mangasına koştu. Manganın kapısını döndüğünde kulaklarında şiddetli bir basınç hissediyordu. Beyninin burun deliklerinden, kulağından akacağını sandı. Ağzı, gayri iradî açılmıştı. Basınç, onu sığınağın sağ köşesine fırlattı. Düştüğü köşeye çapraz kondurulmuş kütükten destek sağlamdı ancak diğer kütükler çatırdayarak kırılıp düşüyordu sığınağın içine. Sol bileği incinmişti. Arkadaşına seslendi:
“Mizgîn! Mizgîîn!”
Sesi, çığlıktan çok acı bir inlemeyi andırıyordu, titriyordu. Bir süre sonra inlemesi de kesildi.
***
Her şey bir anda karanlığa büründü. Bir çıkış, bir aydınlık arıyor, bir ses duymak istiyordu. Ne gözün görebileceği ne de kulakların duyabileceği bir şey var. İçine saplandığı, daha doğrusu onu yutmaya çalışan karı eşelemeye çalışıyordu. İniltili nefesinin ritmi yükselmişti. Kırılan bir kütük batıyordu beline fakat ne yaparsa yapsın kütüğü yerinden oynatamıyordu.
Yıkık sığınağı saran nem ve toprak kokusu havayı ağırlaştırıyordu. Havanın tükendiğini bile sandı bir an. Ağlamak, bağırmak istiyordu. Tedirgindi.
Arkadaşlarına ne olduğunu merak ediyordu bir yandan da. Kurtulan var mıydı? Ne kadar zaman geçtiğini kestiremiyordu. Elleri donmak üzereydi. Bütün çırpınışlarına rağmen ayaklarını uzatacağı kadar bir yer bile açamamıştı. Kar her an biraz daha sıkışıp sertleşiyordu, o da bir kuş gibi çırpınıyordu.
Bileğinin ağrısını yeniden duyumsamak ona iyi geldi. Bileğini belindeki kuşaktan kopardığı bir parça kumaşla sardı. Ellerini koltukaltlarına sıkıştırarak iki büklüm ısınmaya çalışıyordu. Burada bir başına kalmak korkutuyordu onu. Islak toprak ve küf kokusu yalnızlığı kamçılıyordu. İç acıtan, kapkara bir yalnızlık. Ne yana dokunsa ıslak bir sessizlik. Sıkışıp kaldığı yerde yanaklarında geçmişi de geleceği de saklayan toprağın soğukluğunu hissediyordu. Titreyişlerinin sebebinin soğuk mu yoksa korku mu olduğunu kestirmek zordu onun için de. Alt çenesi, düşmana vurur gibi vuruyordu üst çenesine. Zor bela saçlarını açabildi. Gömleğinin yakasını ensesine çekti. Gözlerinde renkler, kulağında sesler dolaşıyordu gaipten. “Hava kararmıştır şimdi” diye geçirdi içinden, “Yoksa bu kadar karanlık olmazdı. Mutlaka bir yerlerden sızardı ışık. Karların rengi farklı olurdu. Gözlerim mi kapalı yoksa?” Gözlerini açıp kapattı, göz kapaklarının hareketini hissetti. Gözleri açıktı.
***
Ne kadar zaman geçtiğini, şu an duyduğu seslerin gerçek olup olmadığını bile kestiremiyordu. Duyduğu ayak sesleriyle irkildi Rêda. Ayak sesleri sessizliği parçalıyor, Rêda’nın içini ısıtıyordu. Göğsündeki boşluğun dolduğunu hissediyordu. Kalp atışlarının hızlandığını fark ettikçe heyecanı da artıyordu. Ayak sesleri gittikçe çoğalıyordu.
“Heval! Hevaaall!” diye bağırmaya başladı tüm gücüyle.
Yukarıdaki en ufak çıtırtı bile aşağıdan koca bir gürültü gibi duyulurken, aşağıda kopan en yüksek çığlık duyulamıyordu yukarıdan. Rêda, adeta ayak sesleriyle konuşuyordu.
Olsun, her sese umutla cevap olmaya çalışırken içi içine sığmıyordu.
Arkadaşlarının yaşadığına seviniyordu “Demek ki onlara bir şey olmamış.” Nasıl olsa gelip çıkaracaklar onu da sıkıştığı yerden. Oradan çıkarıldığında başına gelenleri nasıl anlatacağını düşünüyordu şimdiden. Vaktiyle nereden duyduğunu bile hatırlamadığı “Çığdan yalnızca güvercinler ve domuz yavruları kurtulabilir” sözleri geldi aklına. Dudaklarında belli belirsiz bir gülümsemeyle “Artık bu söze Rêda da eklenmeli” diye geçirdi içinden.
“Birazdan çıkaracaklar beni. Mizgîn buraya girdiğimi gördü. Söylemiştir yerimi…”
Islak duvardan düşen toprak beyninin içinde yuvarlanıyordu sanki. Kalp atışları iç kulağında yankılanıyordu. Dünyanın bütün renkleri siliniyordu gözlerinden. Yaşadıkları, yalnızlığa dair bir senfonidir şimdi.
***
Ortalık aydınlandı. Ellerini gözlerine siper etmiş, yukarı bakıyor. Bulanık bir siluet. Gözlerini birkaç kez kırpıştırıp baktığında karşısında duranın Rengîn olduğunu anladı.
“Hevala Rêda sen nasıl uyursun? Karda uyumanın beyaz bayrak kaldırmak demek olduğunu bilmiyor musun? Ölüme teslim mi ediyorsun kendini?” dedi Rengîn ve bir süre sonra pişman oldu söylediklerinden. Rêda’nın yaralarını fark etmişti. Renginin uzattığı eli tutup doğrulmaya çalıştı.
Hâlâ beline batan ağacın sebep olduğu ağrıyla uyandı…
***
Tekrar kulak kesildi, artık ayak sesleri duyulmuyor. “Şimdi saat kaç acaba? Neden hiç ses yok?” Kapıya doğru baktı, kapıdaki kar gri görünüyordu. “Sabah mı oldu yoksa gözlerim mi alıştı karanlığa?” diye düşündü. “Ayak sesleri duyulmadığına göre gündüzdür. Yerde kar varken hangi gündüz hareket ettik ki… Aramayı akşama bırakmışlardır kamp deşifre olmasın diye. Helikopterler durmaz zaten. Akşama çıkarırlar beni de buradan. Mizgîn burada olduğumu biliyor zaten.” Sesli düşünüyor, kelimeleri yalnızlık ve sessizliği dağıtmak için bastıra bastıra söylüyordu.
Başını dizlerinin arasına koyup biraz da böyle beklemeye koyuldu. Artık kramp nöbetlerine alışmıştı. Ayaklarının artık üşümemesine şaşırıp ayakkabıdan çıkarmaya çalıştı. Ayaklarını yoklamak için kaskatı kesilmiş çorabını çekip çıkarırken ayaklarına yapışan çorap yırtıldı. Diğer ayağını da çıkardı ayakkabıdan. Kuşağından geri kalanla tekrar sardığı ayaklarını ayakkabılarının üzerine koyup, öylece bekledi uzun süre.
Akşama içini ısıtacak ayak sesleri duyulacak, etraftaki sessizlik dağılacak, yalnızlık parçalanacak diye elleri koltuk altlarında umutla sürdürdü bekleyişini. “Keşke odun toplamaya çıkarken saatimi bırakmasaydım. Zamanın nasıl geçtiğini, saatin kaç olduğunu anlardım hiç olmazsa.”
Soranca bir şarkı söylüyor şimdi de.
***
Dün sabahı hatırlıyor. Koçer’in erken kalkarak çeşmeden su almaya gidişini. Koçer suya giderken Reşo’nun mataralarla sudan dönüşünü. Koçer’in “Hevalê Reşo bize de biraz su bırak, çeşmeyi kuruttun” diyerek takılmasına Reşo’nun “Heval zaten birazcık vardı. Birazını aldım, cıkı size kaldı” diye karşılık verişini. Bunları düşünürken içindeki gülüşün sese büründüğünü fark etti Rêda.
***
Kadife karası gözleri umutla renklendi şimdi. Kulaklarında sımsıcak sesler. Yaşamın bütün imgeleri parladı gözlerinde. Külçe külçe anılarına bakıyor, sahneler arasında gidip geliyor…
Geniz kurutan, iç acıtan yalnızlık ile öncesi-sonrası yokmuş gibi sıkışıp kaldığı yerde dönüp duran zaman parçalanıyor.
Sayfalarını gözleriyle çeviriyor fotoğraf albümünün. Akademi günlerine bakıyor. Önderlik voleybol oynuyor. Albümün sonraki sayfasında kamelyada oturuyor. Albümden ses yankılanıyor, Rêda’nın kulaklarına doluyor.
“Senin adın neydi heval?”
“Rêda başkanım”
“Güneyliydin değil mi?”
“Doğrudur”
“Ailenden katılan var mı senden başka?”
“Kardeşim şehittir. Bir de abim var.”
“Adları neydi? Sahaya gelen var mıydı?
“Heyva ve S… Heyva gelmişti.”
“Heyva’yı hatırlıyorum.”
Sonraki sayfada veda töreni. Gözyaşlarını tutamıyor.
“Gidiyorsun Rêda” Bir tesbih uzatıyor. “Maddi değeri yok. Plastiktir.”
***
Daldığı anılardan telaşla çıkıyor Rêda. Gömlek cebinde tesbihi arıyor. “Burada!” Avuçlarına alıyor. Avuçlarını nefesiyle ısıtmaya çalışıyor.
“Akşama çıkaracaklar beni buradan. Mizgîn buraya girdiğimi gördü. Söylemiştir herkese burada olduğumu.” Rahatlamaya çalışıyor. Esniyor durmadan. Göz kapaklarında bitimsiz bir ağırlıkla Rêda uyuyor. [1]
Ev babet bi zimana (Türkçe) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
Ev babet 676 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | ozgurpolitika.com
Gotarên Girêdayî: 4
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: Türkçe
Dîroka weşanê: 03-07-2022 (2 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Çîrok
Kategorîya Naverokê: Bîranîn
Welat- Herêm: Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Turkî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Sara Kamela ) li: 30-09-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Hejar Kamela ) ve li ser 30-09-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Sara Kamela ) ve li ser 30-09-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 676 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.169 KB 30-09-2022 Sara KamelaS.K.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
RONÎ WAR
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Pirtûkxane
Lenînîsm
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Jiyaname
Ferhad Merdê
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Kerim Avşar
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê

Rast
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
05-05-2024
Aras Hiso
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
05-05-2024
Aras Hiso
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
19-05-2024
Sara Kamela
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
MEDRESEYA QUBAHAN
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Qamişlo
Babetên nû
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 519,042
Wêne 106,467
Pirtûk PDF 19,319
Faylên peywendîdar 97,299
Video 1,395
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
RONÎ WAR
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Pirtûkxane
Lenînîsm
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Jiyaname
Ferhad Merdê
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Kerim Avşar
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 1.344 çirke!