Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Partî û rêxistin
Xoybûn
04-06-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Şukrî Muhemmed Sekban
04-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
01-06-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
28-05-2024
Sara Kamela
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 518,667
Wêne 105,764
Pirtûk PDF 19,400
Faylên peywendîdar 97,511
Video 1,396
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra...
Cih
Qamişlo
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI ...
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi...
من هو (ايزدينه مير)؟
Kurdîpêdiya û hevkarên wê çavkanî û referansên pêwîst pêşkêşî xwendekarên zanîngehan û xwendina bilind dikin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

د.خليل جندي

د.خليل جندي
د. خليل جندي

يأتي أحد السادة في كتاب له يفسر ويشرح لنا بشكل رغبوي عن شخصية (ايزدينه مير)، ويبني عليه “فرضيته”، ويعقد عليه كل اجتهاداته وآماله، ويخرجه لنا شخصية خارج الزمان والمكان، وخارج التاريخ، يصفه مرة ب (الملك/الملاك) وتارة ب (الأمير) ويجعله من طبقة (الأبيار-بير) وبالتالي نداً للشيخ عدي وخلفائه من السلالة الآدانية! دون أن يدرك بأن (ايزدينه مير) هما شخصيتان وليست شخصية واحدة. يأتي يفسر ويترجم اللاحقة (مير/ الأمير) بمعنى صاحب ورئيس الإمارة، ويؤسس عليها جميع اوهامه! (راجع السيد حاجي أبو سينم، المنتظر، الجزء الثاني-المقدس، مطبعة هاوار/دهوك، الطبعة الأولى، ص 53 )، علماً أن (ايزدينة مير) هو النطق الكردي للاسم العربي (عزالدين أميران) فالأكراد الذين لم يدخلوا المدارس ولم يتقنوا اللغة العربية، أو لم يحتكوا بالعرب، يصعب عليهم تلفظ اسم (عزالدين) فيلفظوها (ايزدين= ئيزدين). أما (مير) التي فسرها كاتبنا برئيس الإمارة، ماهو الا تخفيف للاسم (ميران) والد عزالدين، وتخفيفاً لنطق الاسمين معاً تحول (عزالدين أميران) إلى (ايزدينه مير)!!
تزوج (ميران/أو أميران) جد الشيخ شمس والشيخ فخرالدين من إحدى بنات الشيخ حسن بن الشيخ عدي الثاني، أنجبا ولداً سماه (عزالدين) الذي نحن بصدده، وتزوج (عزالدين) بامرأتين، احداهن السيدة عرب (ستيا عرب) أخت الشيخ عنتوش وأنجب منها ناصر الدين (ناسردين) وسجاد الدين (سجادين)، والأخرى هي السيدة (زين) ابنة خاله الشيخ شرف الدين بن الشيخ حسن، وأنجبا ولدين هما (شمس الدين وفخرالدين) ( راجع السيد بدل فقير حجي، لالش نامه، طهران، الطبعة الأولى 2019، ص24. حتماً معلومات السيد بدل بهذا الشأن مستقاة من والده وهو من أكبر علماء الدين الايزيدي في القرنين 20-21 وهي صحيحة طبقاً للمصدر.)، يقول النص الديني:
شەمسەدینەو فەخرەدینە /شمس الدين وفخر الدين
هەردوو پسێت ستيا زينە /كلاهما ابنا السيدة (زين)
هەردوو خەلفەتێت ئێزدينە /وكلاهما خلف/ ابنا (عز الدين)
هەردوو نەڤیێت شەرفەدينە /وكلاهما أحفاد (شرف الدين) .
(البيت-سه به قه- الأول من قصيدة (الشيخ شمس وملك فخرالدين). ينظر كتاب د. خليل جندي، صفحات من الادب الديني الايزيدي، مصدر سابق، ص 693.)
النص الديني صريح لا يقبل التأويل، يبين بأن (الشيخ شمس الدين والشيخ فخرالدين) كلاهما أولاد الشيخ عزالدين (ايزدين-ئيزدين) بن (ميران) الذي تزوج من بنت الشيخ حسن. إذا كان (ميران) قد تزوج من ابنة الشيخ حسن بن عدي الثاني، وإبنه (عزالدين) تزوج من ابنة خاله شرف الدين بن الشيخ حسن، معنى ذلك أن (ميران) عاش في عهد الشيخ حسن وهو أصغر منه سناً، وكذا الحال مع (عزالدين) فهو أصغر سناً من الشيخ شرف الدين. علماً أن الشيخ حسن عاش خمسون عاماً للفترة بين (1154-1196م). وإذا راجعنا النص الديني (قه ولى به حرا= قول البحور) وقمنا بتفسيره بشكل دقيق، يكشف لنا من هم (عائلة آديان) وحينها سوف تتبدد أحلام حاملي لواء تشويه تاريخ الديانة الايزيدية ومعاداة رموزها وفي المقدمة منهم الشيخ آدي بن مسافر وخلفائه. نقتبس بعض الأبيات من النص الديني (قول البحور):
15- باجارەكەو چار شورن / مدينة ذات أربع أسوار
تێ هەینە یانزدە خەندەكێت كورن /وتضم إحد عشر خندقاً
هەفت دتارینە، چار بنورن /سبعة خنادق مظلمة وأربعة منورة
17- دەرگەهەكی عەیانە /باب واضح
كورسيەكە بشەش پێیانە /وكرسي بستة أرجل
قەندیلەكەو چار چرانە /وقنديل ذات أربعة مصابيح
18- چار چراو فتيلەك / أربعة مصابيح بفتيلة واحدة
دوو مەنبەرو قەنديلەك / منبران بقنديل واحد
هەشت دەركەو كليلەك / ثمانيةُ أبواب بمفتاح واحد!
(انظر د. خليل جندي، صفحات من الأدب الديني الايزيدي، مصدر سابق (قول البحور) ص240-245)
المدينة، حسب تفسير علماء الدين الايزيدي، إشارة إلى الشيخ أبو البركات صخر بن مسافر شقيق الشيخ آدي بن مسافر، والخنادق الأحد عشر يرمز إلى أبنائه، الأربع المنورين (خەندەكێت بنور) هم: 1- الشيخ عدي الثاني الملقب بالكردي، وأبو المفاخر، المولود سنة 1132 ميلادية والمتوفي سنة 1217 ميلادية. 2- الشيخ أبو بكر بن صخر. 3- الشيخ عبد القادر بن صخر. 4- الشيخ إسماعيل بن صخر. أما الخنادق السبع المظلمة (خەندەكێت تارى)، فترمز إلى: 1- الشيخ أحمد بن صخر. 2- الشيخ سفيان. 3- الشيخ موسى. 4- الشيخ مساف بن صخر. 5- الشيخ محمد. 6- الشيخ ربيع. 7- الشيخ مروان. ويمكن تفسير (الخنادق المنورة) بأن الأبناء الأربعة التي أشرنا لهم، كانوا على جانب من العلم والمعرفة والشهرة بحيث أصبحوا عماد العائلة، أما (الخنادق الظلمة) فهي إشارة إلى الأبناء السبعة الذين لم يجهدوا نفسهم بامور الدين، أو ربما كانوا مخالفين لاتجاه أخوتهم الأربعة!!
القنديل يرمز أيضاً للشيخ صخر بن احمد بن مسافر، والمصابيح الأربع ترميز لأبنائه الأربع المنورين، والجملة (أربعة مصابيح وفتيلة واحدة) هي إعادة بصيغة أخرى للشيخ صخر وأبنائه الأربع.
الشيخ ميران تزوج من احدى بنات الشيخ حسن بن آدي الثاني (الملقب بشمس الدين)، لم أطلع على اسمها لحد الآن، وقد أنجبا ولداً سموه عزالدين (ئێزدين)، وهو الذي اشتهر ب (ئێزدينه مير). و (عز الدين/ ئێزدين) هو ابن أخت الشيخ شرف الدين بن الشيخ حسن، تزوج من (زين) بنت خاله شرف الدين بن الشيخ حسن. الشيخ عزالدين والسيدة زين أنجبوا أربعة أبناء، سمى الأول (شمس الدين) تيمناً بلقب جده من الأم (الشيخ حسن) والثلاثة الآخرين (الشيخ فخرالدين والشيخ ناصر الدين والشيخ سجادين)، وهؤلاء هم الذين سموا بالعائلة الشمسانية/أو الشمسانيون نسبة إلى الأخ الأكبر شمس الدين. وهؤلاء من العائلة الآدانية بما لا يدع الشك.
لا التاريخ العام ولا التاريخ الشفاهي الايزيدي يذهب بتسلسل نسب العائلة أكثر من (ميران)، ونكون من الشاكرين لمن يتحفنا بمعلومات في هذا الجانب خاصة إذا كانوا أمراء أو أصلهم من (الأبيار- جمع بير) ومتنفذين في المنطقة قبل مجئ الشيخ آدي بن مسافر وجماعته اليها. أنا شخصيا أرجع أن يكون والد (ميران) أحد أبناء الشيخ صخر بن أحمد بن مسافر من الوالدة السيدة زبيدة، والذين اعتبروا من ضمن أسماء (الخنادق المظلمة) وربما المناوئين لأخوانهم الأربعة!! يقال ان والده هو موسى بن صخر بن مسافر بن احمد بن اسماعيل بن موسى بن مروان….
يبدو أن الصراعات بين الأخوان الأحد عشر كانت تتحرك تحت الرماد زمن والدهم أبو البركات صخر بن أحمد بن مسافر، واستفحلت زمن الشيخ حسن بن آدي الثاني ودخل الأحفاد (العائلة الشمسانية) على الخط، وتهدئة للموقف وترضية للأطراف تم استحداث منصب (الوزير).
معلومات تفيد الذكر:
• الشيخ عزالدين بن زين الدين بن عيسى بن الشيخ عدي الثاني، هو الذي لقب ب (أمير الأمراء) وكان مقره في الشام، أراد أن يقوم بانتفاضة آنذاك، لكن قبض عليه ومات في السجن سنة 1331 ميلادية.
• الشيخ زين الدين يوسف بن شرف الدين بن الشيخ حسن، ذهب لمصر طلباً للعلم وتوفي هناك سنة 1325 ميلادية.
• تعتبر (العائلة الشمسانية) الجيل الثاني من العائلة الآدانية، وجاءت بعد زواج (ميران) من بنت الشيخ حسن، وزواج ابنه (عزالدين) فيما بعد من (زين) ابنة خاله شرف الدين بن الشيخ حسن. والشمسانية هنا هو لقب منسوب إلى الشيخ شمس الدين بن عزالدين بن ميران، وليس له علاقة بعبادة الشمس قطعاً، جميع الايزيديين يقدسون ويعبدون الشمس كأحد تجليات الخالق، وجميع الايزيديين هم شمسانيين.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 793 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | http://www.bahzani.net/
Gotarên Girêdayî: 6
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Bîografî
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 95%
95%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 29-09-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( ئاراس ئیلنجاغی ) ve li ser 29-09-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hejar Kamela ) ve li ser 29-09-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 793 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Kurmancî_Horamî
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Kerim Avşar
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
Jiyaname
RONÎ WAR
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Lenînîsm
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Ferhad Merdê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Kurtelêkolîn
Encamnameya Hefteya Wêjeyî ya sala 2024 an li bajarî Dêrikê
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê

Rast
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
05-05-2024
Aras Hiso
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Qamişlo
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
30-05-2024
Sara Kamela
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
30-05-2024
Sara Kamela
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
01-06-2024
Sara Kamela
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Babetên nû
Partî û rêxistin
Xoybûn
04-06-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Şukrî Muhemmed Sekban
04-06-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
01-06-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
28-05-2024
Sara Kamela
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 518,667
Wêne 105,764
Pirtûk PDF 19,400
Faylên peywendîdar 97,511
Video 1,396
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Kurmancî_Horamî
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Kerim Avşar
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
Jiyaname
RONÎ WAR
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Lenînîsm
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Ferhad Merdê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Kurtelêkolîn
Encamnameya Hefteya Wêjeyî ya sala 2024 an li bajarî Dêrikê
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
AYNUR ARAS
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Dosya
Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Şehîdan - Welatê jidayikbûnê - Tirkiya Şehîdan - Welat - Herêm (Şehîd) - Bakûrê Kurdistan Şehîdan - Zayend - Nêr Şehîdan - Partî - Hêzên Parastina Gel - HPG Şehîdan - Netewe - Kurd Şehîdan - Ziman - Şêwezar - Kurmanciya Bakur Şehîdan - Dereceya leşkerî - Leşker

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.344 çirke!