Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 519,027
Wêne 106,461
Pirtûk PDF 19,313
Faylên peywendîdar 97,294
Video 1,395
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra...
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd...
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Cih
Qamişlo
توفيق وهبي
Bi rêya kurdîpêdiya hûnê bizanin ku her roj ji rojên salnameyê çi bûyer diqewime!
Pol, Kom: Jiyaname | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
1 Deng 5
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست1
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

توفيق وهبي

توفيق وهبي
ولد توفيق وهبي بك أبن معروف، في مدينة السليمانية بتاريخ 1-1-1891، توفي والده وهو طفلاً صغيراً، أكمل دراسته الإبتدائية في السليمانية، و في سنة 1904 ذهب إلی بغداد و أكمل دراسته المتوسطة و الإعدادية العسكرية و أستطاع الحصول علی درجات جيدة فيها.
بعد ذلك توجه إلی مدينة أسطنبول عاصمة الإمبراطورية العثمانية آنذاك لإكمال دراسته العليا، و قُبلَ في كلية الأركان و أصبح بذلك ضابط ڕكن في الجيش العثماني.
حياته
في بداية الحرب العالمية الأولی سنة 1914، شارك وهبي في حرب جنه قلعة في دردنيل، بعد هذا أرسل إلی مناطق جنوب العراق للمشاركة في الحرب ضد القوات البريطانية في منطقة الشعيبة، و في الوقت الذي أعلن فيه العثمانين أنسحابهم أمام القوات البريطانية في شهر أيلول سنة 1917، كان هو قد شارك في حرب منطقة الرمادي و في الوقت الذي وقعت هذه المدينة تحت سيطرة القوات الأنكليزية أنسحب وقواته إلی منطقة هيت.
و في سنة 1918 نُقل إلی المشاركة في حرب فلسطين، و تم ترفيعه إلی درجة ڕائد في الجيش و حصل وقتها علی ميدالية البطولة من القيادة الألمانية، الجدير بالذكر بأن أكثر القياديين في الجيش العثماني كانوا من الجنرالات الألمان و ذلك بسبب أن في ذلك الوقت من الحرب كان العثمانين و الألمان يمثلون تحالفاً ضد كل من بريطانيا و فرنسا و إيطاليا و أمريكا.
في الوقت الذي الذي خسر به العثمانين و تحالفهم الحرب العالمية الأولی و التي أنتهت في تشرين الثاني سنة 1918، عاد توفيق وهبي إلی كوردستان و من ثم ذهب إلی بغداد و أصبح أحد الضباط الأكراد في الجيش العراقي آنذاك في يوم ال6 من كانون الثاني سنة 1921.
في سنة 1922 عاد الشيخ محمود الحفيد من هندستان إلی مدينة السليمانية و أصبح ملكاً لها، أمت توفيق وهبي أنضم إلی قوات الشيخ محمود الحفيد في شهر تشرين الأول سنة 1922، بعدها تم القضاء علی قوات و قياديي الشيخ الحفيد من قبل القوات الإنكليزية.
أما توفيق وهبي فقد سجن لمدة 42 يوماً و بعد تحريره في أواخر سنة 1923، عُين مسؤولاً عن القوات العسكرية في وزارة الدفاع العراقي، و في شهر آب سنة 1925 عُين مديراً للمدرسة العسكرية في بغداد و ترفعت درجته إلی ڕتبة مقدم، و في سنة 1929 أرسل إلی أنكلترا للمشاركة في دورة لتطوير المعلومات و المهارات العسكرية.
في سنة 1930 ڕُفعت درجة العسكرية إلی ڕتبة عقيد و عُين أيضاُ كمحافظ لمدينة السليمانية، لكن بسبب مظاهرة ال6 من أيلول سنة 1930 في ساحة سه ڕا وسط السليمانية عُفي توفيق وهبي من منصبه، لكن في سنة 1931 و بعد حرب الشيخ محمود الحفيد ضد السلطات و القيادات العراقية في منطقة ئاوباريك بعدها أُعتقل توفيق بتهمة المطالبة بتغيير الحكم و جعله حكماً كوردياً و حث الشعب الكوردي علی إحداث إنقلاب لتحقيق ذلك، بقي هذا الشخصية الكوردية المعروفة فترة من الزمن دون عمل إلی سنة 1946 حتی أصبح وزيراً للإقتصاد العراقي في حكومة حمدي الباججي و بعدها و في سنة 1958 باسم الكورد عُين كوزير للدفاع و المعارف.
في أوائل سنة 1958 أصبح عضواً في مجلس أعيان العراق، و بعد ثورة ال14 من تموز سنة 1958 ترك توفيق وهبي العراق و سافر إلی لندن و عاش فيها سنواته الأخيرة و من هناك مارس كتابة التأريخ و اللغات الكوردية. و في يوم #05-01-1984# في مدينة لندن وافته المنية عن عمر ناهز ال93 سنة و نقل جثمتنه إلی مدينة السليمانية و تلبية لوصيته واری جثمانه الثری في منطقة بيره مكرون بجوار قبر الرجال الأكراد الأفاضل.
أهم كتابات و إنتاجات توفيق وهبي
الأستاذ توفيق وهبي كانت له العديد من الإصدارات الثمينة في اللغة و التأريخ الكوردستاني القديم باللغة الكوردية و التركية و العربية و الأنكليزية و أغلب تلك تلك الإصدارات تم طبعها.
الإصدارات الكوردية المطبوعة
- دستور اللغة الكوردية – طبع في بغداد سنة 1928 و يحتوي علی 114 صفحة - القراءات الحديثة – طبع في بغداد سنة 1933 و يحتوي علی 44 صفحة
- جزء من كوردستان – طبع في بغداد سنة 1947 و يحتوي علی 18 صفحة
القاموس الكوردي – إنكليزي (بمشاركة ئدمونيز) طبع في لندن سنة 1965 و يحتوي علی 179.
إصدارته المطبوعة باللغة العربية
- ڕجعیة المانیا وعبادة القوة - طبع في بغداد سنة 1942 و تكون من 36 صفحة
- الأصل و الإستطراد في أصل معنی بغداد – طبع في بغداد سنة 1950 و تكون من 51 صفحة
- قواعد اللغة الكوردية ج (1)- طبع في بيروت سنة 1956 و تكون من 112 صفحة
- قواعد اللغة الكوردية ج(2) – طبع في بيروت سنة 1956 و تكون من 55 صفحة
- التون كوبري- طبع في بغداد سنة 1956 و تكون من 28 صفحة
- سخرة من دربند بازيان إلی طاسلوجة- طبع في بغداد سنة 1956 و تكون من 36 صفحة
- حول مقال مسؤولية الأديب الكوردي للأستاذ عبد المجيد لطفي- طبع في بغداد سنة 1973 و تكون من 15 صفحة.
إصداراته المطبوعة باللغة الإنكليزية
كهف كندوك- طبع في بغداد 1949
- مآثر الإيزييديين- طبع في لندن سنة 1968
- قواعد اللغة الكوردية – الجزء الأول طبع في لندن سنة 1962.
تجدر الإشارة إلی أن الأستاذ توفيق وهبي اُختير كعضو و بإفتخار من قبل مؤسسة المعارف الكوردية في سنة 1971 و ذلك لتحقيقاته الفريدة التي كان يكتبها في المجلات الكوردية.
المصدر[1]
Kurdsat
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 26,039 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | https://ar.irakipedia.org/
Gotarên Girêdayî: 16
Pol, Kom: Jiyaname
Zimanê babetî: عربي
Rojbûn: 01-01-1891
Dîroka Mirinê: 05-01-1984 (93 Sal)
Cihê jidayikbûnê: Silêmanî
Cureyên Kes: Dîrokzan
Cureyên Kes: Zimanwan
Cureyên Kes: Perlemantar
Cureyên Kes: Eqademî, Danişgayî
Cureyên Kes: Nivîskar
Cureyên Kes: Siyasetmedar
Hîna dijî?: Na
Netewe: Kurd
Welatê jidayikbûnê: Başûrê Kurdistan
Zayend: Nêr
Ziman - Şêwezar: Kurdî ,Başûr - Soranî
Ziman - Şêwezar: Kurmanciya Bakur
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Hawrê Baxewan ) li: 19-04-2015 hatiye tomarkirin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hawrê Baxewan ) ve li ser 11-02-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet 26,039 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.125 KB 19-04-2015 Hawrê BaxewanH.B.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
Kerim Avşar
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Lenînîsm
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
RONÎ WAR
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Viyan hesen
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Cihên arkeolojîk
Temteman

Rast
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
05-05-2024
Aras Hiso
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
05-05-2024
Aras Hiso
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
19-05-2024
Sara Kamela
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
MEDRESEYA QUBAHAN
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Qamişlo
Babetên nû
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û hevoksazî
28-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 519,027
Wêne 106,461
Pirtûk PDF 19,313
Faylên peywendîdar 97,294
Video 1,395
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
Kerim Avşar
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
KUBRA XUDO
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Pirtûkxane
Lenînîsm
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
RONÎ WAR
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Jiyaname
Ferhad Merdê
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Viyan hesen
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Cihên arkeolojîk
Temteman

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 1.391 çirke!