کورد دلۍ چەرخەکا تاریخینە
بەشۍ: یاڼزەهەمە
نویستەی: #هاوڕێ باخەوان#
ساڵەو (2116_ 2000)
زیاتەر جە هەشتا ساڵا گۆتییەکۍ فەرمانڕەوایی پانیشتو میزۆپۆتامیایشان کەرد، ئاڎییچ دمای ۋڕنای دەسەڵاتو ئەکەدیەکا، بەڵام جە ساڵەو (2116) وەڵۍ زاینینە سۆمەرییەکۍ پەلامارێ فراوانەشان کەردە سەرشانو کۊتاشان بە دەسەڵاتو گۆتییەکا ئارد.
هەر چا چەرخەنەو جە ساڵەو (2109) وەڵۍ زایینینە ئۆتۆهیگال پەلامارەو (تیریگانی) پاشاو گۆتییەکاش دا، دلۍ دەگاو (دوبروم) ینە کوشتش.
هەر بەپاو بەڵگەنامەکا شۊنئەشناسەکا چا زەمەنەنە کە وەراوەرەن چەنی ساڵەو (2100) وەڵۍ زایینی، پەی یەکەمجاری نامۍ (ماد) ی پېڎا بېیە.
ئاشوورییەکی پەلامارێ گۆرۍ مادەکاشا دا، ناوچەکەشان داگیرۍ کەردۍ تاکو نزیک بە شارو (بەڵخ) ی، جە ساڵەو (2018) وەڵۍ زایینی.
بەپاو ئا بەڵگەناما کە شۊنئەشناسەکا ئېستېنێ جە ساڵەو (2000) وەڵۍ زایینینە چن کارەساتێ و دیاردێ قومیێنۍ:
چارەکو یەکەمو ئی هەزارەینە، هۆرییەکۍ کە ڕەگەزێ کۊنۍ کوردەسانی بېنۍ دلۍ ناوچەکانو کەوانەی بە پیتینە نیشتەجایۍ بیۍ.
سەدەکانو ڼوزدە، هەژدە، حەڤڎەو وەڵۍ زایینی هۊز و خېڵە هیند و ئۆرووپییەکۍ کوچشان کەرد پەی کوردەسانی.
ئەچی سەدەنە مادەکۍ حۆت تیرۍ و هۊزۍ بېنۍ و نیشتەجایۍ کوردەسانی بېنۍ، ئینۍ بېنۍ: پارتاسنی، بوزیابوس، ئاسترۆشات، ئاریزانت، بودی، ماژ-- ماگ --ماخ --ماگوش، دیلام. دەربارەو ئینەو دمایینیشان هیچ زانیاریێ چامنە وەردەسەنە نېیەن.
سۆمەریەکۍ دلۍ تەختە گڵینەکا وېشانە نامۍ گەلێشا بەردېنە بە نامۍ کارداکاوە کە باباگۆرۍ کوردینۍ.
هەر ئەچی سەدەنە مادەکۍ کوچشان کەردەن پەی کوردەسانی.[1]