Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
17-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
13-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
RONÎ WAR
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
KUBRA XUDO
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 517,421
Wêne 105,714
Pirtûk PDF 19,160
Faylên peywendîdar 96,493
Video 1,307
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnameg...
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
مطبعة كردستان في القاهرة أول مطبعة كردية
Her bûyereke li seranserî welêt, ji rojhilat heta rojava û ji bakur heta başûr... Wê bibe çavkanî ji bo Kurdîpêdiya!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

مطبعة كردستان في القاهرة أول مطبعة كردية

مطبعة كردستان في القاهرة أول مطبعة كردية
مطبعة كردستان في القاهرة
أول مطبعة كردية
فارس عثمان
مجلة الحوار- العدد 74- عام 2020

ساهم اختراع الأحرف المعدنية المتحركة على يد الألماني يوحنا غوتنبرع عام 1436م على تطور الطباعة التي أدت إلى تطور الكتابة وحركة البحث العلمي في مختلف المجالات، وازدياد الاقبال على القراءة والترجمة والتواصل الحضاري بين مختلف الثقافات. وبذلك كانت الطباعة الحديثة ثورة بكل ما للكلمة من معنى في التاريخ العالمي. وكبقية شعوب العالم عرف الكرد الطباعة، وولجوا هذا المجال حتى وإن جاء متأخرا إلى حد ما، وحملت أول مطبعة كردية أسم (كردستان) التي أسسها فرج الله زكي الكردي في القاهرة في بداية القرن العشرين باسم مطبعة (كردستان العلمية) بالتعاون مع صديقه محي الدين صبري، الذي ربما اقتبس مؤسسها الاسم من اسم أول صحيفة كردية (كردستان) التي أصدرها مقداد مدحت بدرخان في القاهرة عام 1898.
تعتبر مطبعة كردستان العلمية أول مطبعة ودار نشر كردية، رغم أن الامير #مقداد مدحت بدرخان# يشير إلى أنه طبع العددين الرابع والخامس من جريدة كردستان 1898 في مطبعة كردستان، إلا أنه لا يشير إلى مكان وصاحب المطبعة. ومن هنا تعتبر مطبعة كردستان العلمية التي أسسها فرج الله زكي الكردي في 13 شباط 1907م/ 1325 ﮪ في درب شارع المسمط بحي الجمالية التاريخي في القاهرة قرب الجامع الأزهر أول مطبعة كردية. رغم أن المطبعة لم تتأسس من أجل طباعة ونشر التراث الكردية إلا أن صاحبها الذي عرف ولقب بالكردي اشتهر بمنبته الكردي وبوسطه الكردي وبالتعاون مع الكرد سواء في القاهرة أو في سكنه في رواق الأكراد بالجامع الأزهر، ومن ثم في بيته في الجمالية الذي كان يتابع فيه عمله، وقد عرفت هذه المطبعة في الوسط الثقافي المصري آنذاك ب (مطبعة الكردي)، لصاحبها ومؤسسها فرج الله زكي الكردي (المريواني)، نسبة إلى مدينة (مريوان)، بكوردستان إيران حاليا.
ولد فرج الله زكي صاحب المطبعة عام 1882م في مريوان بكردستان الشرقية، وبعد أن نال قسطا من التعليم في بلده، سافر إلى (مصر)، في أواخر القرن التاسع عشر الميلادي، لمتابعة دراسته بالجامع الأزهر وسكن في رواق الأكراد بالجامع الأزهر، وخلال اقامته في رواق الأكراد ومتابعة دراسته بدأ في جمع الكتب والمخطوطات التراثية وخاصة الدينية والتجارة بها، وبعد أن راجت تجارته هذه قام بإنشاء مطبعة في حي الجمالية التاريخي بالقاهرة عام 1907م/ 1325ﮪ. وقد برز بين أقرانه في الجامع وتفوق في دراسته حتى لقب بالشيخ، وفي بداية العقد الثاني من القرن العشرين تعرف على البهائية عن طريق (عبد البهاء)، وأعجب بدعوته وبأفكاره واعتنق البهائية، وأصبح أحد أعمدتها ومن أشد المدافعين عن (البهائية) في مصر، ولما اكتشف أمره، تم فصله من (الأزهر)، ومن (رواق الأكراد)، التي كانت تشترط إسلام الطالب، فاشترى دارا في حي الجمالية وعاش فيه حتى وفاته 1940.
رغم اعتناق فرج الله زكي البهائية إلا انه لم يطبع سوى كتابين عن البهائية حيث أستمر في طباعة ونشر الكتب الإسلامية وخاصة الكتب السلفية، بالتعاون مع صديقه محي الدين صبري الكردي الكانيمشكاني (1860- 1940م) ، الذي ولد في قرية كاني مشكان من قرى سنندج بشرقي كردستان، لعائلة نبيلة وثريّة، بعد أن أستكمل دراسته الدينيّة في إيران، سافر إلى تركيا ثمّ رحل إلى مصر في 1900، لاستكمال دراسته في جامع (الأزهر) .
كان محيي الدين الكردي ضالعا في اللغة الفارسية وآدابها بالإضافة إلى اللغة العربية واشتهر بتحقيق وتصحيح الكتب التراثيّة، تعاون مع فرج الله زكي الكردي في إدارة مطبعة كردستان العلمية، وساهم في تصحيح وتدقيق ونشر العديد من الكتب على نفقته الخاصة، من بينها كتاب شرفنامه لشرف خان البدليسي، اعتنق البهائية تحت تأثير صديقه فرج الله زكي، رغم ذلك تميز بالتسامح الديني والمذهبي، توفي في مصر عام 1940.
كانت مطبعة كردستان العلمية من المطابع المشهورة في مصر نظرا لحداثة الآلات التي استوردها صاحبها فرج الله زكي والدقة والمهنية في تدقيق ومراجعة النصوص التي كان يطبعها، وكان ذلك سبباً في لجوء بعض العلماء والناشرين إلى مطبعته لطبع الكتب التراثية التي تنوعت بين ((العقائد أو علم الكلام وكتب المنطق والفلسفة، ثم كتب التفسير والأخلاق والتصوف والفقه. وبالإضافة إلى المطبعة التي كانت بمثابة مكتبة ودار نشر، فتح فرج الله الكردي مكتبتين لبيع وتجارة الكتب الأولى مكتبة فرج الله لتوزيع المطبوعات في حارة الصنادقية قرب الجامع الأزهر، والثانية في حوش عطا على الشارع الرئيسي لحي الجمالية بالقاهرة. وتولى فرج الله زكي تصحيح معظم ما كان يطبعه من كتب، وكان يعاونه صديقه محي الدين صبري وأحياناً رجل أزهري من مدينة سيرت، في كردستان الشمالية، يدعى إبراهيم الخطيب الحسني السَلَفي الإسْعِردي الأزهري. بالإضافة إلى بعض الطلاب الكرد الذين كانوا يدرسون في الجامع الأزهر وينزلون في رواق الأكراد.
ويشير الباحث الدكتور عماد عبد السلام رؤوف إلى أنه تم طباعة 126 كتاب في مطبعة كردستان العلمية منها 116 كتاب خلال الفترة من 1907-1930م، و6 كتب لم تذكر عليها تواريخ الطبع، وأربعة كتب أعيد طبعها في تواريخ مختلفة. وآخر كتاب تم نشره في مطبعة كردستان العلمية هو كتاب شرفنامه باللغة الفارسية مع مقدمة عربية لمحمد علي عوني عام 1930م/ 1347ﮪ، وقد قام بتدقيق الكتاب هو ومحمد علي عوني ومحي صبري الكردي وجلادت بدرخان، وبعد طباعة ونشر شرفنامة توقفت المطبعة دون أن تعلن ذلك، أو يوضح صاحب المكتبة ذلك.
وقد مهدت مطبعة كردستان الطريق أمام الكرد للولوج إلى هذه الصنعة أو الصناعة التي تطورت بشكل سريع في النصف الثاني من القرن العشرين وبداية القرن الواحد والعشرون التي دخلت في مجالات عديدة خاصة بعد اختراع الطباعة الثلاثية الأبعاد.

المصادر:
1) مطبعة كردستان العلمية تاريخها ومطبوعاتها، تأليف: د. عماد عبدالسلام رؤوف
2) الأكراد في مصر عبر العصور، تأليف: درية عوني، محمود محمد زاد، مصطفى محمد عوض، الطبعة الأولى، القاهرة، 1432ﮪ/2011م.
3) شرفنامة، شرف خان البلدليسي، ترجمة محمد علي عوني، مراجعة وتقديم يحيى الخشاب، دار الزمان، دمشق، ط2، 2006.
4) الحوار العربي الكردي، اعداد وتقديم عدنان المفتي، مكتبة مدبولي- القاهرة، ط1، 1999.
5) محي الدين صبري الكردي، جلال زنكَابادي. [1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 502 car hatiye dîtin
Haştag
Faylên peywendîdar: 1
Gotarên Girêdayî: 5
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Medya, Ragîhandin
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Welat- Herêm: Mısır
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Burhan Sönmez ) li: 22-04-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( ڕۆژگار کەرکووکی ) ve li ser 22-04-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( ڕۆژگار کەرکووکی ) ve li ser 22-04-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 502 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.1182 KB 22-04-2023 Burhan SönmezB.S.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 39
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Kerim Avşar
Kurtelêkolîn
Cureyên helva Urmiyê yên herî baş û bi navûdeng
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Kurtelêkolîn
Çanda xwarinê ya Kurdan
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Viyan hesen
Kurtelêkolîn
Rojnamegerî û Kovargerîya Kurdî di Navbera Salên 1918-1923an de
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
Kurtelêkolîn
Destpêka Nivîsandina Kurdan
Jiyaname
Necat Baysal
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
RONÎ WAR
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye

Rast
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
24-04-2024
Burhan Sönmez
Rojnameya Serbestî
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
24-04-2024
Burhan Sönmez
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Şekroyê Xudo Mihoyî
Babetên nû
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
17-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
13-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
RONÎ WAR
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
KUBRA XUDO
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 517,421
Wêne 105,714
Pirtûk PDF 19,160
Faylên peywendîdar 96,493
Video 1,307
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 39
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Kerim Avşar
Kurtelêkolîn
Cureyên helva Urmiyê yên herî baş û bi navûdeng
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Kurtelêkolîn
Çanda xwarinê ya Kurdan
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Viyan hesen
Kurtelêkolîn
Rojnamegerî û Kovargerîya Kurdî di Navbera Salên 1918-1923an de
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
Kurtelêkolîn
Destpêka Nivîsandina Kurdan
Jiyaname
Necat Baysal
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
RONÎ WAR
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.42
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.453 çirke!