Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
17-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
13-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
RONÎ WAR
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
KUBRA XUDO
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 517,531
Wêne 106,149
Pirtûk PDF 19,170
Faylên peywendîdar 96,547
Video 1,308
Kurtelêkolîn
Cihên geştiyarî yên parêzge...
Weşanên
Rojnameya Serbestî
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnameg...
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
مشاهدات في العراق في الثلاثينيات
Hevalên Kurdîpêdiya arşîvên me yên neteweyî û welatî bi awayekî objektîv, bêalîbûn, berpirsiyarî û profesyonelî tomar dikin.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
مشاهدات في العراق في الثلاثينيات
Kurtelêkolîn

مشاهدات في العراق في الثلاثينيات
Kurtelêkolîn

الرحالة المصري محمد ثابت
دخلنا بلاد العراق من جزئها الشمالي وهو كردستان، وكنا وافدين من حلب فوصلنا نصيبين بعد 17 ساعة بالقطار، وسط سهول مهملة تزرع القثاء والبطيخ، ولقد سميت الجهة ببلاد البراغيث لكثرة سماع كلمة برغوث، وهو عملة تركية متداولة، وكانت القرى بالطين والناس يتكلمون أربع لغات: التركية، والكردية، والأرمنية، والعربية.

وفي نصيبين تقع الحدود التركية السورية، ومظهر الناس مخيف في العيون السوداء البراقة الواسعة، والأنف الأشم، والقامة الشامخة، والشعر الأسود الغزير. والنساء يظهرن في خرق مرقعة ويدلين من الصدغين خصلتين ثقيلتين طويلتين من الشعر، ويربطن الجبهة بمنديل ملوَّن. وبعد نصف ساعة من نصيبين بالسيارة دخلنا حدود العراق عند الموصل، فبدت أبنيتها تحكي أبنية القرون الوسطى في أقبية فطساء، وكثير منها متهدم كأنها بلد أثري، وشواطئ دجلة مهملة جدٍّا نرى النساء في جماعات يغسلن الثياب وبيد كل واحدة مطرقة لدقها عند الغسيل، والمقاهي البلدية متعددة يقتل القوم عليها وقتهم بدون جدوى، وعلى النهر قنطرة ترفع على الزوارق، وقد أذكرني هجير حرها بحَرِّ بلاد الهند.

والناس خليط عجيب، الأكراد بأرديتهم الفضفاضة وأسلحتهم المجهزة، واليزيديون عبدة الشيطان بقمصانهم الحمراء الغريبة، والآشوريون أهل الجبال، والكلدانيون في سراويلهم وجلهم من المسيحيين، والبدو وهم سواد أهل البلاد يلبسون العقال، والمتحضر من الحرير « العبا » منهم يلبس الفيصلية، ونساؤهم رشيقات، وأعجب ما في هندامهن الأسود يرسل من فوق الرأس على الجسم كله.

ولم تشعرني الموصل بماضيها المجيد يوم كانت من كبريات العواصم وأمهات المدن التجارية والصناعية، فلا يزال الحرير الموصلي المسمَّى موسلين يحمل اسمها مع أنه لا يُصنع فيها اليوم، وحولها منطقة عظيمة الخصب ومنابع غنية جدٍّا بالبترول، ولا أدري لِمَ « عربانة » يهملون كل أولئك حتى يستعملها الأجانب وكان الوطنيون أولى بذلك؟ قمت في إلى نينوي على الضفة الأخرى لدجلة، فبدت كومة هائلة من تراب بها بعض السراديب والمغائر وذاك كل ما بقي من عظمة آشور، وزرت بجانبها تل النبي يونس الذي ابتلعه الحوت، يقام على مدفنه مسجد ذو مئذنة دقيقة، ويقال إن المدفون هناك رفات قديس مسيحي كان يقوم حوله دير قديم، وعلى جوانب هذا التل عثر المؤرخون على المكتبة الملكية لنينوي وقد كُتِبت بالخط المسماري على ألواح من طين. دخلت أحد مطاعم الموصل لأتناول الغداء قبل مغادرتي البلدة، وكان القوم من حولي يأكلون، ولما أن قمت أدفع الحساب وإذا بأحد الموصليين دفعه عني إكرامًا لي دون أية معرفة، «. خالص أخي » : قال الرجل وحاولت عبثًا أن أرده فأبى، فالعراقيون قد جمعوا بين كرم الخصب الزراعي وكرم أهل البادية، وتلك من أخصفضائلهم، وقد زاملني في السيارة من الموصل إلى كركوك طائفة منهم أوقفونا في الطريق مرات للاستراحة وتناول الشاي، ولم أستطع دفعشيء قطُّ طوال الطريق.إحدى مدن الآشوريين على اسم أحد « نمروذ » سرنا بالسيارة وعرجنا على قريةملوكهم، الذي لما عارضه سيدنا إبراهيم أمر بحرقه وألقي في النار سبعة أيام خرج بعدها سليمًا، وإلى جنوب هذه القرية رأينا أطلال آشور أقدم بلدانهم.

بغداد
قمنا بالقطار وسط سهول نصف مهملة، وترى كأنها قرى صعيد مصر، وأخيرًا في عشر ساعات بدت طلائع بغداد في شكل متهدم منفر خيَّبَ ظني، على أني لما أوغلت في البلدة الذي يحكي « الرشيد » ألفيت فيها بعض نواحي الجمال، وبخاصة في شارعها الرئيسي شارع محمد علي بمصر. ولقد هداني السائق إلى فندق هلال، وما كدت أعود إليه ليلًا حتى وجدت نفسيوسط مكان للغناء والموسيقى والرقصوالمجون الذي يظل كذلك طوال الليل،فأمضيت ليلتي على مضض، ولو أني استمتعت بمناظر المرح التي أذكرتني بأقاصيص ألف ليلة، وفي الصباح عبرت جسر مود السابح على الزوارق، وتجوَّلْتُ في الرصافة في الشرق والكرخ في الغرب، وهنا تقام الملاهي والمقاهي والمقاصف، فهو مستراضالشباب عند الأصيل، مما يُشعِر بأن الشعب العراقي مَرِح ميَّال إلى الرفه والمجون، والنساء على جمال فائق وبخاصة اليهوديات بالمعاطف المهفهفة من الحرير الثمين، ويلبسها حتى كذلك شعورهن السوداء الغزيرة الهادلة من أخص،”العبا » صغار الفتيات وتُسمَّى علامات الجمال العراقي، وإن عابه طول الأنوف والمنطق المنفر الممطوط.
وركبت عربة مدة ساعتين إلى طاق كسرى أو إيوان كسرى، ولم يَبْقَ منه إلا جانب من الواجهة والبهو الأوسط في عُلُوٍّ هائل، ومن الآجر الأصفر، وكان يضم من آيات البذخ والغنى لملوك الفرس الأقدمين وقعت كلها غنائم في يد سعد، وزَّعَ أربعة أخماسها على جنوده، وعددهم ستون ألفًا، فخص الواحد ما قيمته 312 جنيهًا، أما الخُمْس فأرُسِل إلى بيت المال.
قمت بالقطار إلى الحلة وسط أرض خصبة يسقيها سد الهندية الذي يروي ثلث مليون فدان، والذي أقُِيم على نهر الفرات، وأخذت سيارة مسيرة ساعة إلى بابل التي بناها الكلدانيون على الضفة اليمنى للفرات، فوجدتها أطلالًا من الطين من بينها بقايا الحدائق المعلَّقَة إحدى عجائب الدنيا السبع، وكانت تقام من مساطب فوق بعضها كالهرم المدرج من الصخر ترفعه البوائك، ترويها مضخة هائلة ترفع الماء إلى الدور الأعلى، ومنه يجري فيروي الحدائق كلها، ولاتقاء الرطوبة بُطِّنَتِ الأقبية بطبقة من الرصاص. وإلى شمالها وبجانبها أسد بابل الشهير الذي يطأ تحته رجلًا، « نبوبولصار » قليلًا رأينا أطلال قصور وهنا جرت أكبر موقعة بين سعد بن أبي وقاص وجيوش الفرس سنة 16 هج حينما فتح العرب المدائن. قمنا بالسيارة إلى الكوفة، وكانت تكثر من حولنا أنقاض القدماء في تلال منثورة، وزرنا مدفن ذي الكفل الذي يقدِّسه المسلمون واليهود على السواء.

إلى البصرة بلدة السندباد البحري
دخلتها وافدًا من البحر عند عودتي من فارس، فدخلت بنا الباخرة الخليج الفارسي، ثم شط العرب باتساعه الهائل، وعلى جوانبه غابات من النخيل يصدر من بلحه بمليون جنيه كل عام. والثغر بدا هائلًا كثير الحركة والبواخر والأرصفة، وتُعنَى به إنجلترا كثيرًا، وقدقمنا من الميناء بسيارة نحو عشرة كيلومترات إلى البصرة نفسها، وكانت لا تزال تُرصف في هذه الجهةِ الشوارعُ وتخطط الأحياء الحديثة، أما البلدة فقذرة منفرة ليس بها من جمال سوى فروع شط العرب التي تُرَى أينماسرت، وفيها الزوارق النحيلة التي تحكي جندول وقد أقَلَّتْني ساعة إلى القرنة،« البلم » البندقية، وتُعَدُّ وسيلة هامة للنقل هناك ويسمونها عند ملتقى النهرين ويسمونها جنة عدن، ولو لم أجد بها ما يعزز ذلك؛ فهي حقيرة فقيرة حولها المستنقعات، تقوم عليها أخصاص السكان من الغاب ويتصلون بالزوارق، وهم سبَّاحون مهرة، غذاؤهم الأرز والسمك، على أن البيئة المائية خلقت فيهم انحلالًا خلقيٍّا شنيعًا. وإلى الشمال منهم حول قرية عمارة قوم من الصابئة من الموحدين المغالين في أمور الطهر والغسل، يحرِّمون خدمة الغير لهم، ويخالهم المسلمون أهل سبأ والنصارى.
قمت بالقطار من البصرة إلى بغداد مسافة 550 كم قطعناها في يوم كامل وسط جو مترب لافح الهجير، ومنها إلى الشام فمصر، وودعت العراق بذكريات الماضيالعظيمة التي لم ألمس من قوتها شيئًا اليوم، اللهم إلا في حماسة القوم ونعرتهم القومية التي لا شك ستصل بهم إلى المستوى الذي يليق بكرامتهم، وإلى نبذ ما تخلف عن الماضيمن خيالات.
وخرافات وسحر تسرَّب إلينا نحن في مصرمنها الكثير.

عن كتاب (رحلاتي في مشارق الارض ومغاربها).[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 393 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | www.almadasupplements.com 23-07-2017
Gotarên Girêdayî: 1
Dîrok & bûyer
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 23-07-2017 (7 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Rêbarî
Welat- Herêm: Êraq
Welat- Herêm: Başûrê Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 84%
84%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 06-03-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 09-03-2023 hate nirxandin û weşandin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 393 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 39
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Destpêka Nivîsandina Kurdan
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Kurtelêkolîn
Çanda xwarinê ya Kurdan
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Necat Baysal
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
Kerim Avşar
Kurtelêkolîn
Rojnamegerî û Kovargerîya Kurdî di Navbera Salên 1918-1923an de
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Kurtelêkolîn
Cureyên helva Urmiyê yên herî baş û bi navûdeng
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye

Rast
Kurtelêkolîn
Cihên geştiyarî yên parêzgeha Îlamê – Beşa 1em
07-04-2024
Aras Hiso
Cihên geştiyarî yên parêzgeha Îlamê – Beşa 1em
Weşanên
Rojnameya Serbestî
24-04-2024
Burhan Sönmez
Rojnameya Serbestî
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
24-04-2024
Burhan Sönmez
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Şekroyê Xudo Mihoyî
Babetên nû
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
17-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
13-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
RONÎ WAR
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
KUBRA XUDO
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 517,531
Wêne 106,149
Pirtûk PDF 19,170
Faylên peywendîdar 96,547
Video 1,308
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 39
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Destpêka Nivîsandina Kurdan
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Jiyaname
Viyan hesen
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Kurtelêkolîn
Çanda xwarinê ya Kurdan
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Necat Baysal
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
Kerim Avşar
Kurtelêkolîn
Rojnamegerî û Kovargerîya Kurdî di Navbera Salên 1918-1923an de
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Kurtelêkolîn
Cureyên helva Urmiyê yên herî baş û bi navûdeng
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.42
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.391 çirke!