Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Cemîle Ezîb Haçim
07-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Cemîle Heyder Seîd
07-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Celîle Heyder Seîd Xidir
07-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Tehsîn Xidir Xelîl Ferês
07-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Bihar Xelef Silêman Mehmûd
07-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Besme Salih Dawûd
07-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Berekat Mûrad Qasim
07-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Berzan Ibrahîm Xelef
07-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Bedel Elî Ado
07-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Bedel Xelef Mûrad
07-10-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  536,445
Wêne
  110,233
Pirtûk PDF
  20,290
Faylên peywendîdar
  104,191
Video
  1,558
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
303,967
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,153
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,052
عربي - Arabic 
30,942
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,384
فارسی - Farsi 
10,017
English - English 
7,583
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,731
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,967
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,211
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,466
Pirtûkxane 
2,752
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,414
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
31,432
MP4 
2,558
IMG 
201,832
∑   Hemû bi hev re 
236,145
Lêgerîna naverokê
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azad...
Jiyaname
Mîna Acer
Cih
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke h...
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
Hebûna gelê Kurd di hebûna zimanê Kurdî de ye
Wêneyên dîrokî dewlemendiya netewî ye! Ji kerema xwe re, bi logokên xwe, nivîs û rengên xwe, nirxa wan kêm nekin!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Konê Reş

Konê Reş
#Konê Reş#: “Hebûna gelê Kurd di hebûna zimanê Kurdî de ye”
Kurdî nasnameya netewa Kurd e. Hebûna gelê Kurd di hebûna zimanê Kurdî de ye.
#Lokman Polat# – Pirs : 1 – Birêz Konê Reş ji kerema xwe, tu dikarî xwe bi xwendevanan bidî nasîn?
Konê Reş: Berî derbasbûna bersivan, bila em zanibin ku roja îro du şêwezarên Kurdî yên sereke bikar tên (Kurmancî û Soranî), her wiha du alfabe jî berdestin (Erebî û Latînî), Kurmancîaxêf bi tîpên latînî û Soranîaxêf bi tîpên erebî dinivîsin. Her du şêwezar jî ji zimanê Kurdî re bûne standard. Ez hêvî me ku di pêşerojê de, zimanê me, tenê bi alfabeya latînî di seranserî Kurdistanê de berdest bibe. Belê, ez bi van gotinan karim xwe bidim naskirin:
Mirovekî Kurd im
Ji sala 1514 an ve
Ta roja îro; Di kul, êş û janên
Gelê xwe de, di ponijim
Xemxur û zikêşê
Zimanê dê û bavê xwe me;
Yekim, ji wan kesên ku,
Li dor malbata Bedirxaniyan
Di xepêrim.
Ez Konê Reş im.
Konê ku stûnên wî,
Bi kuçên ji çiyayê
Sîpanê Xelatê, Barzan û Agrî
Bilind dibe,
Çît û berçîtên wî
Bi zil û qamîşa
Derdora çemê Dicle û Ferat
Dibe dîwar û
Bi hevirmêşa
Mûş û Bazîdê
Hatiye hûnandin
Ben û şerîtên wî
Ji hiriya berxên
Şikak û Heyderan,
Keriyên koçerên Berazan û Milan
Hatiye ristin
Konê ku ji mûyê
Bizinên zozanê Botan,
Zozanê şerefdînê û çiyayê Mazî
Hatiye çêkirin û
Bi rengê şevê
Hatiye debixdan
Da ku di rojê de
Beli û diyar be û
Xweş bê xuyakirin;
Dinya û alem tev
Bibîne û bizanibe ku
Qet singên konê min
Ji nav xaka bav û kalan
Nayên hilkirin
Nayên hilkirin
Ez Konê Reş im
Mirovekî Kurd im.
Lokman Polat – Pirs : 2 – Te kîngê û çima dest bi nivîsa kurdî kir? Berhema te ye pêşîn kîjan e? Û naveroka wê li ser çiye?
Konê Reş: Di bin bandor û şêraniya zimanê dayika xwe de, min hez ji zimanê xwe kiriye û pê dinivîsînim. Min serwextî, agahî û zanîbûna xwe ji xwendina bi zimanê erebî û kultura devikî ya bi zimanê bav û kalan kom kiriye. Tevî qedexebûna zimanê kurdî, qedexebûna pirtûkên bi zimanê Kurdî û qedexebûna pirtûkên bi zimanê erebî li dor kêşeya gelê min, min hewil daye û bi kurdî nivîsandiye. Pêre, min bi erebî jî nivîsandiye. Bêguman, bandora Cegerxwîn, Osman Sebrî, Dr. Nûredîn Zaza, Qedrî Can û di serê tevan de mamostayên wan Mîr Celadet û Dr. Kamîran Bedirxan zor mezin e di vî warî de.
Bi gotinek din nivîskarî û zimanhezî wek werîsê ji du benan hunandî be, yek bêyî yê din nabe. Di her pîşe û sazîyê de destpêk bi hezkirinê ye û hezkirina durist û aktîv mêraniye. Sebaretî nivîsandina min û hezkirina min ji zimanê Kurdî re, dikarim bibêjim ku li gundê min (Doda) vedigere, ev gundê sînorî ku li ser sînorê Sûriyê û Tirkiyê dikeve, kesî jê ne bi zimanê Erebî û ne bi zimanê Tirkî zanîbû. Bi demê re em di nav agirê van her du zimanan de dihat şewitandin. Wiha di nav wê trajîdiya zimanî de mezin bûm, min xwend û bi giyanekî Kurdperwerî hatim xwedî kirin.
Di sala 1973 an de min dîwana Cegerxwîn (Kîme Ez?), peyda kir û çend carekî bi Cegerxwîn re rûniştim, hingê min jî wek tevayî nifşê xwe, hin caran bi zimanê erebî dinivîsand. Lê piştî ku min Cegerxwîn dît û min jê pirsî Seyda! Tu bi zimanê erebî bêtir kare his û hestê xwe derînî an bi zimanê kurdî? Beşişî û li min vegerand: Bi kurdî. Ji wê hingê ve nivîsandina bi zimanê kurdî niqutî dilê min. Di sala 1977 an de dema ku ez ji bo xwendinê çûbûm Almaniya Rojava, li wir bişahî çav rojnameya (Roja Welat) ketim, bi Kurdî û Tirkî bû. Piştî vegera min di sala 1978an de, min dest bi nivîsandina Kurdî kir, belê di warekî teng de bû. Bi hatina ronakbîrên Kurd re ji Sovyêta berê wek: Celîlê Celîl, Ordîxanê Celîl, Eskerê Boyîk, Eliyê Evdilrehman Tosinê Reşîd şêraniya zimanê Kurdî û danheva zargotina kurdî bêtir bi min re mezin bûn. Wê hingê, di rêka mamoste Eskerê Boyîk re çend carekî helbestên min di rojnameya (Riya Teze) de belav bûn.
Di salên 1980î de hin caran berhemên min di kovara (Pêşeng) de belav dibûn, ewa ku partiya rehmetî Samî Ebdulrehman li Sûriyê diweşand. Belê di ji 42 salan ve ez bi kurdî dinivîsînim û di Newroza 1989an de min û hevalê xwe Abdulbaqî Huseyinî kovara folklorî û çandeyî bi navê (Gurzek Gul), bi Kurdiya Latînî weşand.
Pirtûka min a yekem bi navê (Serpêhatiyên Mîran), di sala 1991ê de li Beyrûtê hatiye çap û belavkirin û ya duyem bi navê (Mîr Celadet Bedirxan: Jiyan û Ramanên wî), di sala 1992an de li Şamê û di sala 1997an de li Stockholmê hatiye weşandin.
Û ez ji bo wan kesên ku bi zimanê Cizîrî, Xanî û Mîr Bedirxanê Botî diaxifin dibivîsînim, ji bo xelkên Qamişlo û Amûdê, Amedê û Sêrtê, Zaxo û Duhokê, Ormiya û Mehabadê dinivîsim, ji bo wan lehengên ku xwîna xwe di ber azadiya welat de rijandine, da ku careke din berfa li ser çiyayê Agirî, Cûdî, Barzan û Pîremegrûn, bi xwînê sor nebe, dinivîsînim. Da ku keç û xortên vî welatê birîndar bi aştî û aramî, her yek ji wan li ser Memê xwe, Siyabendê xwe, li ser Zîna xwe, Xeca xwe stranan bibêjin û Edûla Temir Paşayê Millî, bê tirs li ser Derwêşê Evdî binihirîne…
Erê, ez ji bo gul, kulîlk û nêrgizên Kurdistanê re dinivîsînim, ewên ku ji zimanê dayika min fam dikin, ewên ku, ez û wan bi yek şûrî dikevin û bi yek şûrî radibin, ewên ku ne ji wan be, ez tune me û hebûna xwe di hebûna wan de dibînim, ez ji bo wan dinivîsînim.

Lokman Polat – Pirs : 3 – Hinek nivîskarên ku bieslê xwe kurd in, bi tirkî dinivîsin. Lê, te tercîha xwe bi kurdî nivîsînê kiriye. Nivîskarên ku bi eslê xwe kurd in lê bi tirkî, arebî, farisî dinivîsin, nivîskarên kurd in yan nivîskarê zimanê tirkî, arebî, farisî ne? Tu ji bo nivîskarên ku bi eslê xwe kurd in, lê berhemên xwe bi zimanên neteweyên serdest (tirkî, erebî, farisî) dinivîsînin çi difikirî?
Konê Reş: Wek ku çawa li Tirkistanê zimanê Tirkî nişana hebûna miletê tirk e, li Erebistabê zimanê Erebî nîşana hebûna miletê ereb e, wiha jî Zimanê Kurdî nîşana hebûna miletê kurd e. Wek ku çawa her gelek di cîhanê de pênasîna xwe bi zimanê xwe dide naskirin, zimanê Kurdî jî pênasiya gelê Kurd e di nav gelên cîhanê de. Wek ku çawa di civata Netewên Yekbûyî de, her netewek bi ala xwe a rengîn tê naskirin, wiha jî netewa kurd bi zimanê xwe yê Kurdî di nav koma netewan de tê naskirin, anku zimanê Kurdî nasnameya netewa Kurd e. Hebûna gelê Kurd di hebûna zimanê Kurdî de ye. Û wiha jî, yê ku bi kurdî dinivîsîne nivîskarekî kurd e. Qet, ew kurdên ku bi zimanê Erebî, Tirkî an Farisî dinivîsînin nabin nivîskarên kurd û navên wan di nav navên nivîskarên kurd de nayê jimartin. Belê dema ku naveroka berhemên wan li dor kêşeya Kurdî be, mirov dikare wan bi navê balyozên gelê kurd, di nav wî miletê ku bi zimanê wan dinivîsînin, bi nav bike û hew. Ma em karin bibêjin Yeşar Kemal, an Ahmed Arif an Selîm Berekat, an Ahmed Qazî nivîskarên Kurd in? Belê kurd in. Lê wek nivîskarên kurd na. Wan pirtûkxaneya Tirkî, Erebî û Farisî dewlemend kirine, ne ya Kurdî.
Ereb dibêjin; yê ku bi erebî biaxfe, ew ereb e. Ez jî dibêjim yê ku bi kurdî binivîse, ew nivîskarekî kurd e.

Lokman Polat – Pirs : 4 – Edebîyata kurdî ya devkî dewlemend e. Gelo tu rewşa edebiyata kurdî ya nivîskî çawa dibînî?
Konê Reş: Edebîyata kurdî ya devkî li hezarê salan vedigere. Li peravên çemê Ferat, Dicle û Xabûr vedigere, li çiyayê Toroz, Zagros û Cûdî vedigere. Folklor û edebîyata me, mîna keleheke kavil û wêran e. Dijminên kurdewarî û mirovahiyê du kevirên wê saxlem li ser hev nehiştine û her kevirên wê didizin û dikin ji milkû malên xwe. Belê, her bingeh û lengerên vê keleha dêrîn di cihê xwe de mane. Kevir û berên wê, yên herfî tev li dorê û di hundurê beden û sûra wê de belawela ne. Kavlê vê kelehê li ser xaka Kurdistanê xweş belû û diyare. Li hêviya welatiyên xwe ye ku di hawara wê de bên û careke din vê keleha dêrîn vejînin û nû bikin. Eve rewşa kultura me. Ji 32 salan ve, hin bi hin welatiyên vê kelehê lê bi xwedî derdikevin, her yek ji rex xwe ve hewil dide ku beşdariyê di nûjeniya wê de bike. Bêguman ez jî yek ji wan welatiya me. Ez çav bi kelehê ketime, derbasî nav kavlên wê bûme. Ez jî wek hevalên xwe hewil didim ku ji berê ve, hîm û latên vê keleha hilweşyayî li cihê wan vegerînim û tiştekî kavil bi dûv xwe de nehêlim.
Ev e rewşa edebîyata me ya devkî. Ez bi nivîsînên xwe yên dîrokî hewil didim ku hîm û latên kelehê li cihê wê vegerînim. Bi hunandina helbestan re dixwazim kuç û berên derî û pencereyan li cihê wan deynim û bi danîna gotarên têvel re nîgar û neqşên kelehê şayik û hilû dikim.

Lokman Polat – Pirs : 5 – Li gor te kîjan şaxê edebiyata kurdî (helbest, çîrok, roman û şano) li pêş e û herî pir dewlemend e?
Konê Reş: Mixabin, ji ber qedexebûna zimanê me, hêjî helbest li pêş e. Dewlemendbûna wê li sala 1010 û baba Tahir Hemedanî, Eliyê Herîrî, Melayê Cizîrî vedigere. Belê zargotin û folklorê me zor dewlemende. Ne bawer im ku di Rojhilata Navîn de wek zargotin û folklorê me dewlemend heye. Li hêviya welatiyên xwe ye ku bidin hev. Eger di van deh salên hatî de nedin hev, kom nekin û ne erşivînin xisarek mezin li me dibe. Belê hêviyên min bi pexşan û romana kurdî mezin e. Ev pexşana ku bi Mele Mahmûdê Beyazîdî û Mîr Miqdad Bedirxan destpê kiriye. Geşbînim ku, roj bi roj ez navê romanekê bi kurdî dibihîzim. Ev yek jî dilê min rehet dike.

Lokman Polat – Pirs : 6 – Li gor bîr û raya min, nêrîn, dîtin û ramanên min, rexnegirî tena serê xwe rexne nîn e. Digel rexneyê berhemê fêmkirin, şîrovekirin, ravekirin û nirxdayin e. Bi gotineke kin û kurt, rexnegirî: Hunera şîrovekirin û nirxandina bi hişê têgihîştî ye. Rexnegirî, hunera nirxandinê ye, şiroveya berhemê ye, xwendina berheman e û herweha kar û xebateke lêkolînî ye. Tu ji bo rexnegiriya edebî çi difikirî?
Konê Reş: Di warê nivîsandin û rexnegiriyê de ev gotina Jean Paul Sarte tê bîra min; Azadiya nivîskar, azadiya xwendevan û azadiya rexnevan, sê bingehên sereke ne ji serketinê re. Wek ku çawa pêwîste ku nivîskar azad be di nivîsandina xwe de wiha jî pêwîste rexnevan azad be di rexneya xwe de, dûrî xal û xwarzitiyê be, hem jî dûrî zikreşiyê be. Pêwîste nivîskar û rexnevan di ser sansora zatî û dewletê re bin, ta karibin tiştekî nû û çak ji civaka xwe re pêşkêş bikin. Di baweriya min de her du; nivîskar û rexnevan, hev temam dikin. Yek bêyî yê din nabe. Serketina nivîskar bi rexnevan e. Rexnevanî alîkariye, rastkirin, tekûzkirin û kemilandina berhema nivîskar e. Tevî ku tiştekî kamil nîne û bav û kalên me jî gotine: Goşt bê hestî nîne, çendî yê rexnevan karibe wî goştî ji hestiya paqij bike, ew rexnevan biserketiye.

Lokman Polat – Pirs : 7 –Tu difikirî ku rexnegir bi têra xwe girîngiyê didin xebatên te? Eger wisa nafikirî, sedemên vê yên girîng çi ne?
Konê Reş: Waxx. Dema ku rexnevanekî xwedî wijdan, bê teref li dor berhemeke min dinivîsîne, çakî û şaşiyên min tîne ziman kêfxweş dibim. Hem hêzê dide min ku berhemeke din çaktir binivîsim û hem giringiyê dide berhema min ku welatiyên min bixwînin.

Lokman Polat – Pirs : 8 – Rexnegiriya kurdî di çi radeyê de ye? Li gor te, çima rexnegirî û fonksîyona rexnegiriyê çiye?
Konê Reş: Mixabin, wek ku min gotiye, ji ber rewşa welatê me û qedexebûna zimanê me rexnegeriya kurdî di destpêka xwe de ye. Û dema ku ez yekî wek te, di vê meydanê de dibînim ku, xwe ji rexneya romana Kurdî re vala kiriye, kumê xwe jê re bilind dikim.

Lokman Polat – Pirs : 9 – Mijara berhemên te bi giranî liser çi ne?
Konê Reş: Wek her kurdê ku di destpêka xwe de helbestê dinivîsînê, ez jî yek ji wa me. Heta niha 4 dîwanên mezinan û 3 dîwanên zarokan hatine çapkirin û 3 dîwan jî hatine wergerandin zimanê Erebî. Belê bêtir naverokên berhemên min pexşaneyî ne; gotar, dîrok, roman in.

Lokman Polat – Pirs : 10 – Dibêjin ne hemû bin jî piraniya nivîskarên kurd pirtûkên hev naxwînin, tu pirtûkên nivîskarên kurd dixwînî?
Konê Reş: Belê ez dixwînim. Bawer bike di vê heyamê ku kêm kes dixwînin, ez rojane 2-3 saetan dixwînim. Sed mixabin ku em kurdên Rojava berhemên hev naxwînin.

Lokman Polat – Pirs : 11 – Rexnegiriya helbestan ji ya romanê û çîrokê cuda ye. Rexnegir carna maneyên ku helbestvan qest nekiriye didine helbestê. Di eniya Wêjeya Kurdî de helbestvan gelek in lê rexnegirên helbestan kêm in. Tu li ser vê mijarê çi difikirî?
Konê Reş: Ji ber ku ew helbestvanên afrêner yên ku helbestên nû ji me re binivîsînin gelekî kêmin ta ku rexnevanekî li gor wan hebe. Eger çend navên jîr hebin, nebawerim ku rexnevanê li gor wan hebe. Mebesta min bi zimanê Kurdî ye.

Lokman Polat – Pirs : 12 – Ev rastiyek e ku gelek nivîskar tehamulî rexnekirina berhemên xwe nakin. Helwesta te li hemberê rexneyên li pirtûkên te hatine kirin yan jî rexne lê bêne kirin çiye?
Konê Reş: Dema ku rexneya wan li dor berhema min be, ne kîn û zikreşî be, kêfxweş û dilşad dibim. Ez ê sûdeyê ji rexneya wan bigirim, da ku careke din ew şaşî di berhemên min, yên nû de dubare nebin.
Lokman Polat – Pirs : 13 – Berpirsiyariya nivîskar û rexnegir li pêşberî hev çine? Helwesta wan a li hemberê hev divê çi be, çawa be?
Konê Reş: Pêwîste alîkarî û hezkirin be. Ji her ku her du rex ji bo berhemên çak û tekûz kar dikin.

Lokman Polat – Pirs : 14 – Çêbûna atmosfera rexneyê bi çi ve girêdayî ye? Çima rexne nayê pêşwazîkirin?
Konê Reş: Wek ku rexnevan çakiyan dibêje, wiha jî şaşiyan dibêje. Mixabin em hez pesin dikin. Em şaşiyan napejirînin. Em derziya di çavên xelkê de dibînin û şûjna di çavên xwe de nabînin. Ji ber wilo ye.
Lokman Polat – Pirs : 15 – Çawa ku di berhemên edebîyata cîhanê de erotîzm, pevşabûnên pornoyî hene, pir tebiiye, normale ku di berhemên kurdî de jî hebin û ji xwe di hinekan de hene. Kurd neteweyek in û ji bilî dewleta wan tiştekê wan kêmê neteweyên din nîn e. Divê erotîzm û pornoya wan jî hebe.
Lê hinek nivîskar şerm dikin û erotîzmê û pornoyê li cihek bêhil, qet hevûdu ramîsanê, hev maçî kirin jî di berhemên wan de tunin. Tu di vê mijarê de çi difikirî?
Konê Reş: Mamoste Lokman! Berhemên ji vî terzî di pêmayê bav û kalên me de zor pir in û ku bêne wergerandin zimanên cîhanî, wê miletên dinyê li me bimînin ecêbmayî. Nexasim di stranên govend û dîlanan de. Sebaretî min, ta pileyekê normal dibînim.

Lokman Polat – Pirs : 16 – Di hinek romanên min de û di hinek romanên Mehmed Uzun, Firat Cewerî, Bavê Nazê, Mîr Qasimlo, Helîm Yûsiv, Mihemed Şarman, Siud Kîkî, Devliken Kelogirî, Sevda Kaplan, Yildiz Çakar, Gabbar Çiyan, Nîhad Ekîncî, Cîhanroj û hwd. de sahneyên erotîk hene. Cenabê te romanên van nivîskarên ku min bi nav kir û yên din ku di wan de pevşabûn û şadimaniyên seksê hene xwendiye yan na? Heger te xwendiye tu wan berheman çawa dinirxînî?
Konê Reş: Min hin xwendine. Û ez normal dibînim. Civaka me jî heye. Em jî insan in. Bêguman wiha bûyer di civaka me de derbas dibin. Û yê nivîskar, nexasim romannivîs ji civaka xwe destpê dike.

Lokman Polat – Pirs : 17 – Di berhemên edebî yên kurdî de bandora kîjan ekola cîhanê a navnetewî heye?
Konê Reş: Di baweriya min de di rêka wergerê re, bandora ekola gelek dewletên cîhanî li me hatiye kirin. Her yek ji me bi rengekî.

Lokman Polat – Pirs : 18 – Tu derbarê realîzm, surrealîzm, modernîzm û postmodernîzmê de çi difikirî? Di nav berhemê kurdî de ev cure berhemên li gor van ekolan hene yan na?
Konê Reş: Mamoste! Hêj em di realîzmê de ne. Hêj romana me bi pirî dîrokî ye. Eger hin ji me surrealîzm, modernîzm di romanên xwe de bikar tînin, ji encamê xwendin, serwextî û zîrekiya wa ye.

Lokman Polat – Pirs : 19 – Nivîskar afirîner e. Afirînerî beriya hertiştî bi xeyalê pêk tê. Ji bo afirîneriyê xeyal, hest û eqil pêwîst e. Li gor min di edebîyata kurdî de xeyal kêm e, realîzm zêde ye. Li gor te di roman û çîroka Kurdî a nûjen-modern de xeyal çiqas heye?
Konê Reş: Dikarim bêjim eynî bersiva berê ye.

Lokman Polat – Pirs : 20 – Afirînerên edebiyatê avahîsazên cîhaneke wêjeyî ne û cîhana wêjeyî wê bibe çîrok, roman, avahî û naveroka wê çîrokê, romanê dê hebe. Ji bo wê jî mijar hewce dike. Mijar, bi xeyal, hest û mêjî ve di hundirê şiyana afirîneriyê de ye. Li gor min piraniya mijarên berhemên gelek nivîskarên kurd biyokrafîk in, hinek jê jî otobiyokrafîk in. Li gor te mijara berhemên kurdî ên nûjen li ser çi ne? Û herweha mijara berhemên te çi ne? Û tu bi gelemperî ji bo mijara berhemên edebî çi difikirî?
Konê Reş: Mamoste! Hîn em gundî ne. Em ji bin bandora gundîtiyê derneketine. Ew bajarvaniya afirêner cihê xwe di civaka me de çênekiriye. Ew jî, ji ber ne aramiya welatê me û hem jî ji ber ku zimanê me qedexe bû.

Lokman Polat – Pirs : 21 – Di dema çûyî de yekê li Fransê, yekê li başûrê Kurdistanê û du kesan li Swêdê gotin romana kurdî tune. Yên ku weha gotin ji wan du kesan wan bi xwe çend roman nivîsîne, du kesên din jî kurteçîrok nivîsîne.
Helbet ev dîtina wan e. Li gor min û piraniya nivîskarên kurd ev dîtineke şaş e, tewş e, nerast e, heta hinekan got pêwîst nake mirov minaqeşe ya vê dîtina beredayî bike.
Tu derbarê vê mijarê de ango dîtina romana kurdî tune de çi difikirî?
Konê Reş: Ji xwe re dibêjin. Ne ku her yekî gotinek got em serê xwe pê biêşînin. Şam dûre, va mişar. Romana Kurdî heye. Ew roman bi zimanê kurdî ye. Li dor zîlana kul û xem, kêf û şahiyên kurdan dizîvire. Ez bawerim evên wisa dibêjin bi zimanên din (Tirkî, Erebî û Farsî), dinivîsînin. Gotina wan di bazara kurdewariyê de bê qîmet e.

Lokman Polat – Pirs : 22 – Tu kîjan nivîskarên kurd nêzikê xwe dibînî û ji berhemên kîjan nivîskarên kurd hez dikî?
Konê Reş: Hez tevên ku bi kurdî dinivîsînin dikim. Li cem min nivîsandina wan bi kurdî bes e. Hez qenc û xerabên ku bi kurdî dinivîsînin dikim.!

Lokman Polat – Pirs : 23 – Te qet pirtûkên min xwendine?
Konê Reş: Min zêde pirtûkên te nexwendine. Ez bawerim min yeka te li dor rojnamegeriya kurdî xwendiye û herwiha ez bi berdewamî te dişopînim. Kêfa min ji çalakiyên te re tê. Xwezî bi dehan yên wek te di nav me de hebana. Ez te û yên wek te bi pêşmergeyên bajar dişebihînim. Jixwe roja îro pêdiviya me bi pêşmergeyên bajara, pêşmergeyên ku ziman û edebiyata me biparêzin heye.

Lokman Polat – Pirs : 24 – Niha li ser çi dixebitî? Di nêz de berhemeke nû heye an na? Di pêşerojêde dê kîjan berhema te bê weşandin?
Konê Reş: Ji encamê keda salan, çend pirtûkên têvel ku ji helbest, roman û dîrokê li ber destên min in. Wan amade dikim ji çapê re. Belê ya herî nêzîk ku wê bê çapkirin eva ye: (Ji Evîna Rojên Kevin), romanek jiyanname ye.

Lokman Polat – Pirs : 25 – Gotina te ya dawî…
Konê Reş: Bi min xweş e gotina xwe a dawî bi gotinek Mîr Celadet Bedirxan bi dawî bînim:
(Malxerabo! ma we ew çend wext nîne, ko hûn ji bo hînbûna zimanê biyaniyan bi salane ve xebitîne, îro jî dixebitin, ji bona ko bikarin –fînfoneke- derewîn bi lêv bikin. Kuro! Eybe, şerme, fihête, an hînî xwendin û nivîsandina bi zimanê xwe bibin, an mebêjin em Kurdin, bê ziman Kurdîtî ji we ra ne rûmete, ji me ra rûrewşiyek girane. Heyf û xebînet û hezar mixabin, nemaze ji wan ra ko bi zimanên din dizanin bixwînin û binivîsînin û alfabêya zimanê xwe hêç nas nakin).
Hawar, hejmara ( 27 ) Şam,1941
Lokman Polat – Spas ji bo bersîvên te.
Konê Reş: Ez jî spasiya te dikim. Xwedê yên wek te di nav me de pir bike.
Konê Reş/ Qamişlo 17/10/2022[1]

Kurdîpêdiya ne berpirsê naverokê vê tomarê ye, xwediyê/a tomarê berpirs e. Me bi mebesta arşîvkirinê tomar kiriye.
Ev babet 2,184 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
Gotarên Girêdayî: 127
1. Jiyaname Konê Reş
1. Dîrok & bûyer 20-12-2022
1. Pirtûkxane Hînkerê Zimanê Kurdî
4. Pirtûkxane ZIMANÊ KURDÎ
5. Pirtûkxane Zimanê Kurdî 2
13. Pirtûkxane Hînkerê Zimanê Kurdî 01
14. Pirtûkxane Hînkerê Zimanê Kurdî 02
17. Pirtûkxane Zimanê Kurdî. Navîn 1
19. Pirtûkxane Zimanê Kurdî (Kürt Dili)
20. Pirtûkxane Rêzimana Zimanê Kurdî
5. Kurtelêkolîn Zimanê kurdî
9. Kurtelêkolîn zimanê kurdî 2
13. Kurtelêkolîn PIŞAFTIN Û ZIMANÊ KURDÎ
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: Kurmancî
Dîroka weşanê: 20-12-2022 (2 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Ziman zanî
Kategorîya Naverokê: Doza Kurd
Kategorîya Naverokê: Hevpeyvîn
Welat- Herêm: Kurdistan
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Aras Hiso ) li: 19-02-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Sara Kamela ) ve li ser 19-02-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Sara Kamela ) ve li ser 19-02-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 2,184 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 44
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Kurtelêkolîn
Ew, ew Kes bû ku Dîrok li bendê bû
Jiyaname
Resul Geyik
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Narin Gûran
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Jiyaname
Erdal Kaya
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Kurtelêkolîn
Rexneyên pîskolojî li Ser Çîrokên Zarokan -beşa 2yem
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Jiyaname
Mîna Acer
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
Kurdekî Hezarfen Mela Mehmûdê Bazîdî
Kurtelêkolîn
Estetîka bedewiya jin

Rast
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
13-09-2024
Sara Kamela
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Jiyaname
Mîna Acer
20-09-2024
Sara Kamela
Mîna Acer
Cih
Koço
20-09-2024
Aras Hiso
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
21-09-2024
Aras Hiso
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
22-09-2024
Evîn Teyfûr
Kurtedîroka zimanê kurdî
Babetên nû
Jiyaname
Cemîle Ezîb Haçim
07-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Cemîle Heyder Seîd
07-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Celîle Heyder Seîd Xidir
07-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Tehsîn Xidir Xelîl Ferês
07-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Bihar Xelef Silêman Mehmûd
07-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Besme Salih Dawûd
07-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Berekat Mûrad Qasim
07-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Berzan Ibrahîm Xelef
07-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Bedel Elî Ado
07-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Bedel Xelef Mûrad
07-10-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  536,445
Wêne
  110,233
Pirtûk PDF
  20,290
Faylên peywendîdar
  104,191
Video
  1,558
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
303,967
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,153
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,052
عربي - Arabic 
30,942
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,384
فارسی - Farsi 
10,017
English - English 
7,583
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,731
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,967
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,211
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,466
Pirtûkxane 
2,752
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,414
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
31,432
MP4 
2,558
IMG 
201,832
∑   Hemû bi hev re 
236,145
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 44
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Kurtelêkolîn
Ew, ew Kes bû ku Dîrok li bendê bû
Jiyaname
Resul Geyik
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Narin Gûran
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Jiyaname
Erdal Kaya
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Kurtelêkolîn
Rexneyên pîskolojî li Ser Çîrokên Zarokan -beşa 2yem
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Jiyaname
Mîna Acer
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
Kurdekî Hezarfen Mela Mehmûdê Bazîdî
Kurtelêkolîn
Estetîka bedewiya jin

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.92
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.391 çirke!