Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
17-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
13-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
RONÎ WAR
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
KUBRA XUDO
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 517,545
Wêne 106,159
Pirtûk PDF 19,170
Faylên peywendîdar 96,557
Video 1,317
Kurtelêkolîn
Cihên geştiyarî yên parêzge...
Weşanên
Rojnameya Serbestî
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnameg...
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
Hewlêr’de, Soran’da Ve Cambridge Koleji’nde Konferans
Zanyarîya me ji bo hemî dem û cihan e!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: Türkçe
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

İsmail Beşikçi

İsmail Beşikçi
22 Mayıs 2022-31 Mayıs 2022 tarihleri arasında, İBV Mütevelli Heyeti Başkanı ve Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Gürbüz ve İBV Mütevelli Üyesi Celal Temel ile Avesta Yayın Yönetmeni Abdullah Keskin’le birlikte #Kürdistan#’ın Güneyi’nde bir gezi gerçekleştirdik. Bizler için çok önemli ve değerli olan bu gezinin, Botan Tehsîn Muhammed’in koordinarörlüğünde, İbrahim Gürbüz, Hâkim Telli, Azad Cundiyanî ve Soran Valisi Helgurd Şêx Necîb tarafından organize edildiğini Botan Tehsîn Muhammed’in de bizimle birlikte dolaştığını, yöreler ve kişiler hakkında açıklamalar yaptığını belirtmek gerekir.
23 Mayıs günü, Hewlêr Öğrenci Derneği’nin Rûdaw Tv ile birlikte organize ettikleri konferans gerçekleşti. Konferansın başlığı, 1920’lerde ve Günümüzde Kürdler, Kürdistan idi.
Konferans salonu büyüktü. Dinleyiciler kalabalıktı. Salonu doldurmuşlardı. Dinleyicilerin çoğu öğrenciydi. Konferansı Rûdaw Tv’den Emin çevirdi.
Konferansta, Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra dünyanın siyasal çehresinden, Milletler Cemiyeti’nin kurulmasından, Kürdlere, Kürdistan’a karşı geliştirilen politikalardan söz edildi. Ulusların Kendi Geleceklerini Tayin İlkesi dönemi anlatan önemli bir ilkeydi. Sovyetler Birliği’nde Lenin, Stalin, Trocky, ABD’de Başkan Wilsoon bu ilke üzerinde çok konuşuyorlar, bu ilkenin, Ortadoğu’da Kuzey Afrika’da, Güney Asya’da ve Güneydoğu Asya’da yaşama geçmesi için çok yoğun bir çaba içindeydiler. Kürdler, Kürdistan böyle bir ortamda bölündü, parçalandı, paylaşıldı. Bu, Kürdler üzerinde, bir insanın beyninin dağıtılması, iskeletinin parçalanması gibi bir sonuç yarattı.
Konferansta, bu belirlemelerden sonra, Kürd sorunu nedir, Kürdistan sorunu nedir? şeklinde bir sorudan sonra, o soruya makul bir cevap verildi: ‘Kürd sorunu, Kürdistan sorunu, 1920’lerde, Milletler Cemiyeti döneminde, Kürdlerin ve Kürdistan’ın bölünmesi, parçalanması, paylaşılması ve Kürdlerin bağımsız devlet kurma haklarının gesbedilmesidir.
Uluslararası Anti-Kürd Nizam böyle bir ortamda kuruldu. Bugün Kürdistan, genel olarak sömürge kavramıyla ifade edilir. Aslında, Kürdistan sömürge bile değildir. Kürdistan’ın sömürge bile olmadığına vurgu yapıldıktan sonra, Afrika sömürgeleriyle Kürdistan karşılaştırması yapılmış, farklılıklar vurgulanmıştır.
Milletler Cemiyeti uluslararası barışı kurma, devletler arasındaki anlaşmazlıkları, savaşa varmadan barışçıl yollarla çözümleme amacıyla kurulmuştu. Ama Kürdlerin, Kürdistan’ın bölünmesi, parçalanması, paylaşılması, bu anlayışın yaşama geçmesini, Ulusların Kendi Geleceklerini Tayin ilkesini, ta Milletler Cemiyeti’nin kurulması döneminde hükümsüz bırakmıştır.
Konferansta, Milletler Cemiyeti’nin uluslararası barışı kuramadığı, bu konulardaki çabalarının etkisiz olduğu, İkinci Dünya Savaşı’nın önüne geçemediği de belirtilmiştir.
Uluslararası barışı kurma çabaları, bu konu ile ilgili görüşmeler İkinci Dünya Savaşı sürecinde de devam etmiş, 1945’de Birleşmiş Milletler bu amaç doğrultusunda kurulmuştur. Birleşmiş Milletler’in kurulmasıyla dünyanın siyasal durumunda, çok büyük değişiklikler olmuştur. Ama Kürdistan’ın durumunda hiçbir değişiklik olmamıştır. Uluslararası Anti-Kürd Nizam’a paralel olarak Bölgesel Anti-Kürd Nizam kurulmuştur. Irak’ın, İran’ın, Türkiye’nin, Suriye’nin Kürdistan ve Kürdler üzerindeki müşterek baskıları artmıştır.
Halbuki, Birleşmiş Milletler kurulurken, Birleşmiş Milletler’in, Milletler Cemiyeti’nin taşıdığı zaaflardan arındırılarak kurulduğu dile getiriliyordu. Kürdlere, Kürdistan’a uygulanan politikalar ise gerek Milletler Cemiyeti’nin gerek Birleşmiş Milletler’in çok büyük bir zaafıdır. Milletler Cemiyeti’nin ve Birleşmiş Milletler’in asıl amaçları neydi denildiği zaman, çözümlenmesi gereken en büyük sorunun Kürdistan olduğu, Kürdlerin durumu olduğu çok açık bir gerçekti.
* * *
Bugün Kürdler, dünyada 50 milyonu aşkın nüfuslarıyla devletsiz bırakılmış en büyük halktır. Halbuki, dünyada, bugün nüfusa bir milyonu bile bulmayan belki 40 devlet vardır. 193 üyeli Birleşmiş Milletler’de, 57 üyeli İslam Konferansı’nda, 48 üyeli Avrupa Konseyi’nde, 27 üyeli Avrupa Birliği’nde, 23 üyeli Arap Birliği’nde bu ilişkileri izlemek mümkündür.
Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra, 1920’lerde, Kürdlere, Kürdistan’a yapılan bu haksızlıkları bilincine varmak, Milletler Cemiyeti, Birleşmiş Milletler gibi uluslararası kurumları bu yönlerden eleştirmek, Kürd aydınları için vazgeçilmez tutumlar olmalı. Bu çerçevede, neden bir Kürd devletinin kurulamadığını irdelemek Kürd aydınlarının önemli bir işi olmalı.
Konferansı Rûdaw Tv’den Emin çevirdi. Soru-cevaplarla dinamik bir konferanstı.
* * *
Gezinin önemli bir bölümü Soran’da gerçekleşti. Soran’a giderken önce Barzani Vakfı’nın, dağda kurduğu kampı ziyaret ettik. Kampta 50 civarında genç, kız-erkek, eğitim görüyor. Öğrencilerin konuşmalarından sonra, tarihsel, toplumsal konularda ben de kısa bir konuşma yaptım.
Daha sonra, Musa Ahmed’in köyü Kelog’a doğru yola devam ettik. Bu bölgede meşeler daha büyük, meşe ormanları daha gür. Bunu görünce Mela Mustafa Barzanî’nin bir sözünü hatırladım. Mela Mustafa Barzanî, meşe ağaçlarıyla Kürdlerin yaşamı hakkında bağ kurmuş. ‘Meşeler yaşadıkça Kürdler de yaşayacak, meşe ağaçlarını, meşe ormanlarını iyi koruyun…’ demişti. Xelîfan Vadisi’nin iki tarafındaki dağlar da Birîfkanî’deki dağlar da meşe ormanlarıyla kaplı ama Pîran Dağı çevresindeki meşe ormanları daha gür. Meşe ağaçları daha büyük.
Kelog Köyü sınıra on km. mesafedeki Pîran Dağı’na çok yakın. Musa Ahmed, Kör Hüseyin Paşa’nın mezarının da Pîran Dağı’nın eteklerinde olduğunu söyledi.
Kör Hüseyin Paşa’yı mezarında ziyaret ettik. Kör Hüseyin Paşa, oğlu Abdullah Beg ve yeğeni Ahmed Zero ile, ceviz ağacının altında, birlikte yatıyor. Üç mezarlık taşla çevrili belirli bir bölüm içinde. Sınıra doğru uzayan yolun sol kıyısında. Mezar bakımlı. Mezar taşında Kor Huseyn Paşayê Heyderî yazıyor.
Kör Hüseyin Paşa, 1930’da, Hacı Musa’nın oğlu Medeni tarafından öldürüldüğünde 80 yaşlarındaydı. Ağrı Dağı’na ulaşmaya çalışıyordu.
Mustafa Kemal, Erzurum Kongresi sırasında, birçok Kürd şeyhine, aşiret reisine mektuplar göndermiştir. Bunlar arasında Hacı Musa da vardır ama Kör Hüseyin Paşa yoktur. Sivas Kongresine katılanlar arasında da Kör Hüseyin Paşa yoktur.
Kelog Köyü’nden, Soran’a dönerken Çoman yolu üzerine Gelala taraflarında Dr. Kırmanç’a da uğradık. Yolun sağ tarafında yer alan Mîr Süleyman Dêrgeleyî ve Mîr İzzettin Dêrgeleyî’nin mezarların da ziyaret ettik. Mîr İzzetin Dêrgeleyî, 1947’de, Mela Mustafa Barzanî’yle birlikte Sovyetler Birliği’ne sığınan, 1958’de de yine Mela Mustafa Barzanî ile Kürdistan’a dönem pêşmergelerden…
Soran Üniversitesi’nde Konferans
Ertesi gün, Soran Üniversitesi’nde çok sıcak bir karşılama oldu. Önce üniversitenin giriş kapısından hemen sonraki bir alanda büst açılışı gerçekleşti. Soran Valisi Helgurd Şêx Necîb ve Soran Üniversitesi Rektörü Şîrwan Qurtas açılışta hazır bulundu.
26 Mayıs’ta, Soran Üniversitesi’ndeki konferans, İsmail Beşikci’nin çalışmaları üzerineydi. Öğleden önce ve öğleden sonra gerçekleşen iki oturumda sekiz kişi İsmail Beşikci’yle ve çalışmalarıyla ilgili düşüncelerini açıkladılar.
Sabah gerçekleşen oturuma başlamadan önce Soran Valisi Helgurd Şêx Necîb ve Soran Üniversitesi Rektörü Şîrwan Qurtas birer konuşma yaptı. Ben de üniversite kavramıyla ilgili düşüncelerimi belirttikten sonra Kürdler ve Kürdistan’la ilgili bazı açıklamalarda bulundum. Konuşmamı Abdullah Keskin tercüme etti.
Sabah gerçekleşen oturumun moderatörü Üniversite hocalarından Hoşeng Dara idi. Bu oturumda, Azad Cundiyanî, İbrahim Gürbüz, Dr. İbrahim Melazade, Dr. İbrahim Mahmûd bidiriler sundular. Bildiriler üzerinde tartışmalar da oldu.
Öğleden sonra gerçekleşen oturumun moderatörü ise Abdullah Keskin’di. Konuşmacılar Celal Temel, Dr. Kawe Mahmûd, Ebubekir Karwanî, Eta Qeredaxî idi. Bildiriler üzerinde tartışmalar bu oturumdan sonra da yapıldı.
8 akademisyen, yazar, İsmail Beşikci’yle ve çalışmalarıyla ilgili düşüncelerini açıkladılar. Soran Üniversitesi Rektörlüğü, konferansa sunulan bildirilerin kitap halinde yayımlanacağını söyledi.
Soran- Rewandiz’den Hewlêr’e dönerken, Rondik Faris’in köyü Bersiyav’a da uğradık. Buralarda da meşe ağaçları, meşe ormanları çok gürdü. Kırsal alanlarda, tek katlı, iki katlı, iki-üç katlı villalar, evler çoğalıyor. Bunu otomobille yolculukta yoldan bile izlemek mümkündür.
Soran-Rewandiz’den Hewlêr’e dönerken Barzan’a da uğradık. Mela Mustafa Barzanî için kurulan müzeyi yavaş yavaş dikkatli bir şekilde gezdik. Mezarı da ziyaret ettik. Daha önceki ziyaretlerimizde, orada bir defter vardı. Ziyaretçiler duygularını düşüncelerinin deftere yazarlardı. Şimdi defter kaldırılmış. İsteyenler, mezar başında duygularını, düşüncelerinin açıklayan konuşmalar yapabiliyor.
Cambridge Koleji'ni Ziyaret
28 Mayıs’ta öğleye doğru, Hewlêr’deki, Cambridge Kolejini ziyaret ettik. Çok sıcak bir karşılama oldu. Dr. Sarbaz Othman, Dr. Azad Necar, Mrs. Chapka N. Othman, Mrs. Gulikhan Othman ve öbür izleyiciler bize çok ilgi gösterdi. Yöneticilerin, ‘hoş geldiniz’ konuşmasından sonra ben de kısa bir konuşma yaptım. Cambridge gibi köklü bir üniversitenin, Hewlêr’de bir kolej açmasının önemini dile getirdim. Cambridge Koleji’ndeki konuşmalarımı, Kolejden Türkçe bilen bir hoca ve İbrahim Gürbüz Kürdçe’ye çevirdi.
Cambridge Üniversitesinin Batı’da kurulan ilk yedi üniversiteden biri olduğunu dile getirerek konuşmaya başladım. Batı’da kurulan ilk üniversitenin 1088’de Bologna’da (İtalya) kurulduğunu, ikinci üniversitenin 1160 ‘da kurulan Paris Üniversitesi olduğunu belirttim. O zaman İngiliz öğrenciler de Paris’de eğitim görüyorlardı. Ama Fransa Kralı İkinci Henry’nin İngilizlerin Paris’e gelmelerini yasaklaması üzerine Oxsford Üniversitesi kuruldu 1167. Oxsford’dan sonra da 1209’da Cambridge Üniversitesi kuruldu. Daha sonra Padua (1224) Orleans (1235) ve Monpelier (1239) üniversiteleri kuruldu.
Doğu’nun yüksek eğitim kurumu medreselerdir. Batı’nın yüksek eğitim kurumu ise üniversitelerdir. Medreseler ve üniversiteler aşağı yukarı aynı tarihlerde kurulmuştur. Onbirinci yüzyılın sonu. Bağdat’da ilk medresenin, Nizamiye Medresesi’nin kuruluşu 1067’de gerçekleşmiştir.
Batı’da üniversite hızlı bir gelişme göstermiştir. Bunun asıl nedeni, üniversitenin, ne, nasıl, neden, niçin, nerde, kim… gibi sorulara cevaplar aramasıdır. Doğu’da ise, medresenin, bu tür sorular sorması, Tanrı’nın iradesine müdahale etmektir, diyerek yasaklanmıştır. Çünkü dünyayı insanlar için Tanrı yaratmıştır. Doğayı anlamak için ne, niçin vs. diyerek sorular sormak Tanrı’nın iradesini sorgulamak anlamına gelir. Buysa Medresenin geri kalmasının getirmiştir. Batı’da üniversitenin dinsel değerlerden kopması zaman içinde gerçekleşmiştir.
İslam dünyasında da el-Kındi (801-873), el-Razi (865-915 ) gibi, Farabi (870-950), İbn Sina (880-1037), İbn Rüşd (1126-1198) gibi düşünürler vardır. Ama bu düşünürler, Ebu Hasan Eş’arî (873-937), Gazalî (1058-1111) İbn Teymiyye gibi devlet destekli düşünürler karşısında fazla etkin olamamışlardır. Eş’arî’nin Gazalî’nin ve İbn Teymiyye’nin, İslam dünyasını karanlıklara boğduğu vurgulanmaktadır.
Cambridge Koleji’nde 7-8 yaşındaki öğrenciler eğitim görüyor. Eğitim Kürdçe ve İngilizce. Bu küçük konferanstan sonra bizi müzik ve resim sınıfında gezdirdiler. Açıklamalarda bulundular.
Konferanstan sonra, İbrahim Gürbüz, Cambridge Koleji’ndeki de ki sohbette , İsmail Beşikçi’nin 12 kez cezaevine girip çıktığını ancak her çıktığında daha kararlı bir direnişle mücadelesini sürdürdüğünü Donkişot örneğini vererek anlattıktan sonra Kolej müdürü, Dr. Sarbaz Othman, konferans hakkında İsmail Beşikci’nin çalışmaları ile ilgili olarak kısa bir değerlendirmede bulundu. Medrese-üniversite karşılaştırmasının değerli olduğunu söyledi. İsmail Beşikci’nin 12 defa cezaevine girip çıktığını vurguladıktan sonra, ‘İsmail Beşikci özgür bir kişidir’ dedi. Kürdlerin mazlum bir millet olduğunu dile getirdikten sonra İsmail Beşikci adaletli bir kişidir’ dedi. Kürdistan’ın sömürge bile olmadığı saptamasının çok önemli ve değerli olduğunu dile getirdi. İsmail Beşikci’yi sağlıklı gördüğünü ve bundan duyduğu memnuniyeti dile getirdi.
Birlikte Yaşama ve Tolerans Okulu
Gezi organizatörlerinden, Botan Tehsîn Muhammed’in girişimiyle, Birlikte Yaşam ve Tolerans Okulu’nu, ve Hewlêr Kalesi’ni de ziyaret ettik. Kürdler, kamuoyunda, daha çok savaşçılığıyla tanınan bir millettir. Bu, eksik bir tanımdır. Kürdler arasında da birçok yazar, şair, düşün adamı çıkmıştır. Hewlêr’deki, Birlikte Yaşam ve tolerans Okulu’nu ziyaret ettiğimiz zaman bu daha iyi anlaşılıyor. Kürdistan’ın bazı alanlarında, Kürdler, Araplar, Ermeniler, Süryaniler, Türkmenler, Yahudiler Keldaniler vs. en azından bu etnilerden birkaçı her zaman birlikte yaşamışlardır. Birlikte Yaşam ve Tolerans Okulu’nda, İsmail Berzencî, Qeranî Cemîl, Îsmaîl Xoşnaw, Umîd Berzencî, Mamosta Fewzî Xoşnaw, Welîd Marîf gibi hocalarla yaptığımız sohbette bu açıkça görülüyordu. Uzun yıllar Hacettepe Üniversitesi Rektörü olan, 1981-1992 arasında YÖK Başkanı olan Prof. Dr. İhsan Doğramacı’nın da bu okuldan mezun olduğu söylendi. Kendisinin Kürd olduğu ama Türk olmayı tercih ettiği vurgulandı. Amca çocukları hala Hewlêr’de yaşıyorlar, Kürdçe konuşuyorlar.
Hewlêr Kalesi
Hewlêr Kalesi’ni de ziyaret ettik. Nihat Qoce, Kenan Xailanî… bize restorasyon çalışmaları hakkında bilgi verdi. Kale’deki Barzanî Müzesi’ni de gezdik. Kalede İsmail Beşikci için müze kurulacağı ama müzenin yerinin henüz belirlenmediği söylendi.
Toplumsal ve Fiziksel Değişiklikler
Her gelişimizde Kürdistan Bölgesi’nde fiziksel, toplumsal, kültürel değişikliklerle karşılaşıyoruz. Yeni yolların yapılması, çok katlı apartmanların çoğalması, özel otomobillerin çoğalması, yollarda, tırların, kamyonların artması, ticaretin yoğun bir şekilde sürmesi fiziki değişiklikler olarak belirlenebilir.
Her yaştan çocukların çoğalması önemli bir toplumsal değişiklik. Kırsal alanlarda, yolların kıyısında her yerde çoluk-çocuk piknik yapan ailelere rastlamak mümkün.
Çoluk-çocuk, genç-ihtiyar dolaşanlar da var. Bu gidişimizde hem otellere gelip gidenlerin çokluğu, hem de çoluk-çocuk, genç-ihtiyar ailelerin otele gelip yerleştiklerine tanıklık ettik.
Barzan’da kabristanı ziyaret edenler ve Barzanî Müzesi’ni ziyaret edenler de çoktu. Celal Temel Hoca, Barzan’a gelip-gidenlerin daha çok yaşlı ve orta yaşlı kişiler olduğunu, aslında, gençlerin daha çok gelmesi gerektiğini söyledi.
‘Söz konusu vatansa Bilim Teferruattır’ kitabının Soranice çevirisi yayımlandı. Kitap imzalama, 31 Mayıs günü, öğleden sonra gerçekleşti. Kitap imzalama Ala Centre’de gerçekleşti. Hewlêr Valisi Umîd Xoşnaw da bu törene katıldı. Vali bu törende yaptığı konuşmada, Hewlêr Kalesi’nde kurulacak İsmail Beşikci Müzesi ile ilgili bilgi verdi.
Kürdistan Hükümeti’ne Eleştiri
Görüştüğümüz birkaç arkadaş, Kürdistan Bölgesi’nde insan kaçakçılığını had safhada olduğunu, bunun bir meslek haline geldiğini, insan kaçakçılarının piyasada rahat bir şekilde dolaştıklarını, hiçbir takibata uğramadıklarını söyledi. Bu arkadaşlar gençlerin uyuşturucu batağında olduğun da vurguladı. Uyuşturucunun Türkiye’den, İran’dan yolcu otobüsleriyle taşındığını da dile getirdi. Kürdistan Hükümeti’nin bu işlerle ciddiyetle ilgilenmesinde, bu işleri dert edinmesinde büyük yararlar var.
Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nde KDP-PKK Zıtlaşması
Kürdistan Bölgesel Yönetim 2005 tarihli Irak Anayasası ile kurulmuştur. O tarihten beri bölge belirli bir statüye sahiptir. PKK/KCK bu statüyü tanımamaktadır. Kürdistan Demokrat Partisi’yle özellikle onursal Başkan Mesut Barzanî’yle anlaşmazlık içindedir, çatışmaktadır. Bu statüyü yıkmak için çaba harcamaktadır.
PKK/KCK Barzanilerin paralarından, yolsuzluklarından söz etmektedir. Kanımca, bu, temelleri olmayan afaki bir iddiadır. Bu afaki iddiaları çürüten temel olgu, Hewlêr ve Duhok şehirlerinin son 15-20 yılda gösterdiği gelişmelerdir. Bugün her iki şehir de batılı bir görüntü vermektedir. Yollarıyla, havaalanlarıyla, okullarıyla, hastaneleriyle, parklarıyla, yeşil alanlarıyla, kamu binalarıyla, konferans salonlarıyla, otelleriyle vs. batılı şehirlerdir. Süleymaniye daha öncelerde de gelişmiş bir şehirdi. Ama Hewlêr ve Duhok son 15-20 yılda gelişti. Bağdat’tan gelen bütçe çarçur edilmiş olsaydı, yolsuzluklara kurban gitmiş olsaydı böyle bir gelişme yaşanamazdı. Bu iki şehri, 1970’lerde, 80’lerde, 90’larda ziyaret eden, bilen kişiler ‘o zamanlar buralar köydü…’ demektedirler.
Başta Mesut Barzanî, Barzanîler, bütün maddi varlıklarını Barzanî Vakfı’na bağışlamışlardır. Barzanî Vakfı’nın sosyal yardım vakfı olduğu bilinmektedir.
PKK/KCK, neden Kürdistan Demokrat Partisi’ne, Mesut Barzanî’ye çamur atmaktadır? Çünkü Mesut Barzanî, KDP devlet istemektedir. Buysa, Kürdistan’ı müştereken baskı altında tutan bütün devletleri, ayrıca PKK/KCK’yi rahatsız etmektedir. Bu bakımlardan, PKK/KCK’nin bu söylemi, bu söylem çerçevesinde KDP’ye, peşmergelere, Mesut Barzanî’ye, Kürdistan Bölgesel Yönetimi statüsüne saldırıları bu devletleri rahatlatmaktadır. Bu saldırılar, Kürdlere hiçbir kazanım getirmez. Irak’ı, İran’ı, Türkiye’yi, Suriye’yi rahatlatır. Onlar adına yapılan saldırılardır.
Şu haberler dikkat çekicidir:
YBŞ Komutanı'ndan itiraflar: Irak Güçleri, Peşmerge'nin korkusundan Şengal'e giremiyorlardı!
YBŞ komutanı Kurtay Şengali, 2020 yılının sonlarına doğru PKK'ye yakın bir medyada verdiği röpartajda çarpıcı itiraflara yer veriyor.
YBŞ Komutanı, Şengal'de önceleri sadece Ezîdixan’lar var olduğunu iddia ettiği açıklamasının devamında O dönem kimse “Şengal Irak’ındır veya Şengal Kürdistan’ındır” demiyordu. Kimse konuşmuyordu. Kimse böyle bir şeyi dile getirmiyordu. Irak Devleti’nin Şengal’e gelmesini biz sağladık. Biz hiçbir şeyi saklamıyoruz ifadelerini kullanıyor.
Irak Devlet yetkililerinin bile KDP güçlerinin korkusundan Şengal’e giremediklerini belirten Şengali, Bu gerçek bir hakikattir. Peşmerge’nin korkusundan Şengal’e giremiyorlardı. Bunlar gerçek şeylerdir. Biz gizli bir şey söylemiyoruz. Bağdat’tan Şam’a gidiyorlardı, Şam’dan Qamişlo’ya, onları oradan biz alıp getiriyorduk. YBŞ gidip getiriyordu diyor. (19.03.2022)
Şengal Özerk Yönetimi: KDP, Şengal'de Irak Bayrağına izin vermiyordu, Irak Bayrağını yeniden biz göndere çektik!
Şengal'de PKK'ye bağlı TAJE (Tevgera Azadiya Jinen Ezidi) meclis üyesi Riham Hico 6 Mayıs'ta Çıra Tv'ye yaptığı açıklamada KDP Irak hükümetinin Şengal'de güçlenmesine izin vermiyordu, Irak hükümetine güçlenmesi için yol açan biziz. Şengal'de ilk Irak bayrağı yükselten de biziz dedi.
Bu iki haber, PKK/KCK’nin anti-Kürd niyetini açık bir şekilde ortaya koymaktadır. Halbuki Şengal Kürdistan’dır. Saddam Hüseyin yönetimine kadar Şengal’de hiçbir Arap ailesi yaşamamaktadır.
* * *
Şu tarihsel anı da unutmamak gerekir. 2014’de, Bağdat, Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nin bütçesinin göndermedi. Kürdlerin hakkını göndermeyi kesti. Haziran 2014 IŞİD saldırıları başladı. Çok kısa bir zamanda Kürdistan Bölgesel Yönetimi alanına 1 milyon 950 bin mülteci geldi. Bunlardan 350 bini Rojava’dan gelmişlerdi. Geriye kalanlar, Irak’ın çeşitli bölgelerinden gelmişlerdi. Bağdat, bu süreçle hiç ilgilenmedi. Mültecileri hiç sormadı. Mülteciler için bütçe de göndermedi. Bu yeni durumlarla baş etmek, Kürdistan Hükümeti’nin işi oldu. İşte bu durumda, Barzanî Vakfı, Barzanîler, bütün varlıklarını bu yeni durumlarla mücadele sürecinde kullandılar…
* * *
PKK, 1970’lerin sonlarında, ‘Birleşik, Bağımsız Kürdistan şiarıyla kurulmuş bir örgüttü. Bugün ise, Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ni, peşmergenin kanlarıyla, canlarıyla sağlanan statükoyu yıkmak için çaba harcıyor. PKK/KCK’ye özgürlük hareketi deniyor. Bugün ise PKK/KCK, kazanılmış özgürlükleri hiçe saymakla, dumura uğratmakla meşgul. Bu çerçevede KDP’ye, Mesut Barzanî’ye saldırıyor. Bu saldırıların Kürdler için hiçbir kazanım sağlamayacağı, İran, Irak, Suriye, Türkiye gibi, Kürdistan’ı müştereken baskı altında tutan devletlerin işini kolaylaştıracağı açıktır. O devletlerden teşvik ve yardım gördüğü de besbellidir. Bu saldırıların hiçbir başarıya ulaşamayacağı ise şüphesizdir.[1]
Ev babet bi zimana (Türkçe) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
Ev babet 1,057 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | zazaki.net
Gotarên Girêdayî: 8
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: Türkçe
Dîroka weşanê: 10-06-2022 (2 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Raport
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Welat- Herêm: Başûrê Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Turkî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Sara Kamela ) li: 09-10-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Burhan Sönmez ) ve li ser 10-10-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Burhan Sönmez ) ve li ser 09-10-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 1,057 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Kurtelêkolîn
Destpêka Nivîsandina Kurdan
Kurtelêkolîn
Cureyên helva Urmiyê yên herî baş û bi navûdeng
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Kurtelêkolîn
Rojnamegerî û Kovargerîya Kurdî di Navbera Salên 1918-1923an de
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
Viyan hesen
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 39
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
Jiyaname
Kerim Avşar
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Necat Baysal
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Çanda xwarinê ya Kurdan
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Temteman
Cihên arkeolojîk
Kereftû

Rast
Kurtelêkolîn
Cihên geştiyarî yên parêzgeha Îlamê – Beşa 1em
07-04-2024
Aras Hiso
Cihên geştiyarî yên parêzgeha Îlamê – Beşa 1em
Weşanên
Rojnameya Serbestî
24-04-2024
Burhan Sönmez
Rojnameya Serbestî
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
24-04-2024
Burhan Sönmez
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Şekroyê Xudo Mihoyî
Babetên nû
Jiyaname
Şekroyê Xudo Mihoyî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
26-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
17-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
13-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
RONÎ WAR
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
KUBRA XUDO
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 517,545
Wêne 106,159
Pirtûk PDF 19,170
Faylên peywendîdar 96,557
Video 1,317
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Kurtelêkolîn
Destpêka Nivîsandina Kurdan
Kurtelêkolîn
Cureyên helva Urmiyê yên herî baş û bi navûdeng
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Kurtelêkolîn
Rojnamegerî û Kovargerîya Kurdî di Navbera Salên 1918-1923an de
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
Viyan hesen
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 39
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
Jiyaname
Kerim Avşar
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
Necat Baysal
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Kurtelêkolîn
Çanda xwarinê ya Kurdan
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Temteman
Cihên arkeolojîk
Kereftû

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.42
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.281 çirke!