Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Şîrîn Xelef Hesen
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Şîrîn Xedir Xedir Elî
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Şîrîn Heyder Seîd Xedr
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Menal Ilyas Meco
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Soniya Elî Qasim Cerdo
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Suwara Silêman Hisên Elî
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Sehîla Eto Elî Mûrd
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Semîra Hemed Temir Xelef
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Semîr Yûsiv Krnûs Elî
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Salim Elî Silêman Beşar
11-10-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  536,316
Wêne
  110,316
Pirtûk PDF
  20,295
Faylên peywendîdar
  104,285
Video
  1,566
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
303,300
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,295
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,074
عربي - Arabic 
31,071
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,534
فارسی - Farsi 
10,062
English - English 
7,598
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,746
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,967
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,211
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,508
Pirtûkxane 
2,752
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,514
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
31,452
MP4 
2,566
IMG 
201,950
∑   Hemû bi hev re 
236,291
Lêgerîna naverokê
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azad...
Jiyaname
Mîna Acer
Cih
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke h...
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
Danasîna Jineolojî
Kurdîpêdiya wergirtina agahdariyê hêsantir dike, Ji ber vê yekê mîlyonek agahdarî li ser telefonên we yên destan tomar kir!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Danasîna Jineolojî

Danasîna Jineolojî
Jineolojî; Taybetmendiyek wê heye ku di nav têgehên ku di cîhana binikeyî û pêkhatî ya mirovahiyê de cih digire, bersivê dide hewcedariyên serdema heyî. Xala sereke ya ku vê taybetmendiyê destnîşan dike bi hêza têgihiştin û ketina cîhana watedar a jiyan û civakê ve têkildar e. Di vî warî de, sedsala 21-an di qonaxa afirandina hêza xwe ya têgînî, teorîk û avabûyînê de ye. Çawa ku sedsala 19-an ji hêla nakokiyên civakî û siyasî ve di çarçoveya çîn û sedsala 20-an de tê pênasekirin,ku sedsala 21-an jî potansiyela wê heye ku bibe şoreşa jinan a li ser bingeha nakokiya zayendî. û Jineolojî zanistek e ku vê dawiyê wekî têgihiştina zanista civakî ya ku şoreşa jinan li ser vê bingeh digire ketiye nav lîteretora me.
Jineolojî cara yekem di 2008-an de bi Sosyolojiya Azadiyê ya Rêber Abdullah Ocalan re wekî têgînek ket rojeva me. Jineolojî; Jin têgehek Kurdî ye ku wateya wê zanista jin e, ku bihevre peyvên jin, mantiq, zanist e. Jineolojî di esasê xwe de tê wateya zanista jinê, ku tê de peyvên jin û zanist li ser bingeha ‘Paradîgmaya Li ser Bingeha Azadiya Demokratîk, Ekolojîk û Jinê’ ji nû ve têne pênasekirin. Tê îddîakirin ku paradîgmaya bingehîn a ku di bingehên zanînê yên modernîteya kapîtalîst de cîhana me ya rûhî û fikrî diyar dike, pergala dewletê li ser bingeha paradîgmaya mekanîkî ye . Reber Abdullah Ocalan, ku ji sala 1999 û vir ve bi pêvajoya îmraliyê re zede giranî da li ser eksena zihniyet û şoreşa wijdanî, diyar kir ku xeletiya herî bingehîn li vir e, û “Paradîgmaya Li ser bingeha Azadiya Demokratîk, Ekolojîk û Jinê.” pêşkêş kir, rêber APO diyar kir ku ev rastî berevajî bû û ev berovajîbûn piranî li dor jinan hate pêşxistin, û diyar kir ku zanist ji jiyan û civakê hate qut kirin di bin hukmê pergala statîstîk de, û ya herî girîng, divê ew têkiliya xwe bi jiyan û civakê ava bike. Di vî warî de, “hevjiyana azad, bi taybet zanista ku wê li dor jinê were pêşxistin,wê bibe gava yekem a ber bi civaknasiya rast ve.

Balkêş e ku peyva jin di gelek zimanan de tê wateya jiyanê, û hewcedariya kûrkirina lêkolîna etîmolojîk a li ser vê pirsgirêkê kûrtir hîs dike. Û veqetandina zanistê ji civak û jiyanê rexne dike, perspektîfa pozîtîvîst a ku yekperçeyiya jiyanê dişkîne, ango, ew girîngiya “mantiq” a civakîbûn û şirovekirina wateya wê diyar dike. Jineolojî ji bilî ku bi zanistî zanista jinê ye, bi pênaseyên berfireh ên wekî zanista jiyanê, zanista civakî, zanista hevjiyana azad, zanista ku bingehên zanînê yên ku modernîteya demokratîk li ser wan bingeh digire, radixe pêş çavan.

Ji ber ku Reber Abdullah Ocalan diyar kir, ew armanca bingehîn e ku jin ji “zayenda civaknasî” pê re were hesibandin ji zayendbûn û analîzkirina tevahî pergala kedxwarî, bi taybetî têkiliyên serdestiyê, ku li ser vê bingehê. Çawa ku ew dijberiya li dijî hemû îdeolojiyên hêzê yên ku li ser zayendparêziyê pêş dikevin îfade dike, ew zanista ku li dijî vê tundiyê şer dike bi zanebûn ku qirkirina jinan jî qirkirina civakî ye. Ew radigihîne ku têgihîştina jiyanê-hêza navendî jiyana civakî asteng dike.

Li ser vê bingehê, Jineolojî zanista afirandina damezrandina zanistî, felsefî, hunerî, çalakiyê ya îfadeya potansiyela jinan e. Ew zanista afrandinê ye ku ji hêla civaknasî, zanistên civakî ve, û berpirsiyariya çêkirin û pêşvebirina hunera xwe, û azadiya ku di kêliyê de hatî girtin, bi teoriya pratîk, rêxistin û zanînê ve, herikî ye. Jineolojî di heman demê de zanista pêkanîna hêza me ya heyî û têgihiştina jiyanê ye. di oxira azadiyê de di hemû tekoşînan de, di teoriyên raman û zanînê de, di jiyana xwe de û di tecrubeyên bêhempa yên jiyana jinên cîhanê de, di hemû tecrubeyên civakî de, ew mecbûr e ku wateya ku di xwezayê de bixwe û di analîzên vê tecrubeyê de peyda dibe fam bike û hîs bike. Li ser vê bingehê, Jineolojî; Ew mijara potansiyela jinan di jiyanê, jiyana civakî, nasnameya jin û têkiliyên jin-mêr de ye. Bi qasî ku wateyên bi sed salan di nava tevgerên azadiya jinan de kom kirin û afirandin; Ew mijara potansiyela hezaran salan e ku xwe li ser bingeha van tevgeran datîne .

Kulliyata ku Jineolojî xwe dêspêrê
Metodolojiya Civaknasiya Azadiyê û hunera şîroveyê ya ku ji hêla Rêber Abdullah Ocalan ve hatî pêşxistin, ku di Têkoşîna Azadiya Jinê de hem di astên teorîk û hem jî di warê pratîkî de kedên girîng da, li ser bingeha avakirina epistemolojîk a Jineolojî ye rêbazên girin da diyarkirin.

Pilana paşî fîzîkî ya vê metodolojiya nû li ser bingeha fîzîka kûantûm, bingeha wê ya felsefî li ser armanca azadiyê ya ku di xwezayê de heye, bingeha civaknasî ya li ser civakbûna exlaqî û polîtîk a rastiya mirovî ya metafizîkî û pilana wê paşî ya dîrokî li ser yekparebûna gerdûnî ya dîrokê bingeh digire. Rastiya ku hewldanên ji bo azadkirina mijar û wateyê di her kêliyê de tercîhek avabûna cûda diafirîne berhevkirina wateyê di kêliyê de peyda dike, û her wiha cudahiya xwe bi zêdekirina wateya xwe diafirîne. Û ev rewşa, ku wekî hilbijartinek azadiyê pêş dikeve, diyar dike ku kêliya ku em tê de dijîn vebijarkên azadiyê hene. Van kêlî yên ku kombûneke gerdûnî îfade dikin, di heman demê de îfade dikin ku dîroka gerdûnî zindî , herikbar, nermik, komkirî û temam e. Mirov ji tevahiya berhevoka vê wateyê vedigire, û kêlî bixwe dibe dîrok.

Pêşxistina hişmendiya jiyanê û tercîha wê ya azadiyê yek ji erkên bingehîn ê Jineolojî ye. Li ser bingeha yekparebûnê, derbaskirina hemû dubendiyên li ser bingeha cudabûyîna kirde-biraser û li ser bingeha têkeliya hevseng a zekaya hestyarî û zekaya analîtîk, ew bixwe li ser bingeha nêzikbûna şêweyê zanistî ye ku ji mutleqbûnê derbas dibe.Li ser vê bingehê, Jineolojî; Her çend ew zanistek nû ye, lê li gorî epîstemolojîk kulliyatek bi kok bingeh digre. Li ser bingeha hêza afirandina civakbûnê ya yekemîn şoreşa jinan, şoreşa Neolîtîkê ava dibe. Armanca wê ji nû ve pênasekirina pêkhateyên civakî û jiyana li ser eksena jinan e. Girînge ku were fêmkirin ku asta koletiyê, bi hemû naverok û şeklên wê ve, ku di jiyana jinan de, di jiyana civakê de, bi şaristaniya dewletê re tê meşandin . diyar dike ku teşeyên koledarî û mêtîngeriyê yên di vî warî de hatine pêşxistin kurteya her cûre koletiya civakî û mêtîngeriya ne. tekoşîna azadî û wekheviya li dijî koletiyê di hemû warên civakî de wekî hafîzeya xwe qebûl dike.

Tê diyarkirin ku Sedema bingehîn a têkçûna hemû têkoşînên azadiyê yên li dijî modernîteya kapîtalîst , bingeha xwe ji ne tehlîllkirina koletiya jinan digre. Girîngiya bi analîzkirina vê bingehê diyar dike. Tekoşîna li dijî zihniyeta koledariyê ku di eksena jin de were meşandin û li şûna ku di pergala heyî de hin mafan bi dest bixe wê wekî pergaleke alternatîf giringe bi rêxistin bike. Bingehên wê yên teorîk serpêhatî, komkirinên civaka polîtîk a exlaqî, û têkoşîna rizgarî û azadiyê ne.

Di sedsala 21-an de, girîng e ku hêza jiyanê ya jina, ku heft mîlyon sal berê li ser xeta Riftê ya Afrîkaya Rojhilat li ser vê axê dest pê kir û ji xeta bakurê Riftê li ser kevana Toros-Zagros li cîhanê belav bû girîng e. pêncî hezar sal berê. Di vê serdemê de ku ked û hişmendiya jinan di gelek warên jiyanê de diyarker bûn jin pîroz bûn. Tê îfade kirin Di vê qonaxa ku zanist û teknîka jinê ku bi şoreşa yekemîn a jinan a civakbûnê de gava yekem avêtin, şoreşa Neolîtîk e, ku bi cîhana rûhî û fikrî re hate avakirin, Di vê qonaxê de, pêwîstî heye ku potansiyela intaca çareseriyên şoreşgerî ji her kêliyên jiyanê re hewcedarî pê heye were eşkere kirin.

Jineolojî, zanistek ku li Rojhilata Navîn ku jiyana civakî bi çawaniya xwe ya exlaqî-polîtîk li ser koka xwe şîn dibe; Marx, diyar kir ku nakokiya sereke yên civakî bingeha xwe ji têkiliya di navbera Efendî û kole, Hegel eşkere kir ku bingeha nakokiyan bingeha xwe ji têkiliya di navbera serkar û karker de digre, Rêber Abdullah Ocalan berevajî Maex û Hegel ,dibêje derketina nakokiyên civakî bingeha xwe ji têkiliya di navbera jin û mêr de digre.

çareserkirina nakokiya di navbera jina kole û zilamê bi hêz û hîlekar de di avakirina zihniyeta sedsala 21-an de û di çareserkirina pirsgirêkên civakî de dema bingehîn e îfade dike. Li vir, ew jin wekî kurteya pergalê digire dest. Ew girîngiya pênasekirina jinan li gorî pîvanên azadiyê û eşkerekirina heqîqeta jin û her weha pênasekirina jin a ku di pergala mêtinkarî ya civaka hiyerarşîk û dewletparêz de şekil girtiye destnîşan dike.

Jineolojî, ku armanc dike ku zanist û teknolojî, çand, huner û felsefeya serdema neolîtîkê derxîne holê,û ji nûve zanista xwedavenda zindî bike .
Ew cîhê yekem bû ku çanda xwedavenda Rojhilata Navîn hate afirandin, û her weha ciyê yekem e ku ev çand li ser bingeha înkar, kuştin û biyanîkirina jinan hate rûxandin. Ev hilweşînek e ku bû sedema yekemin a pirsgirêka civakî, pirsgirêka jinan e. Jineolojî zanista yekem a ku li çareseriya pirsgirêka civakî digere. Ji bo vê yekê, hemû bûyerên di derheqê jinan de, pirsgirêkên têkiliyên ê di navbera jin-mêr û bersivên azadî-wekheviya bingehîn, zilamtî û jinbûna avakirî, têgihiştinên cinsiyetparêz ên pûç û kevneşop; Ew îddîa dike ku zanistek e ku analîzên xweyên zanistî pêk tîne, digere û rê û rêbazên danasîna jin û mêr bi hebûna xwe ya mirovî û rizgariyê re dibîne.

Pergala zilamsalar pergala xwe bi hilweşandin an desteserkirina saziyên maddî-manewî yên jiyana civakî ya ku li dora jinê pêşve diçû, pêk anî. ev pergal di xizmeta dewlet û hemû zanistên desthilatdariyê de mîtolojî,ol û felsefe de afirand. û hemû pîroziyên jiyana civakî ya ku li dora jinan pêşdikeve an bi nifir, dizî an valakirin û veguherandina wê pêkaniye. Ji ber vê yekê, pênc hezar sal e ku zihniyeta serdest a mêr hebûna jinê paşguh dike û lewaz dike.Ya ku têgihiştina pozîtîvîst a zanistê hebûna jinan a ku ji hêla mîtolojî, felsefe û olan ve hatiye mehkûm kirin nagire nav xwe ev wekî rewşeke xwezayî hesiband .Cîhana zanistî bi tezên zanistî hewl daye ku nasname, hebûn, têkoşîn û serhildana jinê bê wate bike. Ji ber vê yekê, heya niha zanistên civakî, civaknasî; nirx nedît. hêjaye ku xwezaya jin were lêkolînkirin , ku perçeyek girîng ê xwezaya civakî ye. Her çend hin lêkolîn û tezên li ser jinê di zanistên cuda cuda ên zanistî de hatine pêş xistin jî, lê ji jinê re wekî hebûnek yekpare nehatiye dest giertin . Ji bo vê yekê, yek ji armancên sereke yên Jineolojî ye ku bi senteza zekaya analîtîk û hestyarî nêz bibe .û hebûna jin bi giştî bi awayek zanistî bigre dest.

Jineolojî di heman demê de zanyariyek e ku bi rexnekirinê dest pê kir ku çima zanistên civakî ev çend sal in ku nikaribûn zanistên jinan wekî dîsîplîn bifikirin û pêşve bibin. Ew bi pirsê gelo çima jin,jiber ku cewhera xwezaya civakî, afirînera civakbûnê pêk tînin, bi qasî beşên din ên civaknasiyê di zanista civakî de cî nagre pêş dikeve. Bi hişmendiya ku rastiya zanistên civakî heya îro jin wekî hêman (kes anjî ûnsur) a bingehîn a cewherê civakî nehesibandiye encama pergala li ser zihnê zilamê serdest e, ew jî mijarên lêkolîn û vekolînê diyar dike.

Jineolojî bi îdiaya ku zanistek ku ruhê dema xwe radixe ber çavan, ji teza ku şoreşa jinan mijara sedsala 21-an e, li ser bingeha ku sedsala 21-an sedsala jinan e dest pê dike.
îdîaya ku derdikeve holê ,şoreşa jin ya ku xwe spartiye feraseta zanista civakî , li Rojhilata Navîn ku derfetên şoreşa duyemîn a jinan barkiriye.
Li ser vî bingehî, çanda xwedavenda dayikê û ev çand li ser bingehê hemû tekoşînên jinan ên ku çi şexsî yan jî bi rengek rêxistinkirî bi binketinê ve hatiye jiyîn. Di vî warî de di dîrokek nêz de, ev tevgerên femînîst, jinên berxwedêr ên di têkoşîna rizgariya neteweyî de, jinên gerîla, rêxistinên jinan û nasnameyên jinan ên ji tevgerên derveyî civakî ne. Ew hemû nirxên berxwedan û azadiyê ne ku ji hêla jinên cîhanê ve hatine afirandin.

herwiha bi vêre Jineolojî; Şoreşa Azadiya #Kurdistan#ê, ku ji avabûna xwe ve xwediyê karakterê şoreşa jina ye. Çanda Tel Xalaf, cihê civakbûnê û yekemîn şoreşa jinan, ev demek ku Şoreşa Jinên Rojava ji nû ve li ser koka xwe derketiye û pergalek alternatîf afirandiye,û jiyan dike.
li ser bingeha rastiya Rêbertiya Reber Abdullah Ocalan, ku diyar kir ku zanist hewceyê şoreşek paradîgmatîk e û jin di bingihê vê şoreşa paradîgmatîk de bi cî kir, ev ratî di şoreşa Têkoşîna Azadiya Kurdistanê ya ku çêbûye şorş di nava şoreşê de,herwiha zanisteke ku pêşxistiye ku bûye muxatap ji qonaxên ku jinê derbaskiriye.

Jinên ku ji paşiya 1970-an heya destpêka 1990-an, bi herikîna jinan re bi kombûnek kalîteyî û bi vê kalîteyê beşdarî şoreşa Kurdistanê bûn, 1987-an de YJWK( Yekîtiya Jinên Welatparêzên Kurdistanê), di sala 1993-an de arteşa jin. 1995-an de YAJK, 1996 teoriya qutbûnê. Ideolojiya Rizgariya Jinê, Jiyana Azad û Projeya Veguherîna zilam1998 , tecrûbeya partîbûnê 1999. Di salên 2000-an de, ew di pêvajoyên şoreşgerî re derbas bû wekî ezmûnên Peymana Civakî û Konfederalîzma Jinan, ku ruhê demê dikişand. Jineolojî felsefeya xweya zanînê bi nirx û berhevokên ku ji hêla van hemû pêvajoyên şoreşgerî ve hatine afirandin diafirîne. avabûna vê ezmûna ku di bin şert û mercên giran ên şer de hatî jiyîn di nav karên bingehîn ên Jineolojî de ye. Bi moxilkirina vê ezmûnê, Jineolojî wekî têgihiştina zanista civakî ya , ku ev berhevoka wate û nirx di eksena jin de hatine afirandin . Jineolojî li ser ked û berxwedana her kesê ku li zindanan, li qadên parastina rewa, li qadên civakî yên li dijî qirkirin û mêtingeriyê di asta hovîtiyê de bi planên navneteweyî ku li berxwe didin, pêş dikeve û bi nîqaşên xwe yên li akademî û dibistanan hêz dide.

Jineolojî; Ew ji kêliya ku jiyaye dest pê dike ku wateyê bide jiyanê, zanistê çêbike û çareseriyên radîkal ava bike. Taybetmendiya wê ya derketinê heye heya ku dikare li her derê û her kêliya ku jiyan lê tê astengkirin çareseriyan peşkeş bike. Ew zanistek dînamîk e ku bi jiyan û civakê re têkildar e. Ew zanista ku zanistan tîne cemheve ,ew zanista ku civak û jiyan ji hev qut kiribû jineolojî zanisteke ku nûve jiyan û civakê tîne ba hev , feraseta zanista ku karakterê wê yê baviksalarî ji her alî ve hatî deşîfre kirin, bi hev re pênasekirinên jin ol, huner û felsefeyê, bi taybetî hebûna û feraseta jiyanê û jinê ku li ser bingeha vê zanistê hatî pêşxistin rexne dike. Di vî warî de, Jineolojî li ser bingeha lêkolîna çavkanî û çareseriya pirsgirêkên civakî di warê pênasekirina jinan û rola wan a di jiyanê de bingeh digire. Bi gotinên din, ew ne zanistek e ku jinan wekî zayendek digire dest û lêpirsînê dike û ji bo wan zanistekê ava dike. Ji hewcehiya her zanistî ya civakîbûnê dest pê dike, diyar dike ku divê ev civakbûn di warê dîrokî û rojanede de li dor jinan were şekilgirtin.

Jineolojî Şoreşa Jin DI Cih De Gava Sazîbûnê Avêt

Jineoloj, we sazîbûnê, girêdana zanistê bi xweza, jiyan û civakê re bi afirandina girêdanek xurt a bi rêxistinkirî re dikare pêk bîne. Li ser bingeha têgihiştina pozîtîvîst a zanistê, ku îdeolojiya wê lîberalîzm e, û li ser bingeha fîzîka Newtonî, ew li ser bingeha perspektîvek tevlihev li dijî fêmkirina jiyanê ku her tiştî ji hev qut dike û perçe dike. Fîzîka kûantûm li ser teza ku her tişt bi hev ve girêdayî ye û li ser bingeha têgihîştina bingehên zindî ya xwezayê ava dibe. Ew li ser tezê hatîye damezirandin ku wateya sereke ya zanistê ewqas watedar dibe ku ew dikare bibe çareseriyek ji jiyan û pirsgirêkên civakî û hilweşînên ekolojîk re, li hember paradîgmaya mekanîkî ku ne mimkûn e ku peyvên zanist û rêxistin li hev bicivin.

Di vê çarçoveyê de, Jineolojî zanistek e ku li çiyayên Kurdistanê bi berxwedana tevgera gerîla ya herî mezin a serdema li dijî modernîteya kapîtalîst de pêşketiye.

Ew di destpêkê de wekî komek hate saz kirin û paşê jî wekî komîteyek, piştî ku di 2015 de yekemîn konferansa xwe li çiyayên Kurdistanê li dar xist, li ser bingeha rêxistinbûnê wekî Akademiya Jineolojiyê hate avakirin. û li gelek derên cîhanê dest bi xebata xwe kir, bi taybet li Rojava, ku cihê şoreşa jinan a li Kurdistanê ye, bi armanca komkirina agahiyan li ser jinan, lêkolînên analîzên civaknasî pêk anîn, di nav akademiyê de navendên lêkolînê li ser bingeha lêkolînên ku rastiya jinan derdixin holê ava kirin. Wekî din, projeya Jinwar wekî qada jiyanê ye îmze kir û xebatên kovar û malperê pêş xist. Û di 2018’an de Konferansa Yekem a li Bakurê Sûriyê li dar xist, da xuyakirin ku li Rojava şoreşa jinê rastiya veşartî ya jinan dîsa derxist holê. Di heman demê de bi jinên cîhanê bi Enstîtuya Andrea Wollf re, ku navê wê şoreşgera enternasyonal Andrea Wollf bû, civiya û rê û rêbaz pêşxistin ji bo jinên cîhanê, bi taybet Ewropa, Amerîkaya Latîn û Asya, ku bigihîjin agahdariyan di derheqê wan de.Li Ewropa û Amerîkaya Latîn bi eleqeyek mezin hate pêşwazîkirin, nîqaşên li ser îhtîmala gelek tevgerên dij-pergalê jineolojiyê, bi taybet femînîzmê, pêşengî kir. Wekî din, bal kişand ser girîngiya tevgera bi diyarkirina rastiya jinan di her warên jiyanê de, bi taybetî di aborî, estetîk etîk û demografî de. Bi hezaran kes di akademiyan de hatine perwerdekirin û bi gelek rêbazên perwerdehiyê derketinên erênî avabûn. Jineolojî, ku xwedî berpirsiyarî ye ku jiyanek azad bi zanîna di derheqê jinan de, bi taybetî hebûna jinan, xweza, siyaset, têgihiştina etîk û estetîk, aborî û wêjeyê ve girêbide û bihonîne. Di vê wateyê de, ew bi wezîfeya afirandina bingehên zanînê yên ku modernîteya demokratîk li ser wan bingeh digire re rû bi rû ye.

Wekî encamek, her çend nîqaşên li ser armanc û qada jineolojiyê berdewam dikin jî, di warê teoriya têgihîn û sazûmanbûnê de di bin ronahiya tespîtên heta niha hatine kirin de hin gav hatine avêtin. . Weke ku Reber Abdullah Ocalan dibêje, têgihîştina formûla efsûnî ya “Jin Jiyan Azadi”, lêkolîna li ser jiyan û azadiya jinan li ser vê axê, têgihiştina bingeha etîmolojîk a van peyvan, eşkerekirina epistemolojiya jinan, lêkolîn û avakirina ontolojî û metodolojiya wê têne pêşxistin. Ew li ser bingeha ronîkirina xwezaya jinê û xwezaya civaka pê re têkildar, nivîsandina dîroka koledarî û azadiya jinê, avakirina bingehê zanistiyê ya ku şoreşa jinê li ser wê bingeh digire, û pêşxistina feraseta zanista civakî ya ku wê hemû tevgerên jinan ber bi konfederalîzma jinên cîhanê ve bibe esas digre, ew bi berpirsiyariya ku li ser mijarên di derbarê her aliyê jiyanê de lêkolîn û analîzan bimeşîne û bingeha zanista modernîteya demokratîk derxîne holê.[1]

Kurdîpêdiya ne berpirsê naverokê vê tomarê ye, xwediyê/a tomarê berpirs e. Me bi mebesta arşîvkirinê tomar kiriye.
Ev babet 2,045 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | ineoloji.org
Gotarên Girêdayî: 29
1. Dîrok & bûyer 14-02-2021
1. Pirtûkxane JINEOLOJÎ- AMADEYÎ (2)
4. Kurtelêkolîn ÇIMA MALPERA JINEOLOJÎ
5. Kurtelêkolîn Şoreşa jinê û Jineolojî
7. Kurtelêkolîn Jin, xak û dagirkerî
12. Kurtelêkolîn Di Edebiyatê De Jin
13. Kurtelêkolîn AZADIYA BÊ SÎNOR
26. Kurtelêkolîn الفامينية
27. Kurtelêkolîn TARİHE JİNEOLOJİ İLE BAKMAK
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: Kurmancî
Dîroka weşanê: 14-02-2021 (3 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Raport
Kategorîya Naverokê: Jinan
Welat- Herêm: Kurdistan
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Sara Kamela ) li: 06-10-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 07-10-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Aras Hiso ) ve li ser 06-10-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 2,045 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.110 KB 06-10-2022 Sara KamelaS.K.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Kurtelêkolîn
Rexneyên pîskolojî li Ser Çîrokên Zarokan -beşa 2yem
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Narin Gûran
Jiyaname
Mîna Acer
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Kurdekî Hezarfen Mela Mehmûdê Bazîdî
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 44
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Kurtelêkolîn
Ew, ew Kes bû ku Dîrok li bendê bû
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Jiyaname
Resul Geyik
Kurtelêkolîn
Estetîka bedewiya jin
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Erdal Kaya
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 45
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ

Rast
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
13-09-2024
Sara Kamela
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Jiyaname
Mîna Acer
20-09-2024
Sara Kamela
Mîna Acer
Cih
Koço
20-09-2024
Aras Hiso
Koço
Wêne û şirove
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
21-09-2024
Aras Hiso
Li bajarê Rihayê dikaneke hirî - sala 1800
Kurtelêkolîn
Kurtedîroka zimanê kurdî
22-09-2024
Evîn Teyfûr
Kurtedîroka zimanê kurdî
Babetên nû
Jiyaname
Şîrîn Xelef Hesen
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Şîrîn Xedir Xedir Elî
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Şîrîn Heyder Seîd Xedr
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Menal Ilyas Meco
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Soniya Elî Qasim Cerdo
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Suwara Silêman Hisên Elî
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Sehîla Eto Elî Mûrd
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Semîra Hemed Temir Xelef
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Semîr Yûsiv Krnûs Elî
11-10-2024
Aras Hiso
Jiyaname
Salim Elî Silêman Beşar
11-10-2024
Aras Hiso
Jimare
Babet
  536,316
Wêne
  110,316
Pirtûk PDF
  20,295
Faylên peywendîdar
  104,285
Video
  1,566
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
303,300
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,295
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,074
عربي - Arabic 
31,071
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,534
فارسی - Farsi 
10,062
English - English 
7,598
Türkçe - Turkish 
3,669
Deutsch - German 
1,746
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,967
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,211
Şehîdan 
4,247
Enfalkirî 
3,508
Pirtûkxane 
2,752
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,514
Cih 
1,164
Belgename 
291
Wêne û şirove 
184
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
323
PDF 
31,452
MP4 
2,566
IMG 
201,950
∑   Hemû bi hev re 
236,291
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
DANASÎNA NUSXEYÊN DESTXET ÊN BERHEMÊN FEQIYÊ TEYRAN ÊN KOLEKSÎYONA ALEXANDER JABA
Jiyaname
Mecîdê Silêman
Kurtelêkolîn
Rexneyên pîskolojî li Ser Çîrokên Zarokan -beşa 2yem
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Jiyaname
Narin Gûran
Jiyaname
Mîna Acer
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Kurdekî Hezarfen Mela Mehmûdê Bazîdî
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Cihên arkeolojîk
Temteman
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 44
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Kurtelêkolîn
Ew, ew Kes bû ku Dîrok li bendê bû
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Jiyaname
Resul Geyik
Kurtelêkolîn
Estetîka bedewiya jin
Pirtûkxane
Têketina felsefeyê 2
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Jiyaname
Erdal Kaya
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 45
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.92
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.703 çirke!