Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
17-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
13-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
RONÎ WAR
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
KUBRA XUDO
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Îsmaîl Heqî Şaweys
11-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kerim Avşar
10-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 517,296
Wêne 105,581
Pirtûk PDF 19,127
Faylên peywendîdar 96,234
Video 1,300
Kurtelêkolîn
Serencama 90 Salên RIYA TEZE
Kurtelêkolîn
Dengbêjiya Serhedê ji ser z...
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnameg...
“الجسر الروماني” الأثري.. أهم المعالم الفريدة في ديرك
Mebesta me ew e ku em wek her gelî bibin xwedî bingeheke niştimanî û netewî.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

الجسر الروماني

الجسر الروماني
ديرك/ هيلين علي
في أقصى زاوية من شمال وشرق سوريا، وعلى بعد ستة كيلومترات من قرية عين ديوار وحوالي 22كم عن مدينة ديرك وحوالي 100م عن نهر دجلة، مواجه “جزيرة بوطان” في باكور كردستان، يقع الجسر الأثري، الذي يعد من أهم المعالم الفريدة في المنطقة.
نتحدث عن الجسر الروماني أو “برا بافت أو بافد” كما يسميه الكرد وأهالي المنطقة، وهو أهم المعالم الأثرية في إقليم الجزيرة شمال وشرق سوريا، الذي تختلف الآراء حول عهد بنائه، وقد كان مؤلفاً من ثلاث قناطر، لم يبق منه اليوم إلا واحدة، وهي الوسطى مع الأبراج الاثني عشر، والتي تدل على أشهر السنة.
المؤرخ والباحث الكردي “بهجت أحمد” تحدث عن الجسر لصحيفتنا روناهي قائلاً:” إن الجسر كان مؤلفاً من ثلاث قناطر، الأولى ارتفاعها 16م وعرضها 11م والثانية بعرض 22م والثالثة بعرض 66م، ولم يبق من القناطر الثلاثة إلا واحدة وهي الوسطى مع الأبراج الاثني عشر التي تدل على أشهر السنة. بني الجسر من الأحجار البازلتية السوداء والجص في هندسة جميلة وفريدة، إذ كل حجر له رمز ويقابله حجر آخر من الطرف الآخر للجسر وله نفس الرمز”.
وتابع أحمد:” يوجد على جسم الجسر الجنوبي أبراج فلكية ذكر الباحث الألماني “أرنست هيزرفيلد” في أبحاثه سلسلة من ثمانية أبراج فلكية منحوتة، وأرخها بالقرن الثاني عشر الميلادي، ووصف الأبراج الحجرية حسب الرسومات النافرة عليها على الشكل التالي، وهي تبدأ من اليمين: “الميزان شرف زحل، السرطان شرف الجدي، القاهر شرف الجدي، الشمس شرفه الأسد، الزهرة شرفها الحوت، السنبلة شرف عطارد، القمر شرفه الثور، الجوزاء”، كما لم يبقَ من الأبراج أيضاً اليوم إلا بعض منها”.
بالنسبة إلى تسمية الجسر باسم الجسر الروماني يوضح أحمد: “يعود ذلك إلى اعتقاد الباحثين، ومنهم سيزري وأوكونور وغاليزو، إلى أنه بني في زمن السيطرة الرومانية على هذه المنطقة، وخاصة أن طراز البناء مشابه للعمارة الرومانية، أما بشأن التسمية المتداولة بين سكان المنطقة، أي “برا بافت أو بافد” فكلمة “بر” تعني الجسر في اللغة الكردية أما كلمة “بافد” فهي كلمة سريانية تنقسم الى مقطعين “با” وتعني البيت و”فد” وتعني الرياح، نسبة إلى كثرة الرياح التي تهب عليه قادمة من جبل جودي الموازي للجسر”.
وأضاف المؤرخ بهجت: “هناك إشكالية حول تاريخ بناء الجسر، إذ تدور الكثير من التفاسير والتحليلات حول تاريخ بناء هذا الجسر، ومنه الرأي الذي يقول بأن بناء الجسر عائد إلى زمن الملك الآشوري “سنحريب”، وأن سبب بناء الجسر هو من أجل ربط مناطق الدولة الشرقية مع الغربية، وكذلك تسهيل مرور العربات الحربية، أحد أهم أسلحة الآشوريين الحربية، وكذلك الأبراج الفلكية الموجودة على الجسر، وتشابه الجسر مع جسر ليس ببعيد عن موقع هذا الجسر، ألا وهو جسر في مدينة زاخو (برا دلال)، الذي بني على شكل مشابه لهذا الجسر، حيث عثر بالقرب منه على ألواح مسمارية كتبت باللغة الآشورية، ومن أصحاب هذا الرأي الباحث “هاري ساكز”، الذي تطرق إلى بناء الجسور في كتابه “عظمة بابل وآشور”.
وبين أحمد: “أن هناك من يقول بأنه بني زمن الرومان، حيث طراز البناء روماني، وكذلك المنحوتات الحجرية على الجسر التي تصور الأرقام الفلكية وعلامات الزودياك والفرسان، التي تنسب إلى العمارة الرومانية، ويدعم هذا الرأي ما يؤكده علماء الأثار بأن هذا الجسر بني لتصريف المياه وتسهيل حركة العبور، التي تميزت به العمارة الرومانية في المناطق التي توجد فيها أنهار”.
وتابع أحمد: “هناك الرأي الذي يعتبر بناء الجسر تم في العهد الساساني، حيث في عام 337م قاد الملك “شابور الثاني”، حملة كبيرة باتجاه الغرب فسيطر على شنكال، ثم تابع طريقه شمالاً حيث بنى مدينة سميت على اسمه لاتزال موجودة حتى يومنا هذا، وهي قرية “بيشابور في باشور كردستان بالقرب من نهر دجلة”، وبعدها تابع طريقه إلى الغرب ليحقق الانتصارات على الإمبراطورية الرومانية، وقد بنى إلى الشمال من مدينة بيشابور جسراً، وكان الهدف من بناء الجسر تسهيل عبور التجار والبضائع القادمة من طريق الحرير البري، التي كان فرعها الجنوبي يمر من تلك المنطقة قبل التوجه نحو آسيا الصغرى وسورية، وكان نهر دجلة عائقاً رئيسياً أمام تلك التجارة، إضافة إلى الوقوف في وجه الخطر الروماني وتسهيل حركة الجيوش الساسانية عبر الجسر، انطلاقا من “بيشابور” بدل المخاطرة بها عبر السير طويلاً لتجنب نهر دجلة”.
وأشار أحمد: “إضافة لما سبق، هناك من يقول بأن الجسر بناه الوزير أبو جعفر محمد بن علي بن أبي منصور الأصفهاني، حيث لم يكتمل بناؤه لأنه الوزير أبو جعفر الأصفهاني ألقي القبض عليه، ودعم هذا الرأي الكثير من الباحثين، ومنهم “أرنست هيرزوفلد”، وكذلك أورده ابن الأثير في كتابه الكامل في التاريخ، ولكن ابن الأثير أشار إلى انتهاء العمل في الجسر في عام 1164م، أي بعد وفاة الوزير الأصفهاني بحوالي عام، رغم عدم وجود أي مصدر يؤكد أن العمل في بناء الجسر استمر بعد وفاة الوزير الاصفهاني.
ويعد الجسر الروماني “برا بافد أو بافت” وجهة سياحية مهمة في إقليم الجزيرة، حيث يقع في قرية سياحية، فعلى جانبي الطريق الواصل بين مدينة ديرك وقرية عين ديوار حيث الجسر الروماني، أقصى شمال شرق البلاد، تمتد سهول خضراء بين الكتل البركانية السوداء، تواجهه سلسة جبال طوروس، وأسفل الجسر يجري نهر “دجلة” الموغل في التاريخ، وهو مطل على جزيرة بوطان الملحمية.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 1,324 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | ronahi.net
Gotarên Girêdayî: 4
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 11-06-2021 (3 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Çand
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 97%
97%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 08-06-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( ئاراس ئیلنجاغی ) ve li ser 08-06-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( ئاراس ئیلنجاغی ) ve li ser 08-06-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 1,324 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.1120 KB 08-06-2022 Hejar KamelaH.K.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Cihên arkeolojîk
Zêwiye
Jiyaname
Necat Baysal
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Xecê Şen
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 39
Kurtelêkolîn
Amûrên Jinan ên Kurdewarî - Meşk 1
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Kerim Avşar
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Jiyaname
Viyan hesen
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
Kurtelêkolîn
Destpêka Nivîsandina Kurdan
Kurtelêkolîn
Tevnkirin di çanda Kurdî de - Beşa 1
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Kurtelêkolîn
Rojnamegerî û Kovargerîya Kurdî di Navbera Salên 1918-1923an de
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Cihên arkeolojîk
Keleha Kerkûkê xwediyê dîrokek kevnar e
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius

Rast
Kurtelêkolîn
Serencama 90 Salên RIYA TEZE
13-04-2024
Burhan Sönmez
Serencama 90 Salên RIYA TEZE
Kurtelêkolîn
Dengbêjiya Serhedê ji ser zarê jinekê: Îran Xan (Mucered)
13-04-2024
Burhan Sönmez
Dengbêjiya Serhedê ji ser zarê jinekê: Îran Xan (Mucered)
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Di ziman de xêv û morfolojî
Weşanên
Rojnameya Serbestî
24-04-2024
Burhan Sönmez
Rojnameya Serbestî
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
24-04-2024
Burhan Sönmez
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Babetên nû
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
24-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
İbrahim Güçlü
23-04-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
17-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
15-04-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
13-04-2024
Sara Kamela
Jiyaname
RONÎ WAR
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
KUBRA XUDO
13-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Îsmaîl Heqî Şaweys
11-04-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Kerim Avşar
10-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 517,296
Wêne 105,581
Pirtûk PDF 19,127
Faylên peywendîdar 96,234
Video 1,300
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Wêne û şirove
Di sala 1980'î de çemê Banos li bajarê serêkaniyê
Cihên arkeolojîk
Zêwiye
Jiyaname
Necat Baysal
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Xecê Şen
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 39
Kurtelêkolîn
Amûrên Jinan ên Kurdewarî - Meşk 1
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Jiyaname
Kerim Avşar
Pirtûkxane
Di ziman de xêv û morfolojî
Pirtûkxane
FEQIYÊ TEYRAN 1
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
AYNUR ARAS
Jiyaname
KUBRA XUDO
Jiyaname
RONÎ WAR
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Kurtelêkolîn
Bi minasebeta roja rojnamegerîyê, kurteyek li ser rojnamegerî û kovargerîya Kurd di serdema Osmanî de
Jiyaname
Viyan hesen
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 40
Kurtelêkolîn
Destpêka Nivîsandina Kurdan
Kurtelêkolîn
Tevnkirin di çanda Kurdî de - Beşa 1
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Kurtelêkolîn
Rojnamegerî û Kovargerîya Kurdî di Navbera Salên 1918-1923an de
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Cihên arkeolojîk
Keleha Kerkûkê xwediyê dîrokek kevnar e
Pirtûkxane
Di Welatê Zembeqê Gewir de
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.42
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.562 çirke!