Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Avdel Elî Ebdo
15-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Çeto
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Cih
Til Ezêz
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Dawûd
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Azad Dexîl Tealo Xidir
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Cih
Til Benat
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Adî Cirdo Hisên
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Ado Îdo Qasim
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jimare
Babet
  537,050
Wêne
  109,462
Pirtûk PDF
  20,223
Faylên peywendîdar
  103,714
Video
  1,531
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
306,433
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,760
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,977
عربي - Arabic 
30,360
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,924
فارسی - Farsi 
9,609
English - English 
7,552
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,647
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,987
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,111
Şehîdan 
4,217
Enfalkirî 
3,367
Pirtûkxane 
2,749
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,262
Cih 
1,157
Belgename 
291
Wêne û şirove 
162
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
324
PDF 
31,275
MP4 
2,522
IMG 
200,602
∑   Hemû bi hev re 
234,723
Lêgerîna naverokê
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BI...
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Kurtelêkolîn
Piştî 19 rojan ji lêgerînê ...
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azad...
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Kürt aydınlanmasının üç emektarı
Hevalên Kurdîpêdiya ji bo kurdîaxêvên xwe agahiyên girîng arşîv dikin.
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: Türkçe - Turkish
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî0
English0
کرمانجی0
هەورامی0
لوڕی0
لەکی0
Zazakî0
عربي0
فارسی0
עברית0
Deutsch0
Español0
Français0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Catalana0
Cebuano0
Čeština0
Esperanto0
Fins0
Hrvatski0
Kiswahili سَوَاحِلي0
Lietuvių0
Norsk0
Ozbek0
Polski0
Português0
Pусский0
Srpski0
балгарская0
қазақ0
Тоҷикӣ0
Հայերեն0
ترکمانی0
हिन्दी0
ქართველი0
中国的0
日本人0

Kürt aydınlanmasının üç emektarı

Kürt aydınlanmasının üç emektarı
Kürt aydınlanmasına, Kürtler ile yaşayan Hristiyan inancına sahip halklardan aydınlar ciddi katkılar sunmuştur. Kürdistan’dan özellikle Kürtçenin Kurmancî lehçesi günlük hayatın ve kısmen de pazarın dili olması sebebiyle bazı bölgelerde ortak dil olarak kullanmıştır.

Buna en iyi örnek teşkil edebilecek bölgeler, Tor ve Serhad (Sovyet Kürtleri dahil) bölgeleridir. Örneğin Alman şarkiyatçı Eugen Prym 1869 yılında Tor bölgesinde yaptığı gezide Kürtçe hikayeleri bir Kürdün değil Cano adındaki Süryani rehberinin ağzından derler. Müzikal açıdan ise isimleri artık tüm Kürtler tarafından bilinen sanatçılar var. Bu yazıda da kısaca Sovyetler’de Kürtler ile iç içe yaşamış ve ordaki Kürt aydınlanmasında emekleri olan üç aydından söz edeceğiz.

Apê Lazo

İlk isim, Kürtlerin Apê Lazo (Lazo Amca) diye hitap ettiği Ermeni Hakob Kazaryan’dır (1868 -1926). Sovyetlerin görevlendirmesiyle Lazo, 1921 yılında Ermeni harfleriyle Kürt alfabesini oluşturur. O yıllarda Serhad bölgesinden Sovyetlerin denetiminde olan topraklara göç eden Müslüman ve Êzîdî Kürtler arasında neredeyse okuma yazma bilen hiç kimse yoktu. Bu yüzden Sovyetler, Kürtlerin anadilinde eğitim görmesi için materyaller hazırlamak amacıyla bazı kişileri görevlendirir. Bunlardan biri de Ermeni Lazo’dur. 1921 yılında hazırladığı alfabe kitabına Ezîdî Kürtler için kutsal bir kelime olan 'Şems' ismini verir. Şems kitabı ile Ermenistan’dan yaşayan Kürt çocukları eğitim görür. 1922 yılında Lazo’nun ve başka aydınların girişimleri ile Tiflis’te Kürtçe eğitim veren akşam okulları açılır. O yıllar yetimhanlerde birçok annesiz babasız Êzîdî çocuk vardır. Bu çocuklardan biri olan Heciyê Cindî 'Hewarî' adlı romanında Êzîdî çocukların Şems ile karşılaşmalarını duygulu dolu bir dille anlatır.

Sovyetlerdeki ilk Kürtçe eğitim bu alfabe ile tecrübe edilir ve bu alfabenin okutulduğu okullardan Qanadê Kurdo, Qaçaxê Mirda, Hecîyê Cindî gibi Kürt aydınları yetişir. 39 harften oluşan bu alfabenin çok lokal olması ve Kürtçenin tüm seslerini karşılaşmaması nedeniyle 1928 yılında değiştirilmesine karar verilir.

İlk Latin alfabesi

İkinci alfabenin de hazırlanmasında Asuri bir aydın olan İsahak Marogulov görev alır. Ailesi 19. yüzyılın başlarında İran’dan Ermenistan’a göç eden İsahak Marogulov, 1868 yılında Erivan’da doğar. Ailesi her yıl Elegez’de Kürtler ile beraber yaylara çıktığı için küçük yaşlardan itibaren Kürtçeyi öğrenir. Ayrıca Kürt köylerinde Rus dili öğretmenliği de yapar. 1929 yılında Erebê Şemo ile hazırladıkları Latin alfabesi kullanılmaya başlanır. Başta Riya Teze gazetesi ve Kürtçe kitaplar olmak üzere birçok yayın bu alfabe ile basılır. Bazı harfleri günümüzde kullanılan Kürtçe Latin alfabesinden farklı olsa da bu alfabe Kürtlerin kullandığı ilk Latin alfabesidir.

İsahak Marogulov aynı zamanda Kürt Pedagoji Enstitüsü’nde (Kürtçe adı: Texnîkûma Kurdaye Pêdagogîye) Rusça ve Kürtçe öğretmenliği yapar. Ermenistan’da açılan bu okulun amacı Kafkas ülkelerinde yaşayan Kürtlerin köylerinde eğitmenlik yapacak kişileri yetiştirmektir. İsahak Marogulov, alfabe dışında Kürtçe okul kitapları da hazırlar. Ermenice kitapları da Kürtçeye çevirilir. Marogulov, 1933 yılında yaşamını yitirir. 1938 yılına kadar Sovyetlerde bu alfabe kullanılır. Sonrasında Sovyetlerin kararı ile Heciyê Cindî’nin hazırladığı Kiril alfabesi kullanılır.
Serhadlı bir Ermeni: Nûrî Hîzanî
Üçüncü aydın da Kürtçe adıyla Nûrî Hîzanî, Ermenice adıyla Hovakim Margaryan’dır. 1896 yılında Hizan’da doğan Nûrî Hîzanî soykırımdan kurtulmak için Ermenistan’a geçer. Nûrî Hîzanî, Ermenistan’da üniversite okur ve iyi derecede Kürtçe bilmesi sebebiyle Kürt Pedagoji [1]Enstitüsü’nde Ereb Şamîlov, Emînê Evdal ve Hecîyê Cindî gibi isimlerle birlikte Kürtçe eğitmenlik yapar.

Yazın dili olarak Kürtçeyi de kullanan Nûrî Hîzanî’nin yayımlanmış Kürtçe kitapları da vardır. İlk Kürtçe kitabı 'Şewqa sibê' 1934 yılında çıkar. O yıllarda çıkan Riya Teze için de Kürtçe şiir ve makaleler kaleme alır. Kürtçe şiirlerinden oluşan kitabı ‘Hub û Xebat’ 1962 yılında Erivan’da yayımlanır.

1966 yılında Erivan’da Hecîyê Cindî, Mîroyê Esed, Tîtal Mûradov, Fêrîkê Ûsiv gibi Kürt aydınlarının katılımıyla Nûrî Hîzanî’nin 70 yaşında girmesi vesilesiyle ve emeğine olan şükranlarını dile getirmek için bir etkinlik düzenlenir. Etkinliğin haberini Riya Teze için gazeteci ve yazar Emerîkê Serdar yapar. Nûrî Hîzanî belki de Kürt olmamasına rağmen Kürtçe şiirler yazıp kitap halinde yayımlayan ilk şairdir.

Nûrî Hîzanî şiirlerinde dikkat çeken yanlar vardır: Sovyetleri öven şiirlerinin yanı sıra Kürdistan’a olan sevgi ve bağlılığı oldukça güçlüdür. O kadar ki mesela 'Kerîk ji poêma Dêrsim’ (Dersim destanından bir kesit) şiirinde, Türk devletinin Dersim üzerindeki zulmünü anlatırken şiirinde ’doxtirê veterînar’ (Veteriner doktor) adıyla Nurî Dersimî’den ve ‘şaîrê Mircan-Dag’ (Mercan Dağ’ın şairi) adıyla da Alişer’den bahseder. Kanımca edebi yönünün ötesinde tarihi açıdan Nûrî Hîzanî’nin şiirleri oldukça önemlidir. [1]

Ev babet bi zimana (Türkçe) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
Ev babet 725 car hatiye dîtin
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | کوردیی ناوەڕاست | Yeni Özgür Politikasi
Gotarên Girêdayî: 2
1. Dîrok & bûyer 19-08-2020
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: Türkçe
Dîroka weşanê: 18-04-2020 (4 Sal)
Cureya belgeyê: Werger
Kategorîya Naverokê: Çand
Welat- Herêm: Bakûrê Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Turkî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 97%
97%
Ev babet ji aliyê: ( Sara Kamela ) li: 29-05-2022 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( ئاراس ئیلنجاغی ) ve li ser 29-05-2022 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( ئاراس ئیلنجاغی ) ve li ser 29-05-2022 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 725 car hatiye dîtin
Pelên pêvekirî - Versiyon
Cûre Versiyon Navê afirîner
Dosya wêneyê 1.0.142 KB 29-05-2022 Sara KamelaS.K.
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Kurtelêkolîn
Meşa azadiyê û duriyanên 19’ê Tîrmehê
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Pirtûkxane
Dîwana Şêx Muşerrefê Xinûkî
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
12 salên li ser xeta jina azad
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Narin Gûran
Kurtelêkolîn
Şoreş û Parastina Cewherî
Jiyaname
Erdal Kaya
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Resul Geyik
Kurtelêkolîn
Aloziya Sûriyeyê derbasî sala xwe ya 14’an bû-1
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Armanca dewleta Tirk doza Efrînê tesfiye bike
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Jiyaname
Mecîdê Silêman

Rast
Pirtûkxane
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
11-08-2024
Sara Kamela
TU BI MAFÊN XWE ? DIZANÎ BIKAR TÎNÎ
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
09-09-2024
Sara Kamela
Rojîn Hac Husên
Kurtelêkolîn
Piştî 19 rojan ji lêgerînê termê Narîna 8 salî hat dîtin
09-09-2024
Sara Kamela
Piştî 19 rojan ji lêgerînê termê Narîna 8 salî hat dîtin
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
13-09-2024
Sara Kamela
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Babetên nû
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
15-09-2024
Sara Kamela
Jiyaname
Avdel Elî Ebdo
15-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Çeto
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Cih
Til Ezêz
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Asîa Kemal Dawûd
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Azad Dexîl Tealo Xidir
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Cih
Til Benat
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Adî Cirdo Hisên
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jiyaname
Ado Îdo Qasim
14-09-2024
کاروان م. ئاکرەیی
Jimare
Babet
  537,050
Wêne
  109,462
Pirtûk PDF
  20,223
Faylên peywendîdar
  103,714
Video
  1,531
Ziman
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
306,433
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,760
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,977
عربي - Arabic 
30,360
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
17,924
فارسی - Farsi 
9,609
English - English 
7,552
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,647
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Pol, Kom
Kurmancî
Peyv & Hevok 
40,987
Pend û gotin 
24,978
Kurtelêkolîn 
5,111
Şehîdan 
4,217
Enfalkirî 
3,367
Pirtûkxane 
2,749
Çand - Mamik 
2,631
Navên Kurdî 
2,603
Jiyaname 
1,262
Cih 
1,157
Belgename 
291
Wêne û şirove 
162
Weşanên 
115
Cihên arkeolojîk 
61
Partî û rêxistin 
28
Vîdiyo 
19
Helbest  
10
Nexşe 
3
Pêjgeha kurdî 
3
Karên hunerî 
2
Wekî din 
2
Ofîs 
1
Li Kurdistanê hatine berhemdan 
1
Hilanîna pelan
MP3 
324
PDF 
31,275
MP4 
2,522
IMG 
200,602
∑   Hemû bi hev re 
234,723
Lêgerîna naverokê
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
Rojîn Hac Husên
Jiyaname
HURŞÎT BARAN MENDEŞ
Kurtelêkolîn
Meşa azadiyê û duriyanên 19’ê Tîrmehê
Wêne û şirove
Di sala 1800`î de tabloya ku Kurdekî ji eşîra Caf'ê temsîl dike
Wêne û şirove
Kurdekî Batûmê bi cilûbergên neteweyî (sedsala 19an)
Pirtûkxane
Dîwana Şêx Muşerrefê Xinûkî
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Kurtelêkolîn
12 salên li ser xeta jina azad
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Jiyaname
Şermîn Cemîloxlu
Pirtûkxane
KURDGALNAMEK (KURDBÊJNAME) GENCÎNE Û ŞAHKAREKE HÊJA YA DÎROKA KEVN A KURD Û BELUÇAN، Cild: I
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Jiyaname
Narin Gûran
Kurtelêkolîn
Şoreş û Parastina Cewherî
Jiyaname
Erdal Kaya
Wêne û şirove
Xwendekarên dibistanên kurdî li rojhilatê Kurdistanê, di sala 1965an de
Pirtûkxane
Li kurdistanê tekoşîna azadiya jinê û Mesadet Bedirxan
Wêne û şirove
Kêliya ku rêberê şehîd “Simko Axa Şikak” berî 96 salan giheşte bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Resul Geyik
Kurtelêkolîn
Aloziya Sûriyeyê derbasî sala xwe ya 14’an bû-1
Jiyaname
Nesim SÖNMEZ
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Pirtûkxane
Morfolojiya kurdî ya hemdem
Wêne û şirove
Kinyazê Îbrahîm, Çerkezê Reş, Hecîyê Cindî 1985
Cihên arkeolojîk
Temteman
Kurtelêkolîn
Armanca dewleta Tirk doza Efrînê tesfiye bike
Jiyaname
Sîsa Mecîd
Pirtûkxane
Dîroka civake kurd a hemdem
Jiyaname
Mecîdê Silêman

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.83
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 1.094 çirke!