موراد قەرەیلان فەرماندەی بڕیارگەی ناوەندی پاراستنی گەل-نەپەگە، دەربارەی دۆخی ناوچەکە و پیلان و داگیرکارییەکانی دەوڵەتی تورک، بۆ ڕادیۆی دەنگی وڵات قسەی کرد.
دەقی ناوەڕۆکی قسەکانی قەرەیلان بەمشێوەیەیە:
کاتێک سەرنج بدەینە سەر مێژووی تەڤگەرەکەمان دەبینین کە لە دەرکەوتنی ڕێبەر ئاپۆ و بەملاوە ڕوحی فیدایی لە لوتکەدایە، هەڤاڵ مەزڵوم دۆغان ئەم ڕاستیەی لە زیندانی ئامەدئامەد بە دروشمی 'بەرخۆدان ژیانە' پراکتیزە کرد، هاوڕێ زیلانیش بە چالاکیەکەی بەردەوامی بە ڕێچکە و ڕێبازی فیداییدا، لەسەر بناغەی ئەم تێکۆشانەدا هێزی تایبەت دروستکرا و ڕێبازی فیداییبوون خووڵقێنرا، بۆیە ئەم چالاکییە هەنگاوێکی مێژوویی گرنگە. چالاکی هەڤاڵ سەما یوجە، هەڤاڵ گولان (فیلیز یەرلتکایا) و هەنگاوەکانی دواتر لە چوارچێوەی ڕوحی فیداییبووندا ئەنجامدران.
قەرەیلان هەروەها وەبیریهێنایەوە کە یەکەمین ساڵیادی شەهادەتی شۆڕشگێری هێژا هەڵمەت (دیار غەریب)ە و وتی، لە کەسایەتی هاوڕێ هەڵمەتدا یادی هەموو شەهیدانی شۆڕش دەکەمەوە و ئەو بەڵێنەی کە داومانە دووبارەی دەکەمەوە، هاوڕێ هەڵمەت لە ناو تێکۆشانی ئێمەدا ڕۆڵی پێشەنگایەتی بینی. ئەندامی دەستەی سەرۆکایەتی گشتی کەجەکە بوو. هەروەها ئەندامی کۆمیتەی ناوەندی پەکەکەپەکەکە بوو. بێگومان شەهادەتی هاوڕێ هەڵمەت بۆ ئێمە زیانێکی گەورە بوو، گەنجانی کوردستان بۆ ئەوەی تۆڵەی شەهید هەڤاڵ هەڵمەت بکەنەوە و لێپرسینەوە بکەن فیداکاری گەورەیان کرد، لە تێکۆشانی تٶڵەسەندنەوەدا هەنگاوی گرنگ نران، لەسەر ئەم بناغەیە قۆناغی لێپرسینەوە و حسابپرسین بەردەوامە.
قەرەیلان ئاماژەی بە هێرشی 15ی حوزەیران بۆسەر شەنگال، مەخموورمەخموور و هەرێمەکانی پاراستنی میدیا کرد و وتی، دوژمن هیچ ئەنجامێکی بەدەستنەهێناوە، ئێمە شەهیدمان نەداوە، سەرەتا لە شەنگال زانیاریمان بەدەستنەهێنا، بەڵام ئێستا زانیاریمان لەبەردەستە، وەک ئەوەی لە ڕاگەیاندنیشدا باسی لێوەکرا، سێ شەڕڤانشەڕڤانی یەبەشە برینداربوون، جگە لەوە زیانی ترمان نییە، لە هیچ شوێنێکی تریش زیانمان نەبووە، واتە هێرشی 15ی حوزەیران کە دوژمن ئەنجامیدا پووچەڵ بووەتەوە و ئەنجامی نەبووە.
قەرەیلان لە بەردەوامی قسەکانیدا باسی لە هێرشەکانی سەر هەفتانین کرد و وتی:لە ماوەی 14 ڕۆژی ڕابردوودا لە هەفتانین داستانی قارەمانێتی گەورە تۆمارکراون، بەرخۆدانی عەگید، مەزلۆم، ئامارا و مەیمام و هەڤاڵان، بەرخۆدانێکی واتادار و قووڵ بوو.
دوژمن بگاتە هەر شوێنێک، باجێکی زۆر قوڕس دەدات'
قەرەیلان ئەوەی خستەڕوو کە لە هەفتانین شەڕ بەردەوامە و وتی:دوژمن هەندێک دەڤەری کۆنتڕۆڵ کردووە. دەتوانێت بیگرێت، بەڵام گەریلاکانیش لەناویاندان، خۆی پێشتریش ڕامانگەیاندبوو، دوژمن کە دەڤەرێک دەگرێت، با بیگرێت، بەڵام باجێکی زۆر قوڕس دەدات، واتە زۆری لێ دەکوژرێت و دواتر دەتوانێت شوێنێک بگرێت، ئەگەر لەوێ بمێنێتەوە هەموو کاتێک باجەکەی دەدات، لێیان دەکوژرێت، گەریلاکانی کوردستان بە ڕێبازی خۆسەری خۆیان ڕێگا نادەن کە دوژمن لەسەر خاکی کوردستان بە ئاسانی بمێنێتەوە و هیچ کاتێکیش ڕێگا بەوە نادەن، ڕێگا نادەن کە خاکی کوردستان بە ئاسانی داگیر بکرێت. لەم چوارچێوەیەدا بەرخۆدانی گەریلا لە هەفتانین بەردەوامە.
'دوژمن دەیەوێت سەرەتا هەرێمی ئارام دروست بکات و دواتر باشوور بەتەواوی داگیر بکات'
لەبارەی ئامانجی دەوڵەتی تورک بۆ داگیرکەری قەرەیلان وتی:بێگومان ئامانجی دوژمن داگیرکردنی هەموو سنوورەکانی مساقی میللیە، بەڵام لە سەرەتادا دەیەوێت هەرێمێکی ئارام دروست بکات، ئامانجەکەی لە هەرێمی ئارام بە تەنها خواکورک تا هەفتانین نییە، لە هەمانکاتدا لە ڕۆژئاواش هەمان پیلانی داڕشتبوو، واتە دەیەوێت لە خواکورکەوە تا عەفرینعەفرین هەرێمێکی ئارام دروست بکات، ئەگەر هەرێمێکی بەم شێوەیەی ئارام دروست بکات، خۆی زۆربەی خاکی ڕۆژئاوا داگیر دەکات و هەرێمە ستراتیژەیەکانی باشووریش داگیر دەکات، ئاشکراشە کە دواتر هەموو خاکی باشوور داگیر دەکات، واتە ئامانجەکەی ئەوەیە کە لەم چوارچێوەیەدا هێرش دەکات، بۆیەش ڕیسکی گەورەی لەبەرچاو گرتووە، زۆری لێدەکوژرێت بەڵام باسیان ناکات، هەرجارەو باسی یەکێکیان دەکات، بۆ نمونە دەڵێت 'ئەفسەرێک کوژرا'، باشە ئەو ئەفسەرە چۆن کوژرا؟، ئەفسەر فەرماندەی هێزێکە، ئایا ئەو لە ڕیزەکانی پێشەوەدابوو کە مرد؟ دیارە هێزەکەی هەمووی لەناوچووە و دواتر ئەفسەرەکە کوژراوە، واتە ژمارەیەکی زۆریان لێدەکوژرێت.
'ئەم شەڕە، شەڕی نێوان گەلانی هەرێمەکە و هێڵێ داگیرکەری – شۆڤێنی تورکە'
قەرەیلان ئەوەی خستەڕوو، دەوڵەتی داگیرکەری تورک بە پشتگیری هێزە دەرەکیەکان هێرش دەکات و وتی، ئێمە دەمانەوێت هەموو کەسێک ڕاستی داگیرکاری تورک ببینێت، گەلی کورد، سیاسەتمەدارانی کوردستان، گەلی عەرەب و دەوڵەتە عەرەبیەکان پێویستە ئەمە ببینن، سیاسەتی داگیرکەری نوێی ڕژێمی ئاکەپە و مەهەپەی فاشیست مەترسیەکی گەورەی هەیە، بەڵام ئێمە وەک گەریلاکانی پەکەکە لەدژی ئەم مەترسیە بەناوی گەلی کوردستان و گەلانی هەرێمەکە هەموویان بەرخۆدان دەکەین و شەڕ بەڕێوەدەبەین، ئەم شەڕە بە تەنها شەڕی نێوان پەکەکە و دەوڵەتی فاشیستی تورک نییە، هەڵەیە کە بەم شێوەیە پێناسەی بۆ بکرێت، ئەم شەڕە شەڕی نیوان کورد و هێلێ داگیرکەری – شۆڤێنی تورکە، لە هەمانکاتدا شەڕی گەلانی هەرێمەکەیە لەدژی ئەو خەتە، لەسەر ئەم بناغەیە بەرخۆدانی ئێمە بەردەوامە.
'هێرشەکانی دژی سلێمانیسلێمانی، شەنگال و کۆبانێ ئاسایی نین'
موراد قەرەیلان فەرماندەی بڕیارگەی ناوەندی نەپەگە یادی شەهیدانی کۆبانێ، شێلادزێ و شارباژێڕی کردەوە و وتی:شەهیدانی دۆزی ئێمە پیرۆزن، شەهیدانی تێکۆشانی ئازادی کوردستانن، خوێنی ئەوان بە فیڕۆ ناروات، بە تەئکیدی تۆڵەیان دەکرێتەوە، بێگومان داگیرکەری تورک ئەو هێرشانە لەسەر بناغەی پیلانێک بەڕێوەدەبات، واتە دەوڵەتی تورک لە سلێمانی تا شەنگال و کۆبانێ بێواتە هێرش ناکات، هێرشی پیلان بۆدارێژراون، ئاسایی نین، ئامانجی سەرەکیان ترساندنی کۆمەڵگای کورد و دیلگرتنی کۆمەڵگایە، بەم شێوەیە دەیانەوێت لەسەر سێ پارچەی کوردستان سەردەست بن، نە تەنها لە باکووری کوردستان دەیەوێت لە باشوور و ڕۆژئاواش سەردەست بێت، واتە ئامانجی گشتی بەم شێوەیەیە، لە ڕێگەی ئەو هێرشانەوە دەیەوێت گەلی هەرێمەکە بترسێنێت و ئاوارەیان بکات، بۆ نمونە بە ئەنقەست هێرش دەکاتە سەر دەرکارێ و گوندەکانی دەوروبەری، بە چاوترساندنی گەل دەیەوێت گوندەکان چۆڵ بکات، بەم شێوەیە دەیەوێت کارەکەی ئاسان بکات و کێ لە هەرێمەکە بجووڵێتەوە یەکسەر لێی بدات.
قەرەیلان باسی ئەوەشی کرد کە بابەتێکی دیکەی گرنگ ئەوەیە کە بەم جۆرە ڕێبازانە دەیانەوێت ناکۆکی لەنیوان سیاسەتی کوردستاندا دروست بکەن و لەبەرانبەر یەکتری بووەستنەوە و بەم شێوەیە هەوڵی تێکدەری دەدەن و وتی:بۆ نمونە لە هەرێمەکانی ژێر کۆنتڕۆڵی یەنەکە هێرش دەکەن و بەم شێوەیە دەیانەویت ناکۆکی دروست بکەن، بە تایبەتی ئێمە واتە پەکەکە دەکەنە بیانو و هێرش دەکەن، ئێمە لە شارباژێڕ و ناوچەکانیتر نین، بەڵام دەبینرێت کە پژاکپژاک دەکرێتە ئامانج، واتە هێزەکانی ڕۆژهەڵاتیشیان خستووەتە ناو لیستەکەیانەوە، بەم شێوەیە دەیانەوێت لە نێوان هێزەکانی کوردستاندا ناکۆکی دروست بکەن، لەنیوان، پەکەکە و یەنەکە هەروەها پەکەکە و پەدەکەدا ناکۆکی دروست بکەن، پیلانەکە بەمشێوەیەیە، دەیانەوێت لەنێوان هێزە کوردیەکاندا شەڕ هەڵگیرسێنن.
'پێویستە هەموو کەسێک پیلانی نوێی دەوڵەتی تورک ببینێت و نەکەوێتە تەڵەوە'
قەرەیلان دەشڵێت: ئێمە ئەمە دەڵێین تورک ناتوانێت بگاتە ئامانجەکانی، پێویستە هەموو کەسێک ئەم پیلانە نوێیەی دەوڵەتی تورک ببینێت و کەس نەکەوێتە تەڵەوە، ئێمە لە لایەن خۆمانەوە ئەمە دەڵێین، ئێمە ناکەوینە تەڵەی داگیرکەری تورکەوە، پێویستە کەس نەکەوێت تەڵەکەوە و ئەم پلانانەی دوژمن بە تەئکیدی پووچەڵ بکەنەوە، لەم ڕووەوە ڕاگەیەنراوی کاریگەری هیوادار بڵاودەکرێتەوە، نمونە، سیاسەتمەداری هێژا بەڕێز شناز ئیبراهیم ئەحمەد ڕاگەیەنراوی بڵاکردەوە، واتادار بوو، ئەگەر هێزە کوردستانیەکان لەم چوارچێوەیەدا بجوولێنەوە، ئێمە دەتوانین هێرشەکانی سەر کوردستان هەمووان تێکبشکێنین، واتە پێویستی گەل بەم هەنگاوە هەیە کە لەدژی هێرشەکانی دوژمن یەکبین و پشتگیری یەکتری بکەین، ئەگەر ئەمە بکرێت هێرشەکانی دوژمن تێکدەشکێنرێن.
ئێمە لە قۆناغی بەرلە 50 – 100 ساڵ لەمەوبەردا نین، ئێمە گەیشتووینەتە ئاستێک، کێشەی ئێمە ئەوەیە کە ئێمە بڵاوین، ئەگەر سیاسەتی یەکگرتوو، ستراتژیەکی نەتەوەیی یەکگرتوو پیشانبدرێت، دەوڵەتانی دەوروبەر ناتوانین وەک پێشوو بڵێن (ئێمە بچین، لێیان بدەین، پارچەیان بکەن، بڵاویان بکەینەوە و دەستیان بەسەردابگرین).
'هەڵوێستی گەلی باشورمان هێژایە'
فەرماندەی نەپەگە ڕاشیگەیاند، کە هەڵویستی گەل لەدژی هێرشی داگیرکەری بە گشتی ئەرێنیە و وتی، بە تایبەتی گەلەکەمان لە سلێمانی و گەرمیانگەرمیان هەڵویستێکی نەتەوەی و بەرخۆدێریان پیشاندا، هەروەها شیلادزێ بەتەنها وەستایەوە و بە شێوەیەکی بوێرانە و قارەمانانە هەڵوێستی دەربڕی، لە کەسایەتی گەلەکەماندا لە سلێمانی، گەرمیان و شێلادزێ سڵاوی خۆم پێشکەش بە هەموو گەلی باشور دەکەم، هەڵوێستی گەلەکەمان لە شیلادزێ بۆ هەموو وڵاتپارێزێک مایەی سەربەرزیە، سڵاوی خۆمان پێشکەش بە گەلەکەمان لە شیلادزێ دەکەین، هەڵوێستی وڵاتپاریزیان زۆر هێژایە، ئێمە بڕوامان وایە کە گەلی بادینان و هەموو باشووری کوردستان خاوەن ئەم ڕۆحەن، کێشە لەنێوان سیاسەتمەداراندایە و گەلی کورد لەم پرسەدا لەپێش سیاسەتمەداراندایە، پێویستە ئەمە بگوترێت.
قەرەیلان وەبیریهێنایەوە کە لە باشوری کوردستان نزیکەی 20 پارتی هەن، کەسێک لەوان لێدوانێک نادات و ناڵێت، خەڵکی مەدەنیمان دەکوژرێن یان دەوڵەتی تورک دەیەوێت ولاتەکەمان داگیر بکات و وتی:پێویستە سیاسەتمەدارانیش مەترسی سەر کوردستان ببینن، ئەم شەڕە شەڕی نێوان پەکەکە و سوپای تورک نییە، شەڕێکی ستراتیژی و فراوانە، پێویستە ئەمە ببینرێت.
'تێکۆشان لەدژی گۆشەگیری ئەرکی هەموو کەسێکە'
قەرەیلان باسی لە گۆشەگیری سەر عەبدوڵلا ئۆجالان ڕێبەری گەلی کوردیش کرد و وتی:گۆشەگیری ئیمرالی لە تورکیا وەک فاشیزم، لە کوردستان وەک کردەوەی فاشیستی و قڕکردن کەوتووەتەگەڕ، واتە لە بناغەی سیاسەتی گۆشەگیری ئیمرالیدا فاشیزم و قڕکردن هەیە، لەبەرئەوەش تا گۆشەگیری لە ئیمرالی کۆتایی پێنەهێنرێت، سیاسەتی قڕکردن و فاشیزم لە تورکیا کۆتایی نایەت، ئێمە تێکۆشان لەدژی سیاسەتی گۆشەگیری وەک ئەرکێک دەبینین و لە هەمانکاتدا ئەرکی هەموو کەسانی لایەنگری دیموکراسی، ئارامی و دادپەروەری لە تورکیایە کە لەدژی گۆشەگیری بووەستنەوە و تێکۆشان بکەن.[1]
01-07-202001-07-2020