Bibliothèque Bibliothèque
Rechercher

Kurdipedia est des plus importantes sources d'information kurde!


Search Options





Recherche avancée      Clavier


Rechercher
Recherche avancée
Bibliothèque
Noms Kurdes
Chronologie des événements
Sources
Histoire
Collections de l'utilisateur
Activités
Rechercher Aide?
Publication
Video
Classifications
Élément aléatoire!
Envoyer
Envoyer l'article
Envoyer l'image
Survey
Vos commentaires
Contactez
Quel type d'information devons-nous!
Normes
Conditions d'utilisation
Point qualité
Outils
À propos
Kurdipedia Archivists
Articles de nous!
Ajouter Kurdipedia à votre site Web
Ajouter / Supprimer Email
Statistiques des visiteurs
Les statistiques de l'article
Polices Converter
Calendriers Converter
Vérification orthographique
Langues et dialectes des pages
Clavier
Liens utiles
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Langues
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Mon compte
Connexion
L'adhésion!
Vous avez oublié votre mot de passe!
Rechercher Envoyer Outils Langues Mon compte
Recherche avancée
Bibliothèque
Noms Kurdes
Chronologie des événements
Sources
Histoire
Collections de l'utilisateur
Activités
Rechercher Aide?
Publication
Video
Classifications
Élément aléatoire!
Envoyer l'article
Envoyer l'image
Survey
Vos commentaires
Contactez
Quel type d'information devons-nous!
Normes
Conditions d'utilisation
Point qualité
À propos
Kurdipedia Archivists
Articles de nous!
Ajouter Kurdipedia à votre site Web
Ajouter / Supprimer Email
Statistiques des visiteurs
Les statistiques de l'article
Polices Converter
Calendriers Converter
Vérification orthographique
Langues et dialectes des pages
Clavier
Liens utiles
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Connexion
L'adhésion!
Vous avez oublié votre mot de passe!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 À propos
 Élément aléatoire!
 Conditions d'utilisation
 Kurdipedia Archivists
 Vos commentaires
 Collections de l'utilisateur
 Chronologie des événements
 Activités - Kurdipedia
 Aide
Nouvel élément
Lieux
Erzurum
17-09-2024
شادی ئاکۆیی
Lieux
Piranchahr
08-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biographie
Darin Zanyar
07-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biographie
Ciwan Haco
06-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biographie
Tara Jaff
06-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biographie
Ahmet Kaya
05-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biographie
Ayşe Şan
04-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biographie
Ziriab
20-08-2024
شادی ئاکۆیی
Biographie
Ibn Khallikân
20-08-2024
شادی ئاکۆیی
Biographie
Al-Jazari
19-08-2024
شادی ئاکۆیی
Statistiques
Articles
  530,176
Images
  110,960
Livres
  20,352
Fichiers associés
  105,419
Video
  1,578
Langue
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
295,471
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,587
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,151
عربي - Arabic 
31,280
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,094
فارسی - Farsi 
10,469
English - English 
7,671
Türkçe - Turkish 
3,675
Deutsch - German 
1,785
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Groupe
Français
Bibliothèque 
256
Articles 
38
Biographie 
24
Publications 
18
Lieux 
5
Documents 
4
Martyrs 
2
Partis et Organisations 
1
Le dépôt de fichiers
MP3 
324
PDF 
31,608
MP4 
2,599
IMG 
203,549
∑   Totale 
238,080
Recherche de contenu
Biographie
Ziriab
Biographie
Ayşe Şan
Biographie
Ahmet Kaya
Biographie
Tara Jaff
Biographie
Ciwan Haco
ÇAR STÛN
Groupe: Articles | Articles langue: Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Classement point
Excellente
Très bon
Moyenne
Mauvais
Mauvais
Ajouter à mes collections
Donnez votre avis sur ce produit!
Histoire des Articles
Metadata
RSS
Recherche dans Google pour les images liées à l'élément sélectionné!
Recherche dans Google pour l'élément sélectionné!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Mûrad Ciwan

Mûrad Ciwan
ÇAR STÛN
#Mûrad Ciwan#

(Ji Sultan Selaheddînê Eyubbî heta Mîr Celadet Bedirxan)
Neteweyên ser ruyê erdê di rojekê de peyda nebûne. Avabûna neteweyan bi prosesa bûyerên sedsalan pêk tê. Kurd jî îdî di qonaxa netewbûnê de ne. Bi saya bidestxistina dewleta federe a li Kurdistana başûr, em ketine destpêka qonaxa kemilîna netewetiya modern. Îdî ew dam û dezgeyên dewletbûnê ava dibin ku bingehên nasnameya neteweyiyê ne, xelkekî digihînin netewetiya modern a kemilî.
Gava em bala xwe bidin diyardeya pêkhatina neteweyê kurd, em ê bibînin ku ew ne encama momentekê an qonaxa buyerên deh salan, heta çend sed salan e. Erê qonaxên dîrokê bi xetên qalind ji hev cuda nabin, ew wek pêçîkên her du desta ne, gava meriv wek devê du şehan di hev radike, pêçîk di hev re derbas dibin. Di dîroka însanan de jî dawiya qonaxa kevn û destpêka qonaxa nuh bi vî awayî di hev re derbasbûyî ne. Lê dîsa jî meriv dikare bibîne ku erê wa ye qonaxekê umrê xwe temam kiriye û ciyê xwe ji qonaxeka nuh re hiştiye. Ez vê xusûsiyetê li ber çav digirim, lê dîsa jî ji bal min ve bêşik e, ku qonaxa destpêbûna avabûna neteweyê kurd ji avabûna dewleta Eyûbiyan, ji Selaheddînê Eyûbî dest pê dike.
Ji Selaheddîn heta îro qasî 900 sal derbas bûne û ji wê rojê heta îro bi hezaran buyerên civakî hene ku di nexş û mîmariya avabûna neteweya kurd de wek xerc û kevirên avayiyekê ciyê xwe girtine. Eger em netewetiya kurdî bişibînin avayiyekê, ev avayî li ser hin stûnan bilind bûye ku heta îro çar stûnên wê xwe bi temamî diyar kirine. Stûna pêşiyê Selaheddînê Eyubî ye, ya duduyê Şeref Xanê Bedlîsî ye, ya sisiyê Ahmedê Xanî ye, Ya çarê Celadet Bedirxan e. Heke em bixwazin, em dikarin netewetiya kurdan ne weka avayiyekê, lê weka proseseka dîrokî, weka xeteka kêşayî ya mêjûyî jî bibînin, wê gavê ev her çar şexsiyetên dîrokî bi gotina îngilîzî dibin milestone (kilometretaşî, kevirê kilometreyan) li ser vê rêya dîrokî ya netewebûnê.
Helbet ev nivîs ne ciyê lêkolîneka biserûber e, ez dixwazim îdîaya xwe ji bo heryekê ji van stûnan bi çend rêzan diyar bikim.
Selaheddînê Eyûbî, ew kurdê belkî here naskirî ye ku di sedsala 11ê de împaratoriyek ji Kafkasyayê heta Yemenê, Misrê û bakurê Sudanê ava kir, ji Helebê heta Sêwas û Kafkasyayê, heta Mûsilê nêzî nîvê dewleta wî warê kurdan bû, jê pêştir, dîwana wî, pirraniya ordiya wî, serokên wî yên eskerî û emîrên wî yên bajar û eyaletan ji kurdan, ji mîr û serokeşîr û eşîrên kurdan pêk hatibû, mizgeft, medrese û xaneqayên wî bi alimên kurd dagirtî bûn, kurdbûna xanedana eyyûbiyan di împaratoriyê de eşkeretiyeka bê minaqeşe bû. Mîr û serokeşîran sîstemeka nuh a îdarî xistin merkeza împaratoriyê; Dimeşq û Qahîreyê, dam û dezgeyên îndo-îranî şûna damûzegeyên samî-erebî girtin, sîstemeka îdarî ya îndo-îranî avabû, navên farisî û kurdî ên dezgehan û yên sîstemên îdarekirinê ketin şûna navên erebî, dîwan, bîmarîstan, tekya û xaneqa li merkeza împaratoriyê, herêmên ereb û ên miletên din jî hatin bikaranîn. Li Misrê, li Qahîrê mezhebê ku di dema Xelîfatiya Fatimiyan de hebû ciyê xwe ji şafiîtiyê re berda.
Ew li Qahîre û Dimeşqê, li herêmên ereb her tim wek kurd hatin dîtin û çavnebarî li wan hat kirin. Lê li bakurê împaratoriyê, li warê kurdan mîrîtiyên kurdan li ser esasê etnîsîteya kurdî geş bûn, xurt bûn, li nav erdên ereban û afrîkiyan eger umrê împaratorîyê qasî qirnekî ajot jî li ser axa kurdan mîratxurên eyyubîyan çend sed salan hukumranî kir, tevayiya mîrekiyên kurdan bi xwe wek berdewama vê împaratiriyê heta nîvê sedsala 19ê hatin. Loma jî tu şik jê tuneye ku Selaheddînê Eyyubî stûna pêşî a hebûna neteweyê kurd e.
Stûna duduyan Şerefxanê Bedlîsî ye. Ew, bavê nuveyên bîrûbaweriyên netewetiya kurdan e. Di dewranekê de ku seranser dewletên mîrîtî yên feodal hebûn, îdeolojiya dînî serdest bû, her kesî ji mîrekiya xwe re digot welatê min, wî hidûdê kurdan li ser esasê etnîsîteyê kêşa, Kurdistan, welatê kurdan ji hidûdê ereban heta bi hidûdê gurcan û ermeniyan kêşa. Kurdistan li ber çavên wî ne ew eyaleta resmî a ku Şahê Îranê an Sultanê Osmanî resmî bi nav dikir, lê seranserê axa kurdan bû ku diket nav hidûdê herdu împaratoriyan.
Ew derket ser hidûdê herdu împaratoriyan jî û wî çarçeweya teng a mîrekiyên kurdan jî çirand, nasnameyeka di ser hemûyan re diyar kir ku ew jî nasnameya kurdîtiyê bû. Zimanê kurdî gihand nasnameyeka bilind ku di binê wê de behsa çar zaravayên kurdî kir. Tevî ku ew mîrê mîrekiyekê bû, tarîxa hemû mîrekiyên kurdan nivîsî û ne bi subjektîviya perspektîva mîrekiya xwe, lê bi objektîviya perspektîva etnîsiteya kurdî tarîxa hemû mîrekiyan nivîsî, bi eynî dilgermiyê nêzî hemûyan bû, sentezek derxist ku nasnameyeka etnîkî li dervayî îranîtî û osmanîtî rengveda.
Ahmedê Xanî pirr eşkere berdewama Şerefxanê Bedlîsî ye. Li gor wî jî hidûdê welatê kurdan ji ereb heta bi gurcan e. Ahmedê Xanî, xusûsiyeta wî ya herî girîng ne ew e ku ew berdewamî ye, ew e ku ew pêşhatiyê dewranên pêşiya xwe ye. Ew bi her aweyê xwe alahilgirê (sencaqdarê) netewetiya kurdî ye, banga manîfestoya nasyonalîzma kurdî wî belav kiriye. Ew di sedsala 17an de jiyaye, lê fikrên wî ew qas modern in ku ên sedsala 20ê ne. Rojhilatnas li ber fikrên wî yên ew qas modern, ketine şikê ku gelo ev fikir pişt re hatin hûnan û bi wî ve hatin zeliqandin. Lê na, her eynî zana qebûl dikin ku ew bi tarîx û belge ramanên wî bi xwe ne.
Xusûsiyeta Ahmedê Xanî a herî giring ew e ku ew bavê nasyonalïzma kurdî ye, danerê paradîgmaya ramanweriya kurdî ye. Tesbîtên wî yên li ser rewşa kurdan, armancên wî yên ji bo dewleteka yekbûyî ya kurdan û rê û dirbên ku meriv ê çawa bigihîje van armancan di Mem û Zînê de ew qas zelal in, ku meriv dikare bê guhertin û şîrovekirin programekî tekûz ê partiyeka kurdî ya modern a sedsala me jê derxe û li pey wê programê bimeşe.
Celadet Bedirxan jî ji sedîsed berdewama Ahmedê Xanî a sedsala 20ê û pîrê ronesansa neteweyiya kurdî ye. Ew ne tenê danerê alfabe û rêzimana kurdî ye, ew mîmarê restorekirin û modernkirina avayiya kurdbûnê ye. Bi xebata xwe ya siyasî, ya zimanevanî, civakî û kulturî wî her tim wek mîmarekî plan danîne ku kurd bi ziman, kultur, siyaset û nexşeyên xwe yên ber bi armanca netewebûna modern de bi her awayî xemilandî bin.
Dewra jiyana Celadat Bedirxan bêşik yek ji wan tarîtirîn dewrên kurdan e. Kurd bûne çar perçe, hatine firotin û xapandin, serîhildanên wan ên herî giring bi hevkarî û plangeriya navneteweyî hatine şikandin, hetine tenêhiştin, zilm, zordarî, înkar û îmhayek bê hempa li ser serê kurdan e. Piraniya serokên kurdan hatine kuştin, yên mayî jî li sirgûn û penaberiyê, di nava bêîmkanî û destgirêdayiyê de diqelqilin. Agirê habûna kurdan ha dimire, ha ditemire….
Lê di dewreka ew qas tarî û teng de, desteyeka, tayfeyeka leheng a keştiya bayê a kurdan diqilqile, dirikrike, dibizive ku keştiyê ji noqbûnê xelaske û rotayê bide ber bi peravên hêvî û rohnayîyê. Ev deste, Celadet e, Kamuran e, Memduh Selim e, Nûrî Dersimî ye, Cegerxwîn e, Osman Sebrî ye, Qedrî û Ekrem in, Dr. Nafîz e, Nûreddîn Zaza ye, Qedrîcan e. Û gelekên din in. Lê bê virdewêde pîrê vê desteya leheng a dêwîn Mîr Celadet Bedirxan e, murşidê vê xaneqaya pîroz a netewetiyê ku tê de bîr û baweriyên kurdewariya sedsala 20ê tên kewandin û kemilandin Mîr Celadet Bedirxan e.
Mîr Celadet Bedirxan ji bo neteweyê kurd ji zimanzanekî, ji danertiya alfabe û râzimana kurdî gelek gelek wêdetir e. Ew rehberê ronesansa kurdî, mîmarê çarê, stûna çarê a peydabûn û gihîştina avayiya neteweyî ya kurdî ye.
Ew kurê zemane yê Sultan Selheddînê Eyûbî ye, alaya destê wî ji destê Ahmedê Xanî hatiye dewrgirtin.
[1]

Cet article a été écrit en (Kurmancî) langue, cliquez sur l'icône pour ouvrir l'élément dans la langue originale!
Ev babet bi zimana (Kurmancî) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
Cet article a été lu fois 179
Donnez votre avis sur ce produit!
HashTag
Sources
Les éléments liés: 2
1. Biographie Mûrad Ciwan
1. Dates et événements 12-11-2013
Groupe: Articles
Articles langue: Kurmancî
Publication date: 12-11-2013 (11 Année)
Livre: Politic
Province: Kurdistan
Publication Type: Born-digital
Type de document: Langue originale
Technical Metadata
Point qualité: 99%
99%
Ajouté par ( ئاراس حسۆ ) sur 03-04-2024
Cet article a été examiné et publié par ( سارا ک ) sur 27-04-2024
Cet article a récemment mis à jour par ( سارا ک ) sur: 27-04-2024
Titre de l'article
Cet article selon Kurdipedia de Normes n'est pas encore finalisé!
Cet article a été lu fois 179
Kurdipedia est des plus importantes sources d'information kurde!
Articles
Les Kurdes et la construction d’une contre-mémoire du génocide arménien
Biographie
Hamit Bozarslan
Bibliothèque
Réception de la littérature européenne dans les romans d'Orhan Pamuk
Bibliothèque
L'AUGMENTATION DU TAUX DE SUICIDE CHEZ LES FEMMES KURDES
Articles
Les Kurdes en Irak : une communauté linguistique qui protège son identité nationale
Articles
Province de Bitlis (1908-1915)
Bibliothèque
Confédéralisme démocratique
Articles
La Question kurde au Moyen-Orient: entre dynamiques régionales et reprises en main nationales
Bibliothèque
Kurdistan ou Arménie: tyrans ou martyrs
Bibliothèque
Qui suis-je, kurde ou français(e)
Articles
Insurrection urbaine dans l’espace kurde et Écologie sociale

Actual
Biographie
Ziriab
20-08-2024
شادی ئاکۆیی
Ziriab
Biographie
Ayşe Şan
04-09-2024
شادی ئاکۆیی
Ayşe Şan
Biographie
Ahmet Kaya
05-09-2024
شادی ئاکۆیی
Ahmet Kaya
Biographie
Tara Jaff
06-09-2024
شادی ئاکۆیی
Tara Jaff
Biographie
Ciwan Haco
06-09-2024
شادی ئاکۆیی
Ciwan Haco
Nouvel élément
Lieux
Erzurum
17-09-2024
شادی ئاکۆیی
Lieux
Piranchahr
08-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biographie
Darin Zanyar
07-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biographie
Ciwan Haco
06-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biographie
Tara Jaff
06-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biographie
Ahmet Kaya
05-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biographie
Ayşe Şan
04-09-2024
شادی ئاکۆیی
Biographie
Ziriab
20-08-2024
شادی ئاکۆیی
Biographie
Ibn Khallikân
20-08-2024
شادی ئاکۆیی
Biographie
Al-Jazari
19-08-2024
شادی ئاکۆیی
Statistiques
Articles
  530,176
Images
  110,960
Livres
  20,352
Fichiers associés
  105,419
Video
  1,578
Langue
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
295,471
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,587
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,151
عربي - Arabic 
31,280
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,094
فارسی - Farsi 
10,469
English - English 
7,671
Türkçe - Turkish 
3,675
Deutsch - German 
1,785
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
Groupe
Français
Bibliothèque 
256
Articles 
38
Biographie 
24
Publications 
18
Lieux 
5
Documents 
4
Martyrs 
2
Partis et Organisations 
1
Le dépôt de fichiers
MP3 
324
PDF 
31,608
MP4 
2,599
IMG 
203,549
∑   Totale 
238,080
Recherche de contenu
Kurdipedia est des plus importantes sources d'information kurde!
Articles
Les Kurdes et la construction d’une contre-mémoire du génocide arménien
Biographie
Hamit Bozarslan
Bibliothèque
Réception de la littérature européenne dans les romans d'Orhan Pamuk
Bibliothèque
L'AUGMENTATION DU TAUX DE SUICIDE CHEZ LES FEMMES KURDES
Articles
Les Kurdes en Irak : une communauté linguistique qui protège son identité nationale
Articles
Province de Bitlis (1908-1915)
Bibliothèque
Confédéralisme démocratique
Articles
La Question kurde au Moyen-Orient: entre dynamiques régionales et reprises en main nationales
Bibliothèque
Kurdistan ou Arménie: tyrans ou martyrs
Bibliothèque
Qui suis-je, kurde ou français(e)
Articles
Insurrection urbaine dans l’espace kurde et Écologie sociale

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16
| Contactez | CSS3 | HTML5

| Page temps de génération: 2.734 seconde(s)!