Bibliothèque Bibliothèque
Rechercher

Kurdipedia est des plus importantes sources d'information kurde!


Search Options





Recherche avancée      Clavier


Rechercher
Recherche avancée
Bibliothèque
Noms Kurdes
Chronologie des événements
Sources
Histoire
Collections de l'utilisateur
Activités
Rechercher Aide?
Publication
Video
Classifications
Élément aléatoire!
Envoyer
Envoyer l'article
Envoyer l'image
Survey
Vos commentaires
Contactez
Quel type d'information devons-nous!
Normes
Conditions d'utilisation
Point qualité
Outils
À propos
Kurdipedia Archivists
Articles de nous!
Ajouter Kurdipedia à votre site Web
Ajouter / Supprimer Email
Statistiques des visiteurs
Les statistiques de l'article
Polices Converter
Calendriers Converter
Vérification orthographique
Langues et dialectes des pages
Clavier
Liens utiles
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Langues
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Mon compte
Connexion
L'adhésion!
Vous avez oublié votre mot de passe!
Rechercher Envoyer Outils Langues Mon compte
Recherche avancée
Bibliothèque
Noms Kurdes
Chronologie des événements
Sources
Histoire
Collections de l'utilisateur
Activités
Rechercher Aide?
Publication
Video
Classifications
Élément aléatoire!
Envoyer l'article
Envoyer l'image
Survey
Vos commentaires
Contactez
Quel type d'information devons-nous!
Normes
Conditions d'utilisation
Point qualité
À propos
Kurdipedia Archivists
Articles de nous!
Ajouter Kurdipedia à votre site Web
Ajouter / Supprimer Email
Statistiques des visiteurs
Les statistiques de l'article
Polices Converter
Calendriers Converter
Vérification orthographique
Langues et dialectes des pages
Clavier
Liens utiles
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Connexion
L'adhésion!
Vous avez oublié votre mot de passe!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 À propos
 Élément aléatoire!
 Conditions d'utilisation
 Kurdipedia Archivists
 Vos commentaires
 Collections de l'utilisateur
 Chronologie des événements
 Activités - Kurdipedia
 Aide
Nouvel élément
Bibliothèque
Kurdistan ou Arménie: tyrans ou martyrs
09-09-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biographie
Auguste de Jaba
29-06-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Réception de la littérature européenne dans les romans d\'Orhan Pamuk
02-12-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Qui suis-je, kurde ou français(e)
02-12-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
L\'AUGMENTATION DU TAUX DE SUICIDE CHEZ LES FEMMES KURDES
02-12-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Libérer la vie : la révolution de la femme
20-10-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Temps et espaces de la violence interne: revisiter les conflits kurdes en Turquie à l\'échelle locale
07-09-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
La révolution kurde. Le PKK et la fabrique d\'une utopie
05-09-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Osman Sebrî (Apo): Analyse Bio-bibliographique
24-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Quelles Frontières Pour Le Moyen-Orient ? - II
24-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Statistiques
Articles 518,380
Images 105,202
Livres 19,477
Fichiers associés 97,454
Video 1,395
Bibliothèque
L'Arménie dans le folklore ...
Bibliothèque
Documents du VIème Congres ...
Bibliothèque
Les Kurdes d'Irak
Bibliothèque
L' Homme Debout
Bibliothèque
Documents du VIIème Congres...
Çêkirina Eyaleta Kurdistanê (1847- 1867)
Groupe: Articles | Articles langue: Kurmancî - Kurdîy Serû
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Classement point
Excellente
Très bon
Moyenne
Mauvais
Mauvais
Ajouter à mes collections
Donnez votre avis sur ce produit!
Histoire des Articles
Metadata
RSS
Recherche dans Google pour les images liées à l'élément sélectionné!
Recherche dans Google pour l'élément sélectionné!
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

Siddik BOZARSLAN

Siddik BOZARSLAN
$Çêkirina Eyaleta Kurdistanê (1847- 1867)$
Siddik BOZARSLAN

Osmanîyan, piştî ku bizava Bedirxan Beg di 1847an da têk birin; bi navê ”Eyaleta Kurdistanê” herêmeke rêvebirinê (îdarekirinê) çêkirin. Li gora fikrê Müşir Osman Paşa, di coxrafya ku kurd lê dijîn da jibo emnîyet û asayîşa wan herêman, divê dûzenek were çêkirin ku rasterast ew girêdayê navenda dewletê be. Li gora wê fikrê digel eyaleta Dîyarbekrê, sancaxên Wan, Muş, Hekarî û qezayên Cizre, Botan û Mardînê divê ji alîyê kesekî zana û jîr ve were îdarekirin ku ew kes ji alîyê Hukumeta Bab-î Alî ve were taînkirin. Yanî bi tabîra îroyîn, rêvebirina ”Eyaleta Kurdistanê” ji alîyê waliyekî hukumetê ve were bicîanîn.
Rêvebirîya Împaratorîya Osmanîyan, di warê rêvebirina hukmê xwe da jibo mercên xwe yên wê demê baş dîtine ku bi eyaletan herêmên Anatolyayê û yên dî werin îdarekirin. Loma wan di despêka 1850yî da li Anatolyayê digel herêma Kurdistanê 18 eyalet avakirine ku yek ji wan eyaletan jî ”Eyaleta Kurdistanê” bûye. Bi avakirina eyaletan, osmanîyan xwestine ku rêvebirina herêmên ku di bin fermandarîya wan da bûne, ji alîyê navenda Stanbolê ve werin îdarekirin. Ev jî bi xwe ra di rêvebirinê da mafên wan herêman ku hebûne; gaf bi gaf ji holê rakirine. (Orhan Örs, Aşiretçilik, Milliyetçilik ve İslamcılık Kavşağında Osmanlının Kürt Siyaseti (1876- 1909), Nûbihar Y. S. 87- 92 İstanbul)
Divê were nîşankirin ku jibo erdnîgarîya kurdan wek gotina Kurdistanê, ji alîyê Selçukiyan ve hatîye xebitandin. Yanî gotina Kurdistanê jibo welatê kurdan hatîye xebitandin ku kurd lê dijîn. Her çi qas gotina Kurdistanê jibo eyaletek ango herêmek were xebitandin jî, îro civata kurd jibo tevayîya erdnîgarîya xwe bi kartîne ku ew li wir dijî û bi hezarsalan e wan deran terk nekirîye.
Ev tevdîla osmanîyan bû semedê hewildanên kurdan ên serhildanê bo mafên neteweyî. Hêzên di bin fermandarîya Bedirxan Beg da di 1834an da dest bi serhildanêk kir. Ev bizav (hereket), di nav dûzeneke baş da, bizaveke mezin û fireh bû. Lê ji ber xîyaneta Yezdan Şêr ku fermandarîya hêzeke mezin dikir û xismê Bedirxan Beg bû, bizava kurdan têk çû û di encamê da Bedirxan Beg hat girtin û ew surgûnê Girava Girîtê bû.
Di dema Şerê Kirimê da, di bin rêbirîya Yezdan Şêr da, bizaveke teze yê serxwebûnê despêkir. Ev bizav ji Hekarîyê despêkir û Botan û Musul xist bin kontrola xwe û heta derîyên Baxdayê pêşda çû. Di dema dagirkirina Bedlîsê û Wanê da gelek xwîn rijîya. Gelek wezîfedar û eskerên Osmanî hatin kuştin. Di vî hewildanê da Mesihî û Nasturîyan jî piştgirîya Yezdan Şêr kirin. Her çiqas Yezdan Şêr xeber şand Rusyayê jibo hevkarî û alîkarî sitandinê jî, wî bersivek ji rusan negirt. Paşê di navbera osmanî û Y. Şêr da gengeşe û muzakere çêbûn. Sefirê ingiliz bûbû navberkar û bi lîstikeke hostatîyê Y. Şêr dan girtin û ew şandin Stanbolê. Her weha paşê ew bizav belav bû. Ji ber wê bûyerê navê Y. Şêr di nava gel da bû qehremanekî neteweyî û li ser wî kasîde û helbest hatin nivîsîn.
Di şerê osmanî û rusan da ku di 1877- 1878an da rûda, kurên Bedirxan Beg careke dî ketin nav bizaveka serxwebûnê. Lê mixabin ev bizav her çiqas heta Hekarîyê, Botan û Îmadeyê berfireh bû jî, bi serfirazî encam neda û têk çû.
ŞÊX UBEYDULAH
Di 1880yî da bizava Şêx Ubeydullah despêkir. Tesîreka mezin ya Ş. Ubeydullah li Kurdistanê hebû. Her çi qas wî di şerê 1878an ya osmanî û rusan da alîkarîya osmanîyan jî kiribû, lê wî desthilatdarîya osmanîyan qebûl nedikir. Amanca Şêx Ubeydullah Kurdistaneka serbixwe bû û di wê çarçoweyê da avakirina hukumeteka neteweyî bû.
Bizava Ş. Ubeydullah, li ser axa bin kontrola Îranê da despêkir. Wî hêzên xwe yên eskerîyê li herêma Urmîye civandibû û derdora Gola Buhayre jî di destên wan da bû. Wan ewil Beynabê dagir kirin, paşê ber bi Tebrîzê ve çûn. Di rîyên çûna bajêr da ku cebxaneya îranîyan lêbûn, nêzîkî wan bûn, şereke dijwar qewimîbû. Rusan jî biryar sitandibû ku hêzeke xwe yê eskerîyê li Nahcîwanê kom bike û rêke ser hudûd. Di wê navberê da eşîrên Makuyê jibo rizgarkirina Urmîyê, êrîşan pêkanîn lê hêzên îranîyan li ber xwe dan û nehêştin ku hêzên kurd pêşta herin.
Li gora ku Minorski ji hevalê xwe bihistîye, di şerê ewil da ku kurdan serfîrazîyek bi dest dixin, dest bi talanê kirine û piştî talankirina alavan, hemî vegerîyane malên xwe. Jibo wê bûye ku hêzên kurd kêm bûne û qels ketine û di encamê da Ş. Ubeydullah têk çûye. Piştî têkçûnê Ş. Ubeydullah birine Stanbolê. Piştî demek Ş. Ubeydullah ji Stanbolê direve û bi rîya Kafkasyayê xwe digihîne Azarbaycanê. Lê careke dî ew tê girtin û surgûnê Mekkeyê dibe û ji neçarîyê li wir dimîne.
Li gora Minorski ku ji şahidên wî şerî bihîstîye, her çi qas texrîq çêbûne jî Şêx Ubeydullah tu xisarek nedaye xiristîyanan. Piştî wî şerî kurê Ş. Ubeydullah Abdulkadir çûye Stanbolê. Li gora politika hukumeta Stanbolê, Abdulkadir dikin gelwekil (mebûs). Li vir jî mirov dibîne ku politika Hukumeta Stanbolê bo kedîkirina kurdan, di asta herî bilind da hatîye meşandin. Serokê bizavek rêdikin surgûnê jibo Mekkeyê û kurê wî tînin li Stanbolê dikin gelwekil.
ALAYÊN HEMÎDÎ
Osmanîyan di 1892yan da dest pêkirin ku Alayên Hamidîye çêkin ku wê îlhamê ji Alayên Kazakên Rusyayê sitandibûn. Van alayan ji eşîrên kurdan pêkhatibûn. Berpirsîyarê rêvebirina wan alayan jî dane Şakir Paşa. Ev politikayeke nû ya osmanîyan bû ku ji alîyê Sultan Abdulhamit ve dihat meşandin. Li gora wê politikayê jibo perwerdekirina zarûkên eşîran jî Mektebên Eşîran, yanî Medaris-î Aşairiye hatin vekirin. Van mekteban li Stanbolê û li Baxdayê hatin vekirin.
Jibo politika dewletê, bi rîya van mekteban divê zarûkên kurdan werin kedîkirin û fikrên ”tirkitîyê” bi wan bidin qebûlkirin. Bi wê politikayê ne tenê zarûkên kurdan, digel wê zarûkên ereban jî xwestine asimile bikin. Yanî Hukumeta Stanbolê, bi wê politikayê xwestine ku zarûkên kurdan û ereban ji nasnameyên xwe yên kurdbûnê û erebbûnê dûr bikevin û bibin tirk. Di alîyek da jî wan xwestine potansîyela arnavudan jî di şeran da bikar bînin û wan qels bixin da ku zêde xisarê nedin hukmê wan. Di şeran da wan ji alayên kurdan jî fêdeyan dîtine û gelek kurd bi vî awayî dane kuştin, divê em vê rastîyê jî li ber çav bigrin. Lê ev politika jî zêde dirêj neajot.
Piştî îlankirina meşrûtîyetê û bi taybetî dema Hukmê Îttihat û Terakkiyê, şovenizma tirkîtîyê zêde xurt bû. Loma jibo Kurdistanê gelek kesên ecêb wek rêvebir şandin herêmê. Wan kesan ne herêmê û gelê li wir dijîyan nas dikirin û ne jî politika ku dê bimeşînin, dizanibûn. Wan gelek civînan çêdikirin û propaganda tirkbûnê didan pêşîya xelkê wê herêmê. Xelk jî roj bi roj ji wê politika wan ya tirkîtîyê û turanizmê aciz dibûn û dûr diketin, û wd… (Minorski, end. r. 23- 29)
[1]
Cet article a été écrit en (Kurmancî - Kurdîy Serû) langue, cliquez sur l'icône pour ouvrir l'élément dans la langue originale!
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
Cet article a été lu fois 678
HashTag
Sources
[1] | Kurmancî - Kurdîy Serû | https://portal.netewe.com/ - 19-05-2023
Les éléments liés: 5
Groupe: Articles
Articles langue: Kurmancî - Kurdîy Serû
Publication date: 14-03-2022 (2 Année)
Livre: Histoire
Province: Kurdistan
Publication Type: Born-digital
Type de document: Langue originale
Technical Metadata
Point qualité: 99%
99%
Ajouté par ( ئاراس حسۆ ) sur 19-05-2023
Cet article a été examiné et publié par ( سارا ک ) sur 19-05-2023
Cet article a récemment mis à jour par ( سارا ک ) sur: 19-05-2023
URL
Cet article selon Kurdipedia de Normes n'est pas encore finalisé!
Cet article a été lu fois 678
Kurdipedia est des plus importantes sources d'information kurde!
Bibliothèque
Réception de la littérature européenne dans les romans d'Orhan Pamuk
Articles
Insurrection urbaine dans l’espace kurde et Écologie sociale
Articles
La Question kurde au Moyen-Orient: entre dynamiques régionales et reprises en main nationales
Bibliothèque
Qui suis-je, kurde ou français(e)
Articles
Province de Bitlis (1908-1915)
Bibliothèque
Libérer la vie : la révolution de la femme
Articles
Les Kurdes en Irak : une communauté linguistique qui protège son identité nationale
Bibliothèque
L'AUGMENTATION DU TAUX DE SUICIDE CHEZ LES FEMMES KURDES
Articles
Les Kurdes et la construction d’une contre-mémoire du génocide arménien
Bibliothèque
Kurdistan ou Arménie: tyrans ou martyrs
Biographie
Hamit Bozarslan

Actual
Bibliothèque
L\'Arménie dans le folklore Kurde
17-02-2014
هاوڕێ باخەوان
L\'Arménie dans le folklore Kurde
Bibliothèque
Documents du VIème Congres du PDK-I
28-01-2014
هاوڕێ باخەوان
Documents du VIème Congres du PDK-I
Bibliothèque
Les Kurdes d\'Irak
11-04-2014
هاوڕێ باخەوان
Les Kurdes d\'Irak
Bibliothèque
L\' Homme Debout
14-10-2016
هاوڕێ باخەوان
L\' Homme Debout
Bibliothèque
Documents du VIIème Congres du PDK-I
31-08-2017
هاوڕێ باخەوان
Documents du VIIème Congres du PDK-I
Nouvel élément
Bibliothèque
Kurdistan ou Arménie: tyrans ou martyrs
09-09-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Biographie
Auguste de Jaba
29-06-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Réception de la littérature européenne dans les romans d\'Orhan Pamuk
02-12-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Qui suis-je, kurde ou français(e)
02-12-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
L\'AUGMENTATION DU TAUX DE SUICIDE CHEZ LES FEMMES KURDES
02-12-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Libérer la vie : la révolution de la femme
20-10-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Temps et espaces de la violence interne: revisiter les conflits kurdes en Turquie à l\'échelle locale
07-09-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
La révolution kurde. Le PKK et la fabrique d\'une utopie
05-09-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Osman Sebrî (Apo): Analyse Bio-bibliographique
24-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Bibliothèque
Quelles Frontières Pour Le Moyen-Orient ? - II
24-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Statistiques
Articles 518,380
Images 105,202
Livres 19,477
Fichiers associés 97,454
Video 1,395
Kurdipedia est des plus importantes sources d'information kurde!
Bibliothèque
Réception de la littérature européenne dans les romans d'Orhan Pamuk
Articles
Insurrection urbaine dans l’espace kurde et Écologie sociale
Articles
La Question kurde au Moyen-Orient: entre dynamiques régionales et reprises en main nationales
Bibliothèque
Qui suis-je, kurde ou français(e)
Articles
Province de Bitlis (1908-1915)
Bibliothèque
Libérer la vie : la révolution de la femme
Articles
Les Kurdes en Irak : une communauté linguistique qui protège son identité nationale
Bibliothèque
L'AUGMENTATION DU TAUX DE SUICIDE CHEZ LES FEMMES KURDES
Articles
Les Kurdes et la construction d’une contre-mémoire du génocide arménien
Bibliothèque
Kurdistan ou Arménie: tyrans ou martyrs
Biographie
Hamit Bozarslan
Folders
Bibliothèque - Province - À l'extérieur Bibliothèque - Livre - Kurde émission Bibliothèque - Dialect - Française Bibliothèque - PDF - Oui Bibliothèque - Livre - Novel Bibliothèque - Livre - Culture Bibliothèque - Type de document - Traduction Bibliothèque - Publication Type - Scanned Document Bibliothèque - Published more than once - Yes Bibliothèque - Province - France

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Contactez | CSS3 | HTML5

| Page temps de génération: 0.437 seconde(s)!