Şeyh Şemseddin Ehlati Kimdir?
Şeyh Şemseddin Ehlati (1588 Khalat - 1674 Duhok) #Kürt yazar# ve şairdir. Eski Kürt edebiyatının şairidir. 16. yüzyılın sonundan 17. yüzyıla kadar yaşadı. Kürt edebiyatında Xelwetiye tarikatının ilk şairidir.
Şeyh Şemseddin Ehlati' hayatı:
Onun hayatı Şeyh Şemseddin Ehlati, 1588 yılında bugün Bidlis'te bulunan Halat semtinde doğdu. Osmanlı devleti ile Safeviler arasındaki savaşlar nedeniyle Khalat'tan Oremar dağlarına göç ettiler. Birkaç yıl sonra Oremar'dan Birifka'ya ulaşmış ve oraya yerleşmiş. Şeyh Şemseddin eğitimini aile üyelerinden almıştır. 1674 yılında 86 yaşında Güney Kürdistan'ın Dihok kentine bağlı Birifkan köyünde tanrısının yanına gitti ve orada toprağa verildi. Aşkımızın aşkı olan ben, Mısır'ın, Bağdat'ın, Şam'ın aşkıyım, ben senin aşkınım. Şeyh Şemseddin, Molla Ahmed Ciziri ve Feqiy Teyran'ın çağdaşıdır. Günümüze kadar çağdaşları kadar tanınmamıştır.Alem, bir şey derlerse aşk acısındandır derim. Helal derlerse aşk acısındandır derim. Kanlı demeyeli uzun zaman oldu. Edebi değerlendirmeye dayalı olarak bağımsız dil ve kalıplar oluşturmuşlardır. Yeni sözdizimleri oluşturuldu. Kürt edebiyatındaki yeri çok önemlidir. Şiirlerinde kırsal ve doğal yaşam ön plandadır. Divan da kullanılan dil ve felsefe ona özgüdür. Şeyh Şemseddin, vahdetü'l-vücud fikrine inanır. Bu inanç şiirlerinde belirgindir. Şiirleri çok akıcı ve hareketlidir. Sabrımı ve kararlılığımı yitirdim, feryat figan feryat figan ağlıyorum Adım görünmüyor. Kürtçe şiirleri olan bir Divan'ı var.
Ben senin aşkının aşkıyım
Mısır, Bağdat ve Şam sizindir aşka susadım
Ben Ḥeyyê Celal'in sevgilisiyim
Şeyh Şemseddin, Molla Ahmed Ciziri ve Feqiy Teyran'ın çağdaşıdır.
Günümüze kadar çağdaşları kadar tanınmamıştır.
Dünya bir şeyden bahsediyorsa,
aşk acısı yüzündendir diyeceğim.
Helal'e tıklarsan ölürüm aşk acısındandır diyorum
Bunu uzun zamandır söylüyorlar Kanarsan,
aşk acısı yüzünden olduğunu söylüyorsun bana.[1]