کتېبخانە کتېبخانە
گېڵای

کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا


ھۊرچنۍ گېڵای





ورڎ گېڵای      کیبۆردە


گېڵای
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
ئامرازۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
زۋانۍ
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ھەژمارو من
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
گېڵای تۊمارکەرڎەی بابەتۍ ئامرازۍ زۋانۍ ھەژمارو من
ورڎ گېڵای
کتېبخانە
نامۍ کورڎیۍ پەی زاڕۊڵا
کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
سەرچەمۍ
ۋەڵینە
گلېرۆکریێ بەکاربەری
چالاکیۍ
چنین گېڵۇ؟
ۋەڵاکریێ کوردیپێدیای
ڤیدیۆ
پۊلبەڼی، پېڕبەڼی
بابەتۍ ڕېکۆتییە!
تۊمارکەرڎەی بابەتۍ تازۍ
کېیاستەی ۋېنەی!
ڕاپەرسای
چنین دېیەی تۊ
پێۋەڼی
کوردیپێدیا چ جۊرە زانیاریېۋش پەنەۋازۍ ھەنۍ
ستانداردۍ
مەرجو بەکاربەرڎەی
چنینیی بابەتۍ
چە بارەو ئېمە
ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
بابەتۍ چە بارەو ئېمە!
لینکو کوردیپێدیا دلۍ لینکا پەلیانەکەو وېتەنە بنیەرە
زېیاڎکەرڎەی / لابەرڎەی ئیمەیلی
ئامارو سەردانیکەرا
ئامارو بابەتۍ
فاڕەڕو فۆنتەکا
فاڕای ڕېکۆتو ڕۊژمارەکا
ۋشکنای ڕانۋیسی
زۋان و بنەزۋانو لاپەڕەکا
کیبۆردە
لینکۍ پەنەۋازۍ
زېیاڎکریاو کوردیپێدیای پەی گوگڵ کڕۆمی
کۇکیۍ/کۇکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چۇوەر-لۋای
بۇ بە ھامکارو شمە!
کڕېڵەۋاچۊ وېت ۋیرشېیېنە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 چە بارەو ئېمە
 بابەتۍ ڕېکۆتییە!
 مەرجو بەکاربەرڎەی
 ئەڕشیڤگەرۍ کوردیپێدیای
 چنین دېیەی تۊ
 گلېرۆکریێ بەکاربەری
 کڕۆنۆلۆژیاو ڕۇداۋەکا
 چالاکیۍ - کوردیپێدیا
 یارڎی
تۊماری تازە
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەفوەت
13-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
06-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
خان ئەڵماسی لوڕستانی
03-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەدی مەلا کەریم
02-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئەحمەدی خانی
26-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شەفېعو حاجی محەممەڎی تەۋېڵەی
12-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
حاجی عەباسی جەڕاح
05-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ 518,779
ۋېنۍ 106,046
کتېبۍ PDF 19,349
فایلی پەیوەڼیدار 97,414
ڤیدیۆ 1,397
ژیواینامە
شێخ عەبدولڕەحمان جانەوەرەیی
ژیواینامە
سەفوەت
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
مكانة المرأة في الحضارة الخورية (الهورية) (1 – 2)
ھەر کونج و ڕووداۋېۋو وڵاتی، چە وەرھۊرزۆ پەی وەرنیشتی، چە سەرنیشتۆ پەی پانیشتی... بۊ بە سەرچەمەو کوردپێدیای!
پېڕە: کوڵەباس | زۋانو بابەتۍ: عربي
ھامبەشیکەرڎەی
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ھۊرسەنگنای تۊماری
نایاب
فرە خاسە
خاسە
خرابە نېیەنە
خرابە
ۋزەش دلۍ ڕیزبەڼیی گلېرۆکریێکاو وېم
پەیلۋاو وېت چە بارەو ئی بابەتۍ بنۋیسە!
ۋەڵینەو دەستکاریی بابەتۍ
Metadata
RSS
چە گوگڵ پەی ۋېنە پەیۋەستا بە بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە
چە گوگڵ پەی بابەتۍ دەسنیشانکریێ گېڵە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

د. مهدي كاكه يي

د. مهدي كاكه يي
انة المرأة في الحضارة الخورية (الهورية) (1 – 2)
مهدي كاكه يي
الحوار المتمدن-العدد: 6728 - 2020-11-10
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات
مكانة المرأة في الأديان الكوردية (6)

لعبت المرأة دوراً كبيراً في المجتمع الخوري الى جانب الرجل وكُنّ آلهات وملِكات وأميرات. في هذا المقال نشير الى بعض الإلاهات الخوريات.
(هیپات Hîpat): هي إبنة الإلهة (أللاتوم) ألّاني، رفيقة (تيشوب حلب). لقد استعار العبريون كُنية هذه الإلهة في زمن النبي إبراهيم كما نراها في كتاب العهد القديم بصيغة (حوّا) والتي قام المسلمون بِدورهم بإقتباس هذه الكلمة من التوراة وأصبحت في القرآن بصيغة (حواء) (19). كانت الإلهة (هیپات) عضوة في المجمع الإلهي الخوري لمدينة (خاششو) منذ الألف الثالث قبل الميلاد، حيث كانت الإلهة المحلية للمناطق الممتدة من مدينة (نوزي) (مدينة كركوك الحالية) شرقاً الى دولة (كيزواتنا) غرباً والتي تقع في إقليم شمال كوردستان (19). أدخل الملوك الميتانيون إسم هذه الإلهة ضمن أسماء كريماتهم في القرن الرابع عشر قبل الميلاد، على سبيل المثال الأميرتان (گیلو خیپا) و (تادو خیپا) اللتان تزوجتا فراعنة مصر. الأميرة (تادو خیپا) قد تمّ تغيير إسمها الى (نفرتيتي) بعد زواجها من الفرعون المصري (أمنحوتپ الرابع Amenhotep IV)، (حكمَ من عام 1353 الى عام 1337 قبل الميلاد) والذي غيّر إسمه فيما بعد الى (أخناتون) (19).
شاووشكا Šawuška : كانت من أهم إلاهات المجمع الإلهي الخوري (q). ظهر إسمها لأول مرة كمعبودة في المناطق الشمالية الواقعة شرقي نهر دجلة في عصر سلالة أور الثالثة (r) وكانت توازي الإلهة (نيننتي) التي بإسمها بُنيت مدينة نينوى التي أُعتبرت المركز الرئيسي لعبادتها. كانت (شاووشكا) إلهة الحُب وتُعاقِب الأعداء والمجرمين وكانت شهوانية (20). إنتقلت عبادتها من خلال تأثير مملكة ميتاني (1240-1500 قبل الميلاد)، في جميع أنحاء الدولة الهيتية (الحثية) (1344 - 1245 قبل الميلاد) (21).
كانت تصاحب (شاووشكا) آلهات عديدة معروفة بأسماء خورية، مثل شينتال – ڤوری (ذات العيون السبعة) وشينتال – إرتي (ذات النهود السبعة) و شينان – تاتو كارني (ذات الحُب الإزدواجي) (s). أصبحت (شاووشكا) الإلهة الرئيسية في كثير من المدن، مثل آشور وأربيل وأرابخا وكانت هذه الإلهة تترأس مع الإله (تيشوب) المجمع الإلهي في (ألالاخ) و أوگاريت (t).
الإلهة نيگال: في (أوگاريت)، الى جانب إله الشمس وإله القمر، لعبت الإلهة الخورية (نيگال) دوراً مهماً، وهي كانت تعادل الإلهة السومرية (نينگال) (السيدة العظيمة) حيث أنها بِدورها كانت عضوة في المجمع الإلهي الخوري وكانت بعض الأميرات الهيتيات (الحثيات) تحمل أسماء هذه الإلهة، مثل (نينگال - ماتي) و(أسمو - نينگال) وكان يتم تقديم القرابين لها في كل من معبد (كيزواتنا) و (يازلي قيا) (22)
نَساتيا (ناهايثيا): كانت هذه الإلهة الميتانية مسؤولة عن تأمين الغذاء والإنتاج (23).
كانت النساء الخوريات المتنبئات (النبيات) يقمن بِدور مهم في التكهن، حيث شوهدت نصٍّ خوري مُركّب من ستة ألواح، يتحدث عن كاهنة قارئة التعاويذ، إسمها (أللاي توراخخي) من مدينة موكش (ألالاخ)، كانت تخدم في المعبد من أجل علاج الناس المصابين بالسحر (24).
مع مطلع عصر التدوين وظهور السيادة الأبوية في مجتمعات المدن الزراعية، ظهرت أساطير تدعم سلطة الرجل على حساب الأساطير الأمومية، وبناءً على هذا التغيّر، تربّع الإله (كوماربي) على عرش المجمع الخوري في كوردستان، كما كان الإله (إنليل) قد تربّع على عرش المجمع الإلهي السومري، حيث قام السومريون بتقسيم تاريخهم السياسي بأمرٍ منه ومن أعضاء مجمعه الإلهي، الى مرحلتَين، مرحلة ما قبل الطوفان ومرحلة إنحسار المياه من على وجه الأرض (25).
[1]
ئی بابەتۍ بە زۋانی (عربي) نۋیسیێنە، پەی ئەۋەکەرڎەی بابەتەکۍ بە زۋانېۋ کە نۋیسێنە، سەرو ئایکۆنو ی کلیک کەرە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئی بابەتۍ 77 جارۍ ۋینیێنە
ھاشتاگ
سەرچەمۍ
[1] پەڕیانە | عربي | https://www.ahewar.org/ - 12-04-2024
بابەتۍ پەیۋەڼدریێ: 22
ژیواینامە
ڕېکۆتۍ و ڕۇداۋۍ (کڕۆنۆلۆژیا)
کوڵەباس
پېڕە: کوڵەباس
زۋانو بابەتۍ: عربي
ڕېکۆتو ۋەڵاکەرڎەی: 10-11-2020 (4 ساڵە)
جۊرو بەڵگەنامەی: زۋانی یەکەم
جۊرو ۋەڵاکەرڎەی: دیجیتاڵ
زۋان - بنەزۋان: عەرەبی
وڵات - هەرېم: کورڎەسان
کتېب - کوڵەباس: ژەنی
کتېب - کوڵەباس: ۋەڵینە، تارېخ
کتېب - کوڵەباس: وتارە و دیمانە
تایبەتمەڼییۍ تەکنیکیۍ
چنینیی بابەتۍ: 99%
99%
ئی بابەتۍ جە لایەنو: ( ئاراس حسۆ )یۆ جە: 12-04-2024 تۊمارەکریێنە
ئی بابەتۍ چە لایەنو: ( زریان سەرچناری ) چە: 14-04-2024 پۊرەلۋای کریێنە و ئازاڎە کریێنە
ئی بابەتۍ پەی دمایین جاری جە لایەنو:( زریان سەرچناری )یۆ جە:12-04-2024 خاستەرە کریێنە
لینکو بابەتۍ
ئی بابەتۍ بەپاو ستانداردۍو کوردیپێدیای ھەڵای ناتەمامە ھەنە و پەنەۋازییش بە پۊرەلۋای بابەتیی و زۋانەۋانیی فرەتەری ھەن!
ئی بابەتۍ 77 جارۍ ۋینیێنە
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
کوڵەباس
عەبوولە (2)
کتېبخانە
مەولە
کوڵەباس
داڵانی و هەوارو عەشقی
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
کوڵەباس
جە بۍ کەسی وېم
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
کوڵەباس
ئانەی گەردوونیین و ئانەی نەتەوەیین
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
کوڵەباس
مەتی شانۍ
ژیواینامە
سەفوەت
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە

تازەکی
ژیواینامە
شێخ عەبدولڕەحمان جانەوەرەیی
04-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
شێخ عەبدولڕەحمان جانەوەرەیی
ژیواینامە
سەفوەت
13-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
سەفوەت
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
سەید ئەکابیری خامۆشی
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
محەمەد عارف جزیری
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
شێخ عوسمان نەقشبەندی
تۊماری تازە
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
26-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
20-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
17-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
سەفوەت
13-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
06-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
خان ئەڵماسی لوڕستانی
03-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
محەمەدی مەلا کەریم
02-05-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
ئەحمەدی خانی
26-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
شەفېعو حاجی محەممەڎی تەۋېڵەی
12-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ژیواینامە
حاجی عەباسی جەڕاح
05-04-2024
ئەسعەد ڕەشید
ئامارۍ
بابەتۍ 518,779
ۋېنۍ 106,046
کتېبۍ PDF 19,349
فایلی پەیوەڼیدار 97,414
ڤیدیۆ 1,397
کوردیپێدیا گۆرەتەرین سەرچەمەی فرەزۋانیی پەی زانیارییە کورڎییا
کوڵەباس
عەبوولە (2)
کتېبخانە
مەولە
کوڵەباس
داڵانی و هەوارو عەشقی
کتېبخانە
ڕۊژماری هۆرامی (8)
کوڵەباس
جە بۍ کەسی وېم
ژیواینامە
خورشید خانمەی داواشی
ژیواینامە
شێخ عوسمان نەقشبەندی
کتېبخانە
گیٛجاوەو ژیوای
کوڵەباس
ئانەی گەردوونیین و ئانەی نەتەوەیین
کتېبخانە
تۊرەکە پەڕ ساۋەکە
ژیواینامە
سەید ئەکابیری خامۆشی
ژیواینامە
محەمەد عارف جزیری
ژیواینامە
شێخ مستەفا تەختەیی
کوڵەباس
مەتی شانۍ
ژیواینامە
سەفوەت
کتېبخانە
یاڎو پەنجا ساڵەو سەرکۆتەو ژڵېوەو ئاپۆیینە

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| پێۋەڼی | CSS3 | HTML5

| کاتو وەشکەرڎەی لاپەڕەی: 0.562 چرکە(چرکۍ)!