پەرتوکخانە پەرتوکخانە
لێ گەڕیان

کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!


گەریانا دەست نیشانکری





لێ گەڕیانا هویر      کیبورد


لێ گەڕیان
لێ گەڕیانا هویر
پەرتوکخانە
ناونامە بو زاروکێن کورد
کرونولوژیا ڕویدانا
ژێدەر
پاش
کومکری
چالاکی
چەوا لێ بگەڕهم؟
بەلاڤوکێن کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
دارشتنا پولا
بابەت ب هەلکەفتێ
ڤڕێکرن
ڤڕێکرنا بابەتی
ڤرێکرنا وێنەی
ڕاپرسی
بوچوونێن هەوە
پەیوەندی
کوردیپیدیا پێدڤی ب چ زانیاریانە!
ستاندارد
رێسایێن بکار ئینانێ
کوالیتیا ڤی بابەتی
ئامراز
دەربارێ مە
ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
دەربارەی مە چ گوتیە؟
کوردیپیدیایێ بکە د مالپەرێ خودا
تومارکرن / ڤەمراندنا ئیمێلی
ئامارێن مێهڤانا
ئامارا بابەتا
وەرگێرێ فونتا
گهوڕینا دیرۆکان
کۆنترلکرنا ڕاست نڤیسینێ
زمان و شێوەزارێ لاپەرا
کیبورد
لینکێت پێدڤی
ئێکستێنشنا کوردیپێدیا بو گوگڵ کروم
کوکیز
زمان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هژمارا من
چوونا ژوور
دێ بمە هەڤکارێ هەوە
پەیڤا نهێنە تە ژبیر کریە!
لێ گەڕیان ڤڕێکرن ئامراز زمان هژمارا من
لێ گەڕیانا هویر
پەرتوکخانە
ناونامە بو زاروکێن کورد
کرونولوژیا ڕویدانا
ژێدەر
پاش
کومکری
چالاکی
چەوا لێ بگەڕهم؟
بەلاڤوکێن کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
دارشتنا پولا
بابەت ب هەلکەفتێ
ڤڕێکرنا بابەتی
ڤرێکرنا وێنەی
ڕاپرسی
بوچوونێن هەوە
پەیوەندی
کوردیپیدیا پێدڤی ب چ زانیاریانە!
ستاندارد
رێسایێن بکار ئینانێ
کوالیتیا ڤی بابەتی
دەربارێ مە
ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
دەربارەی مە چ گوتیە؟
کوردیپیدیایێ بکە د مالپەرێ خودا
تومارکرن / ڤەمراندنا ئیمێلی
ئامارێن مێهڤانا
ئامارا بابەتا
وەرگێرێ فونتا
گهوڕینا دیرۆکان
کۆنترلکرنا ڕاست نڤیسینێ
زمان و شێوەزارێ لاپەرا
کیبورد
لینکێت پێدڤی
ئێکستێنشنا کوردیپێدیا بو گوگڵ کروم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونا ژوور
دێ بمە هەڤکارێ هەوە
پەیڤا نهێنە تە ژبیر کریە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارێ مە
 بابەت ب هەلکەفتێ
 رێسایێن بکار ئینانێ
 ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
 بوچوونێن هەوە
 کومکری
 کرونولوژیا ڕویدانا
 چالاکی - کوردیپێدیا
 هاریکاری
بابەتێ نوی
پەڕتووکخانە
ژانێن خەریبییێ
01-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
کەسایەتی
دانا جەلال
30-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
پەڕتووکخانە
رەوشنبیرییا کوردی د ناڤبەرا شیانێن تاکی و رێکخستنا جڤاکێ دا
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
پیڤەرێن رێکخستنەڤەیا جاڤاکا هەرێما کوردستانێ
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
گەهنۆم ڤارێبوون ژ بهایان
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
بێهۆدەییا جانی
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
گۆگەمێلا، چەپا کەنیزەکێن پایتۆنان
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
کەسایەتی
عەبدوڵڵا سمایل ئەحمەد
25-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
فەیروز ئازاد
25-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
جهـ
ڕەمبوسی
24-04-2024
ڤەژەن کشتۆ
ئامار
بابەت 518,997
وێنە 106,684
پەرتوک PDF 19,298
فایلێن پەیوەندیدار 97,308
ڤیدیۆ 1,392
جهـ
تل قەسەب
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
کەسایەتی
ئەڤریم ئالاتاش
کەسایەتی
خالد بەگێ جبری
جهـ
ڕەمبوسی
مكانة المرأة الإيزيدية (2)
خانمێن کوردیپێدیا، ئێش و ئازار و سەرکەتنێن ژنێن کورد ل داتابەیسا نەتەویی، سەردەمیانە ئەرشیڤ دکەن..
پول: کورتەباس | زمانێ بابەتی: عربي
هەڤپشکی کرن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
هەلسەنگاندنا بابەتی
نایاب
گەلەك باشە
ناڤنجی
خراب نینە
خراب
بو ناڤ لیستا کومکریا
ڕایا خو دەربارەی ڤی بابەی بنڤێسە!
گهوڕنکاریێن بابەتی!
Metadata
RSS
گووگلا وێنا بو بابەتێ هەلبژارتی!
گوگل دەربارەی بابەتێ هەلبژارتی!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

مكانة المرأة الإيزيدية

مكانة المرأة الإيزيدية
مكانة المرأة الإيزيدية (2)
مهدي كاكه يي
الحوار المتمدن-العدد: 6967 - 2021-07-23 - 00:18
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات
مكانة المرأة في الأديان الكوردية (21)
الميراث
هناك قول متداول في المجتمع الإيزيدي الذي يؤكد على المساواة بين المرأة والرجُل والذي نَصّه هو: (شێر شێره، چی ژنه چی مێره!) الذي يعني: (إن الأسد هو أسد، سواءٌ كان ذكراً أم أنثى!).
هناك نص آخر من أقوال مُجدّد الدين الإيزيدي (شێخآدي) أي (عُدي بن مسافر) (1073 – 1163 م) المولود في مدينة بعلبك اللبنانية (1) بعنوان (قەولێ شێخێ سری)، منقول من قِبل المتصوّف الإسلامي (شێخ سرى) الذي هو (شيخ الإسلام أبو الحسن سرى الدين بن المغلس السقطي) المولود في بغداد في سنة (777) ميلادية (2) والمتوفي في سنة (867) ميلادية [3]. هنا نرى عدم مصداقية هذا النقل، حيث أنّ (شێخ سرى) مولود (296) سنة قبل ولادة (شێخآدي)، فكيف ينقل كلام شخص كان غير مولود في زمانه، بل وُلِد بعده ب(296) سنة؟!
النص الديني (قەولێ شێخێ سری) يقول: (4)
Jinê qet zirbar nekî
Li malê bê behr nekî
Ji behrê darik nekî
Eger hat û mêr mirî
Malê xir nede kurî
Ji keç û dayê jî nebirî
Nîvek kîj û nîvek dayî
Li wê xêra Xwedê dayî
Ya dî bo kurê mayî
Kur û qîz û jin hejî
Tevayî diviya bijî
Paqijî û dilgeşî
Şêx û pîr û êrif e
Ho dana bo xêlif e
Surî gotî bi dev e
المعنى
حذار! لا تُحرّموا النساء من نصيبهنّ
لا تُحرموهنّ من قسمتهن فيما تركه الأقربون
احفظوا لهنّ ورثتهنّ
وإذا وافت المنية ربّ البيت،
لا تعطوا كل الورثة للإبن
ولا تُحرّموا الزوجة والبنات من الورثة
للبنت بعض التركة، وللزوجة بعضٌ منها
أما للإبن، فالبعض الثالث والباقي من بركات الله
الإبن والإبنة والزوجة يستحقون
على الجميع أن يعيشوا
بصدق ونعيم
روى، أو نقل، لنا الشيخ سري
أن الشيوخ والابيار والعارفين
شرّعوا هكذا للأجيال
نرى في هذا النص، توصية عامة دون تحديد نسبة حصة الزوجة من ميراث زوجها وحصة البنت من ميراث أبيها.
هناك نص ديني آخر يُسمّى (قەولێ مەرسومێ جبێر) الذي يقول: (كەچ و كوڕ هەردوو جی یەكی حەقێ وان وەكە یەكی روژا ئاخرەتێ هەردوو ب هسابكی)، أي أنّ‏ (البنت والولد لهما مكانة واحدة في الحقوق، وهما متساويان ‏وأنّ ‏حسابهم متساوي في يوم الآخرة)، إلا أنه رغم وجود هذا النص الصريح في تساوي حقوق المرأة والرجُل، فأنّ المحامية الإيزيدية (عالية بايزيد) تقول أنّ الرجال الإيزيديين يميلون الى تطبيق الشريعة الإسلامية في قضايا الأحوال الشخصية الخاصة بالإرث بِسبب عدم وجود حُكم شرعي إيزيدي يخص هذه المسألة، حيث أن الشريعة الإسلامية تُعطي للرجُل ضُعف ما تُعطيه للمرأة من الإرث.
من جهة أخرى، ليس هناك نص أو موقف واضح للمجلس الروحاني الإيزيدي فيما يخص المساواة بين الرجُل والمرأة، حيث أنّ هذا الأمر يتوقف على الموقف الشخصي من هذا الأمر والذي بِدوره يعتمد على مستوى ثقافة العائلة والأب وتمدّنهم في المجتمع الإيزيدي.
بالنسبة الى قضية الميراث، فأنّ المرأة المتزوجة محرومة من ميراث والِدَيها وكذلك من ميراث زوجها المتوفي، حيث أنه إذا تركت المرأة المتزوجة دار الزوجية بعد وفاة زوجها ولم يكن للمرأة أطفال، يذهب ميراث زوجها الى إخوان زوجها وإذا لم يكن لِزوجها إخوة، فأنّ ميراث زوجها المتوفي يستلمه أولاد عمّ زوجها وتُحرّم الزوجة منه. إذا بقيت الأرملة في دار الزوجية بعد وفاة زوجها، لها الحق في ميراث زوجها.
كما جاء في الفقرات التالية من قرارات إجتماع أحد المحافل الإيزيدية ما يلي:
الفقرة الخامسة: لا فرق بين النساء والرجال بالإرث، وإنْ لم يكن هناك وريث، فيرجع المال المنقول وغير المنقول الى صندوق المحفل لتلك البُقعة.
الفقرة السابعة: لا إمتياز بين جميع المؤمنات والمؤمنين إلاّ بالتقوى والعمل الصالح، ويجب إحترام الوالدَين وكبار السن (5).
إحدى القرارات الأخرى هي:
ليست التقاليد والمراسيم ديناً، بل تتبدل وتتعدّل حسب الظروف لِصالح الأمة، وعلى كل إيزيدي أن يتخذ الرُشد والإنصاف والحق والعدل والرحمة والشهامة ديناً ومذهباً له (6).
مما سبق، نرى أنّ هناك نصوص دينية تمنح المرأة الإيزيدية حقها في الميراث، كما يحق للرجُل، إلا أنه يبدو أنّ المجتمع الإيزيدي هو مجتمع ذكوري، يُهيمن الرجُل فيه ويتشبث بالعادات والتقاليد ويُفسّر النصوص الدينية لصالحه وبذلك يقوم بِتجريد المرأة من حقوقها الشرعية ويرفض مساواتها له.
المصادر
1. محمد الناصر صديقي. تاريخ اليزيدية – النشأة، الفكر والمعتقدات، العادات والطقوس. الطبعة الثانية، الناشر: دار الحوار للنشر والتوزيع، اللاذقية، سورية، 2015، صفحة 142.
2. سير أعلام النبلاء. مؤسسة الرسالة، الطبعة الثالثة، 1405 ﮪ / 1985 م، 12/185.
3. أبو عبد الرحمن السلمي. طبقات الصوفية. دار الكتب العلمية، 2003، صفحة 52.
4. الدكتور خليل جندي. بەرن ز ئەد ەبى دينى ئيزيديان . لاپەڕ� – 630.
5. الدكتور سامي سعيد الأحمد. اليزيديون - احوالهم ومعتقداتهم. الجزء الأول، بغداد 1971، صفحة 149.
6. المصدر السابق صفحة 139.
[1]
ئەڤ بابەت ب زمانا (عربي) هاتیە نڤیساندن، کلیک ل ئایکۆنا بکە ژ بو ڤەکرنا ڤی بابەتی ب ڤی زمانا کو پی هاتیە نڤیساندن!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەڤ بابەتە 64 جار هاتیە دیتن
هاشتاگ
ژێدەر
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://www.ahewar.org/ - 11-03-2024
بابەتێن پەیوەستکری: 30
رێکەوت و رووداو
کورتەباس
کەسایەتی
زمانێ بابەتی: عربي
روژا تمام کرنێ: 23-07-2021 (3 سال)
جوڕێ دۆکومێنتێ: زمانی یەکەم
جوڕێ وەشانێ: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وەڵات - هەرێم: کوردستان
کاتەگۆریا ناڤەڕۆکێ: ئایین و ئاتەیزم
کاتەگۆریا ناڤەڕۆکێ: وتار و دیمانە
کاتەگۆریا ناڤەڕۆکێ: ژنان
تایبەتمەندی یێن تەکنیکی
کوالیتیا ڤی بابەتی: 99%
99%
ئەڤ بابەتە ژ لایێ: ( ئاراس حسۆ ) ل: 11-03-2024 هاتیە تومارکرن
ئەڤ بابەتە ژ ئالێ: ( زریان سەرچناری ) ل : 11-03-2024 پێداچوون ژبوو هاتییە کرن و ڕەها بوویە
ئەڤ بابەتە بو دویماهیک جار ژ لایێ: ( ئاراس حسۆ )ڤە: 11-03-2024 هاتیە ڕاست ڤەکرن
ناڤ و نیشانێن بابەتی
ئەڤ بابەتە ب ستانداردی کوردیپێدیا هێشتا نە دروستە و پێدڤی ب داڕشتنەکا بابەتی و زمانی هەیە!
ئەڤ بابەتە 64 جار هاتیە دیتن
کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!
کەسایەتی
عەبدوڵا ساڵح ئاکرەیی
شوینوار و جهێن کەڤنار
پرا دەلال
وێنە و پێناس
لالش ل ساڵا 1976
پەڕتووکخانە
رەوشنبیرییا کوردی د ناڤبەرا شیانێن تاکی و رێکخستنا جڤاکێ دا
پەڕتووکخانە
بێهۆدەییا جانی
وێنە و پێناس
زەلامێن کورد ل دەمێ یاریا تاولێ ل باژێڕۆکێ کۆیە، ساڵا 1963
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
وێنە و پێناس
نەورۆزا ساڵا 1972
کەسایەتی
سەرهات ناریمان خەمۆ
کورتەباس
ئوسمان سەبری چیڤانوکا خێر و شەڕان د باهوو زێدا
کەسایەتی
خەیری ئادەم
پەڕتووکخانە
پیڤەرێن رێکخستنەڤەیا جاڤاکا هەرێما کوردستانێ
کورتەباس
تۆسنێ رەشید دەنگکی هەلبەستڤانێ گەش ژ کوردێن سۆڤێتێ
کەسایەتی
عەیشان مجۆ بەرکات جۆمەر
کەسایەتی
عیسا هادی شکور فارس
کەسایەتی
عەیشان هەسن دەروێش حەمۆ
کەسایەتی
فایزا دربۆ حسێن
شوینوار و جهێن کەڤنار
شکەفتا گوندێ گوندکی ل ئاکرێ
کەسایەتی
بلند محەمەد
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها سارتکە
وێنە و پێناس
کۆمەڵەکا دانعەمرێن ئێزدی ل لالش، ساڵا 1976
کورتەباس
گەنجینەکا زێڕین
کورتەباس
نەڤسیا ژنبابی
کورتەباس
مەردینی ب دلی یە نە ب مالێ یە
وێنە و پێناس
مستەفا بارزانی ل دەمێ پێشکێشکرنا گۆتارەکێ ل کۆیە، ساڵا 1963
پەڕتووکخانە
گەهنۆم ڤارێبوون ژ بهایان
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها کوردا
پەڕتووکخانە
ژانێن خەریبییێ
کەسایەتی
فادیا فێسەڵ ڕەڤۆ حسێن

روژەڤ
جهـ
تل قەسەب
01-02-2024
ڤەژەن کشتۆ
تل قەسەب
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
21-02-2024
زریان سەرچناری
سەبریا هەکاری
کەسایەتی
ئەڤریم ئالاتاش
14-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئەڤریم ئالاتاش
کەسایەتی
خالد بەگێ جبری
14-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
خالد بەگێ جبری
جهـ
ڕەمبوسی
24-04-2024
ڤەژەن کشتۆ
ڕەمبوسی
بابەتێ نوی
پەڕتووکخانە
ژانێن خەریبییێ
01-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
کەسایەتی
دانا جەلال
30-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
پەڕتووکخانە
رەوشنبیرییا کوردی د ناڤبەرا شیانێن تاکی و رێکخستنا جڤاکێ دا
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
پیڤەرێن رێکخستنەڤەیا جاڤاکا هەرێما کوردستانێ
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
گەهنۆم ڤارێبوون ژ بهایان
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
بێهۆدەییا جانی
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
گۆگەمێلا، چەپا کەنیزەکێن پایتۆنان
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
کەسایەتی
عەبدوڵڵا سمایل ئەحمەد
25-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
فەیروز ئازاد
25-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
جهـ
ڕەمبوسی
24-04-2024
ڤەژەن کشتۆ
ئامار
بابەت 518,997
وێنە 106,684
پەرتوک PDF 19,298
فایلێن پەیوەندیدار 97,308
ڤیدیۆ 1,392
کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!
کەسایەتی
عەبدوڵا ساڵح ئاکرەیی
شوینوار و جهێن کەڤنار
پرا دەلال
وێنە و پێناس
لالش ل ساڵا 1976
پەڕتووکخانە
رەوشنبیرییا کوردی د ناڤبەرا شیانێن تاکی و رێکخستنا جڤاکێ دا
پەڕتووکخانە
بێهۆدەییا جانی
وێنە و پێناس
زەلامێن کورد ل دەمێ یاریا تاولێ ل باژێڕۆکێ کۆیە، ساڵا 1963
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
وێنە و پێناس
نەورۆزا ساڵا 1972
کەسایەتی
سەرهات ناریمان خەمۆ
کورتەباس
ئوسمان سەبری چیڤانوکا خێر و شەڕان د باهوو زێدا
کەسایەتی
خەیری ئادەم
پەڕتووکخانە
پیڤەرێن رێکخستنەڤەیا جاڤاکا هەرێما کوردستانێ
کورتەباس
تۆسنێ رەشید دەنگکی هەلبەستڤانێ گەش ژ کوردێن سۆڤێتێ
کەسایەتی
عەیشان مجۆ بەرکات جۆمەر
کەسایەتی
عیسا هادی شکور فارس
کەسایەتی
عەیشان هەسن دەروێش حەمۆ
کەسایەتی
فایزا دربۆ حسێن
شوینوار و جهێن کەڤنار
شکەفتا گوندێ گوندکی ل ئاکرێ
کەسایەتی
بلند محەمەد
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها سارتکە
وێنە و پێناس
کۆمەڵەکا دانعەمرێن ئێزدی ل لالش، ساڵا 1976
کورتەباس
گەنجینەکا زێڕین
کورتەباس
نەڤسیا ژنبابی
کورتەباس
مەردینی ب دلی یە نە ب مالێ یە
وێنە و پێناس
مستەفا بارزانی ل دەمێ پێشکێشکرنا گۆتارەکێ ل کۆیە، ساڵا 1963
پەڕتووکخانە
گەهنۆم ڤارێبوون ژ بهایان
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها کوردا
پەڕتووکخانە
ژانێن خەریبییێ
کەسایەتی
فادیا فێسەڵ ڕەڤۆ حسێن

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| دروستکرنا لاپەری 0.484 چرکە!