پەرتوکخانە پەرتوکخانە
لێ گەڕیان

کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!


گەریانا دەست نیشانکری





لێ گەڕیانا هویر      کیبورد


لێ گەڕیان
لێ گەڕیانا هویر
پەرتوکخانە
ناونامە بو زاروکێن کورد
کرونولوژیا ڕویدانا
ژێدەر
پاش
کومکری
چالاکی
چەوا لێ بگەڕهم؟
بەلاڤوکێن کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
دارشتنا پولا
بابەت ب هەلکەفتێ
ڤڕێکرن
ڤڕێکرنا بابەتی
ڤرێکرنا وێنەی
ڕاپرسی
بوچوونێن هەوە
پەیوەندی
کوردیپیدیا پێدڤی ب چ زانیاریانە!
ستاندارد
رێسایێن بکار ئینانێ
کوالیتیا ڤی بابەتی
ئامراز
دەربارێ مە
ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
دەربارەی مە چ گوتیە؟
کوردیپیدیایێ بکە د مالپەرێ خودا
تومارکرن / ڤەمراندنا ئیمێلی
ئامارێن مێهڤانا
ئامارا بابەتا
وەرگێرێ فونتا
گهوڕینا دیرۆکان
کۆنترلکرنا ڕاست نڤیسینێ
زمان و شێوەزارێ لاپەرا
کیبورد
لینکێت پێدڤی
ئێکستێنشنا کوردیپێدیا بو گوگڵ کروم
کوکیز
زمان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هژمارا من
چوونا ژوور
دێ بمە هەڤکارێ هەوە
پەیڤا نهێنە تە ژبیر کریە!
لێ گەڕیان ڤڕێکرن ئامراز زمان هژمارا من
لێ گەڕیانا هویر
پەرتوکخانە
ناونامە بو زاروکێن کورد
کرونولوژیا ڕویدانا
ژێدەر
پاش
کومکری
چالاکی
چەوا لێ بگەڕهم؟
بەلاڤوکێن کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
دارشتنا پولا
بابەت ب هەلکەفتێ
ڤڕێکرنا بابەتی
ڤرێکرنا وێنەی
ڕاپرسی
بوچوونێن هەوە
پەیوەندی
کوردیپیدیا پێدڤی ب چ زانیاریانە!
ستاندارد
رێسایێن بکار ئینانێ
کوالیتیا ڤی بابەتی
دەربارێ مە
ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
دەربارەی مە چ گوتیە؟
کوردیپیدیایێ بکە د مالپەرێ خودا
تومارکرن / ڤەمراندنا ئیمێلی
ئامارێن مێهڤانا
ئامارا بابەتا
وەرگێرێ فونتا
گهوڕینا دیرۆکان
کۆنترلکرنا ڕاست نڤیسینێ
زمان و شێوەزارێ لاپەرا
کیبورد
لینکێت پێدڤی
ئێکستێنشنا کوردیپێدیا بو گوگڵ کروم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونا ژوور
دێ بمە هەڤکارێ هەوە
پەیڤا نهێنە تە ژبیر کریە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارێ مە
 بابەت ب هەلکەفتێ
 رێسایێن بکار ئینانێ
 ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
 بوچوونێن هەوە
 کومکری
 کرونولوژیا ڕویدانا
 چالاکی - کوردیپێدیا
 هاریکاری
بابەتێ نوی
پەڕتووکخانە
رەوشا خواندنێ ل کەمپا میردینێ 1988-1992
09-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
ژانێن خەریبییێ
01-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
کەسایەتی
دانا جەلال
30-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
پەڕتووکخانە
رەوشنبیرییا کوردی د ناڤبەرا شیانێن تاکی و رێکخستنا جڤاکێ دا
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
پیڤەرێن رێکخستنەڤەیا جاڤاکا هەرێما کوردستانێ
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
گەهنۆم ڤارێبوون ژ بهایان
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
بێهۆدەییا جانی
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
گۆگەمێلا، چەپا کەنیزەکێن پایتۆنان
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
کەسایەتی
عەبدوڵڵا سمایل ئەحمەد
25-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
فەیروز ئازاد
25-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئامار
بابەت 518,524
وێنە 105,218
پەرتوک PDF 19,487
فایلێن پەیوەندیدار 97,515
ڤیدیۆ 1,394
جهـ
تل قەسەب
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
کەسایەتی
ئەڤریم ئالاتاش
کەسایەتی
خالد بەگێ جبری
جهـ
ڕەمبوسی
رووداو تتحرى عن نمر زاغروس الذي يواجه الانقراض
تەڤی کوردیپێدیێ دزانی هەر ڕۆژەکە ڕوژژمێرا مە چ تێدا ڕیدایە!
پول: کورتەباس | زمانێ بابەتی: عربي
هەڤپشکی کرن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
هەلسەنگاندنا بابەتی
نایاب
گەلەك باشە
ناڤنجی
خراب نینە
خراب
بو ناڤ لیستا کومکریا
ڕایا خو دەربارەی ڤی بابەی بنڤێسە!
گهوڕنکاریێن بابەتی!
Metadata
RSS
گووگلا وێنا بو بابەتێ هەلبژارتی!
گوگل دەربارەی بابەتێ هەلبژارتی!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

نمر زاغروس

نمر زاغروس
جيار حكيم
الحيوانات التي تقبع على قمة هرم السلسلة الغذائية لها دور مهم في تحديد أعداد الأحياء الأخرى في منطقتها، فمثلاً تحدد النمور عدد الحيوانات التي تقتات على العشب كالغزلان والماعز الجبلي ويمنع ازديادها لتتجاوز الحد.
كما أنه ينافس آكلات اللحم الأخرى كالذئاب وبنات آوى والثعالب وغيرها ويحول دون ازدياد أعدادها بلا حدود، وهذا يهيء بيئة صحية للمنطقة.
في إقليم كوردستان، في (سَرتَكي بَمو) شاهد الأهالي النمر عدة مرات، والنمر الذي يعيش هناك هو من صنف الفهد الفارسي أو نمر زاغروس والذي يصنف عالمياً ضمن قائمة الحيوانات المهددة بالانقراض.
أفراد عائلة ترعى الغنم كانت في المكان الذي يسمى (نهالازرد) وصوروا النمر ولم يقتربوا منه كثيراً، وعندما رأته الكلاب خافت وولت هاربة.
الحيوانات البرية التي يتم رصدها في المنطقة، تأتي الخنازير بالدرجة الأولى، ومن ثم بنات آوى تأتي في المرتبة الثانية، وهكذا تباعاً، بينما توجد النمور والضباع بصورة أقل.
الفهد الفارسي أو نمر زاغروس، يقبع على قمة الهرم الغذائي في (سرتكي بَمو)، وهو حاكم المنطقة، يبلغ طوله 160 سم تقريباً ووزنه 60 كغم.
هذا النمر يصنف منذ العام 2016 ضمن قائمة الحيوانات المهددة بالانقراض، واصطياده هو السبب الرئيس في تناقص أعداده.
سجلت الكاميرات أكثر من سبعة نمور في (سرتكي بمو) بمحافظة السليمانية.
تعيش هذه النمور بعيداً عن البشر والعمران، وتقضي نهارها في مخابئها لتخرج منها ليلاً وتقطع عدة كيلومترات بحثاً عن فرائس تكون في الغالب من الماعز البري والغزلان والخنازير.
بهذه الطريقة تحدد النمور عدد الحيوانات التي تقتات على العشب، وانقراض النمور سيتسبب في زيادة آكلات العشب بصورة ستؤثر على نسب المساحات الخضراء في مناطقها.
لحماية التنوع وسلسلة الطعام أهميتها الخاصة عند الطيور أيضاً، فمثلاً تلتهم عائلة من الغربان نحو 40 ألف دودة في الموسم الواحد، وبذلك تعمل كمبيد طبيعي للحشرات في الأراضي الزراعية، ما يعني أن الغربان والطيور الأخرى تقضي على نسبة عالية من الديدان والحشرات وتمثل بديلاً عن المبيدات الحشرية التي تلحق ضرراً كبيراً بصحة الإنسان.
في أواسط القرن الماضي قررت جمهورية الصين تنمية اقتصادها على نطاق واسع ورفع مستوى إنتاج الحبوب إلى أعلى المستويات، وكانت لديها خطة طويلة المدى وكانت الخطة ماضية باتجاه النجاح تدريجياً، إلى أن اتخذت في العام 1959 قراراً قاتلاً، يقضي بالقضاء على كل العصافير في البلد، لأنها اعتقدت أن كل عصفور يستهلك كيلوغرامين من الحبوب سنوياً، فرأت أنها إذا قضت على العصافير سيزيد إنتاجها وستبلغ هدفها في وقت أقصر.
لكن الذي جرى أنه في العام 1960 اجتاحت البلد أعداد هائلة من الجراد، فهاجم الجراد كل الحقول الزراعية وتراجع الإنتاج الزراعي بشكل كلي، ما تسبب في وفاة ملايين من الصينيين بسبب المجاعة، فاضطرت الصين بعد ذلك إلى استيراد نحو 250 ألف عصفور من الاتحاد السوفييتي لرأب الصدع الذي حصل في السلسلة الغذائية.
في أواخر الثمانينيات، عملت أميركا والدول المهتمة بالبيئة كثيراً على التنوع الأحيائي، لاحظوا أن نوعاً من النسور يعيش على قمم الجبال تتراجع أعداده كثيراً، وبعد دراسة دقيقة تبين أن ذلك هو نتيجة حالة تلوث تجري على مسافة كيلومترات كثيرة في أحد السهول البعيدة، لقيام قسم من المزارعين باستخدام مادة DDT لمكافحة الحشرات والآفات الزراعية، وانتقلت هذه المادة مسافة كيلومترات كثيرة لتصل إلى جسم نسر فوق قمة الجبل.
بتلك الطريقة حملتها السيول إلى الأنهار ومنها إلى الأسماك، وكان النسر يقتات على هذه الأسماك فتناول أسماكاً مسمومة، فدخل السم جسده وعمل على سد القناة التي تنتج الكالسيوم لتغليف بيض النسر فكان يبيض بيوضاً بلا قشور لا تفقس لتنتج الأفراخ.
النباتات تمثل قاعدة الهرم الغذائي فهي تمتص الطاقة من الشمل ومن خلال عملية التركيب الضوئي وتقوم بإنتاج المواد العضوية التي تستفيد منها الكائنات الأخرى وتحولها إلى طاقة، لكن هذا لا يعني أن النباتات في غنى عن الكائنات الحية الأخرى، فمثلاً، سنجاب على شجرة البلوط يتناول بعض البلوط ويخزن البعض لوقت لاحق ثم ينسى أين خبأ البلوط، ثم بعد فترة ينبت هذا البلوط ليصبح شجرة بلوط جديدة يساهم في بناء بيئة جيدة وطبيعة جميلة لنا.[1]
ئەڤ بابەت ب زمانا (عربي) هاتیە نڤیساندن، کلیک ل ئایکۆنا بکە ژ بو ڤەکرنا ڤی بابەتی ب ڤی زمانا کو پی هاتیە نڤیساندن!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەڤ بابەتە 84 جار هاتیە دیتن
هاشتاگ
ژێدەر
[1] ماڵپەڕ | عربي | rudawarabia.net 08-02-2024
بابەتێن پەیوەستکری: 2
زمانێ بابەتی: عربي
روژا تمام کرنێ: 08-02-2024 (0 سال)
جوڕێ دۆکومێنتێ: زمانی یەکەم
جوڕێ وەشانێ: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وەڵات - هەرێم: باشوورێ کوردستانێ
کاتەگۆریا ناڤەڕۆکێ: ژینگە
کاتەگۆریا ناڤەڕۆکێ: هەمەجۆرە
تایبەتمەندی یێن تەکنیکی
کوالیتیا ڤی بابەتی: 99%
99%
ئەڤ بابەتە ژ لایێ: ( هەژار کامەلا ) ل: 09-02-2024 هاتیە تومارکرن
ئەڤ بابەتە ژ ئالێ: ( زریان سەرچناری ) ل : 12-02-2024 پێداچوون ژبوو هاتییە کرن و ڕەها بوویە
ئەڤ بابەتە بو دویماهیک جار ژ لایێ: ( هەژار کامەلا )ڤە: 11-02-2024 هاتیە ڕاست ڤەکرن
ناڤ و نیشانێن بابەتی
ئەڤ بابەتە ب ستانداردی کوردیپێدیا هێشتا نە دروستە و پێدڤی ب داڕشتنەکا بابەتی و زمانی هەیە!
ئەڤ بابەتە 84 جار هاتیە دیتن
فایلێن پەیوەست کری - ڤێرشن
جور ڤێرشن ناڤێ تومارکەری
فایلا وێنەیی 1.0.146 KB 09-02-2024 هەژار کامەلاهـ.ک.
کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!
پەڕتووکخانە
رەوشنبیرییا کوردی د ناڤبەرا شیانێن تاکی و رێکخستنا جڤاکێ دا
کورتەباس
دلۆرابە دلۆرابە-هەلبەستا رەوانا فەقیێ تەیران هوزانەکا نەبەلافکری
پەڕتووکخانە
رەوشا خواندنێ ل کەمپا میردینێ 1988-1992
کەسایەتی
عیسا هادی شکور فارس
شوینوار و جهێن کەڤنار
پرا دەلال
کورتەباس
جەمبەلی کوڕێ میرێ هەکاریا و بنەفشێ
کورتەباس
ئەدەب بۆ بچیکا
کەسایەتی
فایزا دربۆ حسێن
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
وێنە و پێناس
کۆمەڵەکا دانعەمرێن ئێزدی ل لالش، ساڵا 1976
وێنە و پێناس
لالش ل ساڵا 1976
کورتەباس
چەند لایێت ڤەشارتی د سترانا کوردیدا
پەڕتووکخانە
پیڤەرێن رێکخستنەڤەیا جاڤاکا هەرێما کوردستانێ
کورتەباس
بوهارا کوردستانێ
کەسایەتی
سەرهات ناریمان خەمۆ
کەسایەتی
بلند محەمەد
کەسایەتی
عەیشان مجۆ بەرکات جۆمەر
وێنە و پێناس
زەلامێن کورد ل دەمێ یاریا تاولێ ل باژێڕۆکێ کۆیە، ساڵا 1963
شوینوار و جهێن کەڤنار
شکەفتا گوندێ گوندکی ل ئاکرێ
کەسایەتی
عەیشان هەسن دەروێش حەمۆ
کەسایەتی
فادیا فێسەڵ ڕەڤۆ حسێن
وێنە و پێناس
نەورۆزا ساڵا 1972
پەڕتووکخانە
گەهنۆم ڤارێبوون ژ بهایان
پەڕتووکخانە
ژانێن خەریبییێ
کەسایەتی
عەبدوڵا ساڵح ئاکرەیی
کەسایەتی
خەیری ئادەم
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها کوردا
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها سارتکە
وێنە و پێناس
مستەفا بارزانی ل دەمێ پێشکێشکرنا گۆتارەکێ ل کۆیە، ساڵا 1963

روژەڤ
جهـ
تل قەسەب
01-02-2024
ڤەژەن کشتۆ
تل قەسەب
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
21-02-2024
زریان سەرچناری
سەبریا هەکاری
کەسایەتی
ئەڤریم ئالاتاش
14-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئەڤریم ئالاتاش
کەسایەتی
خالد بەگێ جبری
14-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
خالد بەگێ جبری
جهـ
ڕەمبوسی
24-04-2024
ڤەژەن کشتۆ
ڕەمبوسی
بابەتێ نوی
پەڕتووکخانە
رەوشا خواندنێ ل کەمپا میردینێ 1988-1992
09-06-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
ژانێن خەریبییێ
01-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
کەسایەتی
دانا جەلال
30-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
پەڕتووکخانە
رەوشنبیرییا کوردی د ناڤبەرا شیانێن تاکی و رێکخستنا جڤاکێ دا
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
پیڤەرێن رێکخستنەڤەیا جاڤاکا هەرێما کوردستانێ
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
گەهنۆم ڤارێبوون ژ بهایان
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
بێهۆدەییا جانی
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەڕتووکخانە
گۆگەمێلا، چەپا کەنیزەکێن پایتۆنان
25-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
کەسایەتی
عەبدوڵڵا سمایل ئەحمەد
25-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
فەیروز ئازاد
25-04-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئامار
بابەت 518,524
وێنە 105,218
پەرتوک PDF 19,487
فایلێن پەیوەندیدار 97,515
ڤیدیۆ 1,394
کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!
پەڕتووکخانە
رەوشنبیرییا کوردی د ناڤبەرا شیانێن تاکی و رێکخستنا جڤاکێ دا
کورتەباس
دلۆرابە دلۆرابە-هەلبەستا رەوانا فەقیێ تەیران هوزانەکا نەبەلافکری
پەڕتووکخانە
رەوشا خواندنێ ل کەمپا میردینێ 1988-1992
کەسایەتی
عیسا هادی شکور فارس
شوینوار و جهێن کەڤنار
پرا دەلال
کورتەباس
جەمبەلی کوڕێ میرێ هەکاریا و بنەفشێ
کورتەباس
ئەدەب بۆ بچیکا
کەسایەتی
فایزا دربۆ حسێن
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
وێنە و پێناس
کۆمەڵەکا دانعەمرێن ئێزدی ل لالش، ساڵا 1976
وێنە و پێناس
لالش ل ساڵا 1976
کورتەباس
چەند لایێت ڤەشارتی د سترانا کوردیدا
پەڕتووکخانە
پیڤەرێن رێکخستنەڤەیا جاڤاکا هەرێما کوردستانێ
کورتەباس
بوهارا کوردستانێ
کەسایەتی
سەرهات ناریمان خەمۆ
کەسایەتی
بلند محەمەد
کەسایەتی
عەیشان مجۆ بەرکات جۆمەر
وێنە و پێناس
زەلامێن کورد ل دەمێ یاریا تاولێ ل باژێڕۆکێ کۆیە، ساڵا 1963
شوینوار و جهێن کەڤنار
شکەفتا گوندێ گوندکی ل ئاکرێ
کەسایەتی
عەیشان هەسن دەروێش حەمۆ
کەسایەتی
فادیا فێسەڵ ڕەڤۆ حسێن
وێنە و پێناس
نەورۆزا ساڵا 1972
پەڕتووکخانە
گەهنۆم ڤارێبوون ژ بهایان
پەڕتووکخانە
ژانێن خەریبییێ
کەسایەتی
عەبدوڵا ساڵح ئاکرەیی
کەسایەتی
خەیری ئادەم
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها کوردا
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها سارتکە
وێنە و پێناس
مستەفا بارزانی ل دەمێ پێشکێشکرنا گۆتارەکێ ل کۆیە، ساڵا 1963
فۆڵدەر
کەسایەتی - ڕەگەز - پیاوان کەسایەتی - نەتەوە - کورد کەسایەتی - وڵات - هەرێم (ژدایکبوون) - باشوورێ کوردستانێ کەسایەتی - جوڕێ کەسی - چالاکی سیاسی کەسایەتی - باژار و باژارۆک (ژدایکبوون) - دهۆک کەسایەتی - زمان - شێوەزار - ک. باکوور کەسایەتی - پارت / لایەن - گۆڕان کەسایەتی - جوڕێ کەسی - قوربانیێ شەڕێ دەولەتا ئیسلامی - داعش کەسایەتی - باژار و باژارۆک (ژدایکبوون) - شنگال کەسایەتی - جهێ ئاکنجی - کوردستان

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| دروستکرنا لاپەری 1.125 چرکە!