پەرتوکخانە پەرتوکخانە
لێ گەڕیان

کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!


گەریانا دەست نیشانکری





لێ گەڕیانا هویر      کیبورد


لێ گەڕیان
لێ گەڕیانا هویر
پەرتوکخانە
ناونامە بو زاروکێن کورد
کرونولوژیا ڕویدانا
ژێدەر
پاش
کومکری
چالاکی
چەوا لێ بگەڕهم؟
بەلاڤوکێن کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
دارشتنا پولا
بابەت ب هەلکەفتێ
ڤڕێکرن
ڤڕێکرنا بابەتی
ڤرێکرنا وێنەی
ڕاپرسی
بوچوونێن هەوە
پەیوەندی
کوردیپیدیا پێدڤی ب چ زانیاریانە!
ستاندارد
رێسایێن بکار ئینانێ
کوالیتیا ڤی بابەتی
ئامراز
دەربارێ مە
ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
دەربارەی مە چ گوتیە؟
کوردیپیدیایێ بکە د مالپەرێ خودا
تومارکرن / ڤەمراندنا ئیمێلی
ئامارێن مێهڤانا
ئامارا بابەتا
وەرگێرێ فونتا
گهوڕینا دیرۆکان
کۆنترلکرنا ڕاست نڤیسینێ
زمان و شێوەزارێ لاپەرا
کیبورد
لینکێت پێدڤی
ئێکستێنشنا کوردیپێدیا بو گوگڵ کروم
کوکیز
زمان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هژمارا من
چوونا ژوور
دێ بمە هەڤکارێ هەوە
پەیڤا نهێنە تە ژبیر کریە!
لێ گەڕیان ڤڕێکرن ئامراز زمان هژمارا من
لێ گەڕیانا هویر
پەرتوکخانە
ناونامە بو زاروکێن کورد
کرونولوژیا ڕویدانا
ژێدەر
پاش
کومکری
چالاکی
چەوا لێ بگەڕهم؟
بەلاڤوکێن کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
دارشتنا پولا
بابەت ب هەلکەفتێ
ڤڕێکرنا بابەتی
ڤرێکرنا وێنەی
ڕاپرسی
بوچوونێن هەوە
پەیوەندی
کوردیپیدیا پێدڤی ب چ زانیاریانە!
ستاندارد
رێسایێن بکار ئینانێ
کوالیتیا ڤی بابەتی
دەربارێ مە
ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
دەربارەی مە چ گوتیە؟
کوردیپیدیایێ بکە د مالپەرێ خودا
تومارکرن / ڤەمراندنا ئیمێلی
ئامارێن مێهڤانا
ئامارا بابەتا
وەرگێرێ فونتا
گهوڕینا دیرۆکان
کۆنترلکرنا ڕاست نڤیسینێ
زمان و شێوەزارێ لاپەرا
کیبورد
لینکێت پێدڤی
ئێکستێنشنا کوردیپێدیا بو گوگڵ کروم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونا ژوور
دێ بمە هەڤکارێ هەوە
پەیڤا نهێنە تە ژبیر کریە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارێ مە
 بابەت ب هەلکەفتێ
 رێسایێن بکار ئینانێ
 ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
 بوچوونێن هەوە
 کومکری
 کرونولوژیا ڕویدانا
 چالاکی - کوردیپێدیا
 هاریکاری
بابەتێ نوی
کەسایەتی
ئەرکان شەریف
29-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
محەمەد ساڵح دیلان
28-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
محەمەد حسێن - محەمەدێ فلوت
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
شوان شێخ ئەحمەد
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
زەمان حەسەن ئەحمەد
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
شیمال فەرهاد سورچی
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
سندوس عەلی عەباس
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
لانە کەمال محەمەد
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
سندوس ئیبراهیم ڕێشاوی
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
محەمەد هاودیانی
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئامار
بابەت
  530,176
وێنە
  110,960
پەرتوک PDF
  20,352
فایلێن پەیوەندیدار
  105,419
ڤیدیۆ
  1,578
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
295,471
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,587
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,151
عربي - Arabic 
31,280
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,094
فارسی - Farsi 
10,469
English - English 
7,671
Türkçe - Turkish 
3,675
Deutsch - German 
1,785
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پول
کرمانجی
کەسایەتی 
5,876
ئەنفالکری 
5,841
شەهیدان 
2,549
پەڕتووکخانە 
1,307
وشە و دەستەواژە 
914
کورتەباس 
887
جهـ 
624
وێنە و پێناس 
410
هۆزان 
237
ئامار و راپرسیا 
161
بەلگەنامە 
67
بەلاڤوک (گوڤار، روژنامە و ...) 
38
پارت و رێکخراو 
34
شوینوار و جهێن کەڤنار 
34
نڤیسێن ئایینی 
29
موزەخانە 
19
ڤیدیۆ 
13
کارا هونەری 
11
پەند و ئیدیۆم 
9
ناڤێن کوردی 
8
كلتوور - پێکەنین 
7
رێکەوت و رووداو 
7
نەخشە 
3
هەمەجۆرە 
3
فەرهەنگ 
2
گیانلبەرێن کوردستانێ 
1
ژینگەها کوردستانێ 
1
هوز - تیرە - بنەماڵ 
1
لێنانگەها کوردی 
1
MP3 
324
PDF 
31,608
MP4 
2,599
IMG 
203,549
∑   رێژە 
238,080
کەسایەتی
زارا محەمەدی
کەسایەتی
ئاشتی هەورامی
کەسایەتی
سەعید کرمزتۆپراک
کەسایەتی
محەمەد حسێن - محەمەدێ فلوت
کەسایەتی
محەمەد ساڵح دیلان
Սասունցի (արաբ) Սինեմի ու (Շեկո տան քրդերի) պատմությունները
بەرهەمێن خوە ب ڕێنووسەکە پوخت ژبو کوردیپێدیا بنێرن. ئەم ژبۆ وە دێ ئەرشیڤ کەین و بو هەتاهەتا ل بەرزە بوونێ دپارێزن!
پول: کورتەباس | زمانێ بابەتی: Հայերեն - Armenian
هەڤپشکی کرن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
هەلسەنگاندنا بابەتی
نایاب
گەلەك باشە
ناڤنجی
خراب نینە
خراب
بو ناڤ لیستا کومکریا
ڕایا خو دەربارەی ڤی بابەی بنڤێسە!
گهوڕنکاریێن بابەتی!
Metadata
RSS
گووگلا وێنا بو بابەتێ هەلبژارتی!
گوگل دەربارەی بابەتێ هەلبژارتی!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Սասունցի (արաբ) Սինեմի ու (Շեկո տան քրդերի) պատմությունները

Սասունցի (արաբ) Սինեմի ու (Շեկո տան քրդերի) պատմությունները
Սասունցի (արաբ) Սինեմի ու (Շեկո տան քրդերի) պատմությունները
Սոֆիա Հակոբյան

Հայոց Ցեղասպանության 105-րդ տարելիցի օրը Մեդիամաքսը մեկնարկում է Սոֆիա Հակոբյանի հեղինակած «Թաքնված Սասուն» հատուկ նախագիծը: Այն ներկայացնում է պատմական Սասունի լեռներում Ցեղասպանությունից հետո ապրել շարունակած հայերին՝ քննելով նրանց անցած ճանապարհն ու շատերի աչքից հեռու կազմակերպած յուրահատուկ դիմադրությունը 1915-ից մինչ այսօր։
Սասունի կրոնափոխ եւ քրիստոնյա արաբախոս հայերի պատմությունը, նրանց կենցաղը, լեզուն, ազգային ու կրոնական ինքնագիտակցությունը, ներկայի խնդիրները, հայության ու Հայաստանի մասին ունեցած պատկերացումները կփորձենք ներկայացնել ոչ միայն դաշտային աշխատանքի հիման վրա կազմված ուսումնասիրությամբ մաս առ մաս, այլեւ հոդվածներին կից անձնական պատմություններով, որոնք խմբագրված չլինելով, յուրահատուկ երկխոսություն են սահմանի երկու կողմերում մնացած հայության միջեւ։ Ուսումնասիրության ընթացքում պատմական Սասունի արեւելյան շրջաններում կենտրոնացած արաբախոս հայերի համայնքային «կղզյակների» ներքին գաղտնիքները փորձել ենք բացահայտել ոչ միայն Սասունի բազմաթիվ գյուղերում, այլեւ Մուշում, Բիթլիսում, Ստամբուլում եւ այլուր, ուր ժամանակի հետ հաստատվել են այս սասունցիները։
Առաջնային դասելով մեր զրուցակիցների անձնական անվտանգությունը՝ մի շարք հարցազրույցներում մարդկանց ու գյուղերի անունները կներկայացվեն կրճատված կամ փոփոխված լինելով՝ բացառությամբ նրանց, ովքեր նախկինում ունեցել են իրենց անունով հոդվածներում կամ տեսանյութերում ներկայանալու փորձ եւ համաձայնել այդպես ներկայանալ նաեւ մեր ուսումնասիրության շրջանակներում։
$(Այսպես կոչված) արաբական ինքնությունը$
Սինեմ, 26 տարեկան

Առաջ ասում էի՝ արաբ եմ, հետո սկսեցի ասել՝ հայկական ծագումով արաբ եմ: Սասունն իրականում ոտքից գլուխ ուծացման մեջ է: Այստեղի հետ կապված, օրինակ, ինձ ամենաշատ հետաքրքրող հարցը սա է. նախկինում բնակչության զգալի մասը հայերից ու քրդերից է բաղկացած եղել։ Այդ դեպքում հիմա ինչպե՞ս է արաբերեն լեզուն ու արաբական ինքնությունն այսքան մեծ տեղ գրավել այս տարածքում:
Կարծում եմ, որ պետության կողմից գիտակցաբար մեջտեղ նետված մի ինքնություն է սա մարդկանց ավելի հեշտ ձուլելու համար: Այսինքն՝ կարող ենք ասել, որ Սասունի արաբացման պատճառներից են եւ՛ Հայոց ցեղասպանությունը, եւ՛ քրդական ապստամբությունները: Որովհետեւ այս մարդիկ արաբ չեն, հայ որբերի ժառանգներն են կամ էլ 1937-ի աքսորից վերադարձած քրդերը, որոնք ճնշվել են այն ժամանակ:
Օրինակ՝ ես ինձ ոչ մի կերպ արաբ չեմ զգում: Տեղն եկած ժամանակ հայ եմ զգացել, մեկ-մեկ էլ՝ քուրդ եմ զգացել, բայց արաբ չեմ զգացել: Սասունում եղած մշակույթը արաբական ինքնության հետ կապ չունի։ Խոսում ենք արաբերեն, բայց բոլոր հարսանիքներին քրդական երաժշտություն է հնչում։ Մեր տանն էլ ես չեմ հիշում, որ երբեւէ արաբական երգ միացվի: Ասում եմ՝ լավ, ինչո՞ւ մենք արաբի նման չենք, լեզվից բացի արաբական ոչ մի բան չես գտնի մեր մեջ, այդ մշակույթի կրողը չենք: Պատասխանն ակնհայտ է. որովհետեւ մեր ծագումն արաբական չէ, ուղղակի արաբի պիտակ են մեզ կպցրել:
Տե՛ս, այս տարի գնացի Հաթայ՝ Սիրիայի սահմանին արաբներով բնակեցված մի նահանգ է Թուրքիայում: Ամեն կողմում արաբերեն երաժշտություն է, մարդիկ տարբեր են՝ կարծես Սիրիայում լինենք: Առավոտյան պատշգամբում նստած ընկերներիս հետ նախաճաշում էինք։ Ընկերներիցս մեկն ասում է. «Սինե՛մ, ձեզանում երեւի նման իսկական արաբական մշակույթ չկա»: Ես էլ ասում եմ. «Մերը «այսպես կոչված» արաբական ինքնություն է. արաբերեն լեզվից բացի արաբների հետ կապված ոչինչ չգիտենք: Այդ լեզուն էլ կարող ենք կատակով անվանել «սասուներեն»։ Ի վերջո, նորմալ արաբը չի էլ հասկանում այդ բարբառը։
Ինձ թվում է այն վայրը, ուր ես կկարողանամ իսկապես գտնել ինքս ինձ՝ Հայաստանն է։ Մենք դասարանում երեք հայ ենք եղել, ես ու երկու տղա։ Մեկը հասավ Հայաստան, գտավ ազգականներին, հանդիպեց։ Ուզում եմ, օրինակ, ես էլ դասընկերոջս պես մի բան անել՝ գնամ որոշ ժամանակով Հայաստան:
Հայաստանի դրոշի գույներով ձեռագործ թեւնոց էի պատրաստել, միշտ կրում եմ, կապ չունի՝ քրդերի, թե թուրքերի մեջ եմ։ Ինչ միջավայրում էլ լինեմ, թեւնոցս հետս է: Ուզում եմ գալ, լեզուն սովորեմ: Միեւնույն ժամանակ ուզում եմ մեր ազգականներին գտնել: Երանի մի օր բոլորին տեսնեմ, բոլորի հետ ծանոթանամ: Բայց, կարծում եմ, մի փոքր ուշացել եմ այդ հարցում։ Երեւի պետք է այն ժամանակ արած լինեի, երբ ուսանող էի: Ուղղակի այս գաղափարը ուշ եկավ մտքիս: Բայց նույնիսկ եթե աշխատանքի ու զբաղվածության պատճառով չկարողանամ երկար մնալ ու լեզուն լավ սովորել, թեկուզ միայն ճանաչելու, տեսնելու համար անպայման այցելելու եմ Հայաստան:
Գրի առավ Սոֆիա Հակոբյանը
$Սասուն գավառի արաբացումը$
Արաբախոս հայերը հիմնականում զբաղեցնում են պատմական Սասունի արեւելյան ու հարավ-արեւելյան շրջանները՝ Խութի, Մոտկանի, Խաբլջոզ-Հազզոյի ու Փսանքի գյուղերը։ Փոխարենը Սասունի հյուսիսային ու արեւմտյան շրջաններն ամբողջությամբ քրդախոս են։
Սասունի արաբախոս հայերի «գաղտնիքը» բացահայտելու համար շատ կարեւոր է ծանոթանալ Սասուն գավառի հետցեղասպանական պատմության մի շարք մանրամասներին, քանի որ խոսքն իրականում ոչ միայն հայերի, այլեւ ամբողջ գավառի «արաբացման» մասին է։ Այլ կերպ ասած՝ թե ինչպես քրդախոս ու հայախոս Սասունը հանկարծ դարձավ արաբախոս։
Այո, Ցեղասպանության ընթացքում հարյուրավոր հայ որբեր են պատսպարվել արաբ կամ արաբախոս քուրդ ցեղախմբերի մոտ, սակայն Սասունի հայերի «արաբացումը»՝ այդ թվում կրոնափոխությունն ու լեզվի փոխառումը միայն 1915-ով չի ավարտվում եւ սա միայն առաջին փուլն էր։
Սա իրար հետեւած մի շարք իրադարձություններով փոխկապակցված գործընթաց է, որը սկիզբ է առնում Սասունում 1894-1986 թթ․-ի աբդուլհամիդյան կոտորածներով, շարունակվում Հայոց ցեղասպանությամբ ու 1938-ի աքսորով եւ իր տրամաբանական ավարտին հասնում 1950-ականներից հետո հայերի դեմ սաստկացած ճնշումների հետեւանքով սկիզբ առած ուրբանիզացիոն գործընթացով։
Նախ պետք է արձանագրենք, որ 19-րդ դարի վերջի եւ 20-րդ դարի սկզբի իրադարձությունները ստիպեցին, որ Սասունում եղած երկու մուսուլման էթնիկ տարրերը՝ քրդերն ու արաբները սկսեն հստակորեն զատվել իրարից։ Այլ կերպ ասած՝ Սասունի արաբները, որոնց մասին մենք պատմագրության մեջ քիչ էինք լսում, ոչ թե նոր եկան Սասուն, այլ նոր սկսեցին «երեւալ»։
Նախ արաբների գյուղերը սովորաբար եղել են հայերից առանձին, ի տարբերություն քրդերի, որոնք հենց հայկական գյուղերում էին բնակություն հաստատում ու հաճախ բախվում սասունցի հայերի հետ։ Գավառի տնտեսական ուժի՝ փաստացի քուրդ աղաների ձեռքում լինելն ու նրանց կողմից հարկերի հավաքագրումը նույնպես նպաստում էր, որ հայ-քրդական ու հայ-արաբական հարաբերությունները բոլորովին նույնը չլինեին։ Այսպիսով՝ Ցեղասպանության ընթացքում արաբների մի փոքր այլ կեցվածքը ոչ միայն նպաստեց, որ հենց նրանց կողքին ապաստանեն շատ որբեր, այլեւ պատճառ դարձավ քրդերի ու արաբների հստակ տարանջատվելուն։ Բացի այդ, հայերի զանգվածային արտագաղթից հետո երկու մուսուլման խմբերի առանձնահատկությունները նույնպես անխուսափելիորեն ավելի սուր ընդգծվեցին։ Ի վերջո, մինչ այդ Սասունում կային միայն մուսուլմաններ եւ ոչ մուսուլմաններ, իսկ հիմա՝ մուսուլման մեծամասնություն, որն իր հերթին երկու խմբից էր բաղկացած, որոնք այդքան էլ իրար նման չէին։
1938-ի աքսորը, որը վերջանականապես խլեց քրդերի ձեռքից տնտեսական բոլոր առավելությունները՝ Սասունի «արաբացման» առանցքային փուլերից է։ Ճիշտ է, աքսորված շատ ցեղախմբեր հետ վերադարձան համաներմամբ, սակայն ոչինչ այլեւս առաջվանը չէր։ Ճիշտ է՝ Սասունի 1925-37 թթ-ի ապստամբությունը ավելի շատ սոցիալական բնույթ էր կրում ու դրան մասնակցել են նաեւ արաբներ ու հայեր, սակայն քուրդ աղաները, նախկինում ունեցած լինելով ավելի շատ հողատարածքներ, կորցրին դրանք ու ստիպված եղան ենթարկվել հավասար հարկահանության։ Հենց այս պատճառով նրանք ավելի շատ բան ունեին կորցնելու եւ ավելի շատ հետապնդվեցին։ Սա բերեց մի իրավիճակի, երբ Սասունում Հայոց ցեղասպանությունից ու 1938-ի աքսորից հետո «ամենաձեռնտու» ու միջանկյալ ինքնությունը դարձավ արաբականը։
Այսօր Սասունում արաբերեն են խոսում ոչ միայն տեղի արաբներն ու «արաբացած» հայերը, այլեւ 1938-ի աքսորով անցած քրդական ցեղեր։
Այսպիսով՝ Սասունի հայերը ժամանակի հետ արաբախոս են դարձել թե՛ Ցեղասպանության ժամանակ արաբական , թե՛ հետագայում արաբախոսության անցած քրդական ցեղերի մոտ ապաստանելով։
Այստեղ շատ կարեւոր է շեշտել հայ պատմագրության մեջ բազմիցս հիշատակված «Շեկո տան քրդեր» կոչվող ցեղախմբին, որոնց ձեռքում մնացած հայ որբերը ամենաշատն էին։ Դարեր ի վեր արաբախոս եղած քրդական այս ցեղը 1930-ականների ապստամբությունից ու աքսորից հետո նույնպես սկսեց առաջին պլան մղել արաբական, այլ ոչ քրդական ինքնությունը, իսկ այսօր նույնիսկ հերքում են անցյալում «քուրդ» անվանված լինելը։
Ամփոփելով՝ կարող ենք փաստել, որ Սասունի արեւելյան ու հարավ-արեւելյան շրջանների հայության «արաբացումը» ոչ միայն Ցեղասպանության, այլեւ գավառում ընդհանուր զարգացումների արտացոլում էր. ի վերջո, շարունակելով կյանքը Սասունում՝ այս հայերը եղել են տեղի հասարակության անքակտելի մաս ու իրենց վրա կրել հետագա պատմական զարգացումների բոլոր հետեւանքները։
[1]

ئەڤ بابەت ب زمانا (Հայերեն) هاتیە نڤیساندن، کلیک ل ئایکۆنا بکە ژ بو ڤەکرنا ڤی بابەتی ب ڤی زمانا کو پی هاتیە نڤیساندن!
Այս տարրը գրվել է (Հայերեն) լեզվով, սեղմեք պատկերակը բացել իրը բնագրի լեզվով
ئەڤ بابەتە 280 جار هاتیە دیتن
ڕایا خو دەربارەی ڤی بابەی بنڤێسە!
هاشتاگ
ژێدەر
[1] ماڵپەڕ | Հայերեն | https://mediamax.am/am 28-01-2024
فایلێن پەیوەندیدار: 1
بابەتێن پەیوەستکری: 2
1. رێکەوت و رووداو 24-04-2020
زمانێ بابەتی: Հայերեն
روژا تمام کرنێ: 24-04-2020 (4 سال)
جوڕێ دۆکومێنتێ: زمانی یەکەم
جوڕێ وەشانێ: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: ئەرمەنی
وەڵات - هەرێم: باکووری کوردستان
کاتەگۆریا ناڤەڕۆکێ: کۆمەڵایەتی
کاتەگۆریا ناڤەڕۆکێ: دوزا کورد
تایبەتمەندی یێن تەکنیکی
کوالیتیا ڤی بابەتی: 99%
99%
ئەڤ بابەتە ژ لایێ: ( ڕاپەر عوسمان عوزێری ) ل: 28-01-2024 هاتیە تومارکرن
ئەڤ بابەتە ژ ئالێ: ( هاوڕێ باخەوان ) ل : 29-01-2024 پێداچوون ژبوو هاتییە کرن و ڕەها بوویە
ئەڤ بابەتە بو دویماهیک جار ژ لایێ: ( ڕۆژگار کەرکووکی )ڤە: 19-05-2024 هاتیە ڕاست ڤەکرن
ناڤ و نیشانێن بابەتی
ئەڤ بابەتە ب ستانداردی کوردیپێدیا هێشتا نە دروستە و پێدڤی ب داڕشتنەکا بابەتی و زمانی هەیە!
ئەڤ بابەتە 280 جار هاتیە دیتن
فایلێن پەیوەست کری - ڤێرشن
جور ڤێرشن ناڤێ تومارکەری
فایلا وێنەیی 1.0.1191 KB 28-01-2024 ڕاپەر عوسمان عوزێریڕ.ع.ع.
کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!
کەسایەتی
فاتما ساڤجی
وێنە و پێناس
لالش ل ساڵا 1976
کەسایەتی
نادیە موراد پسی تەها
کەسایەتی
عومەر مەسلەحەتی بیلوکە
شوینوار و جهێن کەڤنار
شکەفتا گوندێ گوندکی ل ئاکرێ
وێنە و پێناس
کۆمەڵەکا دانعەمرێن ئێزدی ل لالش، ساڵا 1976
کەسایەتی
داود موراد خەتاری
وێنە و پێناس
نەورۆزا ساڵا 1972
پەڕتووکخانە
مرنا ڕەش
پەڕتووکخانە
ئەڤینی د فیشەکا بی کەی سی یێ دا
کورتەباس
بەفر و ئەڤین
وێنە و پێناس
مستەفا بارزانی ل دەمێ پێشکێشکرنا گۆتارەکێ ل کۆیە، ساڵا 1963
کەسایەتی
سارا موحسین بەرزنجی
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها سارتکە
پەڕتووکخانە
دادگەهکرنا شێخ سعیدی بیران
کورتەباس
بەیتا سوبێ و هێڤارێ
پەڕتووکخانە
هەڤپشکیا زمانێ کوردی ل گەل زمانێن کەڤن
کورتەباس
هوزانڤانێ کورد مەلا خەلیلی سێرتی و (ئایین)
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
کورتەباس
فەتحیا مرنا خۆ هەلدەبژیریت
کەسایەتی
محەمەد عەلی شاکر
پەڕتووکخانە
پەرکانێ و گوستیرا عەفریتی (شانۆنامە)
کورتەباس
چیرۆک و سترانا کاڵی ب گوهار
وێنە و پێناس
زەلامێن کورد ل دەمێ یاریا تاولێ ل باژێڕۆکێ کۆیە، ساڵا 1963
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها کوردا
کەسایەتی
شێخ عەلی
کەسایەتی
ئیجان یاسر ئەلیاس
کەسایەتی
سەید عەبدولواحید بەرزنجی
شوینوار و جهێن کەڤنار
پرا دەلال

روژەڤ
کەسایەتی
زارا محەمەدی
22-03-2023
کاروان م. ئاکرەیی
زارا محەمەدی
کەسایەتی
ئاشتی هەورامی
26-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئاشتی هەورامی
کەسایەتی
سەعید کرمزتۆپراک
26-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
سەعید کرمزتۆپراک
کەسایەتی
محەمەد حسێن - محەمەدێ فلوت
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
محەمەد حسێن - محەمەدێ فلوت
کەسایەتی
محەمەد ساڵح دیلان
28-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
محەمەد ساڵح دیلان
بابەتێ نوی
کەسایەتی
ئەرکان شەریف
29-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
محەمەد ساڵح دیلان
28-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
محەمەد حسێن - محەمەدێ فلوت
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
شوان شێخ ئەحمەد
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
زەمان حەسەن ئەحمەد
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
شیمال فەرهاد سورچی
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
سندوس عەلی عەباس
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
لانە کەمال محەمەد
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
سندوس ئیبراهیم ڕێشاوی
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
محەمەد هاودیانی
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئامار
بابەت
  530,176
وێنە
  110,960
پەرتوک PDF
  20,352
فایلێن پەیوەندیدار
  105,419
ڤیدیۆ
  1,578
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
295,471
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,587
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,151
عربي - Arabic 
31,280
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,094
فارسی - Farsi 
10,469
English - English 
7,671
Türkçe - Turkish 
3,675
Deutsch - German 
1,785
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پول
کرمانجی
کەسایەتی 
5,876
ئەنفالکری 
5,841
شەهیدان 
2,549
پەڕتووکخانە 
1,307
وشە و دەستەواژە 
914
کورتەباس 
887
جهـ 
624
وێنە و پێناس 
410
هۆزان 
237
ئامار و راپرسیا 
161
بەلگەنامە 
67
بەلاڤوک (گوڤار، روژنامە و ...) 
38
پارت و رێکخراو 
34
شوینوار و جهێن کەڤنار 
34
نڤیسێن ئایینی 
29
موزەخانە 
19
ڤیدیۆ 
13
کارا هونەری 
11
پەند و ئیدیۆم 
9
ناڤێن کوردی 
8
كلتوور - پێکەنین 
7
رێکەوت و رووداو 
7
نەخشە 
3
هەمەجۆرە 
3
فەرهەنگ 
2
گیانلبەرێن کوردستانێ 
1
ژینگەها کوردستانێ 
1
هوز - تیرە - بنەماڵ 
1
لێنانگەها کوردی 
1
MP3 
324
PDF 
31,608
MP4 
2,599
IMG 
203,549
∑   رێژە 
238,080
کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!
کەسایەتی
فاتما ساڤجی
وێنە و پێناس
لالش ل ساڵا 1976
کەسایەتی
نادیە موراد پسی تەها
کەسایەتی
عومەر مەسلەحەتی بیلوکە
شوینوار و جهێن کەڤنار
شکەفتا گوندێ گوندکی ل ئاکرێ
وێنە و پێناس
کۆمەڵەکا دانعەمرێن ئێزدی ل لالش، ساڵا 1976
کەسایەتی
داود موراد خەتاری
وێنە و پێناس
نەورۆزا ساڵا 1972
پەڕتووکخانە
مرنا ڕەش
پەڕتووکخانە
ئەڤینی د فیشەکا بی کەی سی یێ دا
کورتەباس
بەفر و ئەڤین
وێنە و پێناس
مستەفا بارزانی ل دەمێ پێشکێشکرنا گۆتارەکێ ل کۆیە، ساڵا 1963
کەسایەتی
سارا موحسین بەرزنجی
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها سارتکە
پەڕتووکخانە
دادگەهکرنا شێخ سعیدی بیران
کورتەباس
بەیتا سوبێ و هێڤارێ
پەڕتووکخانە
هەڤپشکیا زمانێ کوردی ل گەل زمانێن کەڤن
کورتەباس
هوزانڤانێ کورد مەلا خەلیلی سێرتی و (ئایین)
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
کورتەباس
فەتحیا مرنا خۆ هەلدەبژیریت
کەسایەتی
محەمەد عەلی شاکر
پەڕتووکخانە
پەرکانێ و گوستیرا عەفریتی (شانۆنامە)
کورتەباس
چیرۆک و سترانا کاڵی ب گوهار
وێنە و پێناس
زەلامێن کورد ل دەمێ یاریا تاولێ ل باژێڕۆکێ کۆیە، ساڵا 1963
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها کوردا
کەسایەتی
شێخ عەلی
کەسایەتی
ئیجان یاسر ئەلیاس
کەسایەتی
سەید عەبدولواحید بەرزنجی
شوینوار و جهێن کەڤنار
پرا دەلال

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| دروستکرنا لاپەری 1.984 چرکە!