پێگڤە ژیان د ئێزدیاتیێ دا
پێگڤە ژیان ئێکە ژ ئەرکانێت خودێ ناسیێ لەوما ئێزدیان ل هەموو دەما و ل هەموو جییە ئێزدیان رێز و حورمەت داینە هەموو کەسان بێ فەرق و جوداهی مرۆڤ هەر مرۆڤە.
ژ ئەدەبێ دینێ ئێزدیان دایە دیارکرن و دبێژت:
ل بۆڕێ حور سواربن
و بنەفەسێ ڕا گوهداربن
و بهەموو موخلقان ڕا یاربن .
هەکە ئێکی ببینی
و خێرەکێ ڤێرا بگەهینی
پرسێ ژێ نەکا ژ کیژوان دینی .
ئەڤ دنیا دنیایەکا پڕ ڕەنگینە
و یە تژییە ژ قەوم و مەسەب و دینە
و هەر کەس ب زمانێ خۆ خودێ دحەبینە.
ئەڤ دنیا دنیایەکا ب هێزە
یەتژییە ژ قەوم و مەسەب و رێزە
و هەر کەسەک بزارێ خۆ خودێ د پارێزە.
پەدشایێ من ئێکی ئەمینە
ژ باوی تیتن فەرەج و مزگینە
بۆ هەموو موخلقا و چەندی دینە.
ل گۆڕ ڤان سەبەقێن ئۆلی یەدیارە خودایێ مەزن ئەڤ هەموو مللەت یێن داینە سەر دنیایێ و یەفەر هەموو رێزێ ل وێ داینە خودێ بگرن و هە وەسا هەر مللەتەک ب زارێ خۆ ب زمانێ خۆ و وەکا زانینا خۆ دەستێن خۆ پەروەستەبکەت بۆ خودێ و عیبادەتەتێ بۆڕا بکەت، هەر وەکا ڤێ سەبەقا ژ ەولێ پیری کار دبێژیت:
یە حەرامە سەلەف و دزی و دەرەوو
و کوشتن و زنا و خەبەردان ژنەبوو
و یێ ژغێری خودێ را سجودە بوو .
سجوودا هەموو مللەتان بۆ خودێ یە و هەموو مللەت دەنە پێ رێیا خودێ و هەقێ خودێ ل سەر مە هەیە ئەم رێزەکا بێ سنوور ل دانا خودێ بگرین و قەدرێ مرۆڤ و مللەتان بگرین و هەکە مە ئێک و دوو قەبول کر دێ خودێ برەحما خۆ دگەل مەکەت و هەکە ئەم ئێک و دوو قەبول نەکەین بلا ئەم باش بزانین خودێ مە قەبول ناکەت.
دوو تشتێن گەلەک گرنگ یێن هەین دڤێت ئەم هەموو بزانین دەمێ حەکیمێ لوقمان شیرەت ل کوڕێ خۆ کرین گۆتێ: دوو تشتا ژ بیر بکە و دوو تشتا ژ بیر نەکە.
کوڕێ وی گۆتێ: بابۆ ئەو چییە ئەز بیر نەکەم و ئەو چییە ئەز بیر بکەم.
حەکیمێ لوقمان گۆتێ: کوڕێ من هەر دووێن تو ژبیر نەکەی:
1- خودێ ژبیر نەکەی بلا هەردەم ل بیرا تەبە دا رەحما وی دگەل تەبە.
2- مرنێ ژبیر نەکەی و بزانە دێ رۆژەکێ مری و پێتڤی قەنجیێ و خێرێ و مەعریفەتا سەر دنیایێ بی و هەکە مرن ل بیرا تەبت دێ هەر کەسی قەبول کەی و ئەڤ دنیا هەر دێ بۆ خودێ مینت.
هەر وەسا یێن تو ژبیر بکەی و چو جاران ل بیرا خۆ نەینی:
1- هەکە تە قەنجیەک ب ئێکی کر چو جاران نەبێژە من قەنجی واکری دا نەبتە روومەت و تو ژ قەنجیێ و باشیێ بێ بەهر نەبی.
2- هەکە ئێکی خرابیێ بتە بکە ل بیرا خۆ نەینە و چوجاران نەپێژە فلانی خرابی یەب منکری، چەنکو تە خودێ یێ هەی و ئەو دێ ئینجاز بت دگەل، لەوما یێ خرابی بتەکر نەبێژە و ل بیرا خۆ نەینە و ژبیر بکە.
هاتنا مللەتان لسەر دنیایێ دبێژنێ پێگڤە ژیان و هەر کەسێ پێگڤە ژیانێ بکەت و رێزێ ل بەرمبری خۆ بگرت دێ گەهتە مرازێ و ئەو کەس خودێ ناسە و ژ دنیایێ دزانت و خودان بەخت و وەژدان و مروەتە و کەسەکی بەختەوەرە و ل هەموو عەردا یێ سەرفەراز و سەربلندە، و پێگڤە ژیان ئەرکەکە ژ ئەرکانێت ئۆلی دباوەریا رێیا خودێ دا و هەر وەکا سەبەقا ژ قەولێ پیر هسن دبێژیت:
وەکا تو هاتییە دڤێ دنێ دە
داستیێ بێژە ژ خودێ رە
تالیا راستیێ هەر فێدە .
ل دوماهێ دووبارە دکەم هەموو مللەت یێن خودێ نە و یەفەرە ئەم هەموو رێزێ ل ئێک و دوو بگرین و بارێ ئێک و دوو هەلگرین و خودێ ناسیا خۆ وەندا نەکین و هەکە نەژ رەحما خودێ بت ئەم نینین و ئەم نامینین .
پیر خلات. [1]