پەرتوکخانە پەرتوکخانە
لێ گەڕیان

کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!


گەریانا دەست نیشانکری





لێ گەڕیانا هویر      کیبورد


لێ گەڕیان
لێ گەڕیانا هویر
پەرتوکخانە
ناونامە بو زاروکێن کورد
کرونولوژیا ڕویدانا
ژێدەر
پاش
کومکری
چالاکی
چەوا لێ بگەڕهم؟
بەلاڤوکێن کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
دارشتنا پولا
بابەت ب هەلکەفتێ
ڤڕێکرن
ڤڕێکرنا بابەتی
ڤرێکرنا وێنەی
ڕاپرسی
بوچوونێن هەوە
پەیوەندی
کوردیپیدیا پێدڤی ب چ زانیاریانە!
ستاندارد
رێسایێن بکار ئینانێ
کوالیتیا ڤی بابەتی
ئامراز
دەربارێ مە
ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
دەربارەی مە چ گوتیە؟
کوردیپیدیایێ بکە د مالپەرێ خودا
تومارکرن / ڤەمراندنا ئیمێلی
ئامارێن مێهڤانا
ئامارا بابەتا
وەرگێرێ فونتا
گهوڕینا دیرۆکان
کۆنترلکرنا ڕاست نڤیسینێ
زمان و شێوەزارێ لاپەرا
کیبورد
لینکێت پێدڤی
ئێکستێنشنا کوردیپێدیا بو گوگڵ کروم
کوکیز
زمان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هژمارا من
چوونا ژوور
دێ بمە هەڤکارێ هەوە
پەیڤا نهێنە تە ژبیر کریە!
لێ گەڕیان ڤڕێکرن ئامراز زمان هژمارا من
لێ گەڕیانا هویر
پەرتوکخانە
ناونامە بو زاروکێن کورد
کرونولوژیا ڕویدانا
ژێدەر
پاش
کومکری
چالاکی
چەوا لێ بگەڕهم؟
بەلاڤوکێن کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
دارشتنا پولا
بابەت ب هەلکەفتێ
ڤڕێکرنا بابەتی
ڤرێکرنا وێنەی
ڕاپرسی
بوچوونێن هەوە
پەیوەندی
کوردیپیدیا پێدڤی ب چ زانیاریانە!
ستاندارد
رێسایێن بکار ئینانێ
کوالیتیا ڤی بابەتی
دەربارێ مە
ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
دەربارەی مە چ گوتیە؟
کوردیپیدیایێ بکە د مالپەرێ خودا
تومارکرن / ڤەمراندنا ئیمێلی
ئامارێن مێهڤانا
ئامارا بابەتا
وەرگێرێ فونتا
گهوڕینا دیرۆکان
کۆنترلکرنا ڕاست نڤیسینێ
زمان و شێوەزارێ لاپەرا
کیبورد
لینکێت پێدڤی
ئێکستێنشنا کوردیپێدیا بو گوگڵ کروم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونا ژوور
دێ بمە هەڤکارێ هەوە
پەیڤا نهێنە تە ژبیر کریە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارێ مە
 بابەت ب هەلکەفتێ
 رێسایێن بکار ئینانێ
 ئەرشیڤ ڤانێن کوردیپێدیا
 بوچوونێن هەوە
 کومکری
 کرونولوژیا ڕویدانا
 چالاکی - کوردیپێدیا
 هاریکاری
بابەتێ نوی
کەسایەتی
ئەرکان شەریف
29-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
محەمەد ساڵح دیلان
28-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
محەمەد حسێن - محەمەدێ فلوت
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
شوان شێخ ئەحمەد
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
زەمان حەسەن ئەحمەد
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
شیمال فەرهاد سورچی
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
سندوس عەلی عەباس
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
لانە کەمال محەمەد
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
سندوس ئیبراهیم ڕێشاوی
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
محەمەد هاودیانی
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئامار
بابەت
  530,176
وێنە
  110,960
پەرتوک PDF
  20,352
فایلێن پەیوەندیدار
  105,419
ڤیدیۆ
  1,578
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
295,471
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,587
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,151
عربي - Arabic 
31,280
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,094
فارسی - Farsi 
10,469
English - English 
7,671
Türkçe - Turkish 
3,675
Deutsch - German 
1,785
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پول
کرمانجی
کەسایەتی 
5,876
ئەنفالکری 
5,841
شەهیدان 
2,549
پەڕتووکخانە 
1,307
وشە و دەستەواژە 
914
کورتەباس 
887
جهـ 
624
وێنە و پێناس 
410
هۆزان 
237
ئامار و راپرسیا 
161
بەلگەنامە 
67
بەلاڤوک (گوڤار، روژنامە و ...) 
38
پارت و رێکخراو 
34
شوینوار و جهێن کەڤنار 
34
نڤیسێن ئایینی 
29
موزەخانە 
19
ڤیدیۆ 
13
کارا هونەری 
11
پەند و ئیدیۆم 
9
ناڤێن کوردی 
8
كلتوور - پێکەنین 
7
رێکەوت و رووداو 
7
نەخشە 
3
هەمەجۆرە 
3
فەرهەنگ 
2
گیانلبەرێن کوردستانێ 
1
ژینگەها کوردستانێ 
1
هوز - تیرە - بنەماڵ 
1
لێنانگەها کوردی 
1
MP3 
324
PDF 
31,608
MP4 
2,599
IMG 
203,549
∑   رێژە 
238,080
کەسایەتی
زارا محەمەدی
کەسایەتی
ئاشتی هەورامی
کەسایەتی
سەعید کرمزتۆپراک
کەسایەتی
محەمەد حسێن - محەمەدێ فلوت
کەسایەتی
محەمەد ساڵح دیلان
16-18 May 1992: Lachin Falls, Red Kurdistan between Armenia and Karabakh
کوردیپێدیا، زانیاری هندێن ب سانا ئێخستین! تنێ ب مۆبایلێ ڕە نیڤ ملیون تومار دناڤ دەستێ تە دانە!
پول: کورتەباس | زمانێ بابەتی: English - English
هەڤپشکی کرن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
هەلسەنگاندنا بابەتی
نایاب
گەلەك باشە
ناڤنجی
خراب نینە
خراب
بو ناڤ لیستا کومکریا
ڕایا خو دەربارەی ڤی بابەی بنڤێسە!
گهوڕنکاریێن بابەتی!
Metadata
RSS
گووگلا وێنا بو بابەتێ هەلبژارتی!
گوگل دەربارەی بابەتێ هەلبژارتی!
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Red Kurdistan between Armenia and Karabakh

Red Kurdistan between Armenia and Karabakh
Rahim Ghaziyev, the Defense Minister of Azerbaijan, was in Moscow on the morning of May 10, 1992. Pavel Grachov had just been appointed Defense Minister of Russia.

“I swear to Allah that I knelt down and started begging him, ‘Pasha, we do not want to fight against the Russians. We do not have the equipment. Sell us arms.’ After a long conversation he telephoned Army General, Nicolay Popov. I returned to Ganja. The military equipment was being sent to the Zangelan station. The equipment reached the section between Ghubatlu and Lachin and, for reasons unknown to me, Safar Abiyev, the deputy chief of staff, abandoned the equipment and troops and left Lachin. That was on May 11. At the time, we still controlled Turshsu and Lachin. Bloody battles were taking place, but the supporters of Abulfaz Elchibey, Heydar Aliyev and Ayaz Mutalibov were continuing to hold rallies in Baku; fighting for power.”

After the events in Shushi, the internal political tensions had reached their peak. On May 14, during the extraordinary session of Azerbaijan’s Supreme Council, Mutalibov announced that they had lost Khojalu and Shushi because of political errors and if Baku had not been in a confrontation with Moscow on military issues, Shushi would not have been captured. On the same day, he was reinstated as Azerbaijan’s President; this lasted for one day. The National Front considered Mutalibov’s return a coup d’état and began calling for civil disobedience. During a TV appearance Heydar Aliyev assessed Mutalibov’s restoration as a “military-state revolt”. On May 15, Mutalibov was once again, for the last time, removed from power. He was flown to Moscow in a Russian military helicopter. He still lives there.

On May 16, the situation in Azerbaijan was under the control of the Popular Front. The Supreme Council accepted Yaghub Mamedov’s resignation. On May 18, Isa Gambar, a 35 year-old historian/orientalist and one of the founders of the Popular Front, assumed the powers of the head of state pending presidential elections, thus becoming the youngest leader on post Soviet territory.

While a revolution was taking place in Azerbaijan, the NK forces were liberating the Armenian villages in the Berdadzor region of Shushi. On May 18, Lachin was seized and a land corridor was opened between Armenia and NK. The last Azerbaijani soldiers left Lachin on May 16. According to Ghaziev, there were 7 Grad units stationed in Lachin and a large quantity of munitions, but no shots were directed at the advancing Armenian force. There were no battles in Lachin.

Samvel Babayan insists that no operation for Lachin had been planned. “After Shushi the Azerbaijanis were in a state of panic. When we entered Berdadzor the enemy resisted for only one day. They were trying to hold down the heights, so that the population could get out. Lachin was simply the consequence of the success we had in Shushi and Lisagor.”

The capture of Lachin removed the 7 kilometer long corridor separating Armenia and NK. In its place a new, humanitarian corridor was formed. After several years of blockade, NK had a chance to breathe freely. However, the war was not over with Lachin; it entered a new phase. When NK forces seized Lachin, the reaction of the international community was not as harsh in contrast to its reaction when Kelbajar and other regions outside NKAO were seized. The UN Security Council did not pass any resolutions condemning the move.

“The international community was, to some extent, shocked by the occupation of Lachin. Azerbaijan did not yet know what to do. Certainly our diplomatic efforts had contributed to highlighting the blockade and aggression against NK. But overall I would ascribe it to the confusion in the international community rather than their thorough understanding of or care for NK,” said Gerard Libaridyan.

Vahan Papazyan explains it thusly, “It was explained to the international community that, without Lachin, there was a serious risk to the security of the people of NK. But it was not just that. The conflict was new and the international community had not yet become seriously involved in the issue. The Minsk group was just being formed. Later, the issue of Lachin was always separated from the rest of the territories; it was always understood that the region, the corridor were special.”

At the end of May 1992, Levon Ter-Petrosyan, who was in Egypt, said that the corridor to Armenia through Azerbaijan’s territory envisaged remedying the fact that the people of NK were suffering from lack of food and drugs. “Neither Armenia nor the NK intend to occupy more land than that necessary for a link between the republics.”5

#Red Kurdistan#

American journalist, Thomas Goltz, on visiting Lachin and Kelbajar in 1992, wrote, “Strangely, everyone there spoke Kurdish, not Azeri.”

It should not have been a surprise, as Lachin and Kelbajar had been populated for 200 years by Muslims Kurds, who bear no linguistic, genealogical or anthropological similarity to the Caucasian Tatars (present-day Azerbaijanis).

In mid 10th century a Kurdish dynasty ruled the territories between the Kur and Araks rivers. It had administrative centers in the cities of Dvin (several miles away from Yerevan) and Gandzak (present-day Gyanja in Azerbaijan). Later a branch of this dynasty settled in the city of Ani (capital of the Armenian Bagratid kingdom). In 1064, a few years after the collapse of the Bagratid kingdom, the Seljuk Turks occupied Ani and sold the city to the Shadadyan dynasty.

The question as to when Kurds settled in territories adjacent to present-day NK remains debatable. It is assumed that they came here in the 16th -17th centuries. Until the Kurdification and subsequent Azerification of Kelbajar (Karvatchar), Lachin (Berdzor) and surrounding regions – from the Mrav mountain range to the Araks River – had been inhabited predominantly by Armenians for many centuries.

In July 1923, Soviet Azerbaijan created Red Kurdistan, comprising the regions of Kelbajar, Lachin and Ghubatlu. Lachin (Abdallar) became the center of the province. In 1929 the province of Red Kurdistan was eliminated. Instead of provinces, new administrative units (‘okrugs’ or regions) were created in Azerbaijan. In May 1930, the Kurdistan Okrug was created, which was larger than the Kurdistan province and, together with Zangelan and a part of Jebrayil, had a border with Iran. Lachin remained the administrative center of the okrug. In July 1930, the okrugs were eliminated as administrative units in the Soviet Union and new administrative units were created; regions. The Kurdistan Okrug was eliminated a few months after its establishment but a region named Kurdistan was not created. Kurds inhabited Kelbajar and Lachin, lands separating Soviet Armenia and NK, and continued to be Kurdish-speaking for decades.

By creating the province of Kurdistan, Soviet strategists were probably trying to decrease the tension between Azerbaijan and Armenia. In 1918, there was dispute between Armenia and Azerbaijan over those regions where Red Kurdistan was later created. In other words, the Kurdish administrative territorial unit lay between NK and Armenia and not Azerbaijan itself. In addition, Moscow drew the borders in such a way that the two Armenian entities were artificially separated from each other. Consequently, to get from Armenia to the NKAO one had to pass through a seven kilometer stretch of land recently granted to Azerbaijan. In the mid-1920’s, the Soviets drew the borders of the newly created NKAO, leaving a 7 kilometer wide artificial buffer separating it from Armenia. Before that, Soviet Armenia and NK were separated by the Hakari (Hagaru) River; thus Kurdistan was also divided in two. Soviet maps show that, on the one hand, the regions of Goris and Shushi and on the other, the two parts of Kurdistan, had been arbitrarily separated; the line of separation being the Hakari River. In maps printed after 1928, a corridor of a few kilometers can be seen between Armenia and NK.

According to the 1926 census, the population in the province of Kurdistan was about 51,000, of which 37,000 were Kurds, 13,500 were Tatars (Azeris) and only 250 were Armenians. Up to 1918, three large Armenian villages – Hak, Alghuli and Harar – remained in the province of Kurdistan to come. The number of Armenians in Hak (Minkend) exceeded 800. As a result of the 1918 Armenian-Kurdish clashes, the Armenians were displaced from Hak. More than a thousand Armenians lived in Alghuli, but they were also displaced and went to live in different villages in NK and Goris (the closest city in Armenia to NK). In 1918, the number of Armenians in Harar (Ashagy Farajan) was about 1,100, while in 1921 there were only 50 Armenians left in the village.

After the elimination of Red Kurdistan, the assimilation of the Kurds began. This was facilitated by two main factors. First, was their shared faith – the Turkic speaking Azerbaijanis and the Kurds of Iranian origin are Muslim. Second, were Baku’s policies. If, in 1926, more than 37,000 Kurds lived in Red Kurdistan then, according to the last Soviet census in 1989, the number of Kurds in Azerbaijan was about 12,000. In 1992, the number of Kurds in Lachin and Kelbajar alone reached the tens of thousand, but they were considered Azerbaijani, though they continued to preserve their Kurdish identity and communicated with one another in their mother tongue.
[1]
This part is from Tatul Hakobyan‘s book – KARABAKH DIARY; GREEN and BLACK.

ئەڤ بابەت ب زمانا (English) هاتیە نڤیساندن، کلیک ل ئایکۆنا بکە ژ بو ڤەکرنا ڤی بابەتی ب ڤی زمانا کو پی هاتیە نڤیساندن!
This item has been written in (English) language, click on icon to open the item in the original language!
ئەڤ بابەتە 1,527 جار هاتیە دیتن
ڕایا خو دەربارەی ڤی بابەی بنڤێسە!
هاشتاگ
ژێدەر
[1] ماڵپەڕ | English | www.aniarc.am
بابەتێن پەیوەستکری: 14
زمانێ بابەتی: English
روژا تمام کرنێ: 29-08-2022 (2 سال)
جوڕێ وەشانێ: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: ئینگلیزی
وەڵات - هەرێم: ئازەربایجان
وەڵات - هەرێم: ئەرمەنیستان
کاتەگۆریا ناڤەڕۆکێ: رامیاری
کاتەگۆریا ناڤەڕۆکێ: دوزا کورد
تایبەتمەندی یێن تەکنیکی
کوالیتیا ڤی بابەتی: 99%
99%
ئەڤ بابەتە ژ لایێ: ( هەژار کامەلا ) ل: 24-02-2023 هاتیە تومارکرن
ئەڤ بابەتە ژ ئالێ: ( زریان سەرچناری ) ل : 26-02-2023 پێداچوون ژبوو هاتییە کرن و ڕەها بوویە
ئەڤ بابەتە بو دویماهیک جار ژ لایێ: ( زریان سەرچناری )ڤە: 26-02-2023 هاتیە ڕاست ڤەکرن
ناڤ و نیشانێن بابەتی
ئەڤ بابەتە ب ستانداردی کوردیپێدیا هێشتا نە دروستە و پێدڤی ب داڕشتنەکا بابەتی و زمانی هەیە!
ئەڤ بابەتە 1,527 جار هاتیە دیتن
کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!
کەسایەتی
شێخ عەلی
کەسایەتی
فاتما ساڤجی
کەسایەتی
نادیە موراد پسی تەها
پەڕتووکخانە
پەرکانێ و گوستیرا عەفریتی (شانۆنامە)
پەڕتووکخانە
هەڤپشکیا زمانێ کوردی ل گەل زمانێن کەڤن
کورتەباس
هوزانڤانێ کورد مەلا خەلیلی سێرتی و (ئایین)
کەسایەتی
سەید عەبدولواحید بەرزنجی
وێنە و پێناس
مستەفا بارزانی ل دەمێ پێشکێشکرنا گۆتارەکێ ل کۆیە، ساڵا 1963
کورتەباس
فەتحیا مرنا خۆ هەلدەبژیریت
کەسایەتی
داود موراد خەتاری
وێنە و پێناس
لالش ل ساڵا 1976
وێنە و پێناس
زەلامێن کورد ل دەمێ یاریا تاولێ ل باژێڕۆکێ کۆیە، ساڵا 1963
پەڕتووکخانە
دادگەهکرنا شێخ سعیدی بیران
شوینوار و جهێن کەڤنار
شکەفتا گوندێ گوندکی ل ئاکرێ
وێنە و پێناس
نەورۆزا ساڵا 1972
کەسایەتی
محەمەد عەلی شاکر
پەڕتووکخانە
مرنا ڕەش
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها سارتکە
کەسایەتی
سارا موحسین بەرزنجی
کەسایەتی
عومەر مەسلەحەتی بیلوکە
کەسایەتی
ئیجان یاسر ئەلیاس
وێنە و پێناس
کۆمەڵەکا دانعەمرێن ئێزدی ل لالش، ساڵا 1976
پەڕتووکخانە
ئەڤینی د فیشەکا بی کەی سی یێ دا
کورتەباس
چیرۆک و سترانا کاڵی ب گوهار
شوینوار و جهێن کەڤنار
پرا دەلال
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها کوردا
کورتەباس
بەیتا سوبێ و هێڤارێ
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
کورتەباس
بەفر و ئەڤین

روژەڤ
کەسایەتی
زارا محەمەدی
22-03-2023
کاروان م. ئاکرەیی
زارا محەمەدی
کەسایەتی
ئاشتی هەورامی
26-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئاشتی هەورامی
کەسایەتی
سەعید کرمزتۆپراک
26-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
سەعید کرمزتۆپراک
کەسایەتی
محەمەد حسێن - محەمەدێ فلوت
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
محەمەد حسێن - محەمەدێ فلوت
کەسایەتی
محەمەد ساڵح دیلان
28-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
محەمەد ساڵح دیلان
بابەتێ نوی
کەسایەتی
ئەرکان شەریف
29-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
محەمەد ساڵح دیلان
28-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
محەمەد حسێن - محەمەدێ فلوت
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
شوان شێخ ئەحمەد
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
زەمان حەسەن ئەحمەد
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
شیمال فەرهاد سورچی
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
سندوس عەلی عەباس
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
لانە کەمال محەمەد
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
سندوس ئیبراهیم ڕێشاوی
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
کەسایەتی
محەمەد هاودیانی
27-10-2024
کاروان م. ئاکرەیی
ئامار
بابەت
  530,176
وێنە
  110,960
پەرتوک PDF
  20,352
فایلێن پەیوەندیدار
  105,419
ڤیدیۆ
  1,578
زمان
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
295,471
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,587
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,151
عربي - Arabic 
31,280
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,094
فارسی - Farsi 
10,469
English - English 
7,671
Türkçe - Turkish 
3,675
Deutsch - German 
1,785
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
پول
کرمانجی
کەسایەتی 
5,876
ئەنفالکری 
5,841
شەهیدان 
2,549
پەڕتووکخانە 
1,307
وشە و دەستەواژە 
914
کورتەباس 
887
جهـ 
624
وێنە و پێناس 
410
هۆزان 
237
ئامار و راپرسیا 
161
بەلگەنامە 
67
بەلاڤوک (گوڤار، روژنامە و ...) 
38
پارت و رێکخراو 
34
شوینوار و جهێن کەڤنار 
34
نڤیسێن ئایینی 
29
موزەخانە 
19
ڤیدیۆ 
13
کارا هونەری 
11
پەند و ئیدیۆم 
9
ناڤێن کوردی 
8
كلتوور - پێکەنین 
7
رێکەوت و رووداو 
7
نەخشە 
3
هەمەجۆرە 
3
فەرهەنگ 
2
گیانلبەرێن کوردستانێ 
1
ژینگەها کوردستانێ 
1
هوز - تیرە - بنەماڵ 
1
لێنانگەها کوردی 
1
MP3 
324
PDF 
31,608
MP4 
2,599
IMG 
203,549
∑   رێژە 
238,080
کوردیپیدیا بەرفرەهترین ژێدەرێ زانیاریێن کوردییە!
کەسایەتی
شێخ عەلی
کەسایەتی
فاتما ساڤجی
کەسایەتی
نادیە موراد پسی تەها
پەڕتووکخانە
پەرکانێ و گوستیرا عەفریتی (شانۆنامە)
پەڕتووکخانە
هەڤپشکیا زمانێ کوردی ل گەل زمانێن کەڤن
کورتەباس
هوزانڤانێ کورد مەلا خەلیلی سێرتی و (ئایین)
کەسایەتی
سەید عەبدولواحید بەرزنجی
وێنە و پێناس
مستەفا بارزانی ل دەمێ پێشکێشکرنا گۆتارەکێ ل کۆیە، ساڵا 1963
کورتەباس
فەتحیا مرنا خۆ هەلدەبژیریت
کەسایەتی
داود موراد خەتاری
وێنە و پێناس
لالش ل ساڵا 1976
وێنە و پێناس
زەلامێن کورد ل دەمێ یاریا تاولێ ل باژێڕۆکێ کۆیە، ساڵا 1963
پەڕتووکخانە
دادگەهکرنا شێخ سعیدی بیران
شوینوار و جهێن کەڤنار
شکەفتا گوندێ گوندکی ل ئاکرێ
وێنە و پێناس
نەورۆزا ساڵا 1972
کەسایەتی
محەمەد عەلی شاکر
پەڕتووکخانە
مرنا ڕەش
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها سارتکە
کەسایەتی
سارا موحسین بەرزنجی
کەسایەتی
عومەر مەسلەحەتی بیلوکە
کەسایەتی
ئیجان یاسر ئەلیاس
وێنە و پێناس
کۆمەڵەکا دانعەمرێن ئێزدی ل لالش، ساڵا 1976
پەڕتووکخانە
ئەڤینی د فیشەکا بی کەی سی یێ دا
کورتەباس
چیرۆک و سترانا کاڵی ب گوهار
شوینوار و جهێن کەڤنار
پرا دەلال
شوینوار و جهێن کەڤنار
کەلها کوردا
کورتەباس
بەیتا سوبێ و هێڤارێ
کەسایەتی
سەبریا هەکاری
کورتەباس
بەفر و ئەڤین

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| دروستکرنا لاپەری 2.437 چرکە!