کتاووخانه کتاووخانه
مِنِی کردن(گێردین)

 کوردی پدیا کەڵنگتەرین بنچەک چەن زوون دار أڕا زانستەنیەل کؤردیە!


Search Options





مِنِی کردن(گێردین) ترەختی کریا      تەختە کلید


مِنِی کردن(گێردین)
مِنِی کردن(گێردین) ترەختی کریا
کتاووخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
بنچەکەل(سەرکەنی=سرچشمە)
وەرینە(پێشینە)
کووکریائەل(گردآکریائەل)کاربەری
کارەل(فعالیتەل)
چؤی مِنِی کەم ؟
انتشار(بەشآکرن)
Video
ڕزگ بەنی(دەسە بەنی)
بەخش بەختەکی!
کِل کِردِن
 مەقاڵە کِل کە
عەسگێ کِل کە(ڕئ کە)
Survey
قسەل(گەپەل) هۆمە
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
إستانداردەل
 إگرەک بینەل استفاده
 کیفیت بەخش
 أبزار
دەربارە
Kurdipedia Archivists
 درەباره ایمە چە مووشن !
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
 آمار بەخش
 فونت چاوواشآکەر(مبدل)
 تەقویم چاوواشآکەر(مبدل)
زبان و گویش از صفحات
تەختە کلید
پیوەندەل خوو(خاس)
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
زبان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
 سامانە مإ
ورود به سیستم
هامیاری أگەرد هۆمە
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
مِنِی کردن(گێردین) کِل کِردِن  أبزار زبان  سامانە مإ
مِنِی کردن(گێردین) ترەختی کریا
کتاووخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
بنچەکەل(سەرکەنی=سرچشمە)
وەرینە(پێشینە)
کووکریائەل(گردآکریائەل)کاربەری
کارەل(فعالیتەل)
چؤی مِنِی کەم ؟
انتشار(بەشآکرن)
Video
ڕزگ بەنی(دەسە بەنی)
بەخش بەختەکی!
 مەقاڵە کِل کە
عەسگێ کِل کە(ڕئ کە)
Survey
قسەل(گەپەل) هۆمە
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
إستانداردەل
 إگرەک بینەل استفاده
 کیفیت بەخش
دەربارە
Kurdipedia Archivists
 درەباره ایمە چە مووشن !
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
 آمار بەخش
 فونت چاوواشآکەر(مبدل)
 تەقویم چاوواشآکەر(مبدل)
زبان و گویش از صفحات
تەختە کلید
پیوەندەل خوو(خاس)
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ورود به سیستم
هامیاری أگەرد هۆمە
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بەخش بەختەکی!
  إگرەک بینەل استفاده
 Kurdipedia Archivists
 قسەل(گەپەل) هۆمە
 کووکریائەل(گردآکریائەل)کاربەری
 کرونولوژیا از وقایع
 کارەل(فعالیتەل) - کؤردی پدیا
 کمک
 بەخش نوو(جەدید)
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
30-09-2023
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
18-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 کتاووخانە
سەرەوژێری
17-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
01-10-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
هۊرد کەم
20-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مەهوەش سولێمانپوور
19-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
واژا
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مازیار نەزەربەیگی
17-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
ئەفشین غوڵامی
12-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
آمار
 شؤمارە مەقاڵەل 518,838
 شؤمارە عەسگەل  105,970
 کتاووەل 19,372
فایل های مرتبط 97,535
Video 1,395
 مەقاڵەل گؤجەر
وتوێژ تایبەت وەگەرد حسام لو...
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان ن...
 کتاووخانە
واژا
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن ...
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
مكانة المرأة الإيزيدية (4)
ڕزگ(دەسە):  مەقاڵەل گؤجەر | زبان مقاله: عربي
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ارزیابی مقالە
نایاب
عالی
متوسط
بد نیست
بد
اضاف کردن أ کووکریال
نظر خود را در مورد این مقاله بنویسید!
پێشینە(وەرینەل) بەخش
Metadata
RSS
به دنبال تصویر رکورد انتخاب شده در گوگل
به دنبال رکورد انتخاب شده در گوگل
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

مكانة المرأة الإيزيدية

مكانة المرأة الإيزيدية
مكانة المرأة الإيزيدية (4)
مهدي كاكه يي
الحوار المتمدن-العدد: 6971 - 2021-07-27 - 22:19
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات
مكانة المرأة في الأديان الكوردية (23)

نساء إيزيديات قدّيسات
جميع نساء السلالة الپيرانية والشێخانية هنّ مقدسات عند أبناء طبقة المُريدين، حيث أقيمت ‏للعديد منهنّ مزارات مقدسة. تنتشر مقامات الأولياء من النساء في جميع أنحاء كوردستان. فيما يلي نتعرّف على عدد من القدّيسات الإيزيديات.
1. القدّيسة (خاتونا فخرا): الإسم الحقيقي لها هو (غزال)، إلا أنّ (شيخ آدي الثاني) أطلق عليها (خاتونا گران) أي السيدة المحترمة، حيث أنّ المرأة الكوردية تُلقَب (خاتون) للإحترام والتقدير وللدلالة على المكانة الراقية لها، بينما الإسم (فخرا) يُشير الى والدها القدّيس (شيخ فخرَدين)، حيث أنها كانت إبنة هذا القدّيس. جدها هو الأمير الإيزيدى (ئزديني مير)، الذي كان أميراً شهيراً و إسم جدتها هو (سيتيا زن) وكان لها أخَوان إثنان هما (شيخمند) و(شيخ بدر) وكانت زوجة (شيخ حسين ابن القديس شيخ شمس). وتمّ إختيارها رئيسةً للنساء في عهد (شيخ آدي الثاني) (1162 – 1228 م) المعروف ب(آدي كوردي) [1] والمولود في بلدة هَكاري الواقعة في شمال كوردستان. القدّيسة (خاتونا فخرا) هي أشهر قديسة في الديانة الايزيدية والمرأة الوحيدة التي يُشكّل أحفادها مجموعة خاصة بهم في طبقة الشيوخ الشمسانيين. وهي خودان العديد من العشائر الايزيدية الكبيرة، مثل قيران، حليقيان، دخيان وغيرها. وهي أيضاً القديسة الراعية للمرأة (الحاملة)، حيث كانت لِ(خاتونا فخرا) كرامة تسلوم في الولادة، حيث كان يتم الإستنجاد بها في حالة عُسر الولادة ومعوقات ومصاعب وضع الجنين. إستمرت القدّيسة (خاتونا فخرا) في خدمة لالش، حيث بقيت خادمة فيه حتى وفاتها وكانت تقوم بتوعية النساء الإيزيديات وتعليمهن مبادئ وطقوس وتقاليد الدين الإيزيدي ومنعهن من الضياع. يتم ذكر (خاتون فخرا) في تراتيل ودعوات النساء الإيزيديات. تكريماَ لها ولخدمتها للمعبد المُقدّس (لالش)، تصوم النساء الإيزيديات في كل سنة، أول يوم أربعاء من شهر تشرين الثاني حسب التقويم الشرقي ويُسمّى صوم ذلك اليوم (صوم خاتونا فخرا). مزارها يقع في قرية (خوشابا) وكما توجد لها قُبّة في قرية (ختارة) ولها شيوخ من ذُريتها الى الآن في (ختارة) ومناطق أخرى. هناك مزار لِ(خاتونا فخرا) في منطقة (مام شڤان) بالقرب من بلدة (خانكي) التابعة لمحافظة دهوك في جنوب كوردستان، حيث يرتاده الإيزيديون، وخاصة النساء، يتصدقون تكريماً لِروحها ويدعون من الخالق و(طاوسي ملك) أن يحميا الإيزيديين من كل سوء وأن ينشرا الخير بينهم.
2. الشيخة (استيا ايسْ): وهي بمثابة أم الأولياء وجدّة القدّيسة (استيا حبيب). يُقال أنها كبرت وطال بها العمر، فحملوها من (لالش) الى (بحزاني) للقاء حفيدتها (استيا حبيب). (هاجال) وأحياناُ يُلفَظ (هاجالي) هو شقيق (استيا ايس) والذي هو پير ومن ذرية اپيار.
3. (استيا حبيب): وهي إبنة الشيخ هسن وحفيدة (استيا ايس). وهي شيخة القوالين الذين هم بالأصل (دومليون)، مريدو (شيخ ناصر الدين). يقع مزارها على تل بعشيقة. لها مكانة بارزة في بحزاني. تحوّر إسمها بمرور الزمن الى (ست حبيبي). ما زال بيتها قائماً في بحزاني في بيت الشيخ خلف الذي هو من سلالة زوجها ناسردين. هناك قُبب ساسي أي (الثلاثة) بين بعشيقة وبحزاني التي تعود الى أسرة ناسردين، حيث أنّ القبة الأولى هي لزوجته (حبيبة) والثانية لإبنته (خديجة) والثالثة لإبنه (شيخ مهمد).
4. پیرا (دايكا چاك): إسمها يعني (الأم الصالحة) أو (الأم الطاهرة). وهي والدة پير (مهمد رشان) الذي هو صاحب أكبر زاوية ومرقد في جبل مقلوب. يُسمّيه أهالي بحزاني وبعشيقة (مهمد بغاش) ويُلقّب (آشڤان) أي (مُشغّل الطاحونة) أي بمعنى (طاحونچي). كان والده له (7) سبعة طواحين على طريق قرية (قيماوا) التي هي من قرى عشيرة (گوران) التي أفرادها أسلموا من جرّاء حملات الإبادة الجماعية (فرمانات) التي تعرض لها الإيزيديون. تقع هذه القرية في الجهة الغربية المواجهة لجسر مندان. كلمة (بغاش) متأتية من الكلمة الكوردية المركبة (بَرْ آش)، حيث أن كلمة (بَرْ) تعني (أمام) وكلمة (آش) تعني (طاحونة) أو (مطحنة) وبذلك (بَرْ آش) تعني (الواقف أمام الطاحونة)، أي (مُشغّل الطاحونة).
5. (ستيا ئاف): وهي إبنة أمير بوتان الذي كان مسلماً متشدداً وأحد ألد أعداء الداسنية (الإيزيدية)، بينما كانت إبنته (ستيا ‏ئاف) تدافع عن الداسنية، حيث أنها إعتنقت الدين الإيزيدي. توفيت ودُفن جثمانها في مزار أبو الشمسانيين (إيزيدي ‏نمير). ‏
‏6. ‏‏المتصوّفة (پيرافات)‏‏: من الشخصيات التي مارست التصوّف ويقع مزارها في قرية كيس قلا (قلعة كيس) التي جرى تعريبها، حيث تمّ إسكان قبائل بدوية فيها.
7. استيازين: وهي والدة (فخرالدين) و(شمس الدين) وكانت ولية من أولياء الإيزيدية. لها مكانة محترمة ولها نواشين خاصة بها في عدة قرى وأماكن.
8. استيا نفيسه: يقع مزارها على تل بعشيقة.
9. (نصرة پیر مەولا).
[1]
اێ مەقاڵە أ زوون (عربي) نۆیسیائە، أڕا واز کردن بەخش أ زوون بنچێنە(اصلی)!أڕؤی آیکون کلیک کەن
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
اێ بەخشە 87 گل سئرکریائە(دێینە)
HashTag
بنچەکەل(سەرکەنی=سرچشمە)
آیتم های مرتبط: 28
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
 مەقاڵەل گؤجەر
ڕزگ(دەسە):  مەقاڵەل گؤجەر
زبان مقاله: عربي
Publication date: 27-07-2021 (3 سال)
Publication Type: Born-digital
لهجە: عربی
نوع سند: زبان اصلی
کتاب: زنان
Technical Metadata
 کیفیت بەخش : 99%
99%
اێ ڕکؤردە إژ لآ 11-03-2024 أڕا( ئاراس حسۆ )
نیشانی مەقاڵە
اێ بەخشە إڕؤی(طبق) إستانداردەل كوردی پدیا هەنی(هالی) ناتەمامە ؤ بازنگری متن إگرەکەسێ(نیازە)
اێ بەخشە 87 گل سئرکریائە(دێینە)
 کوردی پدیا کەڵنگتەرین بنچەک چەن زوون دار أڕا زانستەنیەل کؤردیە!
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مازیار نەزەربەیگی
 کتاووخانە
سەرەوژێری
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
 کتاووخانە
هۊرد کەم
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
 مەقاڵەل گؤجەر
یانزە مەلۊچگ مازیار حەیدەری
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
ئەفشین غوڵامی
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
 مەقاڵەل گؤجەر
داستانێگ لە مامووستا مەنووچێر کەێخسرەوپووڕ
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
 مەقاڵەل گؤجەر
چرچ بوودە پاساکەر ڕەخنەگری! ئایا ڕەخنەێ هەشار یا لە پشت کەل و کورچ، تۊەنێد یارمیەتی کوومەڵگای ئیمە بەێدن؟ /مازیار نەزەربەیگی
 کتاووخانە
واژا
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری

Actual
 مەقاڵەل گؤجەر
وتوێژ تایبەت وەگەرد حسام لوڕنژاد گوورانی چڕ کرماشانی
13-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
وتوێژ تایبەت وەگەرد حسام لوڕنژاد گوورانی چڕ کرماشانی
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
15-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
 کتاووخانە
واژا
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
واژا
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
19-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
01-10-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
موحسن قەیسەری
 بەخش نوو(جەدید)
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
30-09-2023
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
18-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 کتاووخانە
سەرەوژێری
17-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
01-10-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
هۊرد کەم
20-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مەهوەش سولێمانپوور
19-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
واژا
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مازیار نەزەربەیگی
17-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
ئەفشین غوڵامی
12-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
آمار
 شؤمارە مەقاڵەل 518,838
 شؤمارە عەسگەل  105,970
 کتاووەل 19,372
فایل های مرتبط 97,535
Video 1,395
 کوردی پدیا کەڵنگتەرین بنچەک چەن زوون دار أڕا زانستەنیەل کؤردیە!
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مازیار نەزەربەیگی
 کتاووخانە
سەرەوژێری
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
 کتاووخانە
هۊرد کەم
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
 مەقاڵەل گؤجەر
یانزە مەلۊچگ مازیار حەیدەری
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
ئەفشین غوڵامی
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
 مەقاڵەل گؤجەر
داستانێگ لە مامووستا مەنووچێر کەێخسرەوپووڕ
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
 مەقاڵەل گؤجەر
چرچ بوودە پاساکەر ڕەخنەگری! ئایا ڕەخنەێ هەشار یا لە پشت کەل و کورچ، تۊەنێد یارمیەتی کوومەڵگای ئیمە بەێدن؟ /مازیار نەزەربەیگی
 کتاووخانە
واژا
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
Folders
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە) - جنس شخص - مردان  زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە) - ملت - کرد  کتاووخانە - اقلیم - شرق کردستان  مەقاڵەل گؤجەر - اقلیم - شرق کردستان  زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە) - نوع شخص - شاعر  زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە) - نوع شخص - نویسندە  زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە) - نوع شخص - ادیب  زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە) - نوع شخص - زندان سیاسی  کتاووخانە - نوع سند - زبان اصلی  مەقاڵەل گؤجەر - نوع سند - زبان اصلی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| تماس | CSS3 | HTML5

| زمان دؤرسکردن وەڵگە(پەڕە): 1.109 ثانیه(اێس)