کتاووخانه کتاووخانه
مِنِی کردن(گێردین)

 کوردی پدیا کەڵنگتەرین بنچەک چەن زوون دار أڕا زانستەنیەل کؤردیە!


Search Options





مِنِی کردن(گێردین) ترەختی کریا      تەختە کلید


مِنِی کردن(گێردین)
مِنِی کردن(گێردین) ترەختی کریا
کتاووخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
بنچەکەل(سەرکەنی=سرچشمە)
وەرینە(پێشینە)
کووکریائەل(گردآکریائەل)کاربەری
کارەل(فعالیتەل)
چؤی مِنِی کەم ؟
انتشار(بەشآکرن)
Video
ڕزگ بەنی(دەسە بەنی)
بەخش بەختەکی!
کِل کِردِن
 مەقاڵە کِل کە
عەسگێ کِل کە(ڕئ کە)
Survey
قسەل(گەپەل) هۆمە
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
إستانداردەل
 إگرەک بینەل استفاده
 کیفیت بەخش
 أبزار
دەربارە
Kurdipedia Archivists
 درەباره ایمە چە مووشن !
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
 آمار بەخش
 فونت چاوواشآکەر(مبدل)
 تەقویم چاوواشآکەر(مبدل)
زبان و گویش از صفحات
تەختە کلید
پیوەندەل خوو(خاس)
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
زبان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
 سامانە مإ
ورود به سیستم
هامیاری أگەرد هۆمە
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
مِنِی کردن(گێردین) کِل کِردِن  أبزار زبان  سامانە مإ
مِنِی کردن(گێردین) ترەختی کریا
کتاووخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
بنچەکەل(سەرکەنی=سرچشمە)
وەرینە(پێشینە)
کووکریائەل(گردآکریائەل)کاربەری
کارەل(فعالیتەل)
چؤی مِنِی کەم ؟
انتشار(بەشآکرن)
Video
ڕزگ بەنی(دەسە بەنی)
بەخش بەختەکی!
 مەقاڵە کِل کە
عەسگێ کِل کە(ڕئ کە)
Survey
قسەل(گەپەل) هۆمە
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
إستانداردەل
 إگرەک بینەل استفاده
 کیفیت بەخش
دەربارە
Kurdipedia Archivists
 درەباره ایمە چە مووشن !
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
 آمار بەخش
 فونت چاوواشآکەر(مبدل)
 تەقویم چاوواشآکەر(مبدل)
زبان و گویش از صفحات
تەختە کلید
پیوەندەل خوو(خاس)
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ورود به سیستم
هامیاری أگەرد هۆمە
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بەخش بەختەکی!
  إگرەک بینەل استفاده
 Kurdipedia Archivists
 قسەل(گەپەل) هۆمە
 کووکریائەل(گردآکریائەل)کاربەری
 کرونولوژیا از وقایع
 کارەل(فعالیتەل) - کؤردی پدیا
 کمک
 بەخش نوو(جەدید)
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
30-09-2023
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
18-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 کتاووخانە
سەرەوژێری
17-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
01-10-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
هۊرد کەم
20-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مەهوەش سولێمانپوور
19-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
واژا
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مازیار نەزەربەیگی
17-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
ئەفشین غوڵامی
12-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
آمار
 شؤمارە مەقاڵەل 519,123
 شؤمارە عەسگەل  106,709
 کتاووەل 19,299
فایل های مرتبط 97,356
Video 1,392
 مەقاڵەل گؤجەر
وتوێژ تایبەت وەگەرد حسام لو...
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان ن...
 کتاووخانە
واژا
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن ...
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
موطن واصل عشیره القیتول القباد الكردیه العیلامیه
ڕزگ(دەسە):  مەقاڵەل گؤجەر | زبان مقاله: عربي
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ارزیابی مقالە
نایاب
عالی
متوسط
بد نیست
بد
اضاف کردن أ کووکریال
نظر خود را در مورد این مقاله بنویسید!
پێشینە(وەرینەل) بەخش
Metadata
RSS
به دنبال تصویر رکورد انتخاب شده در گوگل
به دنبال رکورد انتخاب شده در گوگل
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

الكورد الفيلية

الكورد الفيلية
موطن واصل عشیره القیتول القباد الكردیه العیلامیه
قری و مدن عیلام / ئیلام …..”چنار باشی”

میزت الطبیعه والتاریخ چنار باشی عن نظیراتها من القری الایلامیه المحیطه بها وجعلت منها رقعه ممیزه فی شرق الخارطه الكوردیه, یبهو ریفها بتضاریس جیولوجیه لا تستطیع ان تغض النظر عن جمالها, من اول وهله یشد انتباهك اطلاله جبل “كان سەیفی/كان صیفی”, قمته تجاوز قمم سلسله جبال “گەوەر كۆێه/كبیر كوه ” ارتفاعا, یستقبلها عشاق الجبال ومتسلقیها فی منطقه “وەر زەرین/ورزرین” المذهله, وعلی مدی النظر تكتنف اشجار البلوط المعمره والاعشاب الجبلیه النادره ابعاد الارض وتخلق منها مراتع جذابه تضایف السفوح والجروف المتشابكه التی تتلاشا حافاتها عند الوادی الضیق “رازیانه” القلیل النظیر فی العالم, والحق انها بقعه بهیه ممتده السحر!. الی جانب هذه الملامح التی اتسمت بها وجه هذه الارض, فهنالك معالم اثريه تزخر باطنها، قبور ملوك المیدیین والمنقوشات الاثریه التی تشیر الی عصرهم الذهبي تعتبر أحد نماذجها، تجاور هذه المدافن ابار النفط والمعادن الثمینه الاخری التی لن تستغل بعد والتی دخلت سجل الثروات المعدنیه فی شرق كوردستان.
تقع چنار باشی فی شرق مدینه ئیلام وتبعد عنها بحوالی 45 كم علی الطريق المودی الی مدینه “دەری شار/دره شهر” محاطة بتضاريس وعره. تحد القریه من الشمال ارتفاعات “ده نگ بەزوڵه” و “كەل كوڵه ناو” ملتحقه بجبال “چەمەن گڵ” و”سەیوان” الشامخة التی تنتهی بمنطقه “سیروان/شیروان” المدهشة. تحاذيها من الجنوب سلسله جبال گەوەر كۆیه/ “الجزء الجنوب الشرقي من جبال زاگروس المترامیه الأطراف”، تشكل هذه الارتفاعات جدارا حائكا مشيدا بقمم باسقه مثل “بهار ئاو” و “كان سەیفی” متصله بجبل “وەر زەرین” فی البقعة التی تعرف باسمه، وجبل “پاساره” وغابته الجمیله فی منطقه “رەیەگی پاساره/طریق پاساره”. من الغرب حیث جبال “گه زان” و “دەنگ بەغدوره” وتلتقی ب قریه “پا كەل/پا كل” والی الممر المودی الی “مله پەنج ئاو/مضیق پنج اب” الذی یعد المدخل الرئيسي الی سلسله جبال “گەوەر” فی مسیرك من ئیلام باتجاه مدینه “بەیرەی/بدره”. یقع “چەگاه چنار/تل چنار” و”مله چنار/مضيق چنار” فی شرقها ملتحقه بالوادي الضيق “دەروەن رازیانه/وادی رازیانه” المدهش ویمتد الطريق الی اقصی الشرق حیث مدینتی “بەیرەی/بدره” و”دەرەی شار/دره شهر” الاثریه المیدیه الایلامیه العریقه.
لا یوجد زمن محدد لتاسیس هذه القریه, ولكن التاریخ یذكراستیطان الكورد فیها منذ غادر الازمان، واثارها البشریه دليلا ساطعا لما نذكره، شهدت هجرات كوردیه لها ومنها عبر الزمن، وتناقلت عبر التاریخ والاسلاف ذكر أحد رؤساء قبیله القیتول القباد الكوردیه ویدعی “جلال الدین باشی” فیها, حیث اتخذها رتعا له ولأفراد قبيلته الذین اسسوا مساكنهم فیها واستغلوا ریفها للزراعة والرعي وورثوها جیلا بعد اخر لهذا الیوم، هنالك وثائق تثبت ملكیه هذه الأراضي تعود للعهد القاجاری والزندی، ومنها الأراضي التی تحضی بآبار النفط!. یخترق نهر “ئاوه زا” الریف و منازله، وعلی ضفافه شتل الباشی شجره “چنار/الدلب”، ومنذ ذالك الحین عرفت هذه القریه ب “چنار باشی” باعتبارها ترجمه لاسم الباشی وشجرته المعمرة التی غدت الیوم أحد معالمها الرائعة!. تباينت الروایات والاراء حول اصول هذه القبیله ومؤسسها، الا ان جلها تجتمع فی اصل نسبها الكوردی عبر التاریخ, وباختصار, یذكر المؤرخون نجم سلمان الفیلی وجعفر خیتال واخرون، بان القیتول من العشائر الكوردیه القديمة وينحدرون من قبیله “پیران” وهی واحده من عشائر “بلباس” التی تنسب الی قبیلتی موكری وبابان الكوردیتین, واشار المستشرق “باسيل نكیتین” والمؤرخون “عباس العزاوي”، “إسكندر امان الهی” وغيرهم الی ان الپیران من مواطنو ئیلام القدماء ولكن بسبب سیاسات الحكام والخصومات الداخلیه قاموا بتنقلات متعددة طوعیه وقسريه عبر التأريخ. من الجدیر ذكره ان مؤرخوا ومحققوا القریه یعتقدون ان أصول قبیلتهم تنحدر من عشائر الكرمانج, وتعتبر اللهجه الكوردیه القریبه من “البهدنانیه” التی یتداولها سكان القریه ومنذ الازل هی من اهم الاسباب التی تسند هذا الاعتقاد!.
لن تكن علاقة الباشی بالحكومه المركزیه جیده ولكن حنكته السیاسیه ضاعفت مناطق نفوذه فی ئیلام لسنين عديده وصار حاكما بأمره تهابه الكثیر من العشائر الكوردیه، ومنها العشائر التی عرفت حسب افخاذها وانسابها و تعرف ب (ئەیڵ بەیرەی/عشائر بیری) انتشرت قراها فی الأراضي الایلامیه ومناطق شرق دجله, وحذر الناس الحفرة التی حفرها الباشی فی القریه لمعاقبه اعدائه ورمیهم فیها، وعرفت ب “سیه چاڵ/ الحفرة السوداء” وأصبحت هی الاخری أحد مآثر القریه!. عبر القرون تمكنت القیتول بتراس عددا من العشائر فی پشتكوه, لذا لا نستغرب وجودهم فی عشائر الملكشای, الشوهان, الزنگنه, اللك وغیرهم. تقیم هذه القبیله فی ئیلام, كرماشان, طهران, گرمسار, كاشان, اهواز, قزوین, جنوب كوردستان, بغداد, مناطق شرق دجله وعدد كبیر فی اورپا واسترالیا وامیركا.
لا یختلف حال اهل چنار باشی عن أحوال أهلهم فی عموم كوردستان، حیث صاحبتهم حاله التهجير منذ ولادتهم! والتأريخ وثق هجرات قسريه وطوعیه للكورد شملت سكان مدن وقری ئیلام ومنها هذا الریف، وتركت مئات من عوائل القیتول اماكنهم واعرضوا عنها بحثا عن ملاذا امنا بعيدا عن ولاة اللور الذین حكموا ئیلام ابان العهد الصفوي والقاجاری باتجاه الجنوب الكوردی وبغداد ومناطق شرق دجله التی كانت امتدادا لأراضيهم، كان الكورد یسكنها منذ الازل “قبل تعريبها” وكانت تابعه لحكم العثمانیین.. فی بدایه الحكم الپهلوی (العقود الاولی من القرن المنصرم) حاول الشاه رضا خان (والد الشاه الأخير) جاهدا عن طریق القنصلیه الایرانیه فی بغداد بتشويق الكورد وعودتهم الی مناطقهم فی ئیلام، بعد ان أصدر مرسوما بأنهاء حكم ولاة اللور فی ئیلام ولورسان، لكن محاولته اخفقت، وعاقبتها ادت الی تجزئه القری الایلامیه وترحيل ثلثا من سكان عشائر الكورد قسرا وإسكانهم فی مناطق اخری, كی تتخذ منهم سدود منیعه ضد قبائل اللور المتحركه لأجل المراعي.
د. كمال قيتولي
[1]
اێ مەقاڵە أ زوون (عربي) نۆیسیائە، أڕا واز کردن بەخش أ زوون بنچێنە(اصلی)!أڕؤی آیکون کلیک کەن
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
اێ بەخشە 340 گل سئرکریائە(دێینە)
HashTag
بنچەکەل(سەرکەنی=سرچشمە)
آیتم های مرتبط: 43
 مەقاڵەل گؤجەر
ڕزگ(دەسە):  مەقاڵەل گؤجەر
زبان مقاله: عربي
Publication date: 21-12-0221 (1803 سال)
Publication Type: Born-digital
اقلیم: عراق
لهجە: عربی
نوع سند: زبان اصلی
Technical Metadata
 کیفیت بەخش : 99%
99%
اێ ڕکؤردە إژ لآ 13-02-2024 أڕا( ئاراس حسۆ )
نیشانی مەقاڵە
اێ بەخشە إڕؤی(طبق) إستانداردەل كوردی پدیا هەنی(هالی) ناتەمامە ؤ بازنگری متن إگرەکەسێ(نیازە)
اێ بەخشە 340 گل سئرکریائە(دێینە)
 کوردی پدیا کەڵنگتەرین بنچەک چەن زوون دار أڕا زانستەنیەل کؤردیە!
 کتاووخانە
واژا
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
 کتاووخانە
سەرەوژێری
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
ئەفشین غوڵامی
 مەقاڵەل گؤجەر
داستانێگ لە مامووستا مەنووچێر کەێخسرەوپووڕ
 کتاووخانە
هۊرد کەم
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
 مەقاڵەل گؤجەر
چرچ بوودە پاساکەر ڕەخنەگری! ئایا ڕەخنەێ هەشار یا لە پشت کەل و کورچ، تۊەنێد یارمیەتی کوومەڵگای ئیمە بەێدن؟ /مازیار نەزەربەیگی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
 مەقاڵەل گؤجەر
یانزە مەلۊچگ مازیار حەیدەری
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مازیار نەزەربەیگی

Actual
 مەقاڵەل گؤجەر
وتوێژ تایبەت وەگەرد حسام لوڕنژاد گوورانی چڕ کرماشانی
13-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
وتوێژ تایبەت وەگەرد حسام لوڕنژاد گوورانی چڕ کرماشانی
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
15-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
 کتاووخانە
واژا
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
واژا
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
19-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
01-10-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
موحسن قەیسەری
 بەخش نوو(جەدید)
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
30-09-2023
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
18-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 کتاووخانە
سەرەوژێری
17-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
01-10-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
هۊرد کەم
20-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مەهوەش سولێمانپوور
19-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
واژا
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مازیار نەزەربەیگی
17-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
ئەفشین غوڵامی
12-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
آمار
 شؤمارە مەقاڵەل 519,123
 شؤمارە عەسگەل  106,709
 کتاووەل 19,299
فایل های مرتبط 97,356
Video 1,392
 کوردی پدیا کەڵنگتەرین بنچەک چەن زوون دار أڕا زانستەنیەل کؤردیە!
 کتاووخانە
واژا
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
 کتاووخانە
سەرەوژێری
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
ئەفشین غوڵامی
 مەقاڵەل گؤجەر
داستانێگ لە مامووستا مەنووچێر کەێخسرەوپووڕ
 کتاووخانە
هۊرد کەم
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
 مەقاڵەل گؤجەر
چرچ بوودە پاساکەر ڕەخنەگری! ئایا ڕەخنەێ هەشار یا لە پشت کەل و کورچ، تۊەنێد یارمیەتی کوومەڵگای ئیمە بەێدن؟ /مازیار نەزەربەیگی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
 مەقاڵەل گؤجەر
یانزە مەلۊچگ مازیار حەیدەری
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مازیار نەزەربەیگی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| تماس | CSS3 | HTML5

| زمان دؤرسکردن وەڵگە(پەڕە): 1.719 ثانیه(اێس)