کتاووخانه کتاووخانه
مِنِی کردن(گێردین)

 کوردی پدیا کەڵنگتەرین بنچەک چەن زوون دار أڕا زانستەنیەل کؤردیە!


Search Options





مِنِی کردن(گێردین) ترەختی کریا      تەختە کلید


مِنِی کردن(گێردین)
مِنِی کردن(گێردین) ترەختی کریا
کتاووخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
بنچەکەل(سەرکەنی=سرچشمە)
وەرینە(پێشینە)
کووکریائەل(گردآکریائەل)کاربەری
کارەل(فعالیتەل)
چؤی مِنِی کەم ؟
انتشار(بەشآکرن)
Video
ڕزگ بەنی(دەسە بەنی)
بەخش بەختەکی!
کِل کِردِن
 مەقاڵە کِل کە
عەسگێ کِل کە(ڕئ کە)
Survey
قسەل(گەپەل) هۆمە
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
إستانداردەل
 إگرەک بینەل استفاده
 کیفیت بەخش
 أبزار
دەربارە
Kurdipedia Archivists
 درەباره ایمە چە مووشن !
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
 آمار بەخش
 فونت چاوواشآکەر(مبدل)
 تەقویم چاوواشآکەر(مبدل)
زبان و گویش از صفحات
تەختە کلید
پیوەندەل خوو(خاس)
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
زبان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
 سامانە مإ
ورود به سیستم
هامیاری أگەرد هۆمە
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
مِنِی کردن(گێردین) کِل کِردِن  أبزار زبان  سامانە مإ
مِنِی کردن(گێردین) ترەختی کریا
کتاووخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
بنچەکەل(سەرکەنی=سرچشمە)
وەرینە(پێشینە)
کووکریائەل(گردآکریائەل)کاربەری
کارەل(فعالیتەل)
چؤی مِنِی کەم ؟
انتشار(بەشآکرن)
Video
ڕزگ بەنی(دەسە بەنی)
بەخش بەختەکی!
 مەقاڵە کِل کە
عەسگێ کِل کە(ڕئ کە)
Survey
قسەل(گەپەل) هۆمە
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
إستانداردەل
 إگرەک بینەل استفاده
 کیفیت بەخش
دەربارە
Kurdipedia Archivists
 درەباره ایمە چە مووشن !
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
 آمار بەخش
 فونت چاوواشآکەر(مبدل)
 تەقویم چاوواشآکەر(مبدل)
زبان و گویش از صفحات
تەختە کلید
پیوەندەل خوو(خاس)
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ورود به سیستم
هامیاری أگەرد هۆمە
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بەخش بەختەکی!
  إگرەک بینەل استفاده
 Kurdipedia Archivists
 قسەل(گەپەل) هۆمە
 کووکریائەل(گردآکریائەل)کاربەری
 کرونولوژیا از وقایع
 کارەل(فعالیتەل) - کؤردی پدیا
 کمک
 بەخش نوو(جەدید)
 کتاووخانە
وشەێل، ئەژ هەفت دەلیا گوارننەم
07-06-2024
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
پاش واران
07-06-2024
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
30-09-2023
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
18-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 کتاووخانە
سەرەوژێری
17-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
01-10-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
هۊرد کەم
20-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مەهوەش سولێمانپوور
19-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
واژا
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
آمار
 شؤمارە مەقاڵەل
  537,075
 شؤمارە عەسگەل
  109,697
 کتاووەل
  20,246
فایل های مرتبط
  103,934
Video
  1,535
 زوون
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,764
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,947
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,998
عربي - Arabic 
30,673
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,081
فارسی - Farsi 
9,731
English - English 
7,554
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,686
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
ڕزگ(دەسە)
لەکی
 مەقاڵەل گؤجەر 
15
 کتاووخانە 
14
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە) 
6
 وەڵگەنۆمەل 
1
 
1
MP3 
324
PDF 
31,323
MP4 
2,531
IMG 
201,063
∑   مجموع 
235,241
 مەقاڵەل گؤجەر
وتوێژ تایبەت وەگەرد حسام لو...
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان ن...
 کتاووخانە
واژا
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن ...
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
الانحدار الجيوبوليتيكي لسكان اقليم كوردستان
ڕزگ(دەسە):  مەقاڵەل گؤجەر | زبان مقاله: عربي - Arabic
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ارزیابی مقالە
نایاب
عالی
متوسط
بد نیست
بد
اضاف کردن أ کووکریال
نظر خود را در مورد این مقاله بنویسید!
پێشینە(وەرینەل) بەخش
Metadata
RSS
به دنبال تصویر رکورد انتخاب شده در گوگل
به دنبال رکورد انتخاب شده در گوگل
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

فؤاد حمه خورشيد

فؤاد حمه خورشيد
#فؤاد حمه خورشيد#
يعتبر عامل السكان في العلاقات الدولية وحياة الدول ،اهم وابرز عناصر القوة فيها. وقد لا يكون الجمع الكلي لعدد السكان، في بعض الحالات، هو الفيصل في هذا المجال ولكن نوعية السكان ومستوى وعيهم وثقافتهم وتطورهم يلعب دورا هاما في ذلك. فبدون السكان ،أصلا ، لا وجود للدولة، وبدونهم لا يمكن إدارة مفاصل الحياة، بما في ذلك بناها التحتية والفوقية ، وبالتالي شؤون حمايتها والدفاع عنها.
وبناء على هذه الأهمية،والدور الفاعل للسكان،تهتم جميع الحكومات بسياساتها السكانية والديموغرافية وبتعدادات السكان الدورية باعتبار ان ذلك يشكل الأساس العلمي والواقعي للتخطيط المستقبلي السليم، ومن ثم الأساس لضمان الأمن والاستقرار الداخلي والخارجي للدولة.
وفي الدراسات الجيوبولتيكية يستخدم تكنيك رياضي خاص لمعرفة مدى قدرة الدولة( او الإقليم )على المحافظة على ميزان قوتهما الديموغرافي النسبي مع دول جوارهما الجغرافي ، لان من شان ايجابيات ذلك ان يشيع الاطمئنان الأمني ، في وقت تثير سلبياته الكثير من المشاكل والأطماع الخارجية. وهذا التكنيك يرتبط بالدراسات الجغرافية السياسية والجيوبولتيك حصرا.
يعتبر إقليم كوردستان العراق الفدرالي، إقليما جغرافيا مغلقا او حبيسا من وجهة النظر الجيوبولتيكية ، بعبارة جغرافية أخرى انه إقليم قاري يفتقر الى منفذ بحري، وهو محاط بأربعة دول بحرية(ايران والعراق وتركيا وسوريا) اكبر منه حجما، أرضا وسكانا . لذا وجب الانتباه الى أهمية موضوع السكان جغرافيا وديموغرافيا من خلال تحليل انحداراتهما الجيوبولتيكية ومخاطرها على مستقبل الإقليم مقارنه بما يشكله الثقل والانحدار الجيوبولتيكي للدول المجاورة للإقليم من ضغوط حالية ومستقبلية عليه لتلافي مكامن الخطر في السياسة السكانية الحالية للإقليم ومعالجتها.
يعبر في الجيوبوليتكس عن كل هذا، بطريقة حسابية تسمى تكنيك(الانحدار الجيوبولتيكي للسكان). فإذا نسبنا مجموع سكان كل الدول المجاورة لإقليم كوردستان الى عدد سكان الإقليم، ثم قارناها مع النسب المشابهة لكل دولة من دول جواره لوجدنا هناك فارقا ديموغرافيا وبالتالي انحدارا جيوبولتيكيا شديدا بين سكان الاقليم وسكان هذه الدول ، تختلف كثيرا عما بين كل دولة منفردة وجاراتها المجاورة لها. (لاحظ الجدول- تخمينات السكان لعام2012- الأمم المتحدة).
فالخانة الأخيرة من الجدول هي مقياس حدة او شدة الانحدار الجيوبولتيكي ، او اعتداله في وضعية سكان الدولة، فيزداد الانحدار وتزداد الهوة او الفجوة كلما كبر رقم النسبة ، ويقل الانحدار ويقترب التكافؤ والاعتدال كلما قلت النسبة.ويتضح من الجدول ان اشد انحدار جيوبولتيكي هو ما يحيط بإقليم كوردستان، فهو في هذا الجدول أشبه بقاع بئر عميقة تحيط بها الجبال العالية من كل الجهات تقريبا. ويشكل سكان إقليم كوردستان نقيضا مباشرا لسكان كل من تركيا وإيران لأنه ينحدر بتسعة عشر مرة اكثر من الأولى،وتسع مرات اكثر من الثانية، في حين ينحدر سكان كل من سوريا والعراق بنسب اقل حدة من انحدار سكان الإقليم.
ان صغر حجم سكان الإقليم، إضافة الى ضعف حجمه المساحي من جهة، وثراء الإقليم وارتفاع مستوى المعيشة والدخل فيه لا يتفقان ومعدل أفراد الأسرة الواحدة في المجتمع الكوردستاني، ولا مع معدل نمو السكان فيه، وبالتالي فهو لا يتناسب ومتطلبات الأمن القومي الكوردستاني من الناحية الديموغرافية. وبناء على هذا التحليل فان هناك خلل في ديموغرافية الإقليم يتطلب المعالجة السريعة بخطط مستقبلية مع الأخذ بنظر الاعتبار ما يلي:
1- استحداث سياسة ديموغرافية بديلة لتعويض الخسارة التي تعرضت إليها ديموغرافية سكان كوردستان جراء الحروب العدوانية التي شنتها حكومات بغداد المتعاقبة ضد الشعب الكوردي.
2- وضع خطط مشجعة لزيادة نمو سكان الإقليم وتشجيع زيادة النسل.
3- تخصيص إمكانات مادية كافية لضمان تحسين وضع العائلة الخصبة وتشجيعها وتعهد حكومة الإقليم بضمان السلامة الصحية والمعيشية لأطفال الأسرة التي يزيد عدد أطفالها عن الخمسة، ابتدءا من الطفل الخامس فصاعدا.
4- تخصيص نسبة من واردات النفط،، او وضع باب من أبواب الصرف في ميزانية الإقليم لهذا الغرض.
5-مراقبة الوضعين الديموغرافيين لدول الجواروالداخل.
6-ان هذا الانحدار الجيوبولتيكي في سكان الإقليم هو الذي يفسر وجود الفراغ السكاني المخيف في مناطق عدة من الإقليم ، وخاصة في مناطق التخوموالمناطق الكوردستانية خارج الاقليم، وبخاصةفي كه رميان ومابين حمرين- السعدية- مندلي- خانقين والمناطق المحيطة بقره تبه و كفري وما جاورهما.، وفي مخمور والمناطق الممتدة مابين الموصل وسنجار.
7- الحد من الهجرة وتشجيع المهاجرين على العودة.[1]

اێ مەقاڵە أ زوون (عربي) نۆیسیائە، أڕا واز کردن بەخش أ زوون بنچێنە(اصلی)!أڕؤی آیکون کلیک کەن
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
اێ بەخشە 712 گل سئرکریائە(دێینە)
نظر خود را در مورد این مقاله بنویسید!
HashTag
بنچەکەل(سەرکەنی=سرچشمە)
[1] | عربي | ahewar.org
آیتم های مرتبط: 5
ڕزگ(دەسە):  مەقاڵەل گؤجەر
زبان مقاله: عربي
Publication date: 05-07-2013 (11 سال)
Publication Type: Born-digital
لهجە: عربی
نوع سند: زبان اصلی
کتاب: سیاسی
کتاب: جغرافی
Technical Metadata
 کیفیت بەخش : 99%
99%
اێ ڕکؤردە إژ لآ 13-03-2023 أڕا( هەژار کامەلا )
اێ بەخشە گل دؤمائن(آخرین گل) إژ لآ( هەژار کامەلا ): أڕا13-03-2023 نووآ بی(بروز بی)
نیشانی مەقاڵە
اێ بەخشە إڕؤی(طبق) إستانداردەل كوردی پدیا هەنی(هالی) ناتەمامە ؤ بازنگری متن إگرەکەسێ(نیازە)
اێ بەخشە 712 گل سئرکریائە(دێینە)
 کوردی پدیا کەڵنگتەرین بنچەک چەن زوون دار أڕا زانستەنیەل کؤردیە!
 کتاووخانە
وشەێل، ئەژ هەفت دەلیا گوارننەم
 کتاووخانە
سەرەوژێری
 مەقاڵەل گؤجەر
چرچ بوودە پاساکەر ڕەخنەگری! ئایا ڕەخنەێ هەشار یا لە پشت کەل و کورچ، تۊەنێد یارمیەتی کوومەڵگای ئیمە بەێدن؟ /مازیار نەزەربەیگی
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
 کتاووخانە
پاش واران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
ئەفشین غوڵامی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
 مەقاڵەل گؤجەر
داستانێگ لە مامووستا مەنووچێر کەێخسرەوپووڕ
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
 مەقاڵەل گؤجەر
یانزە مەلۊچگ مازیار حەیدەری
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مازیار نەزەربەیگی

Actual
 مەقاڵەل گؤجەر
وتوێژ تایبەت وەگەرد حسام لوڕنژاد گوورانی چڕ کرماشانی
13-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
وتوێژ تایبەت وەگەرد حسام لوڕنژاد گوورانی چڕ کرماشانی
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
15-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
 کتاووخانە
واژا
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
واژا
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
19-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
01-10-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
موحسن قەیسەری
 بەخش نوو(جەدید)
 کتاووخانە
وشەێل، ئەژ هەفت دەلیا گوارننەم
07-06-2024
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
پاش واران
07-06-2024
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
30-09-2023
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
18-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 کتاووخانە
سەرەوژێری
17-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
01-10-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
هۊرد کەم
20-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مەهوەش سولێمانپوور
19-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
واژا
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
آمار
 شؤمارە مەقاڵەل
  537,075
 شؤمارە عەسگەل
  109,697
 کتاووەل
  20,246
فایل های مرتبط
  103,934
Video
  1,535
 زوون
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
305,764
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
89,947
هەورامی - Kurdish Hawrami 
65,998
عربي - Arabic 
30,673
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
18,081
فارسی - Farsi 
9,731
English - English 
7,554
Türkçe - Turkish 
3,667
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Deutsch - German 
1,686
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
130
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
ڕزگ(دەسە)
لەکی
 مەقاڵەل گؤجەر 
15
 کتاووخانە 
14
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە) 
6
 وەڵگەنۆمەل 
1
 
1
MP3 
324
PDF 
31,323
MP4 
2,531
IMG 
201,063
∑   مجموع 
235,241
 کوردی پدیا کەڵنگتەرین بنچەک چەن زوون دار أڕا زانستەنیەل کؤردیە!
 کتاووخانە
وشەێل، ئەژ هەفت دەلیا گوارننەم
 کتاووخانە
سەرەوژێری
 مەقاڵەل گؤجەر
چرچ بوودە پاساکەر ڕەخنەگری! ئایا ڕەخنەێ هەشار یا لە پشت کەل و کورچ، تۊەنێد یارمیەتی کوومەڵگای ئیمە بەێدن؟ /مازیار نەزەربەیگی
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
 کتاووخانە
پاش واران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
ئەفشین غوڵامی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
 مەقاڵەل گؤجەر
داستانێگ لە مامووستا مەنووچێر کەێخسرەوپووڕ
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
 مەقاڵەل گؤجەر
یانزە مەلۊچگ مازیار حەیدەری
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مازیار نەزەربەیگی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.83
| تماس | CSS3 | HTML5

| زمان دؤرسکردن وەڵگە(پەڕە): 1.61 ثانیه(اێس)