کتاووخانه کتاووخانه
مِنِی کردن(گێردین)

 کوردی پدیا کەڵنگتەرین بنچەک چەن زوون دار أڕا زانستەنیەل کؤردیە!


Search Options





مِنِی کردن(گێردین) ترەختی کریا      تەختە کلید


مِنِی کردن(گێردین)
مِنِی کردن(گێردین) ترەختی کریا
کتاووخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
بنچەکەل(سەرکەنی=سرچشمە)
وەرینە(پێشینە)
کووکریائەل(گردآکریائەل)کاربەری
کارەل(فعالیتەل)
چؤی مِنِی کەم ؟
انتشار(بەشآکرن)
Video
ڕزگ بەنی(دەسە بەنی)
بەخش بەختەکی!
کِل کِردِن
 مەقاڵە کِل کە
عەسگێ کِل کە(ڕئ کە)
Survey
قسەل(گەپەل) هۆمە
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
إستانداردەل
 إگرەک بینەل استفاده
 کیفیت بەخش
 أبزار
دەربارە
Kurdipedia Archivists
 درەباره ایمە چە مووشن !
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
 آمار بەخش
 فونت چاوواشآکەر(مبدل)
 تەقویم چاوواشآکەر(مبدل)
زبان و گویش از صفحات
تەختە کلید
پیوەندەل خوو(خاس)
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
زبان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
 سامانە مإ
ورود به سیستم
هامیاری أگەرد هۆمە
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
مِنِی کردن(گێردین) کِل کِردِن  أبزار زبان  سامانە مإ
مِنِی کردن(گێردین) ترەختی کریا
کتاووخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
بنچەکەل(سەرکەنی=سرچشمە)
وەرینە(پێشینە)
کووکریائەل(گردآکریائەل)کاربەری
کارەل(فعالیتەل)
چؤی مِنِی کەم ؟
انتشار(بەشآکرن)
Video
ڕزگ بەنی(دەسە بەنی)
بەخش بەختەکی!
 مەقاڵە کِل کە
عەسگێ کِل کە(ڕئ کە)
Survey
قسەل(گەپەل) هۆمە
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
إستانداردەل
 إگرەک بینەل استفاده
 کیفیت بەخش
دەربارە
Kurdipedia Archivists
 درەباره ایمە چە مووشن !
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
 آمار بەخش
 فونت چاوواشآکەر(مبدل)
 تەقویم چاوواشآکەر(مبدل)
زبان و گویش از صفحات
تەختە کلید
پیوەندەل خوو(خاس)
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ورود به سیستم
هامیاری أگەرد هۆمە
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بەخش بەختەکی!
  إگرەک بینەل استفاده
 Kurdipedia Archivists
 قسەل(گەپەل) هۆمە
 کووکریائەل(گردآکریائەل)کاربەری
 کرونولوژیا از وقایع
 کارەل(فعالیتەل) - کؤردی پدیا
 کمک
 بەخش نوو(جەدید)
 کتاووخانە
وشەێل، ئەژ هەفت دەلیا گوارننەم
07-06-2024
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
پاش واران
07-06-2024
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
30-09-2023
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
18-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 کتاووخانە
سەرەوژێری
17-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
01-10-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
هۊرد کەم
20-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مەهوەش سولێمانپوور
19-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
واژا
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
آمار
 شؤمارە مەقاڵەل
  530,176
 شؤمارە عەسگەل
  110,960
 کتاووەل
  20,352
فایل های مرتبط
  105,419
Video
  1,578
 زوون
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
295,471
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,587
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,151
عربي - Arabic 
31,280
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,094
فارسی - Farsi 
10,469
English - English 
7,671
Türkçe - Turkish 
3,675
Deutsch - German 
1,785
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
ڕزگ(دەسە)
لەکی
 مەقاڵەل گؤجەر 
15
 کتاووخانە 
14
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە) 
6
 وەڵگەنۆمەل 
1
 
1
MP3 
324
PDF 
31,608
MP4 
2,599
IMG 
203,549
∑   مجموع 
238,080
 مەقاڵەل گؤجەر
وتوێژ تایبەت وەگەرد حسام لو...
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان ن...
 کتاووخانە
واژا
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن ...
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
Zimanzanîn
ڕزگ(دەسە):  مەقاڵەل گؤجەر | زبان مقاله: Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ارزیابی مقالە
نایاب
عالی
متوسط
بد نیست
بد
اضاف کردن أ کووکریال
نظر خود را در مورد این مقاله بنویسید!
پێشینە(وەرینەل) بەخش
Metadata
RSS
به دنبال تصویر رکورد انتخاب شده در گوگل
به دنبال رکورد انتخاب شده در گوگل
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
English - English0
عربي - Arabic0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

Zimanzanîn

Zimanzanîn
Ziman pênasa gelan e , milet bi ziman , keltûr û şûnewarên xwe hev digire û hevbendîya kurên milet , di hemû biyavên jîyanê de , mikum dike . Ez dê hewil bidim vê babetê li ser şengisteyên zanistî şirove bikim , nemaze mîna babetên weha ku bi dîrok , rewişt , tîtal û nasandina neteweya kurd ve girêdayî ye , ziman ne bûjenekî bêcan e , belam bûnewerekî zindî ye , di werara zimanê dê de û li hemû qûnaxên têperî de xwe wek kesayeta kurd li ber xwe da û li gorî şiyanên xwe , emzmûnên hestyar derbas kir , û her weha dîroka werara zimanê me ranaweste , îroj ev şahnazîya me mîna bawernameyeke di destê me de ye .

Babetkirina #zimanzanînê# :
Li gorî çavkanîyên dîrokî , xebat û hewldanên li ser rêzimanîyê , cara pêşîn di sedsala 5’an a berî Zayînê li Girava Hindistanê bi mebesta zimanekî yekgirtî (Standard) û tekteşe , dest pê kirî ye . Pirtûka Panînî yê ku wekî rêzimanzanê Hindî dihête zanîn a ku ji Sutra’yan ( rêzikên kurt û puxtedar ) pêk hatî ye jî , wekî pirtûka rêziman ya yekem dihêt hesibandin , Her weha xebatên bîrmakên , pêtulên (Feylesuf ) yewnanî yên li ser zimên , cara pêşîn di sedsala 6’an de (BZ 600 sal ) dest pê dike . Xebat û hewldanên ku bîrmakên yewnanî dane ber xwe bêhtir li ser cudatîya navbera zimanê xwezayî û zimanê civakî bûn . Belê Arîstoteles cara pêşîn dahûrandinên xwe yên li ser zimên ji felsefeya giştî vediqetîne û arasteyî rêzimannasîyeke xweser dibe . Bêjeyan (Peyvan) li gorî bastûra wan babet dike û dinijinîne .
Di dem ramanwerên stoaparêz de , dijarberîyên zimanzanînê bi tevahî ji hev têne veqetandin û cihê cihê têne navandin û watedarkirin . Xebatên li ser zimên , di serdema Navîn de jî bênavber didomin . Xebatên ku ji hêla feylesofên ku wekî koma Modistae dihate binavkirin , yek ji van xebatan e , Li gorî van feylesofên ku wekî skolastparêz têne binavkirin , li gel pergala dinê pergaleke zimên diparêzin . û ew jî bêhtir li ser pêwendîya navbera heyînên xwezayê û pergala zimên radiwestin û geşedanîya zimên bi nasîna xwezayê ve girê didin .
Bi ronesansê re zanzarîya rêzimên digihîje qonaxeke nû . û rêzimanîya spekulatîf hin bi hin ji holê radibe . Bi dahûrandin û lêgerînên li ser zimanên Ewropayê yê navçeyî re , fêrbûna zimanên (dinê) dunyayê yên nû û nûjen dest pê dike . Têgîna zimanzanîna zanistî , cara pêşîn di sedsala 19 ‘mîn de wekî nêzîkayî têdaneke nûjen ji hêla fîlologên demê yên ku zimên ji fîlolojîya kevneşop (kilasîk) (Vekolîna heyînên zimên ) vediqetînin , derketî ye holê . Lewre fîlolojîya kevneşop (kilasîk) ji zimanên heyî û rojane bêhtir , bi deqên (Tekistên ) nivîskî yên dîrokî têkildar bûye . Belê zimanzanîn , ji pêkanîna zimên bigirin heta guherîn û veguherînên ku bi demê re rûdane ; ji bastûr û koka zimên (rehpeyvîyê) bigirin heta awa , teşe , şêwe û çawanîya zimên ; ji danûstandinên navbera zimanên (dinê) dunyayê bigirin heta pêwendîya navbera ziman û zanyarîyên (dinê) dunyayê , hemûyan dadihûrîne û der dixe holê . Zimanzanîna sedsala 19’mîn ya ku bi felsefeya dîrokî ya romantîk re pêk tê , her weha di sedsala 20’an de jî , li ser tevahîya civak û bandoreke mezin dihêle . Di pey re jî , di gel pêşveçûna zanyariya rêzimaniyê , dozineya zanistî ya zimanzanînê jî der dixe holê. Ji hêla hin zimanzanên berê ve , dihat angaştkirin ku ” mirov , ji bo ku der û dora xwe , dunyayê û pişt re jî xwezayê nas bike , bide navandin û nasandin , ziman afirandiye ” . Belê ramanwerên mîna Herder û Wilhelem , berevajî vê yekê diramin (difikirin) û raman û feraseta ” mirov , xwezayê ne wekî ku dixuye , dibîne ; wekî ku zimanê wê / wî , xwezayê bi çi awayî nîşanî wê / wî dide , dibîne û dide navandin ” her weha ramanwerên sedsala 20’ yî Humboltd jî vê ramanê diparêze û dibêje ” Mirov , bi qasî ku zanîna zimanê xwe yê dê , xwezayê dibîne û dide nasandin ” . Li gorî feraseta kevneşop (kilasîk) û feylesofên berê , ziman wekî pêkariyeke bêlayan ya ku mirov ber bi rastîniyeke hişk , anku bêcan (Objective) ve dike , dihate zanîn , Belê li gorî hizirîna nû , ziman bi xwe jî raman û ramyariyekê di xwe de dihewîne û li ser rewş û jiyana mirov ya civakî desthildar dike.
Zimanzanîn têgîneke berfireh e , her weha gelek beş û babetên girîng û bergehdar di xwe de dihêwirîne û her şaxekî zanînê jî , ji hêla cûre û şaxên xwe ve , cihê cihê têne kategorîzekirin .
Cûreyên zimanzanînê : Zimanzanîn bi gelemperî , ji hêla cûreyên xwe ve , li ser sê biran dabeş dibe :

1 – Zimanzanîna giştî ( Gelemperî ) : Zimanzanîna ku bi pêkhatina zimanê mirov re derkevtî ye holê û belavbûna zimên re têkildar e , wek zimanzanîna giştî dihête bi navkirin , zimanzanîna giştî , rêzik û rêbazên zimên dadihûrîne , û taybetmendîyên zimên bi dest wer digire . Zimanzanên ku bi zimanzanîna giştî re têkildar dibin , nemaze li ser taybetî û hêlên havpar yên hemû zimanên dinyê radiwestin û rewşa zimên bi awayekî giştî dadihûrînin û vedikolin .

2 – Zimanzanîna taybet : Zimanzanîna taybet , tenê bi zimanekî û her weha bi lêgerîn û dahûrandina taybetîyên vî zimanî têkildar dibe . Zimanzanên ku bi zimanzanîna taybet re têkildar dibin jî bêhtir zarav , devok û şêweyên wî zimanî vedikolin û li ser pêkhatin , werarkirin , guherîn û veguherînên vî zimanî vedikolin , ji bo nimûne , zanîna dîroka pêkhatina zimên , erdnîgarî , herêm û şêweyên zimên hemû di vî cûreyî de cîh digirin .

3 – Zimanzanîna berawerdî (rûberî , hevberî ) (علم اللغة المقارن) : Zimanzanîna rûberî du zimanên cuda (cihê) rûberî hev dike , şibtandin û cudatîya wan derdixe holê . Zanyarên ku bi zimanzanîna rûberî re têkildar in jî , li ser peyvên ku ji zimanekî derbasî zimanê din bûne radiwestin û hevkarîya wan her du zimanan derdixin holê . Her weha peyv û gotinên wan yên hevdeng û hemwate ji hev derdixin .
Lê zimanzanîna nûjen (nûdem) di heman demê de bi şax û birên zimên yên giştî re têkildar dibe û hemû zimanan ji hêla awa û çawanîya wan ve rave û şîrove dike .
Berî ku em derbasî nav şaxên zimanzanînê bibin , pêdivî ye , em têgihên ku bi cûreyên zimanzanînê re têkildar in , tevî hev û din nekin û berîya wê jî divê ku em têgihên şaxên zimanzanînê ji hev veqetînin û cudatîya wan derxin holê , wekî din jî , ji hêla dabeşkirin û babetkirinê ve , em hin şaxên zimanzanînê ji hev veqetînin û pêwîstîyên me bi hemû çawanî û taybetîyên zimên ku ber çavan radixe û pêşniyaz dike , heye .

Şaxên zimanzanînê : Şaxên zimanzanînê yên ku bi gelek zanînên din re têkildar in , û piranîya zimanzanan ev zanist bi vî şêweyê jêr dabeş dikin , û yên bingehîn ev in :
Dengsazî (Dengnasî – Dengzanî ) : Bi zimanê Ingilîzî jê re dibêjin ( Phonology, Phonetic) , bi zimanê erebî jê re dibêjin ( علم النظم الصوتية ). Wek zanyarîya dengan dihête binavkirin , Ev beşa zanistê ku li ser bilêvkirin , cihê bilêvkirinê û avahîya dengan û nemaze dengên ku di hemû zimanên di cîhanê de pêk tên werdigire û li ser pêwendîya wan radiweste û dadihûrîne , zanyar û zimanzanên ku bi vê şaxê re têkildar in , li ser çawanî , taybetî , bûyer , û veguherînên dengên ku di hemû zimanan de pêk dihên radiwestin û lêgerîn , vekolîn û dahûrandinên zanistî dikin . Her weha li ser dengên ku ji hêmayên (Organên) axavtinê der dibin , hûr dibin .
Nimûne (Mînak) : Dengê (s) ya kurdî , di farisî de bi (h) der dibe , anku peyva (Masî) ya kurdî , di farisî de (Mahî) der dibe , her weha dengê (j) ya kurdî , di farisî de bi (z) der dibe , wek peyva kurdî (Jin ) di farsî de (Zin) der dibe û hwd . em dikarin mînakan ji zimanin di jî bînin , Nimûne di zimanê kurdî de dengê (k) di erebî de bi (ق) der dibe , anku peyva (Belek) ya kurdî , di erebî de (أبلق) der dibe . her weha dengê (x) ya kurdî , di tirkî de bi (h) der dibe , anku peyva navê ( Xeyrî) ya kurdî , di tirkî de ( Heyrî) der dibe . .. hwd .
Şêwenasî ( Teşezanî – Teşenasî) : Bi zimanê Ingilîzî jê re dibêjin ( Morphology ) , bi zimanê erebî jê re dibêjin ( علم الصرف ). Ev beşa ji rêziman ku li ser çêbûyîn , kêşan , tewang , û bikaranîna peyvan têkildar dibe .Rê , rêbaz û çêbûyînên bêjeyê yên ku di zimên de cîh digirin dadihûrîne û bi nav dike . Teşezanî , taybetîyên awa , şêwe û cûreyên zimên der dixe holê . Teşezanî di berdewambûna xebatên zimanzanîna rûberî de jî roleke pir girîng û diyarker dilîze , di encamê de em dikarin bêjin ku hemû pirsgirên di derbarê guherînên qertafên kêşanê û avabûna peyvan de vekolînê dike . Lê dema mirov ji hêla teşezîyê li rewşa zimanên cîhanê dinhêre , mirov di navbera hin zimanan de gelek cihêwazîyên girîng (berbiçav) dibîne .
Nimûne , ji hêla teşeyê ve zimanê tirkî pêvekî ye , zimanê kurdî tewangbar e û zimanê çînî yekkîteyî ye .
Hevoksazî (Ristesazî – Ristezanî) : Bi zimanê Ingilîzî jê re dibêjin (Syntax) , bi zimanê erebî jê re dibêjin (النحو أو بناء الجملة ). Ev beşa zanînê ji rêziman wek şaxê zanîna hevoksazîyê dihête dîtin û pejirandin. Girêdana tîpan , pêwendîya navbera peyvan û rêzbûna bêjeyan yên di hevokê de û şêweyê avahîya hevokan û hwd , vekolîn dike . hemû mjirên vî şaxî ne . Bi gotineke din hemû têkilîyên di navbera hêmanên hevokê de dadihûrîne .
Nimûne : Rêzbûna hêmanên hevokê di kurdî de , bi van şêweyên han der dibin
(Kirde + Bireser + Lêker ) wek ( Azad nanî dixwe ) yan ( Azad nan xwar ) , şêweyekî din jî heye ( Kirde + Lêker + Bireser ) wek ( Azad diçe dibistanê ) yan ( Azad çû dibistanê).Lê bi zimanê erebî û ji bo şêweya pêşî ( Lêker + Kirde + Bireser) wek ( dixwe Azad nanî) yan (xwar Azad nan ) û ji bo şêweya dawî hêmanên hevokê weha ye (Lêker + Kirde + Biresera bi dacik) wek (diçe Azad bo dibistanê) yan (çû Azad bo dibistanê ) dihête rêzkirin .
Binemasazî ( Binyatsazî – Binyatnasî – Rehzanî) : Bi zimanê Ingilîzî jê re dibêjin (Etymology , Genetic) , bi zimanê erebî jê re dibêjin (دراسة تعنى بأصل الكلمات وتاريخها ). Ev beşa zanistê ku li ser jêdera gotinên zimanekî nîşan dide , bi gotineke din li ser qurm ripinê peyvê dadihûrîne , anku peyvên di wî zimanî de kengî derketine holê , kengî bikarhatine û ji kû hatine , di kîjan peresanan de derbas bûne wî zimanî , pirtir ji vê û di heman demê de dîroka wateyî û di dirûvê peyvan de jî vekolînê dike . Her weha li ser geşedanîya peyvê û guherandina wê dadihûrîne .
Nimûne (Mînak ) : Peyva çawa ji koka xwe de , ji du peyvên cihê (çi + awa ) hatî ye û di pey de bi hêsankirina peyvê re li (çawa) dageryaye .
Her weha di nav binemasazî şaxekî din heye , ku jê re dibêjin : Peyvnasî (Etymology ) , ev şax ji binemasazîyê bi hebûn û pêkanîna peyvê re têkildar dibe . Kartêkerîya ku bandorê li ser pêkanîna peyvên ku derbasî zimên dibin , vedikole û dadihûrîne . Di zimên de dariştin , çêkirin , berhevkirin û pevgihandina peyvê û hwd . Tev mijarên vê zimanînê ne .
Nimûne (Mînak ) : Peyva (Mamosta) ji koka (Mam û hosta ) hatî ye dariştin û ev dariştin hiştî ye ku amraza pêvegir bibe dengêra dirêj ji bo bibe ji binemaya peyva mamosta . Her wehan zanîna peyvên hevedudanî , peyvên nenas û peyvên ku ji zimanê din hatine û tevî zimên bûne jî dîsan di vî şaxî de cih digirin .
Nimûne (Mînak ) : Peyva (Kefgîr) ji koka peyva ( Kef + girtin ) dihêt û li Kefgîrê dagerîyaye . Heman peyv derbasî zimanê tirkî jî bûye . Dîsan peyva (Deste ) ku ji deh tilîyên destên mirov pêk dihêt , di tirkî de wekî ( Deste) (Dehik) dihêt bilêvkirin û bikaranîn .
Watezanî ( Watenasî ) : Bi zimanê Ingilîzî jê re dibêjin (Semantics), bi zimanê erebî jê re dibêjin (علم دلالات الألفاظ ). Ev beşa ji zimanzanîyê li ser wate , werger û bergeha peyvan vekolînê dike û li ser peyvên hemwate û pirwate radiweste . Her weha veguhestina têgih , rêman , biwêj , gotinên pêşîyan û gotinên xweş jî vedikole . wekî din jî werger , rave û şîrovekirina gotin û bêjeyan ku di deqên nivîskî de cîh digirin ew jî mijara vê zanînê ye .
Rastnivîs ( Vekît – Rênivîs ) : Bi zimanê Ingilîzî jê re dibêjin (Orthography), bi zimanê erebî jê re dibêjin (علم الإملاء أو ضبط التهجئة ). Ev beşa ji zimanzanîyê ku li ser rastnivîsa peyvan ve dikolîne , anku li gorî bilêvkirinê dihête nivîsandin yan jî tersî vê yekê li gorî nivîsandin dihête bilêvkirin .
Zaravzanî ( Zaravnasî – Zaravsazî ) : Bi zimanê Ingilîzî jê re dibêjin (Dialectology ) , bi zimanê erebî jê re dibêjin (دراسة اللهجات ). Ev beşa zanistê ku li ser zaravayên zimanekî vekolînê dike .
Ferhengsazî (Ferhengnasî) : Bi zimanê Ingilîzî jê re dibêjin (Lexicography ), bi zimanê erebî jê re dibêjin ( الصناعة المعجمية ). Ev beşa ji zimanzanîyê ku li ser peyvan û wateyên wan , têkilîya wan bi hev re , guherîn û pêşketinên ku bi qûnaxa demê re têde çêbûne lêkolînê dike .
Kêşesazî : Bi zimanê Ingilîzî jê re dibêjin (Prosody), bi zimanê erebî jê re dibêjin ( علم العروض أو نظم الشعر ). Ev beşa zanistê ku li ser helbestan dixebite , anku helbesta vehunandî li ser çi pêlawazê hatî ye avakirin yan jî ji çend kîtan pêk dihêt ta ku hemahengîyeke xweş mirov dibîne .
Têbinî : Yek ji rêbaza dabeşkirina zimanan ya herî girîng rêbaza binemasazîyê ( Binyatsazî – Binyatnasî) ye , ku deng , şêwenasî û hevşibtên di peyvan de çêbûye dide ber xwe , anku ev rêbaz di dema kêşan û çêkirina ( damezrandina ) peyvan de çavdêrîyê li ser guherîna di deng û dirûvê peyvan de çê dibe[1]

اێ مەقاڵە أ زوون (Kurmancî) نۆیسیائە، أڕا واز کردن بەخش أ زوون بنچێنە(اصلی)!أڕؤی آیکون کلیک کەن
Ev babet bi zimana (Kurmancî) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
اێ بەخشە 1,086 گل سئرکریائە(دێینە)
نظر خود را در مورد این مقاله بنویسید!
HashTag
بنچەکەل(سەرکەنی=سرچشمە)
[1] | کوردیی ناوەڕاست | welat-press.com
آیتم های مرتبط: 5
1.  تاریخ ؤ پێش هەتێەل 13-01-2022
1.  مەقاڵەل گؤجەر Ergatîva zimanê Kurdî … Osman Ahmed
3.  مەقاڵەل گؤجەر Zanista Zarawa
4.  مەقاڵەل گؤجەر Zimanzanên zimannezan
ڕزگ(دەسە):  مەقاڵەل گؤجەر
زبان مقاله: Kurmancî
Publication date: 13-01-2022 (2 سال)
Publication Type: Born-digital
نوع سند: زبان اصلی
کتاب: زبانی
کتاب: تحقیقات
Technical Metadata
 کیفیت بەخش : 99%
99%
اێ ڕکؤردە إژ لآ 21-10-2022 أڕا( سارا ک )
اێ بەخشە گل دؤمائن(آخرین گل) إژ لآ( ئاراس حسۆ ): أڕا21-10-2022 نووآ بی(بروز بی)
نیشانی مەقاڵە
اێ بەخشە إڕؤی(طبق) إستانداردەل كوردی پدیا هەنی(هالی) ناتەمامە ؤ بازنگری متن إگرەکەسێ(نیازە)
اێ بەخشە 1,086 گل سئرکریائە(دێینە)
 کوردی پدیا کەڵنگتەرین بنچەک چەن زوون دار أڕا زانستەنیەل کؤردیە!
 کتاووخانە
پاش واران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مازیار نەزەربەیگی
 مەقاڵەل گؤجەر
یانزە مەلۊچگ مازیار حەیدەری
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
 کتاووخانە
وشەێل، ئەژ هەفت دەلیا گوارننەم
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
 کتاووخانە
سەرەوژێری
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
 مەقاڵەل گؤجەر
داستانێگ لە مامووستا مەنووچێر کەێخسرەوپووڕ
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
ئەفشین غوڵامی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
 مەقاڵەل گؤجەر
چرچ بوودە پاساکەر ڕەخنەگری! ئایا ڕەخنەێ هەشار یا لە پشت کەل و کورچ، تۊەنێد یارمیەتی کوومەڵگای ئیمە بەێدن؟ /مازیار نەزەربەیگی
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان

Actual
 مەقاڵەل گؤجەر
وتوێژ تایبەت وەگەرد حسام لوڕنژاد گوورانی چڕ کرماشانی
13-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
وتوێژ تایبەت وەگەرد حسام لوڕنژاد گوورانی چڕ کرماشانی
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
15-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
 کتاووخانە
واژا
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
واژا
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
19-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
01-10-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
موحسن قەیسەری
 بەخش نوو(جەدید)
 کتاووخانە
وشەێل، ئەژ هەفت دەلیا گوارننەم
07-06-2024
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
پاش واران
07-06-2024
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
30-09-2023
زریان سەرچناری
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
18-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 کتاووخانە
سەرەوژێری
17-12-2022
ڕۆژگار کەرکووکی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
01-10-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
هۊرد کەم
20-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مەهوەش سولێمانپوور
19-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
 کتاووخانە
واژا
18-09-2022
حوسێن باقری - ژاکان باران
آمار
 شؤمارە مەقاڵەل
  530,176
 شؤمارە عەسگەل
  110,960
 کتاووەل
  20,352
فایل های مرتبط
  105,419
Video
  1,578
 زوون
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
295,471
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,587
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,151
عربي - Arabic 
31,280
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,094
فارسی - Farsi 
10,469
English - English 
7,671
Türkçe - Turkish 
3,675
Deutsch - German 
1,785
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
348
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Español - Spanish 
55
Polski - Polish 
55
Հայերեն - Armenian 
52
Italiano - Italian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
6
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
ڕزگ(دەسە)
لەکی
 مەقاڵەل گؤجەر 
15
 کتاووخانە 
14
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە) 
6
 وەڵگەنۆمەل 
1
 
1
MP3 
324
PDF 
31,608
MP4 
2,599
IMG 
203,549
∑   مجموع 
238,080
 کوردی پدیا کەڵنگتەرین بنچەک چەن زوون دار أڕا زانستەنیەل کؤردیە!
 کتاووخانە
پاش واران
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
مازیار نەزەربەیگی
 مەقاڵەل گؤجەر
یانزە مەلۊچگ مازیار حەیدەری
 مەقاڵەل گؤجەر
چیرۆکی مسافرکیش لە ئێحسان نیک‌پەی
 کتاووخانە
وشەێل، ئەژ هەفت دەلیا گوارننەم
 کتاووخانە
بۊش کامە وەرزی؟
 کتاووخانە
سەرەوژێری
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
موحسن قەیسەری
 مەقاڵەل گؤجەر
داستانێگ لە مامووستا مەنووچێر کەێخسرەوپووڕ
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
ئەفشین غوڵامی
 زنی نۆیسە (ژیان ناۆمە)
کەژال وەتەنپوور
 کتاووخانە
گوڵدەم سۊر
 مەقاڵەل گؤجەر
چرچ بوودە پاساکەر ڕەخنەگری! ئایا ڕەخنەێ هەشار یا لە پشت کەل و کورچ، تۊەنێد یارمیەتی کوومەڵگای ئیمە بەێدن؟ /مازیار نەزەربەیگی
 مەقاڵەل گؤجەر
باشوور و بنەڕەتەل یەکاگرتن زوانی وژمان

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.92
| تماس | CSS3 | HTML5

| زمان دؤرسکردن وەڵگە(پەڕە): 1.015 ثانیه(اێس)