Գրադարան Գրադարան
Որոնել

Kurdipedia խոշորագույն բազմալեզու աղբյուրները քրդական աշխատությունը!


Որոնման ընտրանքներ





Ընդլայնված որոնում      Ստեղնաշար


Որոնել
Ընդլայնված որոնում
Գրադարան
քրդական անունները
Ժամանակագրություն միջոցառումներ
Աղբյուրները
Պատմություն
Այցելու Հավաքածուներ
Տուրիզմ
Որոնում:
Հրապարակումը
Տեսանյութ
Դասավորություն
Պատահական հատ.
Ուղարկել
Ուղարկել հոդվածը
Ուղարկել լուսանկար
Հարցում
Ձեր Կարծիքը
Հետադարձ կապ
Ինչ տեղեկություններ ենք պետք է!
Ստանդարտների
Օգտագործման պայմաններ
Նյութի Որակի
Գործիքներ
Օգտվողի մասին
Քուրդիպեդիայի արխիվագետներ
Հոդվածներ մեր մասին!
Ավելացնել Kurdipedia Ձեր կայքը
Ավելացնել / Ջնջել Email
այցելուներ վիճակագրություն
Նյութի վիճակագրություն
Տառատեսակներ Փոխակերպիչ
Օրացույցներ փոխակերպիչ
Ուղղագրության ստուգում
Լեզուներն ու բարբառները էջերում
Ստեղնաշար
Հարմար հղումներ
Ընդլայնել Kurdipedia-ն Google Chrome-ում
Թխվածքաբլիթներ
Լեզուներ
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Իմ հաշիվը
Մուտք
Անդամակցություն!
Մոռացել եք գաղտնաբառը!
Որոնել Ուղարկել Գործիքներ Լեզուներ Իմ հաշիվը
Ընդլայնված որոնում
Գրադարան
քրդական անունները
Ժամանակագրություն միջոցառումներ
Աղբյուրները
Պատմություն
Այցելու Հավաքածուներ
Տուրիզմ
Որոնում:
Հրապարակումը
Տեսանյութ
Դասավորություն
Պատահական հատ.
Ուղարկել հոդվածը
Ուղարկել լուսանկար
Հարցում
Ձեր Կարծիքը
Հետադարձ կապ
Ինչ տեղեկություններ ենք պետք է!
Ստանդարտների
Օգտագործման պայմաններ
Նյութի Որակի
Օգտվողի մասին
Քուրդիպեդիայի արխիվագետներ
Հոդվածներ մեր մասին!
Ավելացնել Kurdipedia Ձեր կայքը
Ավելացնել / Ջնջել Email
այցելուներ վիճակագրություն
Նյութի վիճակագրություն
Տառատեսակներ Փոխակերպիչ
Օրացույցներ փոխակերպիչ
Ուղղագրության ստուգում
Լեզուներն ու բարբառները էջերում
Ստեղնաշար
Հարմար հղումներ
Ընդլայնել Kurdipedia-ն Google Chrome-ում
Թխվածքաբլիթներ
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Մուտք
Անդամակցություն!
Մոռացել եք գաղտնաբառը!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Օգտվողի մասին
 Պատահական հատ.
 Օգտագործման պայմաններ
 Քուրդիպեդիայի արխիվագետներ
 Ձեր Կարծիքը
 Այցելու Հավաքածուներ
 Ժամանակագրություն միջոցառումներ
 Տուրիզմ - ՔՈՒՐԴԻՊԵԴԻԱ
 Օգնություն
նոր նյութեր
Գրադարան
ՔՐԴԵՐԵՆ ՈՒՍՈՒՄՆԱՄԵԹՈԴԱԿԱՆ ՁԵՌՆԱՐԿ
14-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Կենսագրություն
Միքայելե Ռաշիդ
29-01-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
Հայաստանում բնակվող ազգությամբ եզդի աղջիկների իրավունքներին հնարավորություններին առնչվող խնդիրները
26-12-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
ՔՐԴԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ԵՐԳԱՐՎԵՍՏԸ
26-12-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
Քրդական գործոնը հայ-քրդական առնչությունները տարածաշրջանային զարգացումների համատեքստում – Հատոր 1
26-12-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Կենսագրություն
ՄԱՔՍԻՄ ՀՈՒՍԵՅՆԻ ԽԱՄՈՅԱՆ
22-08-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Կենսագրություն
Ամարիկե Սարդար
26-06-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Կենսագրություն
Շաքրո Մհոյան
09-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Կենսագրություն
Կարլենե Չաչանի
09-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Կենսագրություն
Հովսեփ Օրբելի
09-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Վիճակագրություն
Հոդվածներ 518,765
Նկարներ 105,898
Գրքեր 19,376
Կից փաստաթղթեր 97,467
Տեսանյութ 1,395
Հոդվածներ
Քրդերի ու եզդիների մասին
Կենսագրություն
Արամ Տիգրան
Հոդվածներ
Language and negotiations o...
Կենսագրություն
Ամինե Ավդալ
Կենսագրություն
Հաջիե Ջնդի Ջաուարի
الدين اليزداني، تاريخه، معتقداته، لغته وطقوسه (2)
Քուրդիպեդիան քրդական տեղեկատվության ամենամեծ բազմալեզու աղբյուրն է:
խումբ: Հոդվածներ | Հոդվածներ լեզու: عربي
Կիսվել
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Աստիճան Հատ
Գերազանց
Շատ լավ
Միջին
Վատ
Վատ
Ավելացնել իմ հավաքածուների
Գրեք ձեր մեկնաբանությունը մոտ այս նյութը!
Նյութերի պատմություն
Metadata
RSS
Փնտրել Google պատկերների հետ կապված ընտրված տարրը.
Փնտրել Google ընտրված տարրը.
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

الدين اليزداني، تاريخه، معتقداته، لغته وطقوسه

الدين اليزداني، تاريخه، معتقداته، لغته وطقوسه
الدين اليزداني، تاريخه، معتقداته، لغته وطقوسه (2)
مهدي كاكه يي
الحوار المتمدن-العدد: 6291 - 2019-07-15
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات
الآلهة اليزدانية الخورية و الميتانية

في الحلقة الأولى من هذه السلسلة من المقالات، تمّت الإشارة الى أنّ الديانة اليزدانية أقدم من الميثرائية بأكثر من 1500 سنة على أقل تقدير، حيث كانت اليزدانية ديناً للخوريين الذين نزحوا من سلسلة جبال زاگرۆس في حوالي سنة 3000 قبل الميلاد، بينما الميثرائية ظهرت في المنطقة مع ظهور الميتانيين الذين أسسوا مملكتهم في حوالي سنة 1450 قبل الميلاد، وبذلك تكون الميثرائية قد إنتشرت في المنطقة بعد أكثر من 1500 سنة من إنتشار الدين اليزداني. بعد إندماج الميتانيين مع الخوريين، إقتبس الميتانيون اللغة الخورية ومعتقدات وطقوس الديانة اليزدانية الشمسانية التي كان الخوريون يؤمنون بها.
من الجدير بالذكر، أنّ الميتانيين هم من الأقوام الزاگروسية، إلا أنهم هاجروا الى مناطق الهند وعادوا من جديد الى كوردستان في حوالي منتصف الألف الثاني قبل الميلاد، بعد أن إكتسبوا خبرة ومهارة كبيرة في الصناعة هناك، وخاصةً صناعة الأسلحة، مثل العربات الحربية ولذلك بعد عودتهم الى كوردستان، إستطاعوا تأسيس إمبراطورية قوية وكبيرة في المنطقة، كانت عاصمتها (واشوكاني) الواقعة في إقليم غرب كوردستان، حيث إمتدت الإمبراطورية الميتانية من بحيرة (وان) شمالاً حتى أواسط بلاد ما بين النهرَين جنوباً ومن بُحيرة (أورميه) وجبال زاگروس شرقاً الى البحر الأبيض المتوسط غرباً، وأنها ضمّت أيضاً سوريا الحالية ووصل نفوذها الى فلسطين.
كان الخوريون يعبدون آلهة كثيرة، حيث كانت الآلهة الخورية الرئيسية هي: إله العاصفة (تيشوب TESHUB) الذي كان ملِك الآلهة، إلهة الأم (هيبات HEBAT) التي كانت إلهة الشمس عند الهيتيين (الحثيين) وكانت زوجة إله العاصفة (تيشوب)، الإله (شاروما SHARRUMA) الذي هو إبن كل من إله العاصفة و إلهة الأم، الإله (كوماربي KUMARBI) الذي هو سلف إله العاصفة وكانت مدينة أوركيش المركز الرئيس لعبادة هذا الإله. كان (كوماربي) ملِكاً سماوياً جبّاراً(1)، إلهة الخصوبة و الحرب والشفاء (شاوشكا SHAUSHKA) التي كان مركزها في نينوى، إله الشمس (شيميگي SHIMEGI) و إله القمر (كوشوه KUSHUH). هناك آلهة آخرون الذين كانوا يُعبَدون من قِبل الخوريين. رمز إله العاصفة (تيشوب) هو الثور أو عربة تجرها الثيران، حيث كان للثور دور مهم في العملية الزراعية من حراثة الأرض ودرس المحاصيل(2). في الحقيقة أنّ (تيشوب) يُمثّل الإله وأنّ الآلهة الآخرين يمثّلون مساعدين له. في فروع الديانة اليزدانية (الهلاوية والإيزيدية واليارسانية) أصبح الإله يُدعى (يزدان) و أنّ الملائكة حلّوا محل الآلهة المساعدين لِملِك الآلهة.
بالنسبة للميتانيين، كانت لهم 5 آلهة وهم:
1. آسورا (سوار أو شوار): كان الميتانيون يرمزون لهذا الإله بأعلى منزلة بالنسبة لكل هذه المعبودات في المجمع الديني الميتاني وكان الميتانيون يرمزون له بِقرص الشمس البارز المُجنّح بِجناحَين الذي قلّده بعدهم المصريون والآشوريون(3). من الجدير بالذكر أن الإله الميتاني (آسورا) كان (سورياش) عند الكاشيين و(آسوارا) في نصوص الكتاب الهندي المقدس (ڤيدا) وأنه (آهورا) المذكور في الكتاب الزردشتي المقدس (آڤيستا) و(آوور أو هور أو خور) الكوردي. في فروع الديانة اليزدانية، يُمثّل (يزدان) هذا الإله الميتاني.
2. (إندراIndra ): وهو ملِك الآلهة. كان إلهاً للآريين قبل أن يكون إلهاً في الهند. إنه إله هندو-أورو پي وإبن عم الإله الألماني (ووتان Wotan) الذي هو مُماثل لأب الآلهة الإسكندناڤية (أودين Odin) وملِك الآلهة اليونانية (زيوس Zeus) وملِك الآلهة الرومانية (جوپيترJupiter). يرمز (إندرا) الى إكتمال الإنسان الأسمى وأن سلاحه هو البرق.
3. (ڤاروناVaruna ): تبعاً للمعتقدات الميتانية، فأن الدنيا قد خُلِقت من قِبل الإله (ڤارونا) وهو الذي يحميها. يقوم هذا الإله بالحفاظ على النظم الأخلاقية ويبارك مَن يحافظ عليها و يمنحه الهِبات. (ڤارونا) هو إله الماء والمحيط السماوي، وهو كذلك إله القانون للعالَم الواقع تحت الماء(a). يمتلك (ڤارونا) جوانب ألوهية شمسية، ومع ذلك، بِعكس (ميثرا)، فهو مرافق لليل، بينما يرافق (ميثرا) ضوء النهار. في الديانة الزردشتية ، ڤارونا هو أحد أسماء ال(101) ل(آهورا مزدا) الذي يعني المُنقِذ من الشر(a).
4. أشڤين Ashvins (ناساتيا Nasatya و (داسرا Dasra): الإلاهان (أشڤين) هما إلهان توأمان أحدهما إسمه (ناساتيا) والثاني إسمه (داسرا). في الكتاب المقدس الهندي (ريگڤيدا Rigveda)، كلمة (ناساتيا) تعني (رحيم أو نافع) و كلمة (داسرا) تعني (مانح التنوير الروحي). في الأساطير الهندوسية، هذان الإلاهان هما إلاهان ڤيديان وفارِسان توأمان مقدّسان. هذان الإلهان يرمزان الى ضوء شروق الشمس وغروبها. في المعابد الميثرائية نشاهد شُعلتَي الإلهَين الإثنين اللذين يُعرفان ب(الراعييَن)، حيث أن إتجاه شعلة الإله الأول هو نحو السماء الذي هو رمز لشروق الشمس، بينما إتجاه شعلة الإله الثاني هو نحو الأرض والذي هو دلالة على غروب الشمس.
5. (ميثرا Mithra) – كان ميثرا إلهاً هندوآريانياً مُهمّاً، وهو إله الصداقة و السلام والتواصل والنظم والصلح و النور(b).
إسم (ميثرا) في الكتاب الهندوسي المقدس (ريجڤيدا) هو (ميترا) (السنسكريتية Mitrá, Mitráḥ). يظهر كثيراً في النص السنسكريتي القديم ل(ريجڤيدا). الديانة الڤيدية تؤمن بأن الإله (ميثرا) يقود حياة الإنسان إلى السلام و النظام وتحقيق وحدة الإنسانية. (ميثرا) هو إله الخير والبركة وصاحب أعظم قوة، تتصدى للأعمال السيئة التي تظهر بين شعوب الأرض.
إسم (ميثرا) في الديانة الزردشتية هو (ميثرا) (آڤيستا Miθra، Miθrō)، وهو (يازاتا yazata) المذكور في الكتاب الزردشتي المقدس (آڤيستا)، والذي يقابله في اللغة الكوردية المعاصرة (مير) و في اللغة الفارسية الجديدة (مهر Mīhr أو Mehr). يتم تقديس (ميثرا) في الديانة الزردشتية، التي تأثرتْ بشكل كبير بالميثرائية، وخاصةً فيما يتعلق بتقديس الشمس.
المصادر
1. الدكتور جمال رشيد أحمد. ظهور الكورد في التاريخ. الجزء الأول، دار آراس للطباعة والنشر، أربيل، كوردستان، الطبعة الأولى، 2003، صفحة .321.
2. المصدر السابق، صفحة 243.
3. المصدر السابق، صفحة 348.
a. http://www.pantheon.org/articles/v/varuna.html
b. Schmidt, Hans-Peter (2006), Mithra in: Mithra in Old Indian and Mithra in Old Iranian, Encyclopaedia Iranica, New York: iranica.com (accessed April 2011).
[1]
Այս տարրը գրվել է (عربي) լեզվով, սեղմեք պատկերակը բացել իրը բնագրի լեզվով
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Այս տարրը արդեն դիտվել 53 անգամ
ՀեշԹեգ
Աղբյուրները
[1] Կայք | عربي | https://www.ahewar.org/ - 12-04-2024
կապված նյութեր: 6
խումբ: Հոդվածներ
Հոդվածներ լեզու: عربي
Publication date: 15-07-2019 (5 Տարի)
Բովանդակության դասակարգում: Հոդվածներ և հարցազրույցներ
Բովանդակության դասակարգում: Պատմություն
Բովանդակության դասակարգում: Կրոններ և աթեիզմ
Երկիր - Նահանգ: Քրդստան
Լեզու - Բարբառ: Արաբերեն
Հրապարակման տեսակը: ծնված-թվային
Փաստաթուղթ Տեսակը: Բնօրինակ լեզու
Technical Metadata
Նյութի Որակի: 99%
99%
Ավելացրել է ( ئاراس حسۆ ) վրա 12-04-2024
Այս հոդվածը վերանայվել է եւ թողարկվել է ( زریان سەرچناری ) կողմից 15-04-2024
Այս տարրը վերջերս թարմացվել է ( زریان سەرچناری ) վրա: 12-04-2024
URL
Այս տարրը ըստ Kurdipedia ի (Ստանդարտների) չի վերջնական դեռ!
Այս տարրը արդեն դիտվել 53 անգամ
Kurdipedia խոշորագույն բազմալեզու աղբյուրները քրդական աշխատությունը!
Հոդվածներ
ՔՐԴԱԿԱՆ ՀԱՐՑԻ ԾԱԳՈՒՄԸ. 19-ՐԴ ԴԱՐԻ ԱՊՍՏԱՄԲՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ ՄԻՆՉԵՎ ՍԵՎՐ-ԼՈԶԱՆ
Գրադարան
Հայաստանում բնակվող ազգությամբ եզդի աղջիկների իրավունքներին հնարավորություններին առնչվող խնդիրները
Հոդվածներ
Սասունցի (արաբ) Սինեմի ու (Շեկո տան քրդերի) պատմությունները
Հոդվածներ
Ադրբեջանի քրդերի ինքնության ձուլման խնդիրը 2017 թ. Իրաքի Քուրդիստանի անկախության հանրաքվեի լույսի ներքո
Գրադարան
ՔՐԴԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ԵՐԳԱՐՎԵՍՏԸ
Գրադարան
ՔՐԴԵՐԵՆ ՈՒՍՈՒՄՆԱՄԵԹՈԴԱԿԱՆ ՁԵՌՆԱՐԿ
Գրադարան
Քրդական գործոնը հայ-քրդական առնչությունները տարածաշրջանային զարգացումների համատեքստում – Հատոր 1
Կենսագրություն
Օրդիխանե Ջալիլ
Հոդվածներ
Քրդերը Հայաստանում
Կենսագրություն
Արամ Տիգրան

Վավերական
Հոդվածներ
Քրդերի ու եզդիների մասին
28-09-2014
هاوڕێ باخەوان
Քրդերի ու եզդիների մասին
Կենսագրություն
Արամ Տիգրան
02-03-2015
هاوڕێ باخەوان
Արամ Տիգրան
Հոդվածներ
Language and negotiations of identities among young Kurds in Finland
09-11-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Language and negotiations of identities among young Kurds in Finland
Կենսագրություն
Ամինե Ավդալ
07-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Ամինե Ավդալ
Կենսագրություն
Հաջիե Ջնդի Ջաուարի
07-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Հաջիե Ջնդի Ջաուարի
նոր նյութեր
Գրադարան
ՔՐԴԵՐԵՆ ՈՒՍՈՒՄՆԱՄԵԹՈԴԱԿԱՆ ՁԵՌՆԱՐԿ
14-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Կենսագրություն
Միքայելե Ռաշիդ
29-01-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
Հայաստանում բնակվող ազգությամբ եզդի աղջիկների իրավունքներին հնարավորություններին առնչվող խնդիրները
26-12-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
ՔՐԴԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ԵՐԳԱՐՎԵՍՏԸ
26-12-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
Քրդական գործոնը հայ-քրդական առնչությունները տարածաշրջանային զարգացումների համատեքստում – Հատոր 1
26-12-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Կենսագրություն
ՄԱՔՍԻՄ ՀՈՒՍԵՅՆԻ ԽԱՄՈՅԱՆ
22-08-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Կենսագրություն
Ամարիկե Սարդար
26-06-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Կենսագրություն
Շաքրո Մհոյան
09-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Կենսագրություն
Կարլենե Չաչանի
09-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Կենսագրություն
Հովսեփ Օրբելի
09-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Վիճակագրություն
Հոդվածներ 518,765
Նկարներ 105,898
Գրքեր 19,376
Կից փաստաթղթեր 97,467
Տեսանյութ 1,395
Kurdipedia խոշորագույն բազմալեզու աղբյուրները քրդական աշխատությունը!
Հոդվածներ
ՔՐԴԱԿԱՆ ՀԱՐՑԻ ԾԱԳՈՒՄԸ. 19-ՐԴ ԴԱՐԻ ԱՊՍՏԱՄԲՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ ՄԻՆՉԵՎ ՍԵՎՐ-ԼՈԶԱՆ
Գրադարան
Հայաստանում բնակվող ազգությամբ եզդի աղջիկների իրավունքներին հնարավորություններին առնչվող խնդիրները
Հոդվածներ
Սասունցի (արաբ) Սինեմի ու (Շեկո տան քրդերի) պատմությունները
Հոդվածներ
Ադրբեջանի քրդերի ինքնության ձուլման խնդիրը 2017 թ. Իրաքի Քուրդիստանի անկախության հանրաքվեի լույսի ներքո
Գրադարան
ՔՐԴԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ԵՐԳԱՐՎԵՍՏԸ
Գրադարան
ՔՐԴԵՐԵՆ ՈՒՍՈՒՄՆԱՄԵԹՈԴԱԿԱՆ ՁԵՌՆԱՐԿ
Գրադարան
Քրդական գործոնը հայ-քրդական առնչությունները տարածաշրջանային զարգացումների համատեքստում – Հատոր 1
Կենսագրություն
Օրդիխանե Ջալիլ
Հոդվածներ
Քրդերը Հայաստանում
Կենսագրություն
Արամ Տիգրան
Թղթապանակներ
Կենսագրություն - Սեռը - Արական Կենսագրություն - Ազգ - Քուրդ Գրադարան - Երկիր - Նահանգ - Հայաստան Կենսագրություն - Մարդիկ մուտքագրել - Գրող Կենսագրություն - Մարդիկ մուտքագրել - Լրագրող Կենսագրություն - Մարդիկ մուտքագրել - Հեղինակ Կենսագրություն - Մարդիկ մուտքագրել - Քաղաքական գործիչ Կենսագրություն - Մարդիկ մուտքագրել - Թարգմանիչ Կենսագրություն - Մարդիկ մուտքագրել - Պատմաբան Կենսագրություն - Մարդիկ մուտքագրել - քաղբանտարկյալ

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Հետադարձ կապ | CSS3 | HTML5

| Էջ սերունդ ժամանակ: 0.328 երկրորդ (ներ).