Գրադարան Գրադարան
Որոնել

Kurdipedia խոշորագույն բազմալեզու աղբյուրները քրդական աշխատությունը!


Որոնման ընտրանքներ





Ընդլայնված որոնում      Ստեղնաշար


Որոնել
Ընդլայնված որոնում
Գրադարան
քրդական անունները
Ժամանակագրություն միջոցառումներ
Աղբյուրները
Պատմություն
Այցելու Հավաքածուներ
Տուրիզմ
Որոնում:
Հրապարակումը
Տեսանյութ
Դասավորություն
Պատահական հատ.
Ուղարկել
Ուղարկել հոդվածը
Ուղարկել լուսանկար
Հարցում
Ձեր Կարծիքը
Հետադարձ կապ
Ինչ տեղեկություններ ենք պետք է!
Ստանդարտների
Օգտագործման պայմաններ
Նյութի Որակի
Գործիքներ
Օգտվողի մասին
Քուրդիպեդիայի արխիվագետներ
Հոդվածներ մեր մասին!
Ավելացնել Kurdipedia Ձեր կայքը
Ավելացնել / Ջնջել Email
այցելուներ վիճակագրություն
Նյութի վիճակագրություն
Տառատեսակներ Փոխակերպիչ
Օրացույցներ փոխակերպիչ
Ուղղագրության ստուգում
Լեզուներն ու բարբառները էջերում
Ստեղնաշար
Հարմար հղումներ
Ընդլայնել Kurdipedia-ն Google Chrome-ում
Թխվածքաբլիթներ
Լեզուներ
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Իմ հաշիվը
Մուտք
Անդամակցություն!
Մոռացել եք գաղտնաբառը!
Որոնել Ուղարկել Գործիքներ Լեզուներ Իմ հաշիվը
Ընդլայնված որոնում
Գրադարան
քրդական անունները
Ժամանակագրություն միջոցառումներ
Աղբյուրները
Պատմություն
Այցելու Հավաքածուներ
Տուրիզմ
Որոնում:
Հրապարակումը
Տեսանյութ
Դասավորություն
Պատահական հատ.
Ուղարկել հոդվածը
Ուղարկել լուսանկար
Հարցում
Ձեր Կարծիքը
Հետադարձ կապ
Ինչ տեղեկություններ ենք պետք է!
Ստանդարտների
Օգտագործման պայմաններ
Նյութի Որակի
Օգտվողի մասին
Քուրդիպեդիայի արխիվագետներ
Հոդվածներ մեր մասին!
Ավելացնել Kurdipedia Ձեր կայքը
Ավելացնել / Ջնջել Email
այցելուներ վիճակագրություն
Նյութի վիճակագրություն
Տառատեսակներ Փոխակերպիչ
Օրացույցներ փոխակերպիչ
Ուղղագրության ստուգում
Լեզուներն ու բարբառները էջերում
Ստեղնաշար
Հարմար հղումներ
Ընդլայնել Kurdipedia-ն Google Chrome-ում
Թխվածքաբլիթներ
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی
Kurmancî
هەورامی
Zazakî
English
Français
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Fins
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Մուտք
Անդամակցություն!
Մոռացել եք գաղտնաբառը!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Օգտվողի մասին
 Պատահական հատ.
 Օգտագործման պայմաններ
 Քուրդիպեդիայի արխիվագետներ
 Ձեր Կարծիքը
 Այցելու Հավաքածուներ
 Ժամանակագրություն միջոցառումներ
 Տուրիզմ - ՔՈՒՐԴԻՊԵԴԻԱ
 Օգնություն
նոր նյութեր
Վայրեր
Էրզրում
15-09-2024
شادی ئاکۆیی
Գրադարան
ՔՐԴԵՐԵՆԻ ԴԱՍԱԳԻՐՔ (Կուրմանջի) հատոր I
07-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
ԷՋԵՐ ՀԱՅ-ՔՐԴԱԿԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԻՑ. ՄԱՍ Ա
07-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Կենսագրություն
Աբու Հանիֆա Դինավարի
27-07-2024
شادی ئاکۆیی
Կենսագրություն
Բաբա Թահեր Օրյան
26-07-2024
شادی ئاکۆیی
Գրադարան
ՔՐԴԵՐԵՆ ՈՒՍՈՒՄՆԱՄԵԹՈԴԱԿԱՆ ՁԵՌՆԱՐԿ
14-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Կենսագրություն
Միքայելե Ռաշիդ
29-01-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
Հայաստանում բնակվող ազգությամբ եզդի աղջիկների իրավունքներին հնարավորություններին առնչվող խնդիրները
26-12-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
ՔՐԴԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ԵՐԳԱՐՎԵՍՏԸ
26-12-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
Քրդական գործոնը հայ-քրդական առնչությունները տարածաշրջանային զարգացումների համատեքստում – Հատոր 1
26-12-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Վիճակագրություն
Հոդվածներ
  524,856
Նկարներ
  111,353
Գրքեր pdf
  20,396
Կից փաստաթղթեր
  106,016
Տեսանյութ
  1,584
Լեզու
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
289,245
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,692
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,183
عربي - Arabic 
31,396
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,349
فارسی - Farsi 
10,657
English - English 
7,705
Türkçe - Turkish 
3,677
Deutsch - German 
1,805
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
խումբ
Հայերեն
Կենսագրություն 
23
Հոդվածներ 
16
Գրադարան 
9
Վկայիցն 
1
Վայրեր 
1
Կողմերը & Կազմակերպություններ 
1
Հրապարակումներ 
1
Պահեստարան
MP3 
326
PDF 
31,828
MP4 
2,616
IMG 
204,382
∑   Ընդհանուր 
239,152
Բովանդակության որոնում
Հոդվածներ
Քրդերի ու եզդիների մասին
Կենսագրություն
Ամինե Ավդալ
Հոդվածներ
Ադրբեջանի քրդերի ինքնության...
Վկայիցն
Մահսա Ամինի
Վայրեր
Էրզրում
الكُرد قبل الميلاد
Փնտրեք կարճ գրությամբ մեր որոնողական համակարգում, դուք անպայման լավ արդյունքներ կստանաք:
խումբ: Հոդվածներ | Հոդվածներ լեզու: عربي - Arabic
Կիսվել
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Աստիճան Հատ
Գերազանց
Շատ լավ
Միջին
Վատ
Վատ
Ավելացնել իմ հավաքածուների
Գրեք ձեր մեկնաբանությունը մոտ այս նյութը!
Նյութերի պատմություն
Metadata
RSS
Փնտրել Google պատկերների հետ կապված ընտրված տարրը.
Փնտրել Google ընտրված տարրը.
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish0
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin)0
English - English0
فارسی - Farsi0
Türkçe - Turkish0
עברית - Hebrew0
Deutsch - German0
Español - Spanish0
Français - French0
Italiano - Italian0
Nederlands - Dutch0
Svenska - Swedish0
Ελληνική - Greek0
Azərbaycanca - Azerbaijani0
Catalana - Catalana0
Čeština - Czech0
Esperanto - Esperanto0
Fins - Finnish0
Hrvatski - Croatian0
Lietuvių - Lithuanian0
Norsk - Norwegian0
Ozbek - Uzbek0
Polski - Polish0
Português - Portuguese0
Pусский - Russian0
Srpski - Serbian0
балгарская - Bulgarian0
қазақ - Kazakh0
Тоҷикӣ - Tajik0
Հայերեն - Armenian0
हिन्दी - Hindi0
ქართველი - Georgian0
中国的 - Chinese0
日本人 - Japanese0

الكُرد قبل الميلاد

الكُرد قبل الميلاد
كُردستان هي وطن الكُرد منذ آلاف السنين، غير أن التسميات اختلفت باختلاف العصور والدول وهذا أمر معهود قديماً وحديثاً، فكم من شعوب ومناطق ودول عرفت باسم ثم باتت تعرف باسم آخر.
مر فيما سبق أنه في عهد الانتشار الآري هاجرت بعض القبائل الآرية المتقاربة الأصل على دفعات متلاحقة من وسط آسيا، بدءا من الألف الثالث قبل الميلاد، واستقرت في غرب الهضبة الآريانية وجنوبها الغربي (جبال زاغروس)، ثم انتشرت غربا أكثر، وقد ظهرت أخبارها في أزمنة متواكبة تارة ومتلاحقة أحيانا أخرى، وكان ذلك مرهونا بالمرحلة التاريخية التي كان يلمع فيها اسم كل فرع سياسيا، فتشير إليه المدونات السومرية أو الأكادية أو البابلية أوالآشورية أو الحيثية أو المصرية .
وقد تمازجت تلك القبائل والفروع عبر القرون في المنطقة التي عرفت لاحقا باسم كردستان، ثم توحدت سياسيا وحضاريا تحت راية الفروع البارزة التي أسست دولا قوية؛ مثل الكوتیین والكوريين (الميتانيين) والثديين (أوراژتو)، وبرزت الدولة الميدية أخيرا في القرن الثامن ق.م، فبسطت سلطانها على جميع البلاد التي سكنها أحفاد تلك الفروع، وأنشأت تكوينا إثنولوجيا وحضاريا متجانسا، والشعب الكردي هو خلاصة ذلك التكوين الإثنولوجي الحضاري.
وأبرز فروع أسلاف الكُرد هي كما يلي :
$فرع لوللو Lulu$
يسمى هذا الفرع لوللوبي ولوللومي أيضا، وهو شعب زاغروسي جبلي، وتفيد لوحة أثرية مسمارية يرجع تأريخها إلى 2800 ق.م أن منطقة هالمان (حلوان = هورامان = زهاو) كانت خاضعة لشعب لوللو، وهذا يعني أنهم كانوا يقيمون قرب طريق الحرير التجاري المؤدي من بلاد ما بين النهرين إلى قلب إيران عبر كرمنشاه وهمذان (أكباتانا).
وازداد شأن قوم لوللو ارتفاعاً في عصر سلالة أور الثالثة قبل الميلاد وأصبح اسمهم يدل على كل القبائل الجبلية هناك في العصر البابلي القديم 1900 ق.م ، وفي القرن الثامن ق.م طغت تسمية زاموا على مناطق لوللوبي، ومن ملوك لوللو ملك يدعى لاسيراب، وكان معاصراً للملك الآكادي سرجون الأول (حكم حوالي 2350 ق.م) وترك ملك آخر يسمى تار-لوني نصبا في منطقة سرى بولي في هورین شیخان، وهذا النصب يضاهي منحوتات الملك الآكادي نارام سین (حكم بين 2151-2115 ق.م)، ودخل شعب لوللو في حروب ضد الآشوريين 4 مرات في الفترة بين (884-880 ق. م)، وكانت مدينة زيمري عاصمة لوللو آنذاك.
$فرع غوتي Gutti$
هذا الفرع هو من أقوام زاغروس الكبرى، ويعتقد الباحثون أنه الأصل الأول للأمة الكردية الحالية، وقد استقر في الجهات الجبلية الشرقية من نهر الزاب الصغير الأسفل، وامتد موطنهم حتى منطقة زهاو (حلوان)، وكان له فيها مملكة مستقلة، وعلى يد الغوتیین سقطت مملكة آكاد بعد انتهاء فترة آخر ملوكها البارزين شركلي شري الذي بدأ حكمه سنة 2114 ق.م، ومن أوائل ملوك الغوتیین آناتوم الذي حارب العيلاميين، وكان ملكا على لاغاش في القرن ال21 ق. م.
ويذكر أرشاك سافر استيان أن مملكة غوتيوم كانت في القرن ال24 قبل الميلاد، وحدد الأستاذ عبد الرقیب یوسف تاريخ الدولة الغوتية بين سنتي 2210-2116 ق.م، ويتطابق موقع تلك المملكة اليوم مع جنوبي إقليم كردستان العراق، ويمتد إلى منطقة بوتان شرقا، وكانت عاصمتها في كركوك أو قربها، وتدعى أرابخا Arrabkha، وقد فرض أحد ملوك غوتيوم -ربما يدعى أمبيا Ambia- سلطته على بابل، ودمر مملكة آكاد التي كانت قد هيمنت فيما سبق على سومر.
وأفاد الأستاذ عبد الرقيب يوسف أن إطلاق اسم غوتي توسع في الألف الأول قبل الميلاد حتى شمل بلاد ميديا وبلاد مانناي (جنوب بحر قزوين)، والأرجح أن اسم جبل جودي قرب جزيرة بوتان (جزيرة ابن عمر) منحدر من اسم فرع غوتي، وأن منطقة بوتان كانت جزءا من بلادهم، وكذلك منطقة كيموخي (طور عابدين)، وحكمت الدولة الغوتية بلاد ما بين النهرين حوالي 91 عاما، وفي رواية 120 عاما، ومنحت الحكم الذاتي للآكاديين والسومريين، وهذه أقدم صيغة للحكم الذاتي في تاريخ غرب آسيا.
يقول الملك الآشوري شلما نصّر الأول (1263-1234 ق.م) “إن الشعب الغوتي الذي كان في سماء هذا العصر يتألق كالنجوم الزاهرة، لم يكن متصفا بالقوة والسلطان فقط، بل كان معروفا بالحزم والعزم والشدة المتناهية والتدمير، فقد قاوم هذا الشعب بكل شدة وبأس إرادتي، وأصر على عدائي دائما”.
وتغلب الآشوريون على قوم غوتي في النهاية بعد كثير من الأموال وإراقة الدماء، ويقول شلما نصّر الأول نفسه في هذا الصدد “إن دماء الشعب الغوتي أريقت كالمياه الجارية في منطقة كبيرة تمتد من حدود أوراتري حتی كیموخي”.
$فرع كاشّو Kashshu$
قوم كاشو Kashish يسمی كاساي، كما يسمی كاسیت Kasites أيضا، وجاء اسمه من اسم إلهه الجبلي كاشو، ومن أسماء آلهة الكاشيين الآرية: دنیاش وسوریاش وبوریاش، واتخذ الكاشيون رموزا للآلهة، وتجنبوا صنع التماثيل لهم، واتخذوا الصليب رمزا لإله الشمس، ومعروف أن الصليب كان رمزا للإله میترا (میثرا/ مهر) إله السماء، وإله العدل والمساواة، وإله الحرب الذي تتبعه الشمس، وأدخل الكاشيون إلى بلاد ما بين النهرين عناصر حضارية جديدة وأحدثوا لها اسما جغرافيا جديدا هو كاردونياش؛ أي بلاد الإله دونیاش، وهم الذين أدخلوا إليها الخيل، وليس مستبعدا أن يكون الاسم كُرد، علاقة ما باسم كاردونیاش.
وقد استوطن الكاشيون الجزء الأوسط من سلسلة جبال زاغروس، وكانوا يغيرون على بلاد بابل، فهاجمهم البابليون وألحقوا الدمار ببلادهم، لكن الكاشيين تعاونوا مع الغوتيين واللوللو، وهاجموا بلاد بابل واستولوا عليها حوالي سنة 1760 ق.م، ثم هاجموا بلاد سومر وسيطروا عليها، وظلوا يحكمون بابل وسومر قرابة 6 قرون، إلى سنة 1171 ق.م تقريبا، وظل هذا الفرع معروفا بهذا الاسم إلى ما بعد الميلاد في لورستان (جنوب غرب إيران)، ثم زال هذا الاسم وحل محله اسم العشائر اللورية.
يقول أرشاك سافراستيان بشأن قوم كاشو “لقد بدأوا غزو بابل وكانوا قبيلة كبيرة أو اتحاد قبائل، وكانت تعيش في جبال زاغروس شرقي بابل، وربما شمالي أرض عیلام مباشرة، وتختلف آراء الباحثين فيما يتعلق بهويتهم، ويبدو أنهم كانوا نفس الشعوب والقبائل الكردية في لورستان بجنوب شرقي بلاد فارس في سلسلة زاغروس، وأن اسمهم كاشو Kashisha الوارد في الكتابة المسمارية ربما يكون باقيا في إقليم خوزستان Ahnetstan الفارسي، إنهم كانوا من الشعوب الهندوأوروبية جغرافيا، وهم مماثلون لشعب غوتيوم إثنولوجيا”.
ويضيف سافراستيان قائلا “وإن ملكا كاشيا آخر، هو أغوم الثاني سمي نفسه ملك أرض غوتي، بالإضافة إلى بلدان أخرى، وهذا أن مملكة الكاشيين قد أخضعت مملكة غوتیوم القديمة، وهذا ما كان يحدث مرارا خلال التاريخ الطويل الكردي، أن قبيلة عظيمة كانت تحكم القبائل الأخرى كلما سنحت الفرصة وتفرض سيادتها على كل الشعب.
$فرع حوري Huri – ميتاني Mittanni$
إن اللفظ الصحيح لاسم حوري هو خورّي، لكن شاع في الدراسات العربية استعمال صيغة حوري ولصيغة خورّي صلة بكلمة خُرَدي، وتعني الجندي اليقظ، والحوريون من شعوب الشرق القديم، وقد ورد اسمهم في العهد القديم بصيغة حوريم وحوييم، وثمة تداخل بين سوبارتي وحوري وميتاني، ويرى الباحث الأميركي غلب Gelb أن الحوريين هم الأحفاد المتأخرون للسوباريين، ومهما يكن فإن التداخل بين فروع أسلاف الكرد أمر معهود، وكان الشعب يكتسب اسمه كل مرة من اسم الفرع المسيطر.
ويفهم من الباحث الألماني غزنوت فيلهلم أن الميتانيين فرع من الحوريين، فساد الحوريون أولا، ثم تلاهم الميتانيون وكانت شهرتهم هي الأوسع انتشارا، ولعل لاسم حوري دلالة ثقافية، ولاسم میتاني دلالة سياسية. وقد ظهر الحوريون خلال الألف الثالث ق.م، في البلاد الواقعة بين منعطف نهر الفرات والمجرى العلوي لنهر دجلة، وكان مركزهم منطقة مثلث ينابيع الخابور، أما الحدود الشمالية لهم فلم تكن واضحة المعالم، ويرجح أنها كانت تشتمل على مناطق طور عابدين والسهل المحيط بمدينة ديار بكر (آمد).
وقد خضع الحوريون في البداية للتأثيرات السومرية والآكادية على أن دورهم الحضاري برز في منتصف الألف الثاني قبل الميلاد، فأسسوا مملكة ميتاني القوية حوالي سنة 1450 ق.م وكانت عاصمتها وشّوكاني (أُشّوكاني-سيكاني) وشمل نفوذ الميتانيين جميع مناطق كردستان وشمال سوريا بما فيه حلب، وأمتد خلال القرن ال14 ق.م إلى المناطق السورية الوسطى، فوصل إلى قادش (تل النبي مَنْد) على نهر العاصي في منطقة حمص، والخلاصة أن نفوذهم امتد $من أرّابخا (كركوك) شرقا إلى البحر المتوسط غربا$
وحينذاك كان ما يسمى الآن بمنطقة الشرق الأوسط ساحة تنافس بين 3 قوى إقليمية، هي مملكة ميتاني والدولة الحِثّية والدولة المصرية، وكانت العلاقة بين الميتانيين والحثيين علاقة صراع على الدوام، كما اشتبك الميتانيون مع المصريين في الحر،ب لكن انتهى الأمر بين الطرفين إلى الصلح وتقاسما سوريا فيما بينهما وتحالفا معا لدفع الخطر الحثي.
وقامت علاقات مصاهرة بين الأسرتين الملكيتين في ميتانيا ومصر خلال عهود الملوك الميتانيين أرتاتاما الأول وشوتّارنا وتوشراتّا، ومن الأميرات الميتانيات اللواتي وصلن إلى مصر أميرة تدعى غيلو- خِبا، تزوجها الفرعون تُحوتمُس الرابع (حكم بین 1410-1390 ق.م) فأنجبت الفرعون آمونحوتب الثالث الذي يسميه الإغريق أمنوفس الثالث (حكم على الغالب بين 1390-1352 ق.م) وتزوج هذا الفرعون بأميرة ميتاني اسمها تتو-خبا (تادو – خپا)، ويبدو أن الفرعون آمونحوتب الرابع (أخناتون حكم بین 1352- 1336 ق.م) تزوج أيضا أميرة ميتانية دعی تتو- خبا (تادو- خپا)، وهي التي اشتهرت بلقب نفرتيتي، وقد ضعفت العلاقات الميتانية المصرية في عهد هذا الفرعون بسبب انشغاله بالمشكلات الداخلية الخطيرة التي نجمت عن قيامه بإلغاء ديانة الإله آمون، وإحلال ديانة الإله آتون الشمسانية محلها.
$فرع سُوباري Subari$
كان هذا الاسم في عهد الآكاديين في الأصل يدل على منطقة جغرافية تمتد من عیلام شرقا إلى جبال أمانوس غربا، ثم صارت علما لقبائل كبيرة في كردستان كانت قد انفصلت عن الأقوام الأصلية القديمة المعروفة بأقوام زاغروس، وذكر مهرداد إيزادي أن قبيلة زيباري المقيمة حاليا في كردستان الجنوبية تمت بصلة نسب إلى فرع سوباري، وأن سوباري اسم أطلقه السومريون على الغوتیین. وتذكر الروايات التاريخية أحداث حروب الآشوريين ضد قوم سوباري ولا سيما في عهد الملك الآشوري تيجلات بلاسّر الأول (1114-1076 ق.م) وتلاشی اسم السوباريين في عهد الحكومات الآشورية، وحل محله شعب اسمه نايري.
$فرع خلدي ( نايري Naiyri )$
مر بنا أن هذا الشعب حل محل شعب سوباري، وكان شعب خلدي (نايري) على جانب كبير من القوة والشجاعة، فاستطاع أن يتمثل جميع أقوام كُردستان ويدمجها في كيان واحد، وخاض حروباً طاحنة ضد الآشوريين، واضطر الملك الآشوري تيجلات بلاسّر الأول إلى محاربة جيوش 23 ملكاً من ملوك خلدي في هضبة مَلاذكرد وانتصر عليهم وأقام نصباً عند منابع نهر دجلة سجل عليه انتصاره، والأرجح أن عشيرة نَهري الكبيرة في كُردستان الوسطى ومنها الشيخ عبيد الله النهري قائد الثورة الكُردية سنة 1880م هي من هذا الفرع.
تأسست حكومة خلدي (أورارتو) في أوائل القرن التاسع قبل الميلاد، ومن ملوكهم ساردوريس الأول، وكان معاصراً للملك الآشوري شلمانصّر الثالث (858-824 ق.م) وهو الذي بنى مدينة ترسباس (وان) وبلغ نفوذ الخلديين أقصى قوته في عهد الملك ميثواس، وخاض هذا الملك حروباً كثيرة ضد الآشوريين في عهد شلمانصّر (782-772 ق.م).
وكان عهد ابن ميثواس وخلفه ساردوريس الثاني العصر الذهبي للخلديين وبلغت المملكة الخلدية بحيرة أورميا شرقاً والقفقاس شمالاً والفرات غرباً، وظل الحكم الخلدي قائماً حتى قضت عليه ثورات العشائر الكوت سنة (585 ق.م)، ومن الباحثين من يرى أن الخلديين هم أجداد الأرمن، لكن غرنوت فيلهيلم ذكر أن الأجزاء الجنوبية الشرقية من مناطق القفقاس، حيث استقر قوم خلدي كانت موطناً للحوريين قبل انتقالهم إلى بلاد الهلال الخصيب، كما ذكر وجود التشابه بين لغة شعب حوري وشعب خلدي، وتوصل إلى أن اللغتين ترجعان إلى أصل لغوي واحد.
ونحسب أن استقرار الأرمن في أجزاء من بلاد قوم خلدي أوهم بعض الباحثين أن الأرمن من أحفاد خلدي، وقد وقع في هذا الخطأ بعض مؤرخي غرب آسيا في العصر الحديث، ومثال ذلك أن بعض ساسة ومثقفي عرب العراق حالياً يعدّون أنفسهم من أحفاد سومر وورثته، ومعروف أن السومريين أقرب إلى الشعوب الآرية عرقاً ولغةً وثقافة، ولا علاقة لهم بالعرب لا من قريب ولا من بعيد، وكل ما في الأمر أن الشعوب السامية (أكّاديون، بابليون، عرب) استقروا على التوالي في جنوب بلاد ما بين النهرين وتناوبوا على حكمها، وعلى أية حال فالدراسات الموضوعية الجادة كفيلة بحل هذه الإشكالات.
$المصادر$
كتاب خلاصة تاريخ الكُرد وكُردستان
كتاب تاريخ إيران القديم
كتاب الحضارات السامية القديمة
كتاب تاريخ الشرق الأدنى القديم
كتاب تاريخ الكُرد في العهود الإسلامية[1]

Այս տարրը գրվել է (عربي) լեզվով, սեղմեք պատկերակը բացել իրը բնագրի լեզվով
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Այս տարրը արդեն դիտվել 1,050 անգամ
Գրեք ձեր մեկնաբանությունը մոտ այս նյութը!
ՀեշԹեգ
Աղբյուրները
կապված նյութեր: 11
խումբ: Հոդվածներ
Հոդվածներ լեզու: عربي
Publication date: 26-01-2023 (1 Տարի)
Բովանդակության դասակարգում: Հոդվածներ և հարցազրույցներ
Բովանդակության դասակարգում: Պատմություն
Երկիր - Նահանգ: Քրդստան
Թղթապանակներ: Հնագույն պատմություն
Լեզու - Բարբառ: Արաբերեն
Հրապարակման տեսակը: ծնված-թվային
Փաստաթուղթ Տեսակը: Բնօրինակ լեզու
Technical Metadata
Նյութի Որակի: 96%
96%
Ավելացրել է ( ئاراس حسۆ ) վրա 07-01-2023
Այս հոդվածը վերանայվել է եւ թողարկվել է ( زریان سەرچناری ) կողմից 08-01-2023
Այս տարրը վերջերս թարմացվել է ( ئەڤین تەیفوور ) վրա: 17-06-2024
URL
Այս տարրը ըստ Kurdipedia ի (Ստանդարտների) չի վերջնական դեռ!
Այս տարրը արդեն դիտվել 1,050 անգամ
Kurdipedia խոշորագույն բազմալեզու աղբյուրները քրդական աշխատությունը!
Հոդվածներ
ՔՐԴԱԿԱՆ ՀԱՐՑԻ ԾԱԳՈՒՄԸ. 19-ՐԴ ԴԱՐԻ ԱՊՍՏԱՄԲՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ ՄԻՆՉԵՎ ՍԵՎՐ-ԼՈԶԱՆ
Գրադարան
ՔՐԴԵՐԵՆԻ ԴԱՍԱԳԻՐՔ (Կուրմանջի) հատոր I
Հոդվածներ
Սասունցի (արաբ) Սինեմի ու (Շեկո տան քրդերի) պատմությունները
Գրադարան
ՔՐԴԵՐԵՆ ՈՒՍՈՒՄՆԱՄԵԹՈԴԱԿԱՆ ՁԵՌՆԱՐԿ
Կենսագրություն
Օրդիխանե Ջալիլ
Գրադարան
ԷՋԵՐ ՀԱՅ-ՔՐԴԱԿԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԻՑ. ՄԱՍ Ա
Գրադարան
ՔՐԴԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ԵՐԳԱՐՎԵՍՏԸ
Հոդվածներ
Ադրբեջանի քրդերի ինքնության ձուլման խնդիրը 2017 թ. Իրաքի Քուրդիստանի անկախության հանրաքվեի լույսի ներքո
Կենսագրություն
Արամ Տիգրան
Գրադարան
Հայաստանում բնակվող ազգությամբ եզդի աղջիկների իրավունքներին հնարավորություններին առնչվող խնդիրները
Հոդվածներ
Քրդերը Հայաստանում

Ընթացիկ
Հոդվածներ
Քրդերի ու եզդիների մասին
28-09-2014
هاوڕێ باخەوان
Քրդերի ու եզդիների մասին
Կենսագրություն
Ամինե Ավդալ
07-05-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Ամինե Ավդալ
Հոդվածներ
Ադրբեջանի քրդերի ինքնության ձուլման խնդիրը 2017 թ. Իրաքի Քուրդիստանի անկախության հանրաքվեի լույսի ներքո
27-01-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Ադրբեջանի քրդերի ինքնության ձուլման խնդիրը 2017 թ. Իրաքի Քուրդիստանի անկախության հանրաքվեի լույսի ներքո
Վկայիցն
Մահսա Ամինի
15-09-2024
شادی ئاکۆیی
Մահսա Ամինի
Վայրեր
Էրզրում
15-09-2024
شادی ئاکۆیی
Էրզրում
նոր նյութեր
Վայրեր
Էրզրում
15-09-2024
شادی ئاکۆیی
Գրադարան
ՔՐԴԵՐԵՆԻ ԴԱՍԱԳԻՐՔ (Կուրմանջի) հատոր I
07-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
ԷՋԵՐ ՀԱՅ-ՔՐԴԱԿԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԻՑ. ՄԱՍ Ա
07-08-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Կենսագրություն
Աբու Հանիֆա Դինավարի
27-07-2024
شادی ئاکۆیی
Կենսագրություն
Բաբա Թահեր Օրյան
26-07-2024
شادی ئاکۆیی
Գրադարան
ՔՐԴԵՐԵՆ ՈՒՍՈՒՄՆԱՄԵԹՈԴԱԿԱՆ ՁԵՌՆԱՐԿ
14-04-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Կենսագրություն
Միքայելե Ռաշիդ
29-01-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
Հայաստանում բնակվող ազգությամբ եզդի աղջիկների իրավունքներին հնարավորություններին առնչվող խնդիրները
26-12-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
ՔՐԴԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ԵՐԳԱՐՎԵՍՏԸ
26-12-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Գրադարան
Քրդական գործոնը հայ-քրդական առնչությունները տարածաշրջանային զարգացումների համատեքստում – Հատոր 1
26-12-2023
ڕاپەر عوسمان عوزێری
Վիճակագրություն
Հոդվածներ
  524,856
Նկարներ
  111,353
Գրքեր pdf
  20,396
Կից փաստաթղթեր
  106,016
Տեսանյութ
  1,584
Լեզու
کوردیی ناوەڕاست - Central Kurdish 
289,245
Kurmancî - Upper Kurdish (Latin) 
90,692
هەورامی - Kurdish Hawrami 
66,183
عربي - Arabic 
31,396
کرمانجی - Upper Kurdish (Arami) 
19,349
فارسی - Farsi 
10,657
English - English 
7,705
Türkçe - Turkish 
3,677
Deutsch - German 
1,805
لوڕی - Kurdish Luri 
1,690
Pусский - Russian 
1,140
Français - French 
349
Nederlands - Dutch 
131
Zazakî - Kurdish Zazaki 
91
Svenska - Swedish 
72
Polski - Polish 
56
Español - Spanish 
55
Italiano - Italian 
52
Հայերեն - Armenian 
52
لەکی - Kurdish Laki 
37
Azərbaycanca - Azerbaijani 
27
日本人 - Japanese 
21
中国的 - Chinese 
20
Norsk - Norwegian 
18
Ελληνική - Greek 
16
עברית - Hebrew 
16
Fins - Finnish 
12
Português - Portuguese 
10
Тоҷикӣ - Tajik 
9
Ozbek - Uzbek 
7
Esperanto - Esperanto 
7
Catalana - Catalana 
6
Čeština - Czech 
5
ქართველი - Georgian 
5
Srpski - Serbian 
4
Kiswahili سَوَاحِلي -  
3
Hrvatski - Croatian 
3
балгарская - Bulgarian 
2
हिन्दी - Hindi 
2
Lietuvių - Lithuanian 
2
қазақ - Kazakh 
1
Cebuano - Cebuano 
1
ترکمانی - Turkman (Arami Script) 
1
խումբ
Հայերեն
Կենսագրություն 
23
Հոդվածներ 
16
Գրադարան 
9
Վկայիցն 
1
Վայրեր 
1
Կողմերը & Կազմակերպություններ 
1
Հրապարակումներ 
1
Պահեստարան
MP3 
326
PDF 
31,828
MP4 
2,616
IMG 
204,382
∑   Ընդհանուր 
239,152
Բովանդակության որոնում
Kurdipedia խոշորագույն բազմալեզու աղբյուրները քրդական աշխատությունը!
Հոդվածներ
ՔՐԴԱԿԱՆ ՀԱՐՑԻ ԾԱԳՈՒՄԸ. 19-ՐԴ ԴԱՐԻ ԱՊՍՏԱՄԲՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻՑ ՄԻՆՉԵՎ ՍԵՎՐ-ԼՈԶԱՆ
Գրադարան
ՔՐԴԵՐԵՆԻ ԴԱՍԱԳԻՐՔ (Կուրմանջի) հատոր I
Հոդվածներ
Սասունցի (արաբ) Սինեմի ու (Շեկո տան քրդերի) պատմությունները
Գրադարան
ՔՐԴԵՐԵՆ ՈՒՍՈՒՄՆԱՄԵԹՈԴԱԿԱՆ ՁԵՌՆԱՐԿ
Կենսագրություն
Օրդիխանե Ջալիլ
Գրադարան
ԷՋԵՐ ՀԱՅ-ՔՐԴԱԿԱՆ ՊԱՏՄՈՒԹՅՈՒՆԻՑ. ՄԱՍ Ա
Գրադարան
ՔՐԴԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ԵՐԳԱՐՎԵՍՏԸ
Հոդվածներ
Ադրբեջանի քրդերի ինքնության ձուլման խնդիրը 2017 թ. Իրաքի Քուրդիստանի անկախության հանրաքվեի լույսի ներքո
Կենսագրություն
Արամ Տիգրան
Գրադարան
Հայաստանում բնակվող ազգությամբ եզդի աղջիկների իրավունքներին հնարավորություններին առնչվող խնդիրները
Հոդվածներ
Քրդերը Հայաստանում

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 16
| Հետադարձ կապ | CSS3 | HTML5

| Էջ սերունդ ժամանակ: 0.766 երկրորդ (ներ).