مەزەش چوون مەیەن، بەیەن، هەنارەن
نویستەی: ئەسعەد ڕەشید

چن میوێ جوانۍ لەزەتییۍ و وەشۍ هەر یۊشان ڕەنگێ، تامێ، شېوێ، جیاوازشان هەن، بەڵام وېناکەردەیشان چوون یەکەن.
ئېمە گردیمان حەزمان چی میوا هەن، ئیتر بە حەزێ جیاواز، فرە یان کەم. تامیچشان شیرین یام ترش یام مەلیسییەن.
هەنار .. بەیە .. لیمۊ
با بزانمۍ شاعیرەکېچما حەزشان چەنەشانەن؟

#وەلی دېوانە# ماچۊ:
دیڎەت چوون دیڎەی ئاهووی بەر تاوان
گونات، گوڵ خونچە، جە نۊ شکاوان
لیموت گوڵ وەدەم، هېمای نەیاوان
نمناکەن وە عەتر، شەوبۊی شەتاوان

مامۊسا #بېسارانی# جە حەزوو بەیانە ماچۊ:
خاڵێ دیم نە بەین دوو بەیانەوە
چوون نەجم مەدرەوشۊ وە بەیانەوە
مستەفا هەتا سەر مەنیانەوە
هەر ها وە حەسرەت ئەو بەیانەوە

#سەیدی هۆرامی# ماچۊ:
‌ دوو لیموی وەش بۊش تەرحی شەمامە
جمە جمشانە، نە یەخەی جامە

#تاهیر بەگی جاف# مەپەرسۊ شەماڵی کە گۊزەرگاو یارېشۆ ئامان:
لیموی نەوڕەسی مەمانش نەڎیت؟
ئەبروی سەیف ئاسای کەمانش نەڎیت؟
سینەی سیم بەور پەروەرش نەڎیت؟
خونچەی نە شوکوفتەی بېگەردش نەڎیت؟

دیسان تاهیر بەگ ماچۊ:
بە غەمزەی چاوی مەخمووری سیاهی مەستی مەی کردین
بە ماچی لێوی موستەغنی، لە ئەنواعی مەزەی کردین
ترازا بەندی سوخمەی، ئاڵی گوڵناری، بە ئاهی من
کەچی دەستی لەسەر دانا، لە سەیری باخی بەی کردین

بەڵام #میرزا سەعدوڵڵای خەدیری# جوانتەر و زەریفتەر کۆتەن تاریفدای باخو سینەی:
سینەی سیم ئاسا، یا مەڕ مەڕ جە سەنگ
پېوەسەن بە هەم، دوو لیمۊی وەش ڕەنگ
لیمۊ ترش و تاڵ، ئېڎ خۊ شیرینەن
یا شەهدی شەربەت، یا هەنگوینەن
ئەو شەربەت، یەقین، شەفای بیمارەن
مەزەش چوون مەیەن، بەیەن، هەنارەن.
[1]