ناو: خورشید
ناوی باوک: ئەبوبەکر
ساڵی لەدایکبوون: 1184
ساڵی مردن: 1224
شوێنی لەدایکبوون: لۆرستان
شوێنی مردن: لۆرستان
$ژیاننامه$
خورشید ( شوجاع الدین خورشید 1224-1184ز ) . شازادەی کورد خورشید کوڕی ئەبوبەکر کوری مەحمد، نازناوی شوجاع الدین خورشید، دامەزرێنەری دەوڵەتی کوردی خورشیدی لە لوڕستان لە باشووری ڕۆژهەڵاتی کوردستان، کە فەرمانڕەواکانی ناویان ئەتابەک لوڕستان بوو، کە لەنێوان ساڵانی 1184ی زایینی بەردەوام بوو تا ساڵی-1307 ز) ، لە ساڵی 1184ی زایینی، شوجاع الدین خورشید، سەرۆکی عەشیرەتی لە ناوچەی لوڕستانی سەغرە، توانی هۆزەکانی لوڕستانی سەغرە یەکبخات و دەست بەسەر کەسایەتییە بەناوبانگەکاندا بگرێت قەڵای مەنڕۆد، کە یەکێک بوو لە قەڵاکانی لوڕستان. بەم شێوەیە، بناغەکانی دەوڵەتی کوردی خورشیدی، کە فەرمانڕەواکانی ناویان دەگوترا ئەتابەکی لوڕستانی بچووک، و بۆ ماوەی (123) ساڵ بەردەوام بوو. نیگەران بوو لە فراوانبوونی تواناکان شوجاع الدین خورشید و ڕەعیەتەکانی، خەلیفەی عەباسی ناسری ئایینی خودا، بۆیە شوجاع الدین خورشید و نوور الدین محەمەدی برای بانگ کرد بۆ بەغدا، و داوای ڕادەستکردنی قەڵای مەنرودی کرد . بەڵام شوجاع الدین خورشید ڕەتیکردەوە قەڵاکە ڕادەست بکاتەوە، بۆیە خەلیفەی عەباسی لایەنگری ئایینی خودا نوور الدین محەمەد براکەی زیندانی کرد، لەوێ لە زیندان کۆچی دوایی کرد. لە کۆتاییدا شوجا الدین خورشید ڕازی بوو دەستبەرداری قەڵای مەنرود بێت، و لە شوێنی تەرەزاک لە پارێزگای خوزستان بگۆڕێت. نزیکەی 30 ساڵ لەوێ حوکمڕانی کرد. شازادە شوجاع الدین خورشید دوو کوڕی هەبوو، ئەوانیش حەیدەر و بەدر ئەلدین، حەیدەری کوڕی لە سەرەتای دامەزراندنی دەوڵەتی خورشیدیدا کوژرا، لە شەڕێکدا لەگەڵ هەندێک هۆزی بچووکی لوڕستان کە دژی شوجاع الدین خورشید بوو. لە ساڵانی کۆتایی دەسەڵاتی میر شوجاع الدین خورشید، تورکەکانی بەیات هێرشیان کردە سەر زەویەکانی دەوڵەتی خورشیدی کوردی، بۆیە شازادە شوجاع الدین خورشید بەدر ئەلدین کوڕی خۆی و سەیف الدینی کوڕەزای خۆی نارد. قڕووستەم بۆ سەرکوتکردنی داگیرکەران، و شەڕێک لە نزیک شاری بۆروجێرد ڕوویدا، کە تیایدا هێزی خورشید سەرکەوت و سەرکردەی هۆزەکانی بەیات لەلایەن بەدر ئەلدین خورشیدەوە گیرا، دوای سەرکەوتنی بەدر ئەلدین بەسەر تورکەکاندا، باوکی شازادە شوجاع الدین خورشید وەک شازادەی جێنشین هەڵیبژارد. لە ئەنجامدا سەیف الدین ڕووستەم ئامۆزاکەی هەستی بە حەسوودی کرد. کە وای لێکرد بۆ شازادە شوجاع الدین خورشید وا خۆی نیشان بدات کە بەدر ئەلدین کوڕەکەی بێزارە لە تەمەنی درێژی باوکی، و بەنیازە تیرۆری بکات بۆ ئەوەی بە زووترین کات بگاتە دەسەڵات، بۆیە فەرمانی بە شوجاع الدین خورشید کرد ، کە لەژێر کاریگەریی ژیاننامەی سەیف الدین ڕووستەمی کوڕەزایدا بووە، بۆ ئەوەی بەدری دین کوڕەکەی بە نهێنی بکوژێت. بەڵام دوای ماوەیەک شوجاع الدین خورشید درکی بە بێتاوانی بەدر دینی کوڕی کرد، وە کە بە خیانەت کوشتی، ئەمەش وای لێکرد تا کۆتایی ژیانی تووشی خەم و پەژارەیەکی زۆر ببێت، تا لە ساڵی 1224 دا کۆچی دوایی کرد. دوای ئەو، برازاکەی سەیف الدین ڕووستەم کوڕی نوور الدین محەمەد دەسەڵاتی بە میرات گرت.[1] [2]