Kitap Adı: İki Açıdan Türkiye İşçi Partisi Davası
Yazar: 1. Behice Boran، 2. Necla Fertan
Basım Yeri: Istanbul
Yayınevi: Bilim
Yayın Tarihi: 1981
(.. Parti kapatılmıştı ama, askerî mahkemede yine de Parti tüzel kişiliği yargılanıyordu ve bizler Parti yöneticisi, temsilcisi sıfatıyla sanık sandalyasına oturtuluyorduk. Demek ki Türkiye İşçi Partisi'nin somut şart ve durumlarda demokrasi ve sosyalizm için verdiği yasal mücadele henüz tam kesintiye uğramış değildi. Bunun için, son derece önemli olan bu durumda da —bu davada da— Parti üyesi, yöneticisi olarak Türkiye İşçi Partisi’nin niteliğini, görüşlerini açıklamam, savunmam, kapitalizmin karşısına sosyalizmi, burjuva ideolojisinin karşısına işçi sınıfı ideolojisini dimdik koymam gerekliydi.) [1]
Tatarı kökenli olan Behice Boran 1910’da Bursa’da doğdu. Orta öğrenimini Arnavutköy Amerikan Kız Koleji'nde yaptı. Şimdiki adı Robert Koleji olan liseyi, 1931’de birincilikle bitirdi. Manisa Orta Mektebi İngilizce muallimeliğine atandı. Daha sonra Michigan Üniversitesi’nde (ABD) sosyoloji doktorasını tamamlayıp 1939'da Türkiye'ye döndü ve Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'nin (DTCF) sosyoloji bölümüne doçent olarak atandı. Aynı dönemde Yurt ve Dünya ve Adımlar dergilerinin yayın faaliyetine katıldı. 1946'da Nevzat Hatko ile evlenen Boran, 1948'de siyasi görüşleri nedeniyle üniversiteden uzaklaştırıldı. 1950 yılında kurucusu ve başkanı olduğu Barışseverler Cemiyeti, Kore'ye asker göndermesini kınayan bir bildiriden dolayı 15 ay hapis cezası aldı. 1962'de Türkiye İşçi Partisi'ne üye olan Boran, 1965 seçimlerinde Urfa'dan milletvekili seçildi. Birkaç dönem Avrupa Parlamentosu'nda Türkiye'yi temsil etti. TİP genel başkanı Mehmet Ali Aybar'a karşı tavır aldı ve 1970 yılındaki parti kurultayında genel başkan seçildi. 12 Mart 1971’de tutuklandı ve partisi kapatıldı. Boran, 15 yıl hapis cezası aldı. 1974’te ilan edilen genel aftan yararlanarak serbest kaldı. 1975'te tekrar kurulan TİP'in genel başkanı seçildi. 12 Eylül 1980 darbesi nedeniyle kısa süre ev hapsinde tutulan Boran, daha sonra yurtdışına çıktı.