הספרייה הספרייה
לחפש

כורדיפדיה המקור הכורדי הרחב ביותר למידע!


Search Options





חיפוש מתקדם      מקלדת


לחפש
חיפוש מתקדם
הספרייה
שמות כורדים
כרונולוגיה של אירועים
מקורות
ההיסטוריה
אוספי משתמש
פעילויות
חפש עזרה?
פרסום
Video
סיווגים
פריט אקראי!
לשלוח
שלח מאמר
שלח תמונה
Survey
המשוב שלך
ליצור קשר עם
איזה סוג של מידע אנחנו צריכים!
תקנים
תנאי השימוש
איכות פריט
כלי עבודה
אודות
Kurdipedia Archivists
מאמרים עלינו!
הוסף כורדיפדיה לאתר שלך
הוספה / מחיקת דוא"ל
סטטיסטיקה
סטטיסטיקת פריט
ממיר גופנים
ממיר לוחות שנה
שפות וניבים של הדפים
מקלדת
קישורים שימושיים
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
שפות
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
החשבון שלי
כניסה
חברות!
שכח את הסיסמה שלך!
לחפש לשלוח כלי עבודה שפות החשבון שלי
חיפוש מתקדם
הספרייה
שמות כורדים
כרונולוגיה של אירועים
מקורות
ההיסטוריה
אוספי משתמש
פעילויות
חפש עזרה?
פרסום
Video
סיווגים
פריט אקראי!
שלח מאמר
שלח תמונה
Survey
המשוב שלך
ליצור קשר עם
איזה סוג של מידע אנחנו צריכים!
תקנים
תנאי השימוש
איכות פריט
אודות
Kurdipedia Archivists
מאמרים עלינו!
הוסף כורדיפדיה לאתר שלך
הוספה / מחיקת דוא"ל
סטטיסטיקה
סטטיסטיקת פריט
ממיר גופנים
ממיר לוחות שנה
שפות וניבים של הדפים
מקלדת
קישורים שימושיים
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
כניסה
חברות!
שכח את הסיסמה שלך!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 אודות
 פריט אקראי!
 תנאי השימוש
 Kurdipedia Archivists
 המשוב שלך
 אוספי משתמש
 כרונולוגיה של אירועים
 פעילויות - כורדיפדיה
 עזרה
פריט חדש
סטטיסטיקה
מאמרים 518,407
תמונות 105,210
ספרים 19,478
קבצים הקשורים 97,493
Video 1,394
הספרייה
אנא כורדי
הספרייה
אני כורדי
הספרייה
מילון עברי ארמי כורדי
מאמרים
מנפצות את תקרת הזכוכית: מהפ...
מאמרים
לידתה של מדינה כורדית בסוריה
Amed û serpêhatiya navê Amedê
קבוצה: מאמרים | שפת מאמרים: Kurmancî - Kurdîy Serû
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
פריט דירוג
מצוין
טוב מאוד
הממוצע
מסכן
רע
הוסף לאוספים שלי
כתוב את התגובה שלך על סעיף זה!
היסטורית פריטים
Metadata
RSS
חפש בגוגל לתמונות הקשורות לפריט שנבחר!
חפש בגוגל עבור פריט שנבחר!
کوردیی ناوەڕاست0
English0
عربي0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
#Amed# û serpêhatiya navê Amedê
#Zeynelabidîn Zinar#

Bêguman Amed di dîroka dinyayê de bajarek ji bajarên herî kevn û şêna Kurdan bûye. Ev e 5.000 sal in ku AMED wek bajarekî boş, şên û pêşketî jiyana xwe didomîne. Herweha Amed ji bo Kurdistana Mezin jî, wek paytext hatiye pejirandin.
Amed çendî ku ne diyar e ka kengê ava bûye, lê belê 3 hezar sal B.Z. Kurdên “Hûrî” deshelatiya xwe li Amedê diyar kirine. Lê demekê Amed ketiye destên “Ekediyan”. Demekurtek piştre Kurdên Hûrî û “Mîtanî” dîsa herêmê xistine binê desthelatiya xwe. Lê di pêvajora dîrokê de, gelek êrîşên biyanî hatine ser Amedê.
Bajarê Amedê xwe li ser keviya Çemê Dîcleyê bi cih kiriye û bi qederê 100 metroyî ji sawiya ava çem bilind e, li bakûrê Mezra Botanê dimîne û xwe spartiye hemêza Çiyayê Qerejdaxa êtûnî.
Çendî ku hawîdorê Amedê deştên fireh û rast in, lê li hawîdorê wan deştan, çiyayên bilind jî xwe ji herêmê re kirine bestezincîr û wê di nava dilê xwe parastine.
Hawîdorê bajarê Amedê, bi sûreke mezin hatiye vegirtin. Sûra Amedê, bi kurdiya îro wek BEDENA AMEDÊ tê binavkirin.
Piştî Sûra Çînê, Bedena Amedê li dinyayê ji aliyê mezinatiya xwe ve duyemîn e.
Çendî ku tê gotin, sala 349 Bedena Amedê ji aliyê “Constantiniousê Bizansî” ve dest bi avakirina wê hatiye kirin, lê ji rastiyê dûr e. Bedena Amedê 3 hezar sal B.Z. ji aliyê Kurdên Hûrî ve hatiye çêkirin. Lê piştre kîjan hêzeke biyanî dema hatiye Amedê vegirtiye, hin dîwar li Bedenê zêde kirine û sembola xwe jî li serê nexş kirine.
Îro jî gelek nexş û nivîs û wêne, li ser Bedena Amedê têne dîtin ku medeniyetên cuda cuda didine xuyakirin. Ji ber ku ew miletên biyanî dema hatine Amedê vegirtine, nîşaneka xwe jî li ser Bedenê dane nexşkirin. Amed li ser riya di navbera Rojava û Rojhilatê de cih girtiye û wek paytexta Rojhilata Navîn jî hatiye hesibandin.
Cara pêşî, em dibînin ku navê Bajêr, “Amîda” bûye. Hatiye zanîn ku ev nav ji Kurdên Hûrî li bajêr hatiye dayîn. Lê di hin çavkaniyên kevn de navê Amedê weke “Darabkerd” hatiye gotin. Ev nav dibe ku ji Kurdiya Kirmanckî (zazakî) hatibe.
Împeretoriya “Buizans” û “Roma”yê, navê bajêr wek “Amîd” bi kar anîne. “Suryanî” jî weke ”Amîd, Omîd û Emît” bi kar anîne. Împeretoriya Medan, navê xwe li bajêr daniye û wek Amed (Yanî bajarê Medan) gotine. Ev navê împeretoriyê li çend bajarên Kurdistanê yên dî jî hatiye danîn, weke “Medyad”, “Amêdî” û hwd.
Farisan jî navê bajêr “Diyarî Bikr” (Bajarê Keçê) bi kar anîne. Ev nav jî navê jineke Kurd a qirala bajêr bûye. Ermenan jî bo Amedê “Tigran” bi kar aniye.
Lê piştî ku Ereb bi navê Îslamê Amed vegirtine, navê “Diyarî Bekir” çendî ku lê danîne jî, dîsa di belgeyên dîrokiyên Ereban de navê bajêr wek Amed cihê xwe girtiye.
1514 dema Mîrekên Kurd bi serokatiya “Mewlana Idrîs Bedlîsî” û “Selîmê Tirk”, li bajarê Amasyayê Peymana Biratiyê çêkirine û Farisan ji Kurdistanê qewirandine, Osmaniyan ji herêmê re navê Diyari Bekir û ji bajêrê Amedê re jî navê Amîd bi kar anîne. Di hin çavkaniyan de jî, navê bajêr wek “Qere Amîd” hatiye bikaranîn.
Dema Komara Tirkiyê ava bûye, serokê komarê “Mistefa Kamal” (Mistefa Kemal Ataturk) navê ku Ereban lê daniye guhertiye û di 1937an de wek “Diyarbakir” gotiye, ango bajarê baxirê.
Ez bi nasnameya xwe, suxrevanê Ziman û Çanda Kurdî me. Lê gelek car ez di lêkolînên xwe de li belge û berhemên dîrokî jî rast têm, tenê ez wan arşîv dikim û naweşînim. Bi kurtî, navê Diyarbekirê yê rastîn, Amed e.
Ev nav ji Împeretoriya Med/Madê hatiye wergirtin. Li xwezaya Kurdan çend navên dî jî yên wisa hene, wek: Amûd, Amêdî, Midyad û Mîdî (gundek li Hekariyayê). Navê bajarê Midyadê ji Mad û Yadê hatiye, ango diyariya Medan.
Li Amedê ew mizgefta mezin ku niha bi navê “Oli Camî” navdar e, pêşî wek perestingeha Zerdeşt Pêxemberî avabûye. Piştre dema Mûsa û Îsa Pêxember ola xwe gehandine Kurdan, Kurdan ew perestingeh kirine Dêr û Kenîse. Dema Kurd bisilman bûne û leşkerên Ereban herêm vegirtine, ew avahî bûye mizgeft. Lê piştre di wê mizgeftê de beşa Şafiiyan, ya Henefî, Malikî û Hembeliyan jî ji hevûdu cuda ne.
Li Rojhilata Navîn, Kurd bûne xwedanê şaristaniyeke nûjen û di warê mafê mirovan de jî gelek destdayî bûne. Ji ber hindê gelek miletên ji nijada “Arî” çûne ba Kurdan û jiyana xwe berdewam kirine. Yek ji wan jî Ermen bûne.
Faris jî, wek Pers/parsek ji Hindistanê hatine welatê Kurdan. Jixwe Azerî jî Arî ne û ji nijada Kurd in, lê zimanê xwe guhertine. Niha gelek ji Suryan û Kildan wekî din jî bi nijada xwe Kurd in, lê ji ber ku Fileh bûne, nijada xwe jî guhertine.
Xwedayê mezin li Amedê were rehmê û wê ji binê destan rizgar bike.
[1]
פריט זה נכתב בשפה (Kurmancî - Kurdîy Serû), לחץ על סמל כדי לפתוח את הפריט בשפת המקור!
Ev babet bi zimana (Kurmancî - Kurdîy Serû) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
פריט זו נצפתה פעמים 69
HashTag
מקורות
[1] | Kurmancî - Kurdîy Serû | https://kurdshop.net/- 07-04-2024
פריטים המקושרים: 8
קבוצה: מאמרים
שפת מאמרים: Kurmancî - Kurdîy Serû
Publication date: 09-11-2023 (1 שנה)
Publication Type: Born-digital
סוג המסמך: שפת מקור
Technical Metadata
איכות פריט: 99%
99%
נוסף על ידי ( ئاراس حسۆ ) על 07-04-2024
מאמר זה נבדק ושוחרר על ידי ( سارا ک ) ב- 28-04-2024
פריט זה עודכן לאחרונה על ידי ( سارا ک ) על: 28-04-2024
קשר
פריט זה לפי כורדיפדיה של תקנים עוד לא נגמר עדיין!
פריט זו נצפתה פעמים 69
כורדיפדיה המקור הכורדי הרחב ביותר למידע!
מאמרים
המהפכה הכורדית השקטה: השלכות גיאופוליטיות
מאמרים
לידתה של מדינה כורדית בסוריה
מאמרים
מנפצות את תקרת הזכוכית: מהפכת הנשים הכורדיות
הספרייה
יַהֲדוּת קוּרְדִיסְטַן

Actual
הספרייה
אנא כורדי
27-12-2012
هاوڕێ باخەوان
אנא כורדי
הספרייה
אני כורדי
27-12-2012
هاوڕێ باخەوان
אני כורדי
הספרייה
מילון עברי ארמי כורדי
27-12-2012
هاوڕێ باخەوان
מילון עברי ארמי כורדי
מאמרים
מנפצות את תקרת הזכוכית: מהפכת הנשים הכורדיות
17-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
מנפצות את תקרת הזכוכית: מהפכת הנשים הכורדיות
מאמרים
לידתה של מדינה כורדית בסוריה
17-08-2022
ڕاپەر عوسمان عوزێری
לידתה של מדינה כורדית בסוריה
פריט חדש
סטטיסטיקה
מאמרים 518,407
תמונות 105,210
ספרים 19,478
קבצים הקשורים 97,493
Video 1,394
כורדיפדיה המקור הכורדי הרחב ביותר למידע!
מאמרים
המהפכה הכורדית השקטה: השלכות גיאופוליטיות
מאמרים
לידתה של מדינה כורדית בסוריה
מאמרים
מנפצות את תקרת הזכוכית: מהפכת הנשים הכורדיות
הספרייה
יַהֲדוּת קוּרְדִיסְטַן
Folders
מאמרים - ספר - גיליון כורדי מאמרים - ספר - מחוכם מאמרים - סוג המסמך - שפת מקור מאמרים - Publication Type - Born-digital מאמרים - ניב - עברית מאמרים - פרובנס - ישראל הספרייה - פרובנס - ישראל הספרייה - ספר - גיליון כורדי הספרייה - ניב - עברית הספרייה - Publication Type -

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| ליצור קשר עם | CSS3 | HTML5

| זמן טעינת דף: 0.297 2!