چی ڕۊمانەو (چنارە) ی، ڕۊمانێوە زاییفەنە؟
بەشۍ: پەنجەمە
یەرەم:
گردو کاراکتەرەکاو ڕۊمانوو چنارەی بە هۆرامی قسێ نمەکەرا، ئۆستۆوار مەحموودی و بەتوول خانمەی ژەنیش جە ئەسڵنە خەڵکوو لۆڕستانینێ و بۊنەو خزمەتوو ئۆستوار مەحموودیوە ساڵانێوەن چنارەنە ژیوا. ئی دوە کەسە پا جۊرە کە بەهمەنی ماچۊ: بە تەمامی هۆرامی یاوێنێنە وەلێم وەختێو قسێ کەرېنێ، نیمە بە هۆرامی و نیمە بە لۆڕی تاوێنێ خەڵکی جە قسەکاشانە بېیاونانە (لا 16) . بەڵام وەختێ نویسەر دیالۆگەکاشا مارۆنە ڕۊمانە فرە ڕیک و پێک و بە هۆرامیېوە ڕەسەن و پاراو قسێ کەرا چەنوو خۆڵکی. یانی گردو دیالۆگوو ئی دوە کەسەینە بە درێژایی ڕۊمانەکێ هەر پەی دەرمانی یەک دانە واتێ لۆڕیە نمەوینمێ ئېمە. وەختێ خۆڵکوو چنارەی ملا تاران، وەختێ ئەنوەر ئینا زینناننەو چەنوو هەم بەندەکاش قسێ کەرۊ، وەختێ لۆکەیشنوو ڕۊمانێ فاڕیۆوە پەی لۆڕستانی، تارانی، خۆراسانی، گرد بە هۆرامی قسێ کەرا. تاکو یاگێوە کە نویسەر جە زوانی ئادیشاوە قسێ کەرۊ تاومۍواچمێ گرفتش نیا، چوون ڕاوی، گردینا. وەلێ وەختێ قسێو ئادیشا و زوانیشا و ویر و ڕایشا مارۆنە دلێ ڕۊمانێ مشۊم ئی زوانە فەرقشبۊ و ئینەی نیشانە بدۆ کە بە زوانی هۆرامی عال نمەتاوا قسێ کەرا. تەنانەت چننە جارێ کە کەسەکێ نامۍ کیانا پەی هەنترینی هەر بە هۆرامی کیاناش. تاو واچوو ئێننەو نووکە چەنېوە نویسەر نیشانەش نەدێنە کە خۆڵکوو چنارەی پاو ئانەی فرەش سەوادېوە چانەش نېیا، بە تایبەت وەنایوەو نویستەی بە زوانی فارسی _ ڕیک گنۆ فرە یاگێنە نەزانا قسێ کەرا یا هۊششا بشۆوە یا نەتاوا کەسی وەرانوەری بە عالی یاونانە مەرامیشا.
یا نویسەر ماچۊ ئەنوەر سەوادېوە چانەش نەبۍ وەلێ وەختێ کەراش زیننان بۍ گرفت و گرفت ڕەفێقەکاش حاڵی کەرۊ، پاسە دیارا هەم ئەوێ گرد عال هۆرامی زانا، هەم ئێد بۍ عەیب فارسی قسێ کەرۊ! دیسان شۆنەو ماوێوەرە ئەنوەر گنوونە سیاسەت و وەروو چەماش ڕۊشنبۊوە و بە قسێو نویسەری، فرە ئاگاداربۊوە. دیارا ئەنوەر بە ڕیک و پێکی دۊخەو ژاندارم و مەعموورەکاو زیننانی و پیلانی خرابیشا مژناسۆ و ئی گرد بەڵاو مسیبەتە ئاردەنشا ملشرە بایسبۊ متمانەی خاسش نەبۊ پەنەشا، وەلێ وەختێوە ساتوو ئازاد بېیەیشنە وەرەقێوە منیا وەروو دەمیش، عال، بۍ ئانەی باس چانەی کریۆ کە ئایا ئەنوەر زانۆ چېش نویسیان؟
ئەر قەرارا یاگێوە واژۆ کەرۊ چی مشۊم کەرۊش؟ کۊمەڵێوە پەرسێ تەرێ چی بەیننە مێنێ وەرۆ پەی وانەری کە چی یەک یاگێو ئی ڕۊمانێنە هیچ گرفتێوە جە حاڵی بېیەیو کەسە فارس و لۆڕ و هۆرامیەکا نمێ وەرۆ؟ یا دیسان وەختێوە سەردار براو ئەنوەری و حەلیمەی ئەداش ملا پەی زیننانی پەی مەلاقاتیش و ئی دوە چەنوو نگابانەکا هەر هۆرامی قسێ کەرا ودیالۆگەکېشا هەر بە هۆرامیێنێ و هیچ کېشێوەشا نېیا جە حاڵی کەردەی هەنگەرینە.
فەرشید ڕۆستەمی.[1]