Bibliotheek Bibliotheek
Zoek

Kurdipedia is de omvangrijkste Koerdische informatiebron!


Search Options





Geavanceerd zoeken      Toetsenbord


Zoek
Geavanceerd zoeken
Bibliotheek
Koerdische namen
Chronologie van de gebeurtenissen
Bronnen
Geopende items
Mijn verzamelingen
Activiteiten
Hulp bij het zoeken?
Publikatie
Video
Classificaties
Willekeurig artikel!
Verzenden
Stuur een artikel
Afbeelding verzenden
Survey
Uw mening
Contact
Wat voor informatie hebben wij nodig!
Standaarden
Algemene voorwaarden
Item Kwaliteit
Gereedschap
Over
Kurdipedia Archivists
Artikelen over ons!
Integreer Kurdipedia in uw website
Toevoegen / Verwijderen Email
Bezoekers statistieken
Item statistieken
Converteren van fonts
Converteren van kalenders
Spellingscontrole
Talen en dialecten van de paginas
Toetsenbord
Handige links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
Talen
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Mijn account
Aanmelden
Lidmaatschap!
Wachtwoord vergeten!
Zoek Verzenden Gereedschap Talen Mijn account
Geavanceerd zoeken
Bibliotheek
Koerdische namen
Chronologie van de gebeurtenissen
Bronnen
Geopende items
Mijn verzamelingen
Activiteiten
Hulp bij het zoeken?
Publikatie
Video
Classificaties
Willekeurig artikel!
Stuur een artikel
Afbeelding verzenden
Survey
Uw mening
Contact
Wat voor informatie hebben wij nodig!
Standaarden
Algemene voorwaarden
Item Kwaliteit
Over
Kurdipedia Archivists
Artikelen over ons!
Integreer Kurdipedia in uw website
Toevoegen / Verwijderen Email
Bezoekers statistieken
Item statistieken
Converteren van fonts
Converteren van kalenders
Spellingscontrole
Talen en dialecten van de paginas
Toetsenbord
Handige links
Kurdipedia extension for Google Chrome
Cookies
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Aanmelden
Lidmaatschap!
Wachtwoord vergeten!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Over
 Willekeurig artikel!
 Algemene voorwaarden
 Kurdipedia Archivists
 Uw mening
 Mijn verzamelingen
 Chronologie van de gebeurtenissen
 Activiteiten - Kurdipedia
 Help
Nieuwe item
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdische Muziek
04-08-2022
بەناز جۆڵا
Biografie
Venus Faiq
15-10-2018
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
08-11-2016
هاوڕێ باخەوان
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
23-10-2016
هاوڕێ باخەوان
Biografie
Shene Baban
09-03-2018
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Oorlog en Vrede in Koerdistan
29-07-2013
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Poëzie uit Koerdistan
16-09-2013
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Koerdistan
22-04-2015
هاوڕێ باخەوان
Statistiek
Artikelen 518,184
Fotos 104,651
Boeken 19,254
Gerelateerde bestanden 97,497
Video 1,397
Plaatsen
Mardin
Bewijsstukken
Oproep aan onze politici: d...
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne...
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdi...
تجربة المُلا الكُردي في التاريخ الفكري والسياسي الكُردي “مقاربة أولية”
Dankzij Kurdipedia weet je; Wie is wie! Waar is waar! Wat is wat!
Groep: Artikkelen | Artikel taal: عربي
Share
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Warderen
Uitstekend
Heel goed
Gemiddeld
Armoedig
Slecht
Toevoegen aan mijn verzameling
Schrijf uw commentaar over dit item!
Aanpassingen
Metadata
RSS
Zoek in Google voor een afbeeldingen voor het geselecteerde item!
Zoek in Google voor het geselecteerde item!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

المُلا الكُردي

المُلا الكُردي
آلان بيري
كان المُلا يلعب دوراً جيداً ومهماً في المجالات الثقافية والاجتماعية والسياسية والعسكرية في سياق التطور المجتمعي الكُردي، إلا أن دوره سرعان ما تقلص في النصف الأخير من القرن العشرين وتحديداً في المناطق الكُردية في تركيا.
لما كان الملا الكُردي شاعراً وفقيهاً وعالم اجتماع وقائد جيش وسياسياً بارعاً أصبح في النصف الثاني من القرن العشرين تدريجياً يتحول. فإذ به صار يقتات على الفتات ويعمل من خلال الفتاوى التي يجمعها في جيبه كما يقول المثل الكُردي الذي يستهزء بشخصية المُلا وذهنيته: (Fetwa Mela di bêrîka Melayî de ye)1
فقد صار المُلا يعمل من خلال خطابه على إرجاع الفرد الكُردي إلى مربع القروية البدائية ومبادئ البساطة في العيش والتعامل. وفي ذلك يقول جيرارد جالياند في كتابه “شعب بدون وطن” في دور المُلا في المجتمع الكُردي الكلمات التالية: “الملا يلعب دوراُ في الحياة الثقافية والاجتماعية في القرية الكُردية. وإلى فترة قريبة جداً كان هؤلاء الملالي يكسبون عيشهم من المساعدات التي يقدمها لهم أهل القرية ومن كد أيديهم أيضاً. إن الملالي وهم يعيشون وسط الفقراء ولهم معرفة بما يجري في أنحاء أخرى من العالم لعبوا دوراً متقدماً في الخمسينيات والستينيات في توعية الجماهير والوقوف ضد السلطات. ولعل هذا يفسر قيام الحكومة ومنذ 1965 بإعداد الوعاظ في مدارس دينية حكومية ووفق مناهج معينة ودفع رواتب لهم. إن عدداً من هؤلاء الملالي الذين يستلمون رواتب مجزية من الدولة أصبحوا متعاونين مع السلطات ومخبرين لدى الشرطة السرية ميت Mit في دولة علمانية وينشرون لها أيديولوجيتها الرسمية في القرى.” (جالياند 2012: 84)
وهنا بعض الأمثلة من التاريخ السياسي والاجتماعي الكُردي القديم والحديث في محاولة لتوضيح وإثبات مدى تأثير الدور الريادي لرجل الدين الكُردي وتحديداً الملالي منهم في تطوير الذهنية الكُردية.
فقد كان المُلا الكُردي شاعراً ومفكراً وفيلسوفاً كالمُلا أحمد خاني (Ehmedê Xanî) ومتصوفاً كالمُلا أحمد جزيري(Melayê Cizîrî) ، وعالم أجتماع وأنثروبولوجياً كالمُلا محمود بازيدي(Mela Mehmûdê Bazîdî)، وقد كان قائد جيش مقدام وسياسياً بارعاً كالمُلا مصطفى البارزاني .(Mustefa Barzanî)
لكن ما الذي حدث؟ ولماذا خلع جكرخوين -وهو نموذجٌ مثير للإهتمام وجديرٌ بالدراسة حول تجربته في التحول من رجل دين تقليدي إلى مثقفٍ متنور ينادي بقيم الحداثة والديمقراطية والمساوة الإجتماعية والمساوة بين الجنسين- لباسه الديني وتحول إلى كُردي “مدني”، خدم الثقافة واللغة الكُردية وأغنى مكتبتها بعشرات المؤلفات والكتب دون لقبه الديني وبعيداً عن الثقافة الدينية التقليدية وآدابها. إلا أن جكرخوين رغم تجربته هذه المثيرة للاهتمام لم يُعلن القطيعة مع التراث الكُردي وإنما بقي أسيرها إلى حد كبير، سيما في المراحل الأولى من تجربته الفكرية.
إلا أن علينا الآن في هذا السياق طرح سؤال على درجة كبيرة من الأهمية وهو: إلى أي مدى كان للتربية الدينية والمعرفة الدينية وللتراث الديني الشفاهي والكتابي ككل تأثيرٌ على التجربة الفكرية وعلى صناعة الفرد الكُردي المفكر والفيلسوف منه، السياسي والعسكري البارع منه.
للإجابة على هذا التساؤل ينبغي لنا العودة إلى أعمال وتجارب هؤلاء ودراستها على نحو جيد. وأنا لن أدّعي هنا أنني قمت فعلاً بدراسة أعمال هؤلاء ومتابعة تجاربهم في سياقها التاريخي دراسة مستفيضة. إلا أنني بحثت في أعمال بعضهم عن العناصر والبنى التي ينبغي لها أن تكون رحم أفكارهم وحجر الأساس في بناء تجربتهم الفكرية.
وهكذا فلما كانت المعرفة الدينية هي التي جعلت من أحمد خاني فيلسوفاً مفكراً. فأحمد خاني لم يستقي معرفته من العلوم الدينية الكلاسيكية ليتخذها مادة في صناعة أفكاره السياسية أو النظرية، بل كانت تمثل له مدخلاً إلى عالم الكتابة. حيث تعلم من خلال دراسته الدينية الكتابة والقراءة (وأعني بهذا أنه أطلع على التراث الديني والمعرفي القديم من خلال القراءة). وكذلك أحمد جزيري وغيرهما من الشعراء الكلاسيكيين الكُرد في القرون السادس والسابع والثامن عشر، ممن أبدعوا ولم يكتفوا بترديد القديم.
ولكن هل جاءت معرفتهم من فراغ؟ بالطبع لا. فأحمد خاني طور مفاهيم جديدة وعمل على تحسين ما كان قد درسه. إلا أن أفكاره السياسية ونقده كانا ثمار تجربته الفكرية الخاصة.
ثم لم تكن العلوم الدينية التقليدية هي من علمت محمود البازيدي أن يكتب رسالة في تعليم اللغة الكُردية للأجانب، ولا أن يكتب كتاباً كاملاً عن تقاليد الكُرد وعاداتهم ولا أن يوثق لنا بعضاً من قصصهم وأساطيرهم ولا أن يبدأ مشوار النثر الكُردي، والذي كان إحدى فنون الكتابة المستحدثة في الثقافة الكُردية المكتوبة.
أما بالنسبة للمُلا مصطفى البارزاني فقد كان سياسياً وعسكرياً بارعاً من الطراز الرفيع ولعله الأهم ممن تمكن من تحقيق نتائج طويلة الأمد في جوهر القضية الكُردية في العصر الحديث. حيث لم تكن تجربته السياسية ومعرفته العسكرية والدبلوماسية، واللتان كانتا على طرفي نقيض نتاج معرفة دينية أو حتى أنه تأثر بها. فكل تطلعاته كانت منسجمة مع روح العصر. فقد طالب بالحقوق القومية للشعب الكُردي، كما طالب بتشكيل الدولة الفيدرالية (وهي إحدى أشكال الدولة الحديثة). فقد شكلت تجربة المُلا مصطفى في مجملها قطيعة مع التراث الكُردي السياسي، فقد تمكن من أن يُصالح القضية الكُردية مع روح العصر.
وختاماً لا يسعني سوى القول أن هذا الموضوع أوسع من هذا بكثير. كما أنني لم أتطرق سوى لبعض جوانبه. لذا ستكون لي في هذا الموضوع مساهمات أخرى سأنشرها في وقت لاحق.
1- مثل كُردي شعبي يقول أن “فتوى المُلا في جيبه”. وفي هذا كناية أن باستطاعة المُلا إصدار الفتاوى والأحكام الشرعية متى ما شاء, ومتى ما أراد هو ذلك. أي أن مزاج المُلا هو من يحدد طبيعة فتاويه.
المراجع: جالياند، جيرارد (2012): شعب بدون وطن: الكُرد و كُردستان، أربيل: منشورات آراس.[1]
Dit item werd in het (عربي) geschreven, klik op het pictogram om het item te openen in de originele taal!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Dit item is 765 keer bekeken
HashTag
Bronnen
[1] Website | کوردیی ناوەڕاست | ronahi.net
Gekoppelde items: 5
Groep: Artikkelen
Artikel taal: عربي
Publication date: 23-04-2020 (4 Jaar)
Boek: Politiek
Boek: Filosofie
Dialect: Arabisch
Publication Type: Born-digital
Soort document: Originele taal
Technical Metadata
Item Kwaliteit: 99%
99%
Toegevoegd door ( هەژار کامەلا ) op 04-06-2022
Dit artikel is beoordeeld en uitgegeven door ( هاوڕێ باخەوان ) op 04-06-2022
Dit item is voor het laatst bijgewerkt door ( هاوڕێ باخەوان ) op: 04-06-2022
URL
Dit item is volgens Kurdipedia's Standaarden nog niet afgerond en verder moet het herzien/aangepast worden!
Dit item is 765 keer bekeken
Attached files - Version
Type Version Toegevoed door
Bestaandsfoto 1.0.113 KB 04-06-2022 هەژار کامەلاهـ.ک.
Kurdipedia is de omvangrijkste Koerdische informatiebron!
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdische Muziek
Artikkelen
Sherefxane Bedlisi: vader van de geschiedenis
Bibliotheek
Werkbezoek Iraaks Koerdistan
Biografie
Shene Baban
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
Afbeelding en tekst
Koerdische vrouwen aan de oever van de Kaspische Zee begin 20e eeuw
Afbeelding en tekst
Gevangene van het Turkse leger tijdens de Dersim opstand. (1938)
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
Bibliotheek
Oorlog en Vrede in Koerdistan
Artikkelen
Turkse aanval in Syrië moet Koerden breken
Biografie
Araz Talib
Artikkelen
Ook in Iraaks Koerdistan volgt macht de lijn van het bloed
Artikkelen
Turkse grondtroepen trekken noordoosten van Syrië binnen
Bibliotheek
Irakese vluchtelingen in Nederland

Actual
Plaatsen
Mardin
25-08-2012
هاوڕێ باخەوان
Mardin
Bewijsstukken
Oproep aan onze politici: doorbreek het stilzwijgen rond Afrin
23-03-2018
هاوڕێ باخەوان
Oproep aan onze politici: doorbreek het stilzwijgen rond Afrin
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
23-10-2016
هاوڕێ باخەوان
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
08-11-2016
هاوڕێ باخەوان
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdische Muziek
04-08-2022
بەناز جۆڵا
Classificatie Van de Koerdische Muziek
Nieuwe item
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdische Muziek
04-08-2022
بەناز جۆڵا
Biografie
Venus Faiq
15-10-2018
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
08-11-2016
هاوڕێ باخەوان
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
23-10-2016
هاوڕێ باخەوان
Biografie
Shene Baban
09-03-2018
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Oorlog en Vrede in Koerdistan
29-07-2013
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Poëzie uit Koerdistan
16-09-2013
هاوڕێ باخەوان
Bibliotheek
Koerdistan
22-04-2015
هاوڕێ باخەوان
Statistiek
Artikelen 518,184
Fotos 104,651
Boeken 19,254
Gerelateerde bestanden 97,497
Video 1,397
Kurdipedia is de omvangrijkste Koerdische informatiebron!
Bibliotheek
Classificatie Van de Koerdische Muziek
Artikkelen
Sherefxane Bedlisi: vader van de geschiedenis
Bibliotheek
Werkbezoek Iraaks Koerdistan
Biografie
Shene Baban
Bibliotheek
De ıraakse Anfal - Campagne tegen de Koerden Feiten en nasleep (1988 - )
Afbeelding en tekst
Koerdische vrouwen aan de oever van de Kaspische Zee begin 20e eeuw
Afbeelding en tekst
Gevangene van het Turkse leger tijdens de Dersim opstand. (1938)
Biografie
Shwan Rashid Ahmad Gaffaf
Bibliotheek
Oorlog en Vrede in Koerdistan
Artikkelen
Turkse aanval in Syrië moet Koerden breken
Biografie
Araz Talib
Artikkelen
Ook in Iraaks Koerdistan volgt macht de lijn van het bloed
Artikkelen
Turkse grondtroepen trekken noordoosten van Syrië binnen
Bibliotheek
Irakese vluchtelingen in Nederland
Folders
Biografie - Geslacht - Man Biografie - Natie - Koerd Biografie - Geboorteland - Noord Koerdistan Biografie - Mensen type - Politieke activist Biografie - Mensen type - Schrijver Biografie - Geboorteplaats - Urfa Biografie - Dialect - Koerdish - Badini Artikkelen - Soort document - Originele taal Artikkelen - Dialect - Koerdish - Sorani Artikkelen - Dialect - Nederlands

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Contact | CSS3 | HTML5

| Pagina wordt gegenereerd in: 0.406 seconde(n)!