Kütüphane Kütüphane
Arama

Kurdipedia Dev Kürtçe bilgi Kaynağıdır


Arama Seçenekleri





Gelişmiş Arama      Klavye


Arama
Gelişmiş Arama
Kütüphane
Kürtçe isimler
Olayların kronolojisi
Kaynaklar
Tarih
Kullanıcı koleksiyon
Etkinlikler
Yardım iste
Kurdipedi yayınları
Video
Sınıflamalar
Olayla ilişkili konu
Öğe kaydı
Yeni başlık kaydı
Görüntü gönder
Anket
Yorumlar
İletişim
Ne tür bilgilere ihtiyacımız var!
Standartlar
Kullanım Koşulları
Ürün Kalitesi
Araçlar
Hakkında
Kurdipedi arşivcileri
Bizim hakkımızda makaleler!
Kurdipedia'yı web sitenize ekleyin
E-posta Ekle / Sil
Ziyaretçi istatistikleri
Makale istatistikleri
Font Çevirici
Takvim - Dönüştürücü
Yazım Denetimi
Sayfaların dil ve lehçeleri
Klavye
Kullanışlı bağlantılar
Google Chrome için Kurdipedia uzantısı
Kurabiye
Diller
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Benim Hesabım
Oturum Aç
Destek verme
Şifremi unuttum
Arama Öğe kaydı Araçlar Diller Benim Hesabım
Gelişmiş Arama
Kütüphane
Kürtçe isimler
Olayların kronolojisi
Kaynaklar
Tarih
Kullanıcı koleksiyon
Etkinlikler
Yardım iste
Kurdipedi yayınları
Video
Sınıflamalar
Olayla ilişkili konu
Yeni başlık kaydı
Görüntü gönder
Anket
Yorumlar
İletişim
Ne tür bilgilere ihtiyacımız var!
Standartlar
Kullanım Koşulları
Ürün Kalitesi
Hakkında
Kurdipedi arşivcileri
Bizim hakkımızda makaleler!
Kurdipedia'yı web sitenize ekleyin
E-posta Ekle / Sil
Ziyaretçi istatistikleri
Makale istatistikleri
Font Çevirici
Takvim - Dönüştürücü
Yazım Denetimi
Sayfaların dil ve lehçeleri
Klavye
Kullanışlı bağlantılar
Google Chrome için Kurdipedia uzantısı
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Oturum Aç
Destek verme
Şifremi unuttum
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Hakkında
 Olayla ilişkili konu
 Kullanım Koşulları
 Kurdipedi arşivcileri
 Yorumlar
 Kullanıcı koleksiyon
 Olayların kronolojisi
 Etkinlikler - Kurdipedia
 Yardım
Yeni başlık
Kütüphane
Şehrimiz Mardin
15-06-2024
Sara Kamele
Biyografi
Erik-Jan Zürcher
09-06-2024
Rapar Osman Ozery
Kütüphane
Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika
09-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
1920\'den Günümüze Türkiye\'de Toplumsal Yapı ve Değişim
09-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Cumhuriyet Dönemi Azınlık Politikaları ve Stratejileri Bağlamında 6-7 Eylül 1955 Olayları
09-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
İRAN\'DA SİLAHLI MÜCADELE
08-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Kürt-Ermeni Coğrafyasının Sosyopolitik Dönüşümü (1908-1914)
08-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Koçgiri İsyanı Sosyo-tarihsel Bir Analiz
01-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
GEZİ İSYANI
01-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Musul Sorunu ve NASTURÎ İSYANI
01-06-2024
Sara Kamele
Istatistik
Makale  518,411
Resim 104,866
Kitap PDF 19,372
İlgili Dosyalar 97,508
Video 1,398
Mekanlar
Kürdistan Coğrafyası
Kütüphane
DAVA ADAMI
Kütüphane
Cumhuriyet Dönemi Azınlık P...
Kütüphane
Kapitalizm, Yoksulluk ve Tü...
Kısa tanım
Mardin Müzesi’nin Çağdaş Mü...
الميثرائية هي إمتداد للديانة اليزدانية
Bilgilerimiz tüm zamanlar ve yerler içindir!
Grup: Kısa tanım | Başlık dili: عربي
Paylaş
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Değerlendirme
Mükemmel
Çok iyi
Orta
Kötü değil
Kötü
Favorilerime ekle
Bu makale hakkında yorumunuzu yazın!
Öğenin tarihçesi
Metadata
RSS
Seçilen konunun resmini Google'da arayın!
Seçilen konuyu Google'da arayın.
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

الميثرائية هي إمتداد للديانة اليزدانية

الميثرائية هي إمتداد للديانة اليزدانية
الميثرائية هي إمتداد للديانة اليزدانية
#مهدي كاكه يي#
الحوار المتمدن-العدد: 6262 - 2019-06-16
المحور: دراسات وابحاث في التاريخ والتراث واللغات
الدين اليزداني، تاريخه، معتقداته، لغته وطقوسه (1)
الميثرائية هي إمتداد للديانة اليزدانية

في البداية من المفيد التعريف بأسلاف الكورد الخوريين (الهوريون) لِعلاقتهم بالموضوع. يذكر الدكتور جمال رشيد أحمد بأن أغلب المناطق الشمالية لبلاد ما بين النهرَين عُرفت في المصطلحات البابلية ب (سوبارتو Subartu)، وأن سكانها كانوا غير ساميين وغير هندو أوروپيين وأن (سوبارتو) هي إسم جغرافي يعني (الشمال أو المنطقة المرتفعة)(1)، أي المنطقة الشمالية من بلاد ما بين النهرَين أو المنطقة الجبلية منها. من جهة أخرى يقول السير سدني سمث بان السكان السوباريين القاطنين في أعالي القسم الغربي لدجلة، كانوا معروفين بإسم الهوريين (الخوريين) الذين إستطاعوا ان يبسطوا سيطرتهم في القرن 18 قبل الميلاد على القسم الأكبر من سورية الحالية حتى نهر الفرات وأن المصريين في تلك الفترة كانوا يُطلقون على سورية الحالية إسم بلاد هورو(a). هكذا أنّ (لسوباريين) يعني (شماليين أو جبليين أو سكان الشمال أو سكان المنطقة الجبلية) وهؤلاء السوباريون هم الخوريون الذين كانوا سكان سوبارتو.
يقول الدكتور جمال رشيد أحمد بأن الخوريين ظهروا منذ الألف الثالث قبل الميلاد وجاء في السجلات المسمارية في الألف الثاني قبل الميلاد بأن الخوريين كانوا سكان المناطق الواقعة على نهر الزاب الصغير وسهول (بيتوانه) و(كركوك) و(الموصل) و(وان) و(الجزيرة) ووديان نهر الخابور وصولاً الى مدينة (حلب) الحالية وأطرافها(2). كما يشير الدكتور احمد محمود الخليل الى أن (وليام لانجر) يذكر بأنه في حوالي عام 1690 قبل الميلاد بدأ الخوريون يهاجرون من موطنهم (سلسلة جبال زاگروس) و ينتشرون في مناطق تمتد من مدينة (وان) شمالاً الى مناطق (شَوشاره) و(نوزي) الواقعة قرب مدينة كركوك جنوباً والى شمالي الموصل غرباً(3)(4).
عُثر على مجموعات من الوثائق الخورية في نوزي (يورگان تبه، جنوبي كركوك) ومحيطها وفي (ماري) و(إيمار) الواقعتَين على الفرات الأوسط وفي (أوگاريت) وفي العاصمة الهيتية هاتوشا (بوغازكوي الواقعة في شرقي أنقرة). كما ترد تعابير ومفردات وأسماء أعلام خورية في كثير من الوثائق المكتشفة في مناطق مختلفة من الشرق القديم.
إنتشرت اللغة الخورية على نطاق واسع عند إتساع المملكة الخورية في أواسط الألف الثاني قبل الميلاد، وأصبحت لغة لها مكانة بارزة في المنطقة. من الجدير بالذكر هو أنّ اللغة الأورارتية منحدرة من اللغة الخورية.
كانت اللغة السوبارية (الخورية) وكتابتها المسمارية هي من أقدم اللغات والكتابات. اللغة السوبارية (الخورية) هي لغة إلتصاقية مثل السومرية. كانت الحضارة السوبارية (الخورية) تنافس الحضارة السومرية حتى في ظهور الكتابة بل وفي تدشين العصور التأريخية رغم عظمة وبكورية الحضارة السومرية(5).
يشير الدكتور جمال رشيد احمد بأن جيجر يذكر أن إسم الخوريين مرتبط بإسم الإله خوارH-var- إله الشمس، حيث لا يزال إسم الشمس باللغة الكوردية هو خۆر(6). إن هذه التسمية في بلاد سوبارتو و تعميقها بمفهوم ديني ومن ثم بمفهوم قومي على جميع السكان الذين آمنوا بإله الشمس والنور في بلاد سوبارتو من گوتيين ولوليين وكاشيين، له مغزى تأريخي عظيم، حيث أنها تعني بأن هذه المجموعة البشرية كانت تعبد إلهاً مشتركاً و تقوم بأداء طقوس دينية مشتركة. الديانات التي كانت سائدة في بلاد سوبارتو، كانت تدّعي بأولوية وعظمة إله الشمس من بين الآلهة الأخرى. يستطرد الدكتور جمال رشيد أحمد في حديثه بأنه لا يزال إسم إله الشمس باقياً في نفس المنطقة بشكل خورماتو (طوزخورماتو، تازه خورماتو)، كما هو الحال مع إسم باگاداتو التي تحولت الى (باگادات بغداد) أي عطاء الإله باگا.
هكذا كان تقديس الطبيعة وعبادة قواها سائدة في معتقدات السوباريين (الخوريين)، حيث أن الصليب المتساوي الأضلاع الخوري – الميتاني كان رمزاً للإله ميثرا. لا يزال يتم رسم هذا الصليب على أجساد الأطفال المرضى ويتم وضعه في رقاب الأطفال والحيوانات الأليفة، كما يتم رسمه على الأدوات المنزلية. لذلك كانت عبادة الشمس من العبادات السائدة عند شعوب الشرق الأوسط ومصر(7).
لا يزال تقديس الشمس باقٍ في فروع الديانة اليزدانية، مثل الإيزدية و اليارسانية. كانت الشمس هي الإله الأول للسوباريين (الخوريين) ومن ثم تأتي الكواكب الأخرى وخاصةً كوكب الزهرة والقمر، بعد الشمس في القدسية و العبادة، لذلك كان السوباريون و الأقوام الزاگروسية القديمة الأخرى يجعلون مقابر موتاهم بإتجاه شروق الشمس نتيجة تقديسهم لإله الشمس وكانوا يدفنون حاجيات الشخص المتوفي معه في قبره. كما أنه من المفيد القول بأن السوباريين كانوا يحترمون الأديان الأخرى، الى جانب إحتفاظهم بمعتقداتهم الدينية و كانوا يمنعون التطرف والعنف(8).
لقد عثر علماء الآثار على بعض الأدعية الدينية، التي تُشير الى أنه كانت للمرأة مكانة مرموقة في المجتمع السوباري (الخوري)، حيث كانت المرأة متمتعةً بحريتها و إستقلاليتها في كثير من الأمور. الآثار المكتشفة تدل أيضاً على أن المرأة كانت تؤدي الأعمال الكتابية في الدواوين الى جانب الرجل(9).
يُعرّف الپروفيسور (مهرداد إيزادي) الديانة اليزدانية بأنها دين خوري (هوري) قديم ويذكر بأنه قد يكون أسلاف الكورد الميتانيون قاموا بإيجاد بعض الطقوس الڤيدية التي تظهر بِوضوح في الديانة اليزدانية(b).
نستنتج مما تقدّم، بأنّ اليزدانية كانت دين الخوريين، حيث أنّ كلمة (خور) و(هور) باقية في اللغة الكوردية وتعنيان (الشمس). يتبين من إسم (الخوريين) أنهم من معتنقي الديانة اليزدانية الشمسانية. كما تمّ ذكره أعلاه، إنتقل الخوريون من سلسلة جبال زاگروس الى مناطق سهلية في كوردستان في حوالي سنة 3000 قبل الميلاد وهذا يعني أن الدين اليزداني عمره أكثر بكثير من 5000 سنة، حيث لا بد أنهم كانوا يُدينون أيضاً بالديانة اليزدانية في موطنهم الأصلي (جبال زاگروس) قبل نزوحهم الى المناطق الكوردستانية السهلية. من جهة ثانية، أنّ الميتانيين أسسوا مملكتهم في حوالي سنة 1450 قبل الميلاد والذين كانوا يعتنقون الديانة الميثرائية. إندمج الميتانيون مع الخوريين وإكتسبوا تقديس الشمس واللغة الخورية منهم. هذا يعني أنّ الديانة اليزدانية أقدم بكثير من الديانة الميثرائية وأنّ الميثرائية هي إمتداد للديانة اليزدانية.
المصادر
1. الدكتور جمال رشيد أحمد. دراسات كردية في بلاد سوبارتو. بغداد، 1984، صفحة 3.
2. الدكتور جمال رشيد أحمد. ظهور الكورد في التاريخ. دار آراس للطباعة والنشر، أربيل، كوردستان، الطبعة الأولى، 2003، صفحة 601.
3. الدكتور احمد محمود الخليل. تاريخ مملكة ميتّاني الحورية. 2013، صفحة 12.
4. وليام لانجر. موسوعة تاريخ العالم. أشرف على الترجمة د. محمد مصطفى زيادة. الطبعة الأولى، القاهرة، 1963، صفحة 62.
5. محاضرة للدكتور خزعل الماجدي في لاهاي في هولندا بتأريخ 02-10-2010.
6. الدكتور جمال رشيد أحمد. دراسات كردية في بلاد سوبارتو. بغداد، 1984، صفحة 25، 26).
7. المصدر السابق، صفحة 27.
8. محاضرة للدكتور خزعل الماجدي في لاهاي في هولندا بتأريخ 02-10-2010.
9. جورجي زيدان. العرب قبل الاسلام. الجزء الأول، الطبعة الثانية، دار الهلال، 1922، صفحة 67.
الهوامش
a. Smith, Sidney (1928). Ancient Kurdistan.
b. https://en.wikipedia.org/wiki/Yazd%C3%A2nism
[1]
Bu makale (عربي) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Bu başlık 69 defa görüntülendi
HashTag
Kaynaklar
[1] İnternet sitesi | عربي | https://www.ahewar.org/ - 12-04-2024
Bağlantılı yazılar: 7
Başlık dili: عربي
Yayın tarihi: 16-09-2020 (4 Yıl)
Belge Türü: Orijinal dili
İçerik Kategorisi: Din ve Ateizm
İçerik Kategorisi: Makaleler ve röportajlar
İçerik Kategorisi: Tarih
Lehçe : Arapça
Özerk: Kurdistan
Yayın Türü: Born-digital
Teknik Meta Veriler
Ürün Kalitesi: 99%
99%
Bu başlık Aras Hiso tarafından 12-04-2024 kaydedildi
Bu makale ( Ziryan Serçînari ) tarafından gözden geçirilmiş ve yayımlanmıştır
Bu başlık en son Ziryan Serçînari tarafından 21-04-2024 tarihinde Düzenlendi
Başlık Adresi
Bu başlık Kurdipedia Standartlar göre eksiktir , düzenlemeye ihtiyaç vardır
Bu başlık 69 defa görüntülendi
Kurdipedia Dev Kürtçe bilgi Kaynağıdır
Biyografi
Pervin Çakar
Kısa tanım
'Kürdistan Fedaisi' Muşlu Hilmi Yıldırım
Biyografi
AHMET KARDAM
Kısa tanım
MARDİN
Kütüphane
Cumhuriyet Dönemi Azınlık Politikaları ve Stratejileri Bağlamında 6-7 Eylül 1955 Olayları
Biyografi
Kemal Astare
Kütüphane
1920'den Günümüze Türkiye'de Toplumsal Yapı ve Değişim
Kütüphane
Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika
Biyografi
Nesrin Uçarlar
Biyografi
Erik-Jan Zürcher
Resim ve tanım
Erbildeki Patlama 19 kasım 2014
Biyografi
JAKLİN ÇELİK
Kısa tanım
VİRANŞEHİR AŞİRETLER TARİHİ VE MILLANLAR
Resim ve tanım
Mardin 1950 hasan ammar çarşisi
Biyografi
Reşan Çeliker
Kısa tanım
MARDİN MUTFAK KÜLTÜRÜNDE TARÇIN
Kütüphane
Şehrimiz Mardin
Biyografi
Dilan Yeşilgöz-Zegerius
Kısa tanım
Mardin Müzesi’nin Çağdaş Müzecilik Anlayışı Açısından Değerlendirilmes
Resim ve tanım
1905 Mardin
Biyografi
MEHMET EMİN SEVER
Kütüphane
İRAN'DA SİLAHLI MÜCADELE
Biyografi
İbrahim Küreken

Gerçek
Mekanlar
Kürdistan Coğrafyası
07-05-2023
Sara Kamele
Kürdistan Coğrafyası
Kütüphane
DAVA ADAMI
09-06-2024
Sara Kamele
DAVA ADAMI
Kütüphane
Cumhuriyet Dönemi Azınlık Politikaları ve Stratejileri Bağlamında 6-7 Eylül 1955 Olayları
09-06-2024
Sara Kamele
Cumhuriyet Dönemi Azınlık Politikaları ve Stratejileri Bağlamında 6-7 Eylül 1955 Olayları
Kütüphane
Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika
09-06-2024
Sara Kamele
Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika
Kısa tanım
Mardin Müzesi’nin Çağdaş Müzecilik Anlayışı Açısından Değerlendirilmes
15-06-2024
Sara Kamele
Mardin Müzesi’nin Çağdaş Müzecilik Anlayışı Açısından Değerlendirilmes
Yeni başlık
Kütüphane
Şehrimiz Mardin
15-06-2024
Sara Kamele
Biyografi
Erik-Jan Zürcher
09-06-2024
Rapar Osman Ozery
Kütüphane
Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika
09-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
1920\'den Günümüze Türkiye\'de Toplumsal Yapı ve Değişim
09-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Cumhuriyet Dönemi Azınlık Politikaları ve Stratejileri Bağlamında 6-7 Eylül 1955 Olayları
09-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
İRAN\'DA SİLAHLI MÜCADELE
08-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Kürt-Ermeni Coğrafyasının Sosyopolitik Dönüşümü (1908-1914)
08-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Koçgiri İsyanı Sosyo-tarihsel Bir Analiz
01-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
GEZİ İSYANI
01-06-2024
Sara Kamele
Kütüphane
Musul Sorunu ve NASTURÎ İSYANI
01-06-2024
Sara Kamele
Istatistik
Makale  518,411
Resim 104,866
Kitap PDF 19,372
İlgili Dosyalar 97,508
Video 1,398
Kurdipedia Dev Kürtçe bilgi Kaynağıdır
Biyografi
Pervin Çakar
Kısa tanım
'Kürdistan Fedaisi' Muşlu Hilmi Yıldırım
Biyografi
AHMET KARDAM
Kısa tanım
MARDİN
Kütüphane
Cumhuriyet Dönemi Azınlık Politikaları ve Stratejileri Bağlamında 6-7 Eylül 1955 Olayları
Biyografi
Kemal Astare
Kütüphane
1920'den Günümüze Türkiye'de Toplumsal Yapı ve Değişim
Kütüphane
Kapitalizm, Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Politika
Biyografi
Nesrin Uçarlar
Biyografi
Erik-Jan Zürcher
Resim ve tanım
Erbildeki Patlama 19 kasım 2014
Biyografi
JAKLİN ÇELİK
Kısa tanım
VİRANŞEHİR AŞİRETLER TARİHİ VE MILLANLAR
Resim ve tanım
Mardin 1950 hasan ammar çarşisi
Biyografi
Reşan Çeliker
Kısa tanım
MARDİN MUTFAK KÜLTÜRÜNDE TARÇIN
Kütüphane
Şehrimiz Mardin
Biyografi
Dilan Yeşilgöz-Zegerius
Kısa tanım
Mardin Müzesi’nin Çağdaş Müzecilik Anlayışı Açısından Değerlendirilmes
Resim ve tanım
1905 Mardin
Biyografi
MEHMET EMİN SEVER
Kütüphane
İRAN'DA SİLAHLI MÜCADELE
Biyografi
İbrahim Küreken
Klasörler (Dosyalar)
Kısa tanım - Belge Türü - Orijinal dili Kısa tanım - İçerik Kategorisi - Finans Kısa tanım - İçerik Kategorisi - Kültür Kısa tanım - Lehçe - Türkçe Kısa tanım - Özerk - Kuzey Kürdistan Kısa tanım - Şehirler - Amed Kısa tanım - Yayın Türü - Born-digital Kısa tanım - İçerik Kategorisi - Siyasi Kısa tanım - Özerk - Türkiye Kısa tanım - İçerik Kategorisi - İnsan Hakkı

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| İletişim | CSS3 | HTML5

| Sayfa oluşturma süresi: 0.187 saniye!