پسپۆڕێکی بواری خۆراک، باس لە گرنگیی چەرەز و چۆنییەتی کۆگاکردنی دەکات، بۆ ئەوەی بەشێوەیەکی درووست کۆگا بکرێن، هەروەها هەندێک جۆری کەڕوو، کە لە چەرەزدا هەیە، دەبێتە هۆی شێرپەنجەی جگەر.
یاسین گەڵاڵی، پڕۆفیسۆری یاریدەدەر لە کوالێتی و درووستیی خۆراک، مامۆستا لە کۆلێژی ئەندازیاری کشتوکاڵی، ئاماژە بەوە دەدات، کە چەرەزەکان یەکێکن لە درووستترین گرووپەکانی خۆراک و سەرچاوەی باشی کانزاکان، چەوریی باش، پرۆتین، ڤیتامینەکان و ڕیشاڵەکانن.
بەڵام ئەو پڕۆفیسۆرە، ئەوە ڕوون دەکاتەوە، کە یەکێکە لە گرفتەکانی چەرەزەکان، بریتییە لە خراپ هەڵگرتنی، بەتایبەت لە کەشوهەوای شێدار و گەرم دەبێتە هۆی تێکچوون و گەشەکردنی چەندین میکرۆبی زیانبەخش و دەڵێت: ”لە هەندێک حاڵەت دەبنە مەترسیی بۆ ژیان و ناتوانرێت بەچاو ببینرێن“.
ئەو مامۆستایەی زانکۆ، ئاماژە بەوەش دەدات، ئەسپەراگەش، کە جۆرێکن لە کەڕووەکان، کە دەتوانن لەسەر چەرەزەکان گەشە بکەن، بەتایبەت ئەگەر شوێنەکە شێدار و گەرم بێت و جۆرێک لە ماددەی زیانبەخش درووست دەکەن، کە پێیان دەڵین مایکۆتۆکسین، بەتایبەتیش هەندێک جۆری ژەهری وەکوو ئەفلاتۆکسین کە لەسەروی 20 ppm کە دەبێتە هۆی (aflatoxicosis) و چەند کێشەیەکی پەیوەست بە تەندرووستی لە کوورت مەودا، وەکوو ڕشانەوە، سکچوون و سک پێچکردن، زۆر خواردنی ئەم ژەهرەش دەبێتە هۆی شێرپەنجەی جەرگ.
ئەو شارەزایەی خۆراک، ئەوە ڕوون دەکاتەوە، کە زۆر گرنگە ئەو چەرەزانە بکڕدرێن، کە کۆن نەبوون و لەبەر ڕۆژ و شوێنی شێدار هەڵنەگیراون، بەتایبەت، کە کەشی کوردستان پێشتر سارد و شێدار بوو، ئێستا گەرمە و دۆخێکی گونجاوە بۆ گەشەی ئەم کەڕووە، ”بۆیە دوور کەونەوە لەو چەرەزانەی لە شوێنی کراوە داندراون، بەتایبەت ئەوانەی نرخیان زۆر هەرزانە لەچاو ئەوانی دیکە، یان تامیان تاڵە، کە گومان دەکرێت ژەهری ئەو کەڕوانەیان تێدابێت.“ [1]