سەرچەمەو واچۍ هۆرامانی
ئەوەنویستەی و دەسکاریکەرڎەی: ئەسعەد ڕەشید
بەشۍ یەرەمە
وەختێ (ئەشقانییەکۍ) ئامێ سەرو حوکمی، یەکەم هەنگامەشان زیڼەکەردەیۆ ئاڤێستای بېیەن، زیڼەکەردەیۆ ئاڤێستایچ، مەشۊم بە دەسو مەڵڵێوە زەردەشتی بۊن، هەکە شارەزاو ئاڤېستای، هەم وەرش بۊن.
پاسە باسکەران، جە هۆرامانەنە، مەڵڵێ و زانێ و دانێ چەنەئامێ زەردەشتیېشا ئېستېنێ، کە خاوەنو مەدرەسۍ ئایینییۍ بیېنۍ و سوودشان چەنەگېرتېنۍ، کە جە مەڕەکا هۆرامانینە ژیوێنۍ و ڕەنگە ئیسەیچ پاشمەنەکېشا چاگەبان.
پېسە باسکەران، جە سەردەمو (محەمەد ڕەزا شای)نە، جە هۆرامانی تەخت، دلۍ مزگییەکەو پیرشالیارینە نووسخێ جە ئاڤېستای کە سەرو پۊسیۆ نویسیان، ئېزیانۆ، دماتەر وەرو ئانەیە هیچ کەسێ پەیش نەوانیایۆ، بەردەنشا پەی شېخ عوسمان و بېیارۍ. بەهەرحاڵ، بە مەڵامەتو ئانەی هۆرامان پیرۍ ئاهورامەزدیۍ فرېش چەنەبیېنۍ، پی تەرزە نامۍ هۆرامانیش وەرگېرتېنە:
-هەورا: جە(ئاهورا)وە، ئامان، دمای سوویایش، پاسەش پەنەئامان، کە ماناو(خوڎای گۆرە)ی مڎۊ.
-مان: دماگیرێن،بە ماناو(بووم، وڵات، هەرېم، زەمین)ینە، یانی واچۍ(هەورامان)ی، تاشیێ واچۍ(ئاهورامەزدا)ینە، کە بە وېیەردەو زەمەنی سوویێنە.
دمای گېڵای و وشکنای، تاواما کەشو(هەرە هەرە)ی جە ڕوەو جوگرافیائەشناسییۆ دیاری کەرمۍ و چاگەیچۆ وەڵاتو(ئاریانڤاچی زەردەشتی)ما دیاری کەرد، پی تەرزە:
-کەشو(هەرە هەرە): کەشێ سەربەرزەن، کە ناوچەکۍ وەرکۆتی دۆرشادان، مڎیۊ ڕوەو وەرنیشتی و وەرکۆتیرە(زامیاد یەشت، ل(322)-یشت ها-3-گزارش پوردود).
-هەر پېسە جە گاتەکانە بەرمەگنۊ، کەشو(هەرە هەرە)ی مەگنۊ مېیانو وڵاتو(ئاریانڤاچ)ی،(پورداود، گاتاها، ل 63).
-وڵاتو ئاریانڤاچی مەگنۊ مېیانو هەر حەوت هەرېمەکەیۆ، کە ئاهورامەزدای وەشکەردېنۍ(ڤیسپەرەت، ج 35).
-وڵاتو ئاریانڤاچی، ئا وڵاتەنە کە خەڵکەکەش بە زوانی(ڤاچەڤاچ) گفتوگۊ مەکەران. بەپاو ئی بەڵگا، کە بەڵگۍ باوەڕپەنەکریێنۍ، سەرپاکشا سەرو (هۆرامانی تەختیرە) لکیا.
پاسەبۊ، بەپاو ئا پەیلواو بەڵگە وەرینا، پەیمان هەن واچمۍ: واچۍ(هەورامان)ی پېوەن و واچەکاو(ئاهورا + مان)ین، ئی واچە ناساکارېچە بە ماناو(وڵاتو خوڎای) یان (وڵاتو ئاهورا)یەن، یان وڵاتو زەردەشت(ئاریانڤاچ)یەن.[1]