کتابخانه کتابخانه
جستجو

کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!


گزینه های جستجو





جستجوی پیشرفته      صفحه کلید


جستجو
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
ابزار
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
زبانها
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
حساب من
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
جستجو ارسال ابزار زبانها حساب من
جستجوی پیشرفته
کتابخانه
نامنامەی کردی
کرونولوژیا از وقایع
منابع
رد پاها
گرد آوریها
فعالیت ها
چگونه جستجو کنم؟
انتشار
ویدئو
گروه بندی
آیتم تصادفی
ارسال مقاله
ارسال عکس
نظر سنجی
نظرات شما
تماس
چه نوع اطلاعاتی را که ما نیاز داریم!
استاندارد
قوانین استفادە
کیفیت مورد
درباره
آرشیویست های کوردیپیدیا
چه درباره ما می گویند!
اضافه کوردیپیدیا به وب سایت شما
اضافه کردن / حذف ایمیل
آمار مهمان
آمار آیتم
تبدیل فونت ها
تبدیل تقویم ها
بررسی املا
زبان و گویش از صفحات
صفحه کلید
لینک های مفید
پسوند کوردیپدیا برای گوگل کروم
کوکی
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
ورود به سیستم
عضویت!
رمز عبور خود را فراموش کرده اید!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 درباره
 آیتم تصادفی
 قوانین استفادە
 آرشیویست های کوردیپیدیا
 نظرات شما
 گرد آوریها
 کرونولوژیا از وقایع
 فعالیت ها - کوردیپیدیا
 کمک
موضوع جدید
زندگینامە
ملا سید احمد فیلسوف
31-05-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
شیرین حیدر سعید خدر
25-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیان شمو خدر
25-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیان خلیل ابراهیم
25-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شکور دربو حسین بشار
25-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شوکریە صالح احمد
22-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شاها حجی بشار
22-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شامل اسماعیل خودیدا
22-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
سیدو خلف علو
08-05-2024
سارا سردار
اماکن باستانی
خانه‌ مصری
05-05-2024
شادی آکوهی
آمار
مقالات 518,395
عکس ها 105,450
کتاب PDF 19,429
فایل های مرتبط 97,433
ویدئو 1,394
شهدا
ژینا امینی
زندگینامە
لاری کرمانشاهی
زندگینامە
نوشیروان علی
اماکن باستانی
معبد آناهیتا
زندگینامە
عزیز یوسفی
PÎREMÊRD VE TORUNU ATİLLA SAV ÜZERINE (1)
هر عکس صدها کلمه ارزش دارد! لطفا از عکس های تاریخی محافظت کنید
گروه: تحقیقات مختصر | زبان مقاله: Türkçe
اشتراک گزاری
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
ارزیابی مقالە
نایاب
عالی
متوسط
بد نیست
بد
اضافه کردن به مجموعه
نظر خود را در مورد این مقاله بنویسید!
تاریخ آیتم
Metadata
RSS
به دنبال تصویر رکورد انتخاب شده در گوگل
به دنبال رکورد انتخاب شده در گوگل
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
عربي0
فارسی0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

PÎREMÊRD VE TORUNU ATİLLA SAV ÜZERINE (1)

PÎREMÊRD VE TORUNU ATİLLA SAV ÜZERINE (1)
PÎREMÊRD ve ATİLLA SAV Kuzey Kürdistanlı bir çok çevre tarafından tanınan şahsiyetler. PÎREMÊRD, tüm yaşamını Kürd tarihine, edebiyatına, Kürdistan’ın bağımsızlığı ve özgürlüğüne adanan büyük bir Kürd şair, gazeteci, politikacı ve büyük bir Kürd alimi olarak hemen hemen tüm dünya Kürd yurtseverleri tarafından tanınmaktadır.. Ayrıca Kürdistan’ın dört bir yanında NEWROZ denilince ilk akla gelen Kürd şahsiyeti: PÎREMÊRDdir.
6 Aralık 2020 tarihinde 89 yaşında korona virüse yenik düşen eski bakan, Türkiye Barolar Birliğinin eski başkanı ve aynı zamanda kurucu Genel Sekreteri, eski Milletvekili, Tiyatro eleştirmeni ve Avukat Atilla Sav’ın ölüm haberi Türk yazılı ve görsel medyasında çok geniş bir şekilde yer aldı. Kemalist kalemşörlerden Prof. Dr. İlber Oltaylı “ Atilla Sav Bir Dünya Aydını”, Yekta Güngör Özden “ Bir Seçkin’in Ardından”, CHP eski Genel Sekreteri Önder Sav ve bir dizi resmi kurum ve kuruluş Atilla Sav’ın ölümü üzerine mesajlar yayınladılar ve ölüm ilanları verdiler..
19 Mayıs 1931’de Ankara’da doğdum.
- İlkokulu Mimar Kemal İlkokulunda bitirdim.
- 1942’de Ankara Atatürk Lisesi’nin Orta kısmına yazıldım. 1948 yılında liseden mezun oldum.
- 1948’de Ankara Hukuk Fakültesi’ne yazıldım. 1952’de Fakülteyi bitirdim.(1951- 52 döneminde Hukuk Fakültesi Öğrenci Derneği Başkanlığı yaptım.)
- Fakülteyi bitirince Ankara Barosu’nda staja başladım. Stajımı babam ve meslek ustam Avukat Nejat Sav’ın yanında yaptım. 9 Eylül 1953’de Ankara Barosuna yazıldım. Babamla birlikte çalışmaya başladım.
- Yazıhane İşkur Han’da idi. Böylece lisans üstü meslek çalışmasını İşkur Han Akademisi’nde tamamladım.
- Askerliğimi, Hava Kuvvetleri Kayseri Hava İkmal Merkezi’nde Askeri Hakim olarak yaptım. Ekim 1954’te terhis oldum. Mesleğe devam etmek üzere yazıhaneye, İşkur Han’a döndüm. O tarihten beri Ankara Barosu’nun üyesiyim.
- 1955 Eylül’ünde sınıf arkadaşım ve meslektaşım Nuyan Ölçer’le evlendik. İki çocuğumuz var. Oğlumuz Dr. Aydın Sav Patoloji Profesörü. Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak çalıştı. Acıbadem’e geçtikten sonra 2014 yılında emekli oldu. Şimdi, Yeditepe Üniversitesi’nde öğretim üyesi. Kızım Avukat Dr. Özden Sav, Dışişleri Hukuk Müşaviri olarak çalıştı. 2013 yılında emekli oldu. Şimdi Bilkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde öğ- retim görevlisi olarak “İhsancıl Hukuk” dersi veriyor.
MESLEK ÇALIŞMALARIM:
- 1957-58 ve 1964- 65 dönemlerinde Ankara Barosu Yönetim Kurulu üyeliği yaptım. (ABAYS’ın kuruluşunda Sayman üye idim.)
- 1953-54 ve 1978- 80 dönemlerinde Ankara Barosu Dergisi Yayın Kurulunda çalıştım.
- 9 - 10 Ağustos 1969’da Ankara’da toplanan Türkiye Barolar Birliği’nin ilk genel kurulunda Ankara Barosu delegesi olarak bulundum. İlk Yönetim kuruluna seçildim. Genel Sekreterlik görevine getirildim.
- 1970’de Ankara Barosu Başkanlığı’na seçildim. „
- 1980 yılında olağanüstü genel kurulda Türkiye Barolar Birliği Başkanlığına seçildim. 1982’de olağan genel kurulda yeniden seçildim.
- Ankara Barosunca düzenlenen 2000, 2002, 2004,2006, 2008, 2010, 2012, 2014 Hukuk Kurultaylarında düzenleme kurulu üyeliğinde görev yaptım.
- Türk Hukuk Kurumu Başkanlığında iki dönem görev yaptım. (1992-1996)
- Meslek ve hukuk dergilerinde elliyi aşkın yazım yayınlandı. Birlik Başkanlığı dönemi de dört kez adalet yılının açılış konuşmasını Birlik adına yaptım.
- Meslek ve hukuk dergilerinde karar notları ve inceleme yazılarım çıktı.
- Türkiye Barolar Birliği’nce Meslekte Altmış Plaketi verildi.(2013)
MESLEK DIŞI İLGİ VE UĞRAŞLARIM-SOSYAL İLİŞKİ VE ETKİNLİKLERİM;
- Sanatseverler Kulübü (Sanat Kurumu) üyesi olarak yönetim kurulu üyeliği, sanat kolu başkanlığı yaptım(1968-1970). Sanat Kurumu Tiyatro Ödülleri Seçici Kurulu üyeliğini kuruluşundan beri yapıyorum.(1964-2017)
- 1959 yılında Türk Dil Kurumu’na (Atatürk’ün kurucusu olduğu Kurum) üyeliğe kabul edildim. Üyeliğim Kurumun varlığına el konulmasına kadar devam etti(1982). Bu süre içinde 1976-1978 döneminde yönetim kurulu üyeliği 1978-1980 döneminde Asbaşkanlık görevlerinde bulundum.
- Gençlerbirliği Spor Kulübünün 1956 yılından beri üyesiyim. Divan Kurulu üyeliği ve başkanlığı görevinde bulundum.
- 1962-64 döneminde Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğü Merkez Ceza Kurulu üyeliği görevi yaptım.
- 1965-80 yılları arasında Futbol Federasyonu Hukuk Kurulu üyeliği yaptım.
- ÇAĞSAV (Çağdaş Sanatlar Vakfı)’ın kurucu üyesiyim.
- Anadolu Kulübü ve T.Parlamenterler Birliği’nin üyesiyim.
ÖDÜLLER;
- İLEV-İletişimliler Vakfı( İletişim Fakültesi) Meslekte Elli Yıl Ödü- lü (05.04.2013)
- Tiyatro Eleştirmenleri Birliği Onur Ödülü (2018)
TİYATRO ELEŞTİRMENLİĞİ;
- 1955 yılından başlayarak çeşitli dergilerde eleştiri ve deneme ya- zıları yazdım. 1959’dan beri düzenli olarak tiyatro eleştirileri ya- zıyorum. Yazılarım Tercüman ve Milliyet gibi günlük gazetelerde, Milliyet Sanat Dergisi’nde düzenli olarak yayımlandı.Ayrıca Mey- dan, Hisar, Kim, Forum, Pazar Postası, Türk Dili, Çağdaş Türk Dili, Yenilik, Yeditepe, Varlık, Değişim gibi dergilerde yayımlandı. 1966’dan 2017 yılı sonuna kadar Milliyet Sanat Dergisi’nde dü- zenli olarak yazdım. Tiyatro yazılarımdan bir seçki Devlet Tiyat- roları Genel Müdürlüğü İç Hizmet Yayınları arasında “Tiyatro Üzerine Yazılar” başlığıyla yayımlandı.
- Tiyatro Eleştirmenleri Birliği’nin üyesiyim. 2002- 2004 döne- minde başkanlık görevinde bulundum.
AYRICA;
- MEYDAN LAROUSSE Ansiklopedisi’nin tiyatro bölümünde edi- tör olarak görev yaptım.
- TÜBA (Türkiye Bilimler Akademisi)’nin hazırladığı Bilim Terimleri Sözlüğü’nün Hukuk Terimleri bölümünde Prof. Dr. Cem Eroğul, Avukat Erkan Yücel ile birlikte çalıştım.(üçbini aşkın hu- kuk terimi derlendi.)
HALEN;
Türk Hukuk Kurumu’nda , Türk Hukuk Lügati (1943)nin yenilenerek basıma hazırlanması için oluşturulan kurulda üye olarak çalışıyorum.(Sekiz bini aşkın terim taranarak yazıldı.)
SİYASAL ÇALIŞMALARIM;
- 1971 yılında Parlamento dışından Çalışma Bakanlığı’na getirildim. Bir süre Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı görevi de yaptım.1971 sonunda Aralık ayında on bakan arkadaşımla birlikte istifa ederek ayrıldım.
- 1983’de SODEP (Sosyal Demokrasi Partisi)’te kurucu üye olarak görev aldım. Genel Başkan Yardımcılığı’na seçildim. Veto edilmemizden sonra geri dönüşümüzde Genel Sekreterlik görevine geti rildim. Halkçı Parti ile birleşerek SHP’nin oluşumundan sonra MKYK üyeliği görevlerinde bulundum. Genel sekreterlik görevi yaptım.
- 1992’de Cumhuriyet Halk Partisi’nin yeniden açılmasından sonra Ankara İl Başkanlığı görevine getirildim. Daha sonra Parti Meclisi üyeliği ve Genel Sekreter Yardımcılığı görevlerinde bulundum.
- 1995-1999(XX.Dönem) sürecinde Hatay Milletvekili oldum“

PÎREMÊRD KİMDİR?
Pîremêrd’in gerçek ismi, Tofiq Mahmud Hemzedır. Yani bizim Kürdlerin söylemiyle Tofiq Begê Mehmud axayê Hamza Axayê Mesref…
Pîremêrd 1867 yılında Güney Kürdistan’ın Suleymaniye şehrinin Gowej mahalesinde dünyaya geldi.Pîremêrd’in dedesi Baban Kürd Mirliğinin son Miri olan Ahmed Paşa Baban’ın Maliye Bakanıydı. Bunun için o „Mesref“lakabıyla anılıyordu. Pîremêrd çok küçük yaşlarda ( 6 yada 7) okula gönderiliyor. İlk olarak Molla Hüseyin Goce’nin hücresinde eğitimine başlıyor. Burada Kuran ve Hücre eğitiminin ilk temel bilgileri alıyor. Daha sonra Molla Saidi Zilzileyi’nin Hücresinde eğitimine devam ediyor.
Bu eğitiminden sonra Pîremêrd’in Feqilik dönemi başlıyor. İlk önce dedesinin camisinde (bugünde hala var olan „Mizgefta Hemzeaxa“ da) Molla Mehmud tarafından kendisine Arapça dersler veriliyor. Bu eğitimini tamamladıktan sonra o dönemdeki tüm Feqiler gibi kaldığı bölgeyi terkediyor ve Doğu Kürdistan’ının Bane şehrine gidiyor. Belli bir dönem orada kaldıktan sonra yeniden Suleymaniye’ye dönüyor. Pîremêrd 15 yaşına girdiği zaman 1882 yılında Suleymaniye Nüfus Dairesine katib oluyor. Daha sonra yine Suleymaniye’de Mahkeme katibi oluyor.
1883 yılının haziran ayında Halebçe şehrinde „Emlak Humayuni“ nin katibi oluyor. Pîremêrd 1886 yılında Şarbajer Mahkemesinin Başkatibi oluyor. Pîremêrd 1895 yılında Osmanlılar tarafından Kerbela Müdürünün yardımcılığına atanıyor. Fakat bu göreve gitmiyor ve istifasını veriyor. Devletin işlerinden elini çektikten sonra Şeyh Mustafa Neqib Pîremêrd’i yanına vekil olarak alıyor.
1898 yılında Sultan Abdulhamid’in daveti üzerine Şeyh Mustafa Neqib ve Şeyh Saidi Hefid (Şeyh Mahmud’un babası daha sonra Osmanlılar tarafından Musulda öldürüldü) bir Karwanı örgütleyerek İstanbul’un yoluna düşüyorlar. Pîremêrd’e bu Karwan ile birlikte gidiyor. Bu Karwan’ın tüm masraflarını Osmanlı Sarayı üstleniyor. İstanbul’da Sultan’a misafir oluyorlar. Değerli Kürd şairi Ziwer’de anılarında kendisi ile Şeyh Mahmud’unda kafile de olduğunu yazıyor. Kürd kaynakları Sultan Addulhamid’in Kak Ahmedi Şeyhi İstanbula davet ettiğini, fakat o hasta ve yaşlı olduğundan dolayı gidemediğinden dolayı, oğlu Şeyh Saidi gönderiyor. Kak Ahmedi Şeyh o dönemler Güney Kürdistan’ın çok yaygın bir alanında tek dinsel otoriteydi, namı tüm bölgeyi sarmıştı. İstanbul’da bir yıl kaldıktan sonra Pîremêrd Şeyh Said, Şeyh Mustafa ve daha bir çok tanınan şahsiyet ve aydınlarla birlikte Hacca gidiyor. Bu Hacc ziyaretinden sonra Pîremêrd „Haci Tofiq Bey“ diye anılmaya başlıyor.
Pîremêrd Hac ziyareti sırasında büyük Kürd şairi Wefayi ve yine büyük Kürd din alimlerinden Seyid Ahmed Xaneqa Kerkuki ile karşılaşıyor. Pîremêrd bu iki Kürd şahsiyetiyle Hicaz üzeri geri dönüyor. Fakat, büyük Kürd şairi Wefayi(imkanım olsa onunda yaşamı ve eserleri üzerine bir yazı hazırlamak isterim) Hicaz’da vefat ediyor ve orada gömülüyor. Seyid Ahmed Güney Kürdistan’a dönüyor ve Pîremêrd ise İstanbul’un yolunu tutuyor.
O dönemler İzzet Paşa Sultan Abdulhamid’in katibiydi. İran Şahı Nasreddin Şah Sultan Abdulhamid’e bir mektup yazıyor. İzzet Paşa’nın istemi üzerine Pîremêrd Nasreddin Şah’a Farsça cevabi mektubu yazıyor. 14 Eylül 1899 yılında Sultan Abdulhamid’in fermanıyla Pîremêrd Yüksek Şura’nın üyeliğine alınıyor. Yine bu süreçte Pîremêrd İzzet Paşa vasıtasıyla Hukuk Fakultesine yazılıyor ve hukuk eğitinini bitiriyor. 1908 yılında Meşrutiyetin ilanından sonra Meclis- Ala dağıldı. 1908‘e kadar Pîremêrd gazete ve dergilerde de yazılar yazıyordu.
1908 yılının eylül ayında İstanbul’da Seyid Abdulkadir ve Emin Ali Bedirxan gibi önemli Kürd şahsiyetlerinin önderliğinde kurulan „Kürd Teavün ve Terakki Cemiyeti“in aktif temel kadrolardan biride Pîremêrd di.(Bu Cemiyete ve çıkardığı gazeteye ilişkin Malmizanij‘ ın çalışmasına bakınız)
Bu cemiyet aynı yılın 9 Kasımında „Kürt Teavün ve Terakki Gazetesi“ni çıkarıyor.
Pîremêrd bu gazetenin imtiyaz sahibi ve ve sorumlu müdürüydü. 9 ay boyunca çıkan gazetede çok ciddi ürünler verdi. (Bu Cemiyete ve çıkardığı gazeteye ilişkin Malmizanij‘ ın çalışmasına bakınız. O dönemler Pîremêrd Suleymaniyeli Tevfik, S .T ve başka isimler altında da yazıyordu. Pîremêrd ismi çok sonrada geliyor)
Aslında Pîremêrd bu Kürd gazetesinden önce 1907 yılın da „Resimli Kitab“ı çıkarmak için izin alıyor .
Bazı kaynaklar İttihat ve Terakki partisinin iktidarı ele geçirdikten sonra çeşitli bahanelerle Kürd kadrolarını dağıtığını söylüyorlar.
1909 yılında eylül ayında Pîremêrd Çolemerg kaymakamlığına atanıyor. 1912 yılının nisan ayında Karamürsel kaymakamlığına getiriliyor. 1915 yılının şubatında Balawa kaymakamlığı, 1916 yılında Beytüşşebap kaymakamlığına atanıyor. Daha sonra 1917 yılında Gümüşköy ve aynı yıl Adapazarı ve Heybeli Ada kaymakamlıklıkların atanıyor.
En son Pîremêrd 1918’den 1923 yılları arasında Amasya valiliği görevini yapıyor. Daha sonra Bağdat üzerine 1925 yılında Suleymaniye’ye geri dönüyor. Pîremêrd ‚in İstanbul, Türkiye ve Kuzey Kürdistan’da geçirdiği çeyrek asırlık yaşamı hakkında (Kürd gazeteciliğ hariç) hiç bir çalışma yok. Güney Kürd araştırmacıları Pîremêrd’in yaşamı ve eserleri hakkında onlarca akademik arıştırma ve yüzlerce makale yayınlamış durumdalar.
Fakat hiç bir eserde onun kaymakamlık ve valilik yaptığı yıllardaki süreçler hakkında hiç bir bilgi yok. Bu görev Kuzeyli Kürdlere düşüyor. Ayrıca Pîremêrd İstanbul’u temeli olarak terkedip Güney Kürdistan’a döndüğü zaman Nejad ve Wedat adlı iki oğlunu ve eşini terk edip gidiyor. Mutlaka Nejad ve Wedat yaşamasalar dahi onların çocukları ve torunları var. Onlardan bazı bilgiler alınabilinir. Bu düğümü çözmekte Kuzey Kürdlerin önünde duruyor.
Şu hususu da vurgulamadan geçmek doğru olmaz. Pîremêrd Osmanlıların başkentinde yaşadığı dönemde İstanbul’da çıkan Jîn dergisine de ciddi katkıları oldu. Pîremêrd, Türkiye’de olduğu zaman tandıkları, dostları ve o dönemdeki Kürd aydın çevreleri ona sürekli mektup yazarak ve doğrudan ilişki kurarak Suleymaniye’ye dönmesini istediler. O ise 1925 yılında Suleymaniye’ye döndü. Pîremêrd bu arada hiç resmi bir görev almadı. 1926 yılında Suleymaniye Belediyesi Huseyin Nazım’ın sahibi ve idari müdürlüğünde JİYAN GAZETE sini yayın faaliyetine soktuğu zaman, Pîremêrd bu gazetenin Genel Yayın Yönetmenliğine getirildi. Pîremêrd bu görevi 1932 yılına kadar, yani Hüseyin Nazım’ın ölümüne kadar sürdürdü. 1932 yılından ittibaren Pîremêrd Hüseyin Nazım’ın yerine geçiyor.
1938 yılında Pîremêrd JÎYAN Gazetesinin ismini JÎN olarak değiştiriyor ve 1950 yılının 15 haziranına kadar yayın faaliyetini idare ediyor.
Pîremêrd, 19 Haziran 1950’de Suleymaniye şehrinde şeker hastalığı ve böbrek yekmezliğinden dolayı Kürd basın ve kültür dünyasını fiziki olarak terkediyor. Pîremêrd’in isteği üzerine sürekli olarak Newrozları örgütlediği Mameyare’de toprağa veriliyor.( Pîremêrd’in özel yaşamına ilişkin bir çok kaynağa baş vurdum, Umêd Aşna’nın Pîremêrd, Pedaçuneki Jiyan u Berhemekani Aras Yayınları, Hewler 2001 adlı eserini temel aldım. Pîremêrd’in yaşamı hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak istiyen arkadaşlar bu kaynağa baş vurabilirler)

PÎREMÊRD’IN EDEBIYAT YAŞAMI
Aslında Pîremêrd çocuk döneminde edebiyata ve şiire ilgi duyuyor ve şiir yazmaya başlıyor. Pîremêrd’in ilk şiiri 1883 yılında „Tercumani Heqiqet“te çıkıyor. Bu yayının edebiyat bölümüne bakan eğitmen Naci şiiri yayınladığı zaman Pîremêrd’i öven bazı şeylerde yazıyor.
Yine Pîremêrd Osman Paşa Caf’ın inşa ettiği sarayı bitimleyen şiiri 11 yada 12 yaşlarında olduğu ve Halebçe’de Feqilik yaptığı dönemde yazmış.
Ne de olsa Alladin Secadi’nin dediği gibi 10 yaşlarında olduğu zaman Said Zilzileyi’nin yanında Nizami’nin Şirin ve Xusrew’in derslerini alıyor.
Bazı kaynaklar Pîremêrd’in çocukluk yaşlarında hocasıyla Şirazi’nin bir şiiri üzerine yürütükleri tartışmadan sonra aralarının açıldığı yazıyor.
Umêd Aşna’nın verdiği bilgilere göre 31 yaşında olduğu zaman İstanbul’a gitmiş. Bu süreç boyunca yazdığı şiirleri „Tercumani Heqiqet“ten çıkanı hariç diğerlerine ulaşılmış değildir.
Pîremêrd Kürdistan’da olduğu zaman klasik Kürd edebiyatına ilgi duyuyor ve kendisinden öncesi Kürd şairleri hakkında ciddi bilgilere sahiptir. Pîremêrd İstanbul’a gitmeden önce Nali, Salim, Kurdi, Haci Qadri Koyi, Mehwi ve Mewlewi gibi klasik Kürd edebiyatının önde gelen büyük şairlerinin eserlerine hakim durumdadır. O dönem hazırladığı ve şiir harmanı diyebileceğiz notlarında yukarıda saydığım şairlerinin bir çoğunun şiirleri bulunmaktadır.
Fakat, şairin İstanbul’a gitmesiyle birlikte önüne başka ufuklar açılıyor. Hukuk eğitimini İstanbul’da yapıp ve tamamlarken bir boyutu ile de Avrupa kültürüylede tanışıyor. Zaten Pîremêrd Kürd Medreselerinde okuduğu dönem Arap , Fars , Kürd ve Türk edebiyatı hakkında çok ciddi bilgilere sahipti. İstanbul’da olduğu zaman Sultan’ın emriyle Meclis’e üye olması , Hukuk eğitimini görmesi ve İstanbul’da farklı milletlerden aydınlarla tanışması onun hayatında önemli değişimlere neden oluyor. Pîremêrd’in kendiside anılarında yer yer bu gerçekliğe değinmektedir.
Sayın Umed Aşna yukarıda sözünü ettiğim eserinde Pîremêrd’in edebiyat dünyasında katkıda bulunduğu yayınların bir listesini veriyor. Bu listeyi özetliyerek veriyorum.

1) „Resimli Kitab“ imtiyaz sahibi Pîremêrd’in kendisidir. Fakat bu güne kadar bu dergi hakkında hiç bir bilgi yok.
2)“Kürd Teavün ve Terakki Gazetesi“(1908-1909) : Türkçe ve Kürdçe çıkan bu gazetenin imtiyaz sahibi Pîremêrd’in kendisidir. (Geniş bilgi için Malmizanij’ın bu gazete üzerine çalışmasına bakınız)
3) Pîremêrd, Faik Sabri Bey ile birlikte „ Meswer Muhidit“ gazetesini çıkarıyor.
4) Pîremêrd, 1918-1919 yıllarında İstanbul’da yayınlanan JÎN dergisinin bir çok sayısına şiirler yazmış ve çevirler yapmıştı.(Bu konuda daha fazla bilgi için sayın M. Emin Bozarslan’ın JİN’in çevirisine bakınız)
5)Yine Tahran’da çıkan „Şems“ Gazetesine İstanbul’dan şiirler ve yazılar gönderiyordu. Bu gazetenin sahibi Said Huseyin İraniydi.
6)Yine Pîremêrd’in söylemiyle Tahran’da çıkan, „Ferheng“ dergisine ve „Şefaqi Surix“ gazetesine İstanbul’dan şiir ve makale gönderiyordu. Pîremêrd Tahran’a yazılarını „Tahir Hamadani“ aracılığı ile gönderiyordu.(Büyük Kürd şairi Baba Tahir Hamadani’nin ismini almış olmalı)
7) Pîremêrd bir çok defa „Huriyet“ ve „ İqdam“ gazetelerine baş yazılar yazmış….
8) Pîremêrd Abdullah Cevdet’in çıkardığı „İctihad“ dergisine(1904-1912) oğlu Nejad ile birlikte ürünlerini yayınlıyorlardı. Bu konuda Pîremêrd şöyle diyor: „ Abdullah Cevdet meşrutiyetten sonra Avrupa’dan İstanbul’a dönmüştü. Herkesten fazla ben ve oğlum Nejad derginin basım ve yayınında kendisine yardımcı olduk.
9 “Tercumani Heqiqet“ gazetesine şiir yazmış.10) Fransızca çıkan TAN gazetesine Fransa’da yüksek eğimini yapan İbrahim Heyderi’nin oğlu davut aracılığıyla Nali’nin ve başka Kürd şairlerinin şiirlerini çevirerek gönderPîremêrd’iiyordu.
Daha öncede vurguladığım gibi Pîremêrd o dönemler farklı isimlerle yazıyordu. Bunlardan bazıları:
Suleymanyeli Tofiq, S.T, Suleymaniyeli Mahmud Nejad, Suleymaniyeli M. Nejad Tofiq, M. M, Suleymaniyeli Wedad, İsmail Wedad…..vs…
İnsan İstanbul’da yayınlanan JİN’in var olan sayılarına ve Kürd Teavün ve Terakki Gazetesinin sayfalarına baktığı zaman Pîremêrd’in Kürd edebiyatına olan aşkına ve üretkenliğine hayran kalıyor.
Zaten Pîremêrd 1925 yılında Suleymaniye’ye vardıktan sonra tüm yaşamını Kürd edebiyatına ve basınına adadı. Pîremêrd’in ölüm tarihi olan 1950’ye kadar yani yaklaşık olarak 25 yıl boyunca o sistemli ve sürekli yazdı. JÎYAN ve JÎN Dergileri bu büyük dehanın sırtında yürüdüler.
ve başka Kürd şairlerinin şiirlerini çevirerek gönderiyordu.
Daha öncede vurguladığım gibi Pîremêrd o dönemler farklı isimlerle yazıyordu. Bunlardan bazıları:
Suleymanyeli Tofiq, S.T, Suleymaniyeli Mahmud Nejad, Suleymaniyeli M. Nejad Tofiq, M. M, Suleymaniyeli Wedad, İsmail Wedad…..vs…
İnsan İstanbul’da yayınlanan JİN’in var olan sayılarına ve Kürd Teavün ve Terakki Gazetesinin sayfalarına baktığı zaman n Kürd edebiyatına olan aşkına ve üretkenliğine hayran kalıyor( Aso Zagrosi, Büyük Kürd Şairi Pîremêrd’in Yaşamı ve Eserleri)
Şimdi bir çok okuyucu farklı dünya görüşlerine sahip, hatta birbirlerinin tersi kutuplarda yer alan PÎREMÊRD ile ATİLLA SAV’ın nasıl akraba olduklarını merak ediyor.
Yıllar önce Pîremêrd üzerine yazdığım yazı serisinde Pîremêrd‘in “ Nejad ve Wedat adlı iki oğlunu ve eşini terk edip gidiyor. Mutlaka Nejad ve Wedat yaşamasalar dahi onların çocukları ve torunları var. Onlardan bazı bilgiler alınabilinir.
Bu düğümü çözmekte Kuzey Kürdlerin önünde duruyor.” diye bir soru ortaya sormuştum.
Daha sonraları Atilla Sav’ın Pîremêrd‘in torunu olduğuna dair bazı bilgiler aldım. Geçenlerde Newroz’dan olayı Pîremêrd ile ilgili eskiden kaleme aldığım makaleyi yeniden güncelleştirdim.. Evdal Beyani arkadaşın yazıma Pîremêrd’in ailesine ilişkin düştüğü notu görünce yeniden konuya ilişkin bir şeyler yazmaya karar verdim.
Pîremêrd, geçen yüzyılın başlarında İstanbul’da çıkan Kürd basınında farklı isimler altında yazılar yazdığını biliyoruz. Bundardan Suleymanyeli Tofiq, S.T, Suleymaniyeli Mahmud Nejad, Suleymaniyeli M. Nejad Tofiq, M. M, Suleymaniyeli Wedad, İsmail Wedad…..vs…[1]
این مقاله بە زبان (Türkçe) نوشته شده است، برای باز کردن آیتم به زبان اصلی! بر روی آیکون کلیک کنید.
Bu makale (Türkçe) dilinde yazılmıştır, makaleleri orijinal dilinde açmak için sembolüne tıklayın!
این مقاله 600 بار مشاهده شده است
هشتگ
منابع
[1] سایت | کوردیی ناوەڕاست | ZAGROSNAME
آیتم های مرتبط: 4
زبان مقاله: Türkçe
تاریخ انتشار: 28-03-2021 (3 سال)
زبان- لهجە: ترکی
نوع انتشار: دیجیتال
نوع سند: زبان اصلی
کتاب: مشکل کرد
کتاب: ادبی
کتاب: تاریخ
کشور - اقلیم: کردستان
فراداده فنی
کیفیت مورد: 99%
99%
این مقاله توسط: ( سارا کاملا ) در تاریخ: 26-07-2022 ثبت شده است
این مقاله توسط: ( هاوری باخوان ) در: 27-07-2022 بازبینی و منتشر شده است
این مقاله برای آخرین بار توسط: هاوری باخوان در 26-07-2022 بروز شده است
آدرس مقالە
این آیتم با توجه به استاندارد كوردیپیدیا هنوز نهایی نشده است و نیاز بە بازنگری متن دارد.
این مقاله 600 بار مشاهده شده است
فایل های پیوست شده - ورژن
نوع ورژن نام ویرایشگر
فایل عکس 1.0.171 KB 26-07-2022 سارا کاملاس.ک.
کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!
کتابخانه
دریاچه شاهی و قدرتهای بزرگ؛ پژوهشی در کشتیرانی دریاچه ارومیه (عصر قاجاریه)
اماکن باستانی
خانه‌ مصری
زندگینامە
روژین دولتی
کتابخانه
افسانەهای لری
زندگینامە
هلیا برخی
تصویر و توضیحات
سمکو همراه با سورمە خواهر مارشیمون و نیکیتین سفیر روسها
تحقیقات مختصر
امارت عزیزان جزیری کردی
تصویر و توضیحات
گروهی از مبارزان کرد در مهاباد در سال 1983
کتابخانه
غمنوای کوهستان
زندگینامە
هانا وکیل
تحقیقات مختصر
نامەای از زندان
تصویر و توضیحات
حاج رحیم خرازی همراه با همسر و فرزندانش
اماکن باستانی
بازار خرم آباد
زندگینامە
سارا خضریانی
تحقیقات مختصر
پس از کردها نوبت بختیاریهاست!
زندگینامە
قادر فتاحی قاضی
اماکن باستانی
قلعه یزدگرد
کتابخانه
جغرافیای لرستان
زندگینامە
شاهزاده خورشید
زندگینامە
جمشید عندلیبی
اماکن باستانی
مسجد دولتشاه
زندگینامە
عمر مصلحتی بیلوکه
تحقیقات مختصر
ایزد بل (بعل)
تصویر و توضیحات
قبر حسین کوهکن
زندگینامە
سوسن رازانی
زندگینامە
عزیز یوسفی
اماکن باستانی
گوردخمه سان رستم
تحقیقات مختصر
نگاهی به داستان پیدایش روح و ماشیاخ سوشانس
کتابخانه
تذکره امرائی؛ گلزار ادب لرستان
تصویر و توضیحات
ورود افراد باشلوار کردی ممنوع

واقعی
شهدا
ژینا امینی
22-09-2022
شادی آکوهی
ژینا امینی
زندگینامە
لاری کرمانشاهی
22-10-2022
شادی آکوهی
لاری کرمانشاهی
زندگینامە
نوشیروان علی
24-12-2023
سارا سردار
نوشیروان علی
اماکن باستانی
معبد آناهیتا
06-03-2024
سارا سردار
معبد آناهیتا
زندگینامە
عزیز یوسفی
04-05-2024
شادی آکوهی
عزیز یوسفی
موضوع جدید
زندگینامە
ملا سید احمد فیلسوف
31-05-2024
شادی آکوهی
زندگینامە
شیرین حیدر سعید خدر
25-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیان شمو خدر
25-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شیان خلیل ابراهیم
25-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شکور دربو حسین بشار
25-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شوکریە صالح احمد
22-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شاها حجی بشار
22-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
شامل اسماعیل خودیدا
22-05-2024
سارا سردار
زندگینامە
سیدو خلف علو
08-05-2024
سارا سردار
اماکن باستانی
خانه‌ مصری
05-05-2024
شادی آکوهی
آمار
مقالات 518,395
عکس ها 105,450
کتاب PDF 19,429
فایل های مرتبط 97,433
ویدئو 1,394
کوردیپیدیا پر اطلاعترین منبع اطلاعاتی کردی است!
کتابخانه
دریاچه شاهی و قدرتهای بزرگ؛ پژوهشی در کشتیرانی دریاچه ارومیه (عصر قاجاریه)
اماکن باستانی
خانه‌ مصری
زندگینامە
روژین دولتی
کتابخانه
افسانەهای لری
زندگینامە
هلیا برخی
تصویر و توضیحات
سمکو همراه با سورمە خواهر مارشیمون و نیکیتین سفیر روسها
تحقیقات مختصر
امارت عزیزان جزیری کردی
تصویر و توضیحات
گروهی از مبارزان کرد در مهاباد در سال 1983
کتابخانه
غمنوای کوهستان
زندگینامە
هانا وکیل
تحقیقات مختصر
نامەای از زندان
تصویر و توضیحات
حاج رحیم خرازی همراه با همسر و فرزندانش
اماکن باستانی
بازار خرم آباد
زندگینامە
سارا خضریانی
تحقیقات مختصر
پس از کردها نوبت بختیاریهاست!
زندگینامە
قادر فتاحی قاضی
اماکن باستانی
قلعه یزدگرد
کتابخانه
جغرافیای لرستان
زندگینامە
شاهزاده خورشید
زندگینامە
جمشید عندلیبی
اماکن باستانی
مسجد دولتشاه
زندگینامە
عمر مصلحتی بیلوکه
تحقیقات مختصر
ایزد بل (بعل)
تصویر و توضیحات
قبر حسین کوهکن
زندگینامە
سوسن رازانی
زندگینامە
عزیز یوسفی
اماکن باستانی
گوردخمه سان رستم
تحقیقات مختصر
نگاهی به داستان پیدایش روح و ماشیاخ سوشانس
کتابخانه
تذکره امرائی؛ گلزار ادب لرستان
تصویر و توضیحات
ورود افراد باشلوار کردی ممنوع
پوشه ها
زندگینامە - جنسیت - مرد زندگینامە - ملیت - کرد زندگینامە - کشور - اقلیم (مکان تولد) - شرق کردستان زندگینامە - پیشه - نویسندە زندگینامە - شهر و شهرستان (مکان تولد) - سنندج زندگینامە - زبان- لهجە - ک. جنوبی زندگینامە - در قید حیات هستند؟ - بله (تا زمان ثبت / اصلاح این رکورد، این شخصیت زنده است) کتابخانه - نوع سند - ترجمه کتابخانه - نوع انتشار - چاپ شده کتابخانه - زبان- لهجە - فارسی

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| تماس | CSS3 | HTML5

| مدت زمان ایجاد صفحه: 0.438 ثانیه