Kürt tarihi üzerine araştırmalar yapan yazar Uğur Dursun Adsız, 1880’de bestelenen ve şimdiye kadar bilinmeyen Mîr Bedirhan’ı anlatan iki şarkı ile aynı yıl Kiril alfabesiyle yazılan Şeyh Ubeydullah Nehri’yi eleştiren bir şiire ulaştı.

Her iki şarkıyı seslendiren Ermeni olan Vagharshak Shahinian, 1889 yılında Van’da dünyaya geldi, 1910’da Amerika’ya göç etmek zorunda kaldı. Bir süre Amerika’da yaşayan Shahinian, daha sonra Ermenistan’a dönerek, Osmanlı Devleti’ne karşı savaştı. Shahinian, savaş sonrası bin 100 askerin komutanlığını yaptı. Bir süre sonra tekrar Amerika’ya dönen Shahinian, 1976 yılında yaşamını yitirdi.

Mezopotamya Ajansı'ndan Kadrî Esen'in haberine göre Shahinian’ın Van’da olduğu yıllarda dengbêjlerden duyarak seslendirdiği her iki şarkı, 1950 yılında oğlu tarafından kayıt altına alındı. Shahinian’ın seslendirdiği her iki şarkı, yakın zamanda Ermenilerle ilgili araştırmaların yer aldığı Houshamadyan’da (www.houshamadyan.org) yayınlanacak.

Shahinian’ın Türkçe seslendirdiği şarkı, Botan Miri Bedirhan Bey ile Osman Nuri Paşa arasındaki savaşı anlatıyor.

Adsız’ın araştırmaları sonucu ulaştığı Şeyh Ubeydullah Nehri’yi eleştiren, bir Rus tarafından Kiril alfabesiyle yazılan şiir, 22 Haziran 1882’de editörlüğünü David Geoprgeviç Eristavi’nin yaptığı Rusya’da yayın yapan Kavkaz gazetesinde yayınlandı. Şiiri latinize eden Adsız, her bir mısrasını yazar Letif Bruki’ye yorumlattı. [1]