چی مەشۊم ڕۊمانەو (چنارە) ی بوانمېوە؟
بەشۍ: ششەمە
وەختێ تارێخوو وەڵاتەکا وەنێمێوە، وینمێ پەی فاڕیای ئەندێشە و فکروو نیشتەجاکاو ئا وەڵاتی، ڕووداوە جۊراوجۊرەکێ کاریگەری فرەشا هەن. پەی نموونەی وەختێوە شۆڕشێوە فیکری کریۆ و مەملەکەتێوە جە قۆناغوو کۆیلەیەتینە یاڤۆ بە ئازادی، یا وەختێوە جە ساڵوو (1968ز)ی جە پاریسنە، وانیارەکێ مێنێنە شەقام و داواکاروو بڕېوە جە ئاڵ و گۆڕە کۊمەڵایەتی و فەرهەنگیەکانێ. یۆتەر چا چیوا کە فکر و ویر و ڕاو چننە ساڵەو خۆڵکی تووشوو چەڵێنجی کەرۊ، کارەستا. کریۆ واچمێ کارەساتە سروشتیەکێ و سیاسیەکێ فرەتەرین بەششا چی بەیننە هەن. ئینەیچ باعیسوو ئانەین وردە وردە نەسڵێوە تازە جە شێوازێوە تەر جە ئینسانەکا کە جۊرێ تەر و سەردەمیانە تەر ویر کەراوە، دلێو ئا کۊمەڵگاینە پێدای با. دلێو ڕۊمانوو چنارەینە، وەختێوە جەنگ و ئاوارەیی و فەقیری دەس پەنە کەرۊ، وەختێ کەسېوە بۍ گونا و گرفتارە پېسەو پەروانەی چەنوو زاوڵەکەیش مرۊ، خوڵکی ئاسایی یەواش یەواش شکە کەرۊ جە بڕێ بابەتا. گومان کەرۊ چا چیوا کە وەڵتەر بڕوای پتەوش بېیەن پەنەشا. ئیتر سەرو مەرقەدوو پیری پېسەو ساڵانی وېیەردەی پا ڕۊنەقە مەمەنۆ. نویسەر ئینەی بە زەریفی بە تەسویر کېشۆ کە ئاڵایەکێو سەرو پیری کۆنێ بیێبێنێ و خۆڵک ئیتر پېسەو چاوەڵی پەڕوێ تازێ نەکەرۍ دارەکاشرە و گوممەزی و نەردەکاو دەوروو پیریرە. ئینە چیوێ ئاسایی نېیا و بە ئاسۇڎەی ڕوە مەدۊ. بەهمەنی چن نموونێ عالێ چی ئاڵ و گۆڕی نیشانوو ئېمە مدۆ؛ دلێو ئا گردە خۆڵکەینە یەک تیپی شەخسیەتی سابت مەوینمێ، هەمیشەی کەسېوە یا کارەساتێوە هەن کە گەرەکشا ڕچەو وەڵووو وېش ماڕۆ و ئا باوڕە کە وەڵوو وېشنە بېیەن نەفیەش کەرۊوە. ئینە کریۆ بە شێوێوە ڕاستەوخۆ و مستەقیمبۊ و ڕوەو هاگاڎاریوە، پېسەو ئەنوەری کە زیننانۆ مێوە و چیوی تازە مسان و فێر بېیەن، یا بە شێوێوە ناڕاستەوخۆ و غەیرە مستەقیم، پېسەو ئا کاتی کە سراحیە دێر یاوۆ ئەسپەردەکەردەی پەروانەیرە و پیاکێ نمازا ئا ژەنێ بۍ سەرو زیارەتی، وەلێ چا وەختنە کوڕېوە هورمێزۆوە و بە تننی وەروو ئینەی گېرۆ و مەڵڵا نوتقی جە چن دەیێقێنە پیرە پیایەکا ڕازی کەرۊ کە ئی ژەنێ فەرقێوەش نېیا چەنوو ئېمە و حەقوو وېشا کە پەی دمایین جاری خوڎاحافێزی کەرۊ جە ڕەفێقەکېش.
ڕۆمانەو چنارەی بەش بە حاڵوو وېش بەشێوە فرە چا ڕچە ماڕایشنە پەی ئېمە ڕەوایەت کەردەنۆ.
فەرشید ڕۆستەمی.[1]