پەرتووکخانە پەرتووکخانە
گەڕان

کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!


بژاردەی گەڕان





گەڕانی ورد      کیبۆرد


گەڕان
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆمارکردنی بابەت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
ئامرازەکان
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
زمانەکان
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
هەژماری من
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
گەڕان تۆمارکردنی بابەت ئامرازەکان زمانەکان هەژماری من
گەڕانی ورد
پەرتووکخانە
ناونامە بۆ منداڵانی کورد
کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
سەرچاوەکان
شوێنپێیەکان
دڵخوازەکان
چالاکییەکان
چۆن بگەڕێم؟
بڵاوکراوەکانی کوردیپێدیا
ڤیدیۆ
درەختی پۆلەکان
بابەت بەهەڵکەوت
تۆماركردنی بابەتی نوێ
ناردنی وێنە
ڕاپرسی
بیروڕاکانتان
پەیوەندی
کوردیپێدیا چ زانیارییەکی پێویستە!
ستانداردەکان
ڕێساکانی بەکارهێنان
کوالیتیی بابەت
دەربارە
ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
چیمان دەربارە وتراوە!
ناوکێشکردن لە ماڵپەڕەکانتاندا
تۆمارکردن / کوژاندنەوەی ئیمێڵ
ئاماری میوانەکان
ئاماری بابەت
وەرگێڕی فۆنتەکان
گۆڕینی ڕێکەوتەکان
پشکنینی ڕێنووس
زمان و شێوەزمانی ڕووپەلەکان
کیبۆرد
لینکە پێویستەکان
ئێکستێنشنی کوردیپێدیا بۆ گووگڵ کڕۆم
کوکیز
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
چوونەژوورەوە
دەبمە هاوکارتان!
وشەی نهێنیت لەبیرکردووە!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 دەربارە
 بابەت بەهەڵکەوت
 چالاکییەکانی ڕۆژی
 ڕێساکانی بەکارهێنان
 ئەرشیڤوانانی کوردیپێدیا
 بیروڕاکانتان
 دڵخوازەکان
 کڕۆنۆلۆژیای ڕووداوەکان
 چالاکییەکان - کوردیپێدیا
 یارمەتی
بابەتی نوێ
شوێنەکان
باشوورەی سەروو
26-05-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
بەهاری عەرەبی و نەورۆزی سەربەخۆیی
26-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ڤیدیۆ
یەکەم ساتی دەرهێنانی نەوت لە کەرکووک لە ساڵی 1929
25-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
چەمکی شۆڕش و کۆمەڵگای کوردەواری
25-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
شوێنەکان
ئیرۆن
25-05-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
پوختەی کاروباری کاتی جەنگی جیهانی لە کوردستانی جنووبی
24-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
ئەنیمێشن سینەمای جیهان داگیر دەکات
22-05-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
هەولێر ساڵی 1974
22-05-2024
زریان عەلی
شوێنەکان
قولیجانی سەرحەد
22-05-2024
سەریاس ئەحمەد
ژیاننامە
خانە دارا نەباتی
22-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت 519,212
وێنە 106,590
پەرتووک PDF 19,312
فایلی پەیوەندیدار 97,364
ڤیدیۆ 1,394
ژیاننامە
ئەحمەد کایا
ژیاننامە
خەڵەف زێباری
ژیاننامە
فازیل قەفتان
ژیاننامە
سەبری کایا
شەهیدان
ژینا ئەمینی
أسباب إفتقار شعب كوردستان لِكيانٍ سياسيٍّ
کوردیپێدیا، بووەتە کوردستانی گەورە! لە هەموو لایەک و شێوەزمانێکی کوردستان ئەرشیڤوان و هاوکاری هەیە.
پۆل: کورتەباس | زمانی بابەت: عربي
بەشکردن
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
نرخاندنی بابەت
نایاب
زۆر باشە
باش
خراپ نییە
خراپ
بۆ ناو لیستی دڵخوازەکان
ڕای خۆت دەربارەی ئەم بابەتە بنووسە!
گۆڕانکارییەکانی بابەتەکە
Metadata
RSS
گووگڵی وێنەی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
گووگڵی بابەتی هەڵبژێردراو بکە!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

مهدي كاكه يي

مهدي كاكه يي
أسباب إفتقار شعب كوردستان لِكيانٍ سياسيٍّ
#مهدي كاكه يي#
الحوار المتمدن-العدد: 5783 - 2018-02-10 - 23:10
المحور: القضية الكردية

خلال تعقيبه على إحدى مقالاتي المنشورة، أثار الأستاذ Kassem Khodejde Khalaf موضوعاً مهمّاً جداً فيما يخصّ القضية الكوردستانية. لِأهمية الموضوع، قررتُ أن أكتب هذا المقال ليكون جواباً لِسؤال الأستاذ المذكور، لِتطّلع عليه القارئات العزيزات والقُرّاء الأعزاء. أأمل أن يتم إغناؤه من قِبلهم ليصبح دراسةً متكاملة. هنا أكتب نص تعقيبه و جوابي لسؤاله.
التعقيب
يراودني سؤال. الكورد وتاريخهم وعظمة قاداتهم والامبراطوريات التي أقاموها ومنذ 2600 سنة إنهارت آخر إمبراطورية (ميديا) لهم ولم يستطع الكورد ان ينهضوا بحضارتهم مرة ثانية. ما السبب؟
الجواب
شكراً على إثارتك لِسؤالٍ مهم جداً، يُردده ملايين الكورد والذي يحتاج الى دراسة علمية عميقة. بإختصار شديد أستطيع القول بأن من أهم أسباب عدم إمتلاك الكورد لِكيانٍ سياسي الى الآن، هي الطبيعة الجبلية لكوردستان التي عزلت الأقوام والعشائر الكوردية عن بعضها ومنعت توحيدها. بالإضافة الى أن طوبوغرافية كوردستان خلقت شخصية مستقلة للإنسان الكوردي الذي يرفض أن يكون تحت أوامر أشخاص آخرين أو العمل بشكلٍ جماعي ومنظّم وهذا العامل جعل الكورد يفشلون في خلق تجمعات منسجمة، سواء على شكل دولة أو حكومة أو تنظيمات سياسية أو مدنية، كما هو الحال الذي نراه اليوم في التشرذم الكوردي.
الموقع الجيوسياسي لكوردستان هو عامل مهم آخر، حيث كانت كوردستان تقع على طريقَين تجاريين مُهمّين، (طريق الحرير) و (طريق البخور والتوابل). كانت القوافل التجارية تسلك (طريق الحرير) في تجارة الحرير، حيث أنّ هذا الطريق كان يبدأ من الصين ويستمر بِعبور وسط آسيا، مارّاً بكوردستان وميزوپوتاميا، ومنها يمتد الى موانئ سوريا ولبنان وفلسطين. القوافل التجارية السالِكة لِ(طريق البخور والتوابل) القادم من اليمن، كان يمرّ بِغرب حجاز، وينتهي أيضاً في موانئ سوريا ولبنان وفلسطين. هذان الطريقان التجاريان الرابطان بين آسيا وأوربا، كانت تمر بِكوردستان ولذلك كان التنافس شديداً للتحكّم بهذين الطريقَين من قِبل الدول الكبرى ودول المنطقة.
سهول ميزوپوتاميا الخصبة ومياه دجلة والفرات فيها، خلقت تنافساً شديداً على هذه المنطقة الغنية بين سكان كوردستان والسكان الصحراويين القاطنين في الحدود الجنوبية والغربية لِميزوپوتاميا وجذبتْ الصحراويين الأتراك أيضاً، فإحتلوا قسماً منها. هذا خلق وضعاً غير مُستقرٍ في كوردستان والمنطقة وجعل المُحتلين يتشبثون بالإستمرار في إحتلال كوردستان وإستغلال أراضيها ومياهها ومن خلاله نهب ثرواتها.
إكتشاف النفط في كوردستان في بداية القرن العشرين، كان أحد الأسباب الرئيسة الأخرى لِتقسيم كوردستان من خلال إتفاقية سايكس – بيكو وحُرمان الكورد من بناء دولة لهم. لا تزال مياه وبترول كوردستان من العوامل المهمة التي تدفع الدول الكبرى على منع تأسيس دولة كوردستان وأن يتشبث مُغتصبي كوردستان بإحتلالها الإستيطاني لها.
لعِب الدين الإسلامي دوراً محورياً في إبقاء شعب كوردستان بدون دولة خاصة به على أرضه التاريخية، حيث تغلّب شعور الإنتماء الديني على الإنتماء القومي لدى الكثير من الكورد، فنرى الكثير من القادة والعلماء والمفكرين الكورد، وضعوا كل إمكانياتهم وطاقاتهم في خدمة الشعوب التي كانت تحكم بإسم الإسلام من عربٍ وأتراكٍ وفُرسٍ، ولا يزال هذا العامل يلعب دوراً كبيراً في عرقلة إستقلال كوردستان. كما أن هذا الدين سلخ هوية وشخصية الكثير من المواطنين الكورد والأخطر أنّه إحتلّ عقولهم ونفوسهم، فقضى على الشعور القومي والوطني فيهم وسلخهم من قوميتهم وشعبهم. لنأخذ أبا مسلم الخراساني وصلاح الدين الأيوبي كمِثالَين، حيث أنّ الأول أسقط الدولة الأموية وسلّم الحُكم الى العباسيين، الذين أسسوا الدولة العباسية وأنه بدلاً من تكريمه تمّ قتله بِيَد الخليفة العباسي، أبي جعفر المنصور الذي كانت أمّه كوردية أيضاً. كان أبو مسلم بإستطاعته تأسيس دولة كوردستان على أنقاض الدولة الأموية، بدلاً من تسليم الحُكم للعباسيين، إلا أن عقيدته الدينية قادته الى ما عمله سارت به الى التهلكة. لولا صلاح الدين الأيوبي لربما كان الدين الإسلامي اليوم لا وجود له على كوكبنا الأرضي، أو في أحسن الأحوال لَكان اليوم عبارة عن دين يعتنقه عدد محدود من الناس و لَكان العرب اليوم عبارة عن شعب صغير معزول يعيش في شبه الجزيرة العربية. هذا يعني بأنه لولا صلاح الدين الأيوبي لّكانت خارطة الشرق الأوسط السياسية مختلفة تماماً عما نراها اليوم و لَكانت غالبية سكان المنطقة يدينون بالديانة المسيحية و لَإزدهرت و إنتشرت الأديان القديمة الأخرى المُسالِمة في المنطقة و بذلك كانت الشعوب غير العربية في المنطقة تحتفظ بأوطانها و هوياتها و ثقافاتها و لغاتها و معتقداتها و أديانها و تمارس طقوسها و شعائرها الدينية بِحُرّية. بدون صلاح الدين الأيوبي لَكان أحفاده اليوم لهم دولتهم المستقلة و كانوا لا يتعرضون الى الإبادة الجماعية و الأنفالات و التعريب و التتريك و التفريس و لا يكونون أهدافاً للأسلحة الكيميائية. هكذا تم إستغلال الدين الإسلامي من قِبل مُغتصِبي كوردستان، منذ ظهور هذا الدين مروراً بالأمويين و العباسيين و العثمانيين و الصفويين و إنتهاءً بالمحتلين الإسلاميين من أمثال أردوغان و الإخوان المسلمين و الإسلاميين الشيعة. هناك مَن يُبرّر مواقف هذين القائدَين الكورديين ويرون بأنّ تقييم مواقفهما يجب أن يتم من خلال مسارها التاريخي. طيّب، قبل أكثر من 2500 سنة، بعد خيانة قائد الجيش الميدي (هارپاك) الذي تسبّب في سقوط الإمبراطورية الميدية وإستلام الأخمينيين للحُكم، يوبّخه آخر ملوك الميديين (أستياگ) وهو في الأسر، ويقول لِ(هارپاك) الخائن بأنّه كان من المفروض أن يستلم هو الحُكم أو أحد الميديين، بدلاً من تسليم الحُكم للفُرس. قبل أكثر من 2500 سنة أيضاً كان الشعور القومي الفارسي قوياً للملِك الأخميني (قمبيز)، فأوصى قوّاده وخلفاءه قبل موته بأنْ يحافظوا على الحُكم الفارسي ولا يدعون الميديين أن يستعيدوا حُكمهم من جديد. إذا كان كلاً من (أستياگ) و (قمبيز) كان يتمتع بِشعورٍ قومي عالٍ قبل 2500 سنة، فكيف يتمّ تبرير أعمال كلاً من أبي مسلم الخراساني الذي عاش قبل حوالي 1250 سنة وصلاح الدين الأيوبي الذي عاش قبل 800 سنة فقط؟ إنّه تبرير مرفوض.
كما أن هناك أسباب أخرى مهمة، مثل تخلّف الشعب الكوردي وعيشه في مجتمعٍ عشائري لِحدّ الآن وإغتصاب كوردستان من قِبل عدة دول، تتعاون فيما بينها للإستمرار في إحتلال كوردستان إستيطانياً ونهب ثرواتها وتخلّف الشعوب المُحتلّة لِكوردستان وثقافتها المبنية على الغزو والعنف والإنتقام. وقوع كوردستان بين الإمبراطورية الصفوية والعثمانية خلال فترة طويلة، هو سبب آخر لِعدم ظهور دولة كوردية في المنطقة.
[1]
ئەم بابەتە بەزمانی (عربي) نووسراوە، کلیک لە ئایکۆنی بکە بۆ کردنەوەی بابەتەکە بەو زمانەی کە پێی نووسراوە!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
ئەم بابەتە 58 جار بینراوە
هاشتاگ
سەرچاوەکان
[1] ماڵپەڕ | عربي | https://www.ahewar.org/ - 15-04-2024
بابەتە پەیوەستکراوەکان: 2
ژیاننامە
ڕێکەوت و ڕووداو (کڕۆنۆلۆژیا)
زمانی بابەت: عربي
ڕۆژی دەرچوون: 10-02-2018 (6 ساڵ)
پۆلێنی ناوەڕۆک: وتار و دیمانە
پۆلێنی ناوەڕۆک: مێژوو
جۆری دۆکومێنت: زمانی یەکەم
جۆری وەشان: دیجیتاڵ
زمان - شێوەزار: عەرەبی
وڵات - هەرێم: کوردستان
تایبەتمەندییە تەکنیکییەکان
کوالیتیی بابەت: 99%
99%
ئەم بابەتە لەلایەن: ( ئاراس حسۆ )ەوە لە: 15-04-2024 تۆمارکراوە
ئەم بابەتە لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 16-04-2024 پێداچوونەوەی بۆکراوە و ئازادکراوە
ئەم بابەتە بۆ دواجار لەلایەن: ( زریان سەرچناری )ەوە لە: 15-04-2024 باشترکراوە
ناونیشانی بابەت
ئەم بابەتە بەپێی ستانداردەکانی کوردیپێدیا هێشتا ناتەواوە و پێویستیی بە داڕشتنەوەی بابەتی و زمانەوانیی زۆرتر هەیە!
ئەم بابەتە 58 جار بینراوە
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
ئارەزوو سەردار
کورتەباس
گەرمیان.. بینایەکى کەلەپوورى دۆزرایەوە
وێنە و پێناس
بازاڕی کورانی مەخموور لە هەولێر ساڵی 1984
پەرتووکخانە
پوختەی کاروباری کاتی جەنگی جیهانی لە کوردستانی جنووبی
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
ئیبراهیم ڕەئیسی
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
کورتەباس
گەرمیان..دەرکەوت شوێنەوارە کەلەپوورییە دۆزراوەکە بیرێکى ئاو بووە
ژیاننامە
خانە دارا نەباتی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
کورتەباس
پەیامێک لەبارەی حوکمی بەشداربوون لە هەڵمەتی گشتپرسی
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
شەم سامان
ژیاننامە
نیشتیمان عەبدولقادر ئەحمەد
ژیاننامە
ڕابەر فایەق مەحمود
وێنە و پێناس
زانا خەلیل و فەرهاد پیرباڵ لە کۆلێژی ئادابی زانکۆی سەڵاحەدین، هەولێر ساڵی 1995
پەرتووکخانە
مرۆڤی گێل خواردەی گورگی لەڕە!
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
پەرتووکخانە
بەهاری عەرەبی و نەورۆزی سەربەخۆیی
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
پەرتووکخانە
ئەنیمێشن سینەمای جیهان داگیر دەکات
کورتەباس
هەڤپەیڤینی کوردستان24 لەگەڵ ئێما پۆمێرۆی و ریک پۆتس لەبارەی شاندەر زێد
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
پەرتووکخانە
چەمکی شۆڕش و کۆمەڵگای کوردەواری
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
وێنە و پێناس
هەولێر ساڵی 1974
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
وێنە و پێناس
موحسین ئاوارە، نەژاد عەزیز سورمێ، محەمەدئەمین دهۆکی، کەمال میراودەلی، شێرکۆ بێکەس ساڵی 1976
ژیاننامە
کامەران پاڵانی
ژیاننامە
حسێنی پاسکیلچی
وێنە و پێناس
گۆڕەپانی پەلەوەر (مەیدانی مریشکان)ی هەولێر ساڵی 1978
کورتەباس
باڤێ نازێ.. ئەو کوردەی بە خەیاڵی سویدیییەکان کرایە بکوژی ئۆلف پاڵمە

ڕۆژەڤ
ژیاننامە
ئەحمەد کایا
15-12-2008
هاوڕێ باخەوان
ئەحمەد کایا
ژیاننامە
خەڵەف زێباری
06-10-2013
هاوڕێ باخەوان
خەڵەف زێباری
ژیاننامە
فازیل قەفتان
16-05-2019
زریان سەرچناری
فازیل قەفتان
ژیاننامە
سەبری کایا
22-05-2020
هاوڕێ باخەوان
سەبری کایا
شەهیدان
ژینا ئەمینی
17-09-2022
شەنە بەکر
ژینا ئەمینی
 چالاکییەکانی ڕۆژی
بابەتی نوێ
شوێنەکان
باشوورەی سەروو
26-05-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
بەهاری عەرەبی و نەورۆزی سەربەخۆیی
26-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
ڤیدیۆ
یەکەم ساتی دەرهێنانی نەوت لە کەرکووک لە ساڵی 1929
25-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
پەرتووکخانە
چەمکی شۆڕش و کۆمەڵگای کوردەواری
25-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
شوێنەکان
ئیرۆن
25-05-2024
کشمیر کەریم
پەرتووکخانە
پوختەی کاروباری کاتی جەنگی جیهانی لە کوردستانی جنووبی
24-05-2024
ڕاپەر عوسمان عوزێری
پەرتووکخانە
ئەنیمێشن سینەمای جیهان داگیر دەکات
22-05-2024
زریان عەلی
وێنە و پێناس
هەولێر ساڵی 1974
22-05-2024
زریان عەلی
شوێنەکان
قولیجانی سەرحەد
22-05-2024
سەریاس ئەحمەد
ژیاننامە
خانە دارا نەباتی
22-05-2024
ڕۆژگار کەرکووکی
ئامار
بابەت 519,212
وێنە 106,590
پەرتووک PDF 19,312
فایلی پەیوەندیدار 97,364
ڤیدیۆ 1,394
کوردیپێدیا پڕزانیاریترین و فرەزمانترین سەرچاوەی کوردییە!
ژیاننامە
ئارەزوو سەردار
کورتەباس
گەرمیان.. بینایەکى کەلەپوورى دۆزرایەوە
وێنە و پێناس
بازاڕی کورانی مەخموور لە هەولێر ساڵی 1984
پەرتووکخانە
پوختەی کاروباری کاتی جەنگی جیهانی لە کوردستانی جنووبی
پەرتووکخانە
سایکس-پیکۆنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
ئیبراهیم ڕەئیسی
پەرتووکخانە
سیاسەت و پلانی زمان بۆ هەرێمی کوردستان
کورتەباس
گەرمیان..دەرکەوت شوێنەوارە کەلەپوورییە دۆزراوەکە بیرێکى ئاو بووە
ژیاننامە
خانە دارا نەباتی
پەرتووکخانە
ژینانامە - وەشانی 1
کورتەباس
پەیامێک لەبارەی حوکمی بەشداربوون لە هەڵمەتی گشتپرسی
پەرتووکخانە
لۆزاننامە - وەشانی 2
پەرتووکخانە
کۆڵبەرنامە - وەشانی 1
ژیاننامە
شەم سامان
ژیاننامە
نیشتیمان عەبدولقادر ئەحمەد
ژیاننامە
ڕابەر فایەق مەحمود
وێنە و پێناس
زانا خەلیل و فەرهاد پیرباڵ لە کۆلێژی ئادابی زانکۆی سەڵاحەدین، هەولێر ساڵی 1995
پەرتووکخانە
مرۆڤی گێل خواردەی گورگی لەڕە!
ژیاننامە
سروە ساڵەیی
پەرتووکخانە
بەهاری عەرەبی و نەورۆزی سەربەخۆیی
شوێنەوار و کۆنینە
ئەشکەوتی کاڵدار
پەرتووکخانە
ئەنیمێشن سینەمای جیهان داگیر دەکات
کورتەباس
هەڤپەیڤینی کوردستان24 لەگەڵ ئێما پۆمێرۆی و ریک پۆتس لەبارەی شاندەر زێد
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای حەسەن ئاباد
شوێنەوار و کۆنینە
سیاهگل.. پەرستگەی سەردەمی ساسانییەکان
پەرتووکخانە
چەمکی شۆڕش و کۆمەڵگای کوردەواری
شوێنەوار و کۆنینە
قشڵەی قوشتەپە
شوێنەوار و کۆنینە
قەڵای نارین
وێنە و پێناس
هەولێر ساڵی 1974
ژیاننامە
مژدە عەبدولحەمید
وێنە و پێناس
موحسین ئاوارە، نەژاد عەزیز سورمێ، محەمەدئەمین دهۆکی، کەمال میراودەلی، شێرکۆ بێکەس ساڵی 1976
ژیاننامە
کامەران پاڵانی
ژیاننامە
حسێنی پاسکیلچی
وێنە و پێناس
گۆڕەپانی پەلەوەر (مەیدانی مریشکان)ی هەولێر ساڵی 1978
کورتەباس
باڤێ نازێ.. ئەو کوردەی بە خەیاڵی سویدیییەکان کرایە بکوژی ئۆلف پاڵمە

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| پەیوەندی | CSS3 | HTML5

| کاتی ئافراندنی لاپەڕە: 3.219 چرکە!