دوای ئەوەی لە ڕۆژی 30-07-2020، لەهەولێری پایتەختی هەرێمی کوردستان بەهۆی نەمانی ئۆکسجینەوە چەند توشبوویەکی کۆرۆنا گیانیان لەدەستدا و کەسوکارەکانیشیان ئەویان ڕاگەیاند: ئیدارەی نەخۆشخانەکە بەدەمیانەوە نەهاتوون، هەر ئه و ڕۆژە د.لاوەند میران بەڕێوەبەری نەخۆشخانەی ڕزگاری هەولێری تایبەت بەکۆرۆنا، لەکۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند: بەهۆی زۆری تووشبوانی کۆرۆناو ئەوانەی باری تەندروستیان ناجێگیرە، ڕۆژانە کێشەی ئۆکسجینمان هەیه و بەهۆی دواکەوتنی ئۆکسجینەوە بۆ ماوەی دوو سەعات کێشەکە دروستبووەودووپاتیشیکردەوە هیچ توشبوویەک بەهۆی نەبوونی ئۆکسجینەوە گیانی لەدەستنەداوە، بەڵکو ڕۆژانە نەخۆش لەنەخۆشخانەکە دەمرن.
بەڕێوەبەری نەخۆشخانەی ڕزگاری وتیشی: لە#سلێمانی#یەوە ئۆکسجینی شلمان بۆ دێت، بەهۆی ئەوەی ئەمڕۆ دوو سەعات دواکەوتووە، چەندین نەخۆش گیانیان لەدەستداوە، ئاشکراشیکرد: ئۆکسجین بۆ نەخۆشخانە حکومییەکان لەهەولێر نییە ئەوەش کەبۆمان دێت هی سلێمانیە.
ئیدارەی نەخۆشخانەکەش ئەوەی ڕاگەیاند: بەهۆی توڕەیی کەسوکاری نەخۆشەکان و پزیشک و کارمەندانی نەخۆشخانەکەوە، بۆ کۆنترۆڵکردنی بارودۆخی نەخۆشخانەکە داوای هاتنی هێزی زێرەڤانیان کردوه و هاتوون و دۆخەکەیان کۆنترۆڵکردوەتەوە.
هەمان ڕۆژ مەڵبەندی 3ی هەولێر ئامادەیی خۆی پیشاندا بۆ گەیاندنی 200 بوتڵی ئۆکسجین بەشێوەی بوتڵ یان بەشێوەی ئۆکسجینی شل بۆ نەخۆشخانەی ڕزگاری و تەندروستی هەولێر.
بە ڕۆژێک دوای ڕووداوەکە لەسەر فەرمانی سەرۆکی حکومەتی هەرێم بڕیاردرا بەپێکهێنانی لیژنەیەکی لێکۆڵینەوەی 5 کەسی تایبەت بە نەخۆشخانەی ڕزگاری بەمەبەستی گەیشتن بەڕاستیەکان و ئامادەکردنی ڕاپۆرتێکی تایبەت.
بەهۆی نەمانی ئۆکسجین لە نەخۆشخانەی ڕزگاری تایبەت بە چارەسەرکردنی کۆرۆنا چەندین نەخۆش کەسوکاری نەخۆشەکان ناچاربوون لە دەرەوە بە بڕێک پارەی زۆر ئۆکسجین بۆ نەخۆشەکانیان بکڕن، هاوکات مەترسی لەسەر ژیانی ئه و نەخۆشانە زۆرە کە له و نەخۆشانەیە چارەسەر وەردەگرن، بەهۆی کەمی خزمەتگوزاری و بەجۆرێک لە جۆرەکان پشتگوێخستنی خزمەتگوزارییەکان، ئهمەش لەکاتێکدایە نەخۆشخانەی تری ئەهلی پڕخزمەتگوزاری کراوەتەوه و بەرپرسان و کەسانی دەسەڵاتداو دەوڵەمەند له و نەخۆشخانە تایبەتانە چارەسەردەکرێن، بەڵام خەڵکی ئاسایی و هەژار لە نەخۆشخانەی حکومی بە دەست خراپی و نەبوونی خزمەتگوزارییە تەندروستییەکانەوە دەناڵێنن، بە تایبەت تووشبووانی کۆرۆنا کە بەوتەی د.لاوەند میران بەڕێوەبەری نەخۆشخانەی ڕزگاری هەولێری تایبەت بەکۆرۆنا بەشێکی زۆری نەخۆشەکانی ئه و نەخۆشخانەیە باری تەندروستییان ناجێگیره و ئەگەری زۆرە کە لە 90% ی ئه و نەخۆشانە گیان لەدەست بدەن.
هەرلەبارەی کەمی خزمەتگوزاری لە نەخۆشخانە حکومییەکان و نەمانی ئۆکسجین کەمبوونی پێداویستییە پزیشکییەکان، د. خاڵس قادر بەڕێوەبەری گشتی دیوان لەوەزارەتی تەندروستی هەرێم ڕایگەیاند: هەر لەسەرەتاوە لەگەڵ بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆنا و تەشەنەسەندنی مەترسییەکان لەسەر هەرێم و ناوچەکە وەزارەتی تەندورستی وەک ئەرکی خۆی دەستی کردووە بە پلانەکانی بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی پەتاکه و کۆنتڕۆڵکردنی، بەڵام لەگەڵ زیادبوونی ژمارەی تووشبووانی ڤایرۆسەکە، کەرتی تەندروستی گشتی بە تەنها واتە نەخۆشخانە حکومییەکان ناتوانن ژمارەیەکی زۆر نەخۆش بگرنە خۆیان بۆ چارەسەرکردن، بۆیە هەرلەسەرەتاوە داوامان کرد نەخۆشخانەکانی کەرتی تایبەتیش هاوکارمان بن، بەڵام هیچ نەخۆشخانەیەکی ئەهلی ئه و ئەرکەی لەگەڵ نەگرتینە ئەستۆ هەموو قورساییەکە کەوتە سەر نەخۆشخانە حکومییەکان.
راشیگەیاند: وەک کەرتی تەندروستی کە کەرتێکی گشتی و خزمەتگوزارییە، ناتوانین و بۆمان نییە هیچ هاووڵاتییەک ناچاربکەین بۆ چارەسەرکردنی پەنابەرێتە بەر نەخۆشخانەکانی کەرتی تایبەت، پێویستە لەسەر حکومەت هەموو خزمەتگوزارییەکی تەندروستی لە نەخۆشخانە حکومییەکان بۆ هاووڵاتییانی خۆی دابین بکات و ئەوە مافێکی هاووڵاتییە.
د. خاڵس قادر وتیشی: ڕاستە نەخۆشخانەیەک لە شاری هەولێر کراوەتەوە کە تایبەته و نەخۆشی کۆرۆنای تێیدا چارەسەردەکرێت، بەڵام بۆ حکومەت و هیچ کەس و لایەنێک نییە نەخۆش ناچاربکات بچێتە نەخۆشخانەی ئەهلی خۆی چارەسەربکات، کەرتی تەندروستی کەرتێکی خزمەتگوزاری گشتییه و دەبێت بۆ هەموو هاووڵاتییەک بێت بێ جیاوازی و حکومەت لەسەریەتی هەموو خزمەتگوزارییەکی تەندروستی بۆ هاوڵاتییانی دابین بکات، خۆی ئەوە مافی هەموو هاووڵاتییەکه و ئەرکێکیشە لەسەر حکومەت کە دەبێت بە باشی جێبەجێی بکات و پشتگوێی نەخات.
هەرسەربارەت بە ڕووداوی نەمانی ئۆکسجین لە نەخۆشخانەی ڕزگاری، بەڕێوەبەری گشتی دیوان لەوەزارەتی تەندروستی هەرێم ڕایگەیاند: بەهۆی بوونی قەرەباڵغی و فشارێکی زۆر لەسەر نەخۆشخانەی ڕزگاری ئه و ڕووداوە ڕوویدا، هەموومان دەزانین فشارێکی زۆر لەسەر پزیشکان و کارمەندانی تەندروستییە بەتایبەت لە ئێستادا بۆیە پێویستە حکومەت بەوریاییەوە مامەڵ بکات هەموو هەوڵەکانی خۆی بخاتەگەڕ بۆ ئەوەی سەرجەم پێداویستییە مرۆیی و لۆجستییەکان بۆ نەخۆشخانەکان دابین بکات بەتایبەت لەم بارودۆخەی ئێستادا کە ڤایرۆسی کۆرۆنا لەناودایه و زۆرترین فشار کەوتووەتە سەر کەرتی تەندروستی.
هەرله و بارەیەوە د. کامەران ڕەسوڵ قادر پزیشکی پسپۆڕی دەروونی لە هەولێر ڕایگەیاند: ڕووداوی نەمانی ئۆکسجین لە نەخۆشخانە حکومییەکان و گیان لەدەستدانی هاووڵاتییەکی زۆر به و هۆیەوە، ئەمە دەرئەنجامی بێ پلانی حکومەت و وەزارەتی تەندروستییە، کە بۆچی لەکاتێکی ئاوادا و به و شێوەیە لە نەخۆشخانەی حکومی ئۆکسجین نەمێنێ، ئێمە لە بواری تەندروستیدا کاردەکەین و ئه و پێداویستییانەی نەخۆشخانەکان دەزانین چۆنه و نرخیشیان چۆنە لە کوێ بەردەست دەبێت، وتیشی: ئاسانترین شت کە زۆر هەزانه و ئاسان دەستەبەردەبێت، ئۆکسجینە کە بڕە پارەیەکی کەمی پێویستە، حکومەت دەتوانێت ئه و پێویستییە بۆ نەخۆشخانەکان دابین بکات چۆن دەتوانێت شتی گرانترو گەورەتر بۆ نەخۆشخانەکان دابین بکات.
د. کامەران ئاماژەی بەوەشدا، کەرتی تەندروستی یەکێکە لە کەرتە هەرە گرنگەکان لە وڵاتداو پەیوەستە بە پاراستنی گیانی سەرجەم هاوڵاتییانەوە، بۆیە دەبێت حکومەت پلان و خەرجی و بودجەی تایبەتی باش و سەرجەم پێداویستییەکانی بۆ دابین بکات، بەڵام ئەوەی لەهەرێم دەبینرێت بەرای من کارەساتە، دەبوایە لەم ساتەدا کە مەترسی ڤایرۆسی کۆرۆنا لەناودایە، زیاد لە دابینکردنی پێداویستییەکان هەوڵی دابینکردنی هاندانی هەبێت بۆ پزیشکان و کارمەندانی تەندروستی کە پێشمەرگە ئاسا شەڕی کۆرۆنا دەکەن و ڕووبەڕووی ئه و ڤایرۆسە کوشندەیە دەبنەوە.
د. کامەران ڕەسوڵ ئاماژەی بەوەشدا، حکومەتی هەرێم و وەزارەتی تەندروستی بە بەرپرسی یەکەمن له و کارەسات و ڕووداوانە، بۆیە دەبێت پلانی تۆکمه و باشیان هەبێت، هەوڵی شاردنەوەی ڕاستییەکان نەدەن بە تایبەت لە شاری هەولێر، بەڵکو هەوڵی ئەوە بدەن کەموکورتییەکانیان ئاشکرابکەن تابتوانرێت چارەسەریان بۆ بدۆزرێتەوە.
وتیشی: کردنەوەی نەخۆشخانە بە ناوی ترەوە وەک کەرتی تایبەت و هەرشتێکی تر بۆ چارەسەری کۆرۆنا هەبوونیان شتێکی باشە، بەڵام نە ک لەسەرحسابی نەخۆشخانە حکومییەکان بێت، وتیشی: بردنی ئه و نەخۆشانەی کە نزیکی بەرپرسانن بۆ ئه و نەخۆشخانە تایبەتانە بەمەبەستی چارەسەرکردنیان، بۆ خۆی کارەساتێکی ترە، چونکە وێڕای دروستکردنی جیاوازی چینایەتی و خۆجیاکردنەوە، گومانی تێدا نییە پشتگوێخستنی نەخۆشخانە حکومییەکانی لێدەکەوێتەوە کە ئەوەش بۆ خۆی یەکێکی ترە لە کارەساتەکان.
وتیشی: شاردنەوەی کەموکورتییەکان هەڵەیەکی زۆر گەورەیە و هەمیشە شاردنەوەی ئەم ڕاستییانە بەمشێوەیە، ڕۆژێک دێت دەتەقێتەوه و کارەساتی لێدەکەوێتەوە.
ئاماژەی بەوەشدا، بۆ ئه و نەخۆشخانە تایبەتەی کە لە هەولێر کراوەتەوه و کەسوکارو بەرپرسانی تێدا چارەسەردەکرێ کە تووشی کۆرۆنابوون، ئێمە تائێستا ئاگاداری ئه و بابەتە نین، ئێمە بەدواداچوونی وردی بۆ دەکەین و بەهیچ شێوەیەک بێ دەنگ نابین لەبەرامبەر هەر گەندەڵی و نادادییەک کە بەرامبەر هاووڵاتییانی ئەم هەرێمە بکرێت، بەوەی نەخۆشخانەیەک تایبەت بکەیتەوە بۆ بەرپرسان و خەڵکی ئاسایی ئەم وڵاتەش لەبەر نەبونی ئۆکسجین لە نەخۆشخانە حکومییەکاندا وا بە ئاسانی گیان لەدەست بدات.[1]