Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
28-05-2024
Sara Kamela
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 518,879
Wêne 106,296
Pirtûk PDF 19,332
Faylên peywendîdar 97,310
Video 1,399
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra...
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd...
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Cih
Qamişlo
الكرد و مبادئ ويلسون
Hûnê bi rêya Kurdîpêdiya bizanin; kî!, li ku û çi heye!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0
الكرد و مبادئ ويلسون
Kurtelêkolîn

الكرد و مبادئ ويلسون
Kurtelêkolîn

الكرد و مباد.ئ ويلسون.
عبدو سيدي

في 08-01- 1918 القى الرئيس الأمريكي آنذاك توماس وودرو ويلسون خطاباً أمام الكونغرس عرف لاحقاً بمبادئ ويلسون الأربعة عشر، والتي كان من المقرر الالتزام بها في مفاوضات السلام الدولية من أجل إنهاء الحرب العالمية ، وتشير التقارير أن هذا الخطاب كان بذرة لولادة (عصبة الأمم) والتي اصبحت ( الأمم المتحدة فيما بعد)، إلا أن ما شدني في ذاك الخطاب هو ما جاء في البند الثاني عشر الذي ينص على:
ضمان سيادة الأجزاء التركية من الدولة العثمانية، وإعطاء القوميات الأخرى غير التركية والخاضعة للدولة العثمانية حق تقرير المصير !.
لا اعلم تحديداً أهمية دور الكرد في هذا الحدث الضخم والمرعب (الحرب العالمية الأولى) ولماذا تم ذكرهم في هذا البند أمام العالم وتخصيص بند كامل من هكذا مشروع عالمي لأجل حرية الشعوب الواقعة ضمن تركيا والاهتمام الأمريكي بتقرير مصيرهم، بيد أنني ومن خلال البحث لم أجد أية خطوات ترحب بهكذا موضوع إلا أنّ أغلب التقارير والمواقف التي ظهرت بعد الخطاب، تؤكد تهميش القوى الكبرى لذاك الخطاب بما فيها البند (العجيب) وكان للفرنسيين والبريطانيين شكوك حول نجاح خطة الرئيس الامريكي (هذا ما ذكرته المصادر الأمريكية).
بعد خطاب ويلسون بأيام وفي جزئية هامة من نفس الموضوع القى رئيس وزراء بريطانيا آنذاك لويد جورج خطابًا يوضح أهداف بلاده من الحرب العالمية وكان مشابهًا إلى حد ما لخطاب ويلسون بما يخص السلام والأمن العالمي، وحول مسألة تركيا والشعوب القاطنة تحت سلطتها، تفادى جورج لويد مسألة حق تقرير المصير واكتفى بتقديم اقتراح تدفع أنقرة بعض التعويضات للمواطنين غير الأتراك في الدولة العثمانية. وبقي الموقف البريطاني غامضاً حول أسباب تلك التعويضات أو تسمية الشعوب المستحقة لتلك التعويضات.
بالعودة إلى النقطة الأساسية لم يحدد الرئيس ويلسون في خطابه الشعوب التي، المستحقة حق تقرير المصير، وأيضاً لم يضع أي خطة حول كيفية تحقيق ذلك البند (المفاجئ)، خاصة أن التواصل الأمريكي مع شعوب المنطقة وقتها لم يرتق بعد لمستوى الدفاع عنها ودعوة حق تقرير مصيرها، ذاك الحق الذي من شأنه تحريرالشعوب كافة التي لاقت أشد المظالم من تركيا العثمانية على مدار سنوات طويلة.
إن كل ما أمكنني من الحصول عليه أمام هذه الأفكار والأسئلة هو أنه من أجل وضع خريطة لمبادئ ويلسون، تشكلت لجنة سرية أميركية أكاديمية باسم (لجنة التحقيق) ومقرها الرئيسي في نيويورك. وتم إدراج اسم أكثر من 150 عالم في مجالات متنوعة، إلا أن أغلبهم لم يكن متخصصاً بشوؤن الشرق الأوسط بشكل كافٍ، كما لم يكن هناك وجود يذكر لكردستان والشعب الكردي في نقاشات تلك اللجنة حسب نتاج دراساتهم، يبدو أنهم كانوا بعيدين عن الكرد ثقافياً وجغرافياً وسياسياً.
من المعلوم أن تركيا العثمانية كانت تسيطر على ثلاث أجزاء من أراضي كردستان ( شمال العراق، شمال سوريا، جنوب تركيا) وفكرة التبني الأمريكي لمسألة حق تقرير المصير لشعوب المنطقة وفرضها على تركيا يشكل فرصة لتوحيد هذه الاقسام التي تجزأت في العصر الحديث على يد حلفاء ويلسون .
لا أريد أن أسمي البند الثاني عشر (ببند الفتنة) بين الشعوب رغم صدقية التسمية إلى حد كبير ، لكن يشير الوجه الحقيقي في ذاك البند أنه لم يتم تنفيذ أية خطوات بالمطلق بل تم تهميشها سواء من الجانب الغربي الاستعماري او الدولة التركية (الوليدة ) او حتى من الجانب الكردي الذي لم يكلف نفسه عناء الاستفسار والمتابعة لهذه النقطة التي جاءت كفرصة من الرئيس الأمريكي وبدعم الكونغرس.
من المعروف أن الغرب لا يبني سياسته على أساس العواطف، لكن من المحزن أنه وبعد مرور 106 عاماً على خطاب ويلسون وربما قبله، كان هناك إدراك غربي تام حول اضطهاد تركيا لشعوب المنطقة وحقوق تلك الشعوب، ورغم كل المظالم لم تتجرأ أميركا وبريطانيا يوماً التخلي عن تركيا لأي سبب ، ولم تبادر الدولتان باتخاذ خطوات عن حق تقرير المصير المزعوم، بيد أنهما أعادا الحديث عنه في ميثاق حلف شمال الاطلسي (ناتو) والذي اعدته أمريكا وبريطانيا عام 1941 واتفق الطرفان في ذاك الميثاق على عدم إحداث تغيرات اقليمية ضد رغبات الشعوب، وبقي ذلك الميثاق منسياً خاصة بعد انضمام تركيا لذاك الحلف عام 1952 .
يطرح الغرب مراراً فكرة تقرير المصير على أنه حق، وعلى العكس من ذلك يتم تهميش أو إعاقة ذاك الحق، كما حصل أيام الاستفتاء الذي أقيم في كردستان العراق في أيلول 2017، ورغم التغييرات القائمة في الشرق الأوسط والاهتمام الذي تتلقاها القوى الكردية سياسياً وعسكرياً منذ خطاب ويلسون وحتى الوقت الحالي فإن الميول الغربية تدور دون تحقيق ذاك الحق. و إن لم يتخل الكرد عن حق تقرير المصير، إلا أنّ مشاركة الكرد خريطة أربع دول ليست على وفاق مع القوى الغربية من شأنه إجهاض أي فكرة تمهد لحق تقرير المصير بدون غطاء وخطوات غربية جدية، عدا ذلك لا يرتجى من الواقع شيئاً حتى لو عاد ويلسون من قبره.
[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 212 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | https://medaratkurd.com/ 14-01-2024
Faylên peywendîdar: 1
Gotarên Girêdayî: 2
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 14-01-2024 (0 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Doza Kurd
Kategorîya Naverokê: Ramiyarî
Welat- Herêm: Amerîka
Welat- Herêm: United Kingdom
Welat- Herêm: Kurdistan
Welat- Herêm: Tirkiya
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Burhan Sönmez ) li: 14-01-2024 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 15-01-2024 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( ڕۆژگار کەرکووکی ) ve li ser 18-05-2024 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 212 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Jiyaname
Kerim Avşar
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
Lenînîsm
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
RONÎ WAR
Cihên arkeolojîk
Temteman
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Jiyaname
Viyan hesen
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Jiyaname
Ferhad Merdê
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper

Rast
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
05-05-2024
Aras Hiso
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
Kurtelêkolîn
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
05-05-2024
Aras Hiso
Xişr û bedewiyên jinên Kurd li ber çavên geştyarên bîhanî
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
19-05-2024
Sara Kamela
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
MEDRESEYA QUBAHAN
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Qamişlo
Babetên nû
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
28-05-2024
Sara Kamela
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
19-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Lenînîsm
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
Felsefeya marks
15-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
07-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
01-05-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
6 STÛNÊN ZIMAN Û ZIMANNASIYA KURDÎ
01-05-2024
Burhan Sönmez
Pirtûkxane
Felsefekirin û zarok
29-04-2024
Sara Kamela
Jimare
Babet 518,879
Wêne 106,296
Pirtûk PDF 19,332
Faylên peywendîdar 97,310
Video 1,399
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Kurtelêkolîn
Pirên pêwendiya di navbera Başûr û Rojhilat û nebûna baweriyê
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Jiyaname
KUBRA XUDO
Pirtûkxane
ZÎMANÊ DUYEM
Jiyaname
Kerim Avşar
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Wêne û şirove
Ev wêne di sala 1973 an de li Qelqeliyê ya ser bi Wanê ve kişandiye
Jiyaname
AYNUR ARAS
Pirtûkxane
Lenînîsm
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Jiyaname
RONÎ WAR
Cihên arkeolojîk
Temteman
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Kurtelêkolîn
Xebateke kesk di rêya Kurdistanê de Êko-nasyonalîzma Şerîf Bacwer û hevalên wî
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Kurtelêkolîn
Mezopotamya û şaristaniyetek bo hemû mirovahiyê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 41
Jiyaname
Viyan hesen
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Kurtelêkolîn
RÊBERA HÎNKIRINA KURDÎ
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Kurtelêkolîn
Gelo pirsa Kurd, pirsek navdewletiye?
Jiyaname
Ferhad Merdê
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Cihên arkeolojîk
Dalamper

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.5
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.187 çirke!