Pirtûkxane Pirtûkxane
Lêgerîn

Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!


Vebijêrkên Lêgerînê





Lêgerîna pêşketî      Kilaviya


Lêgerîn
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina babetê
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Alav
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
Ziman
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Hesabê min
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
Lêgerîn Tomarkirina babetê Alav Ziman Hesabê min
Lêgerîna pêşketî
Pirtûkxane
Navên kurdî
Kronolojiya bûyeran
Çavkanî - Jêder
Çîrok
Berhevokên bikarhêner
Çalakî
Çawa lê bigerim?
Belavokên Kurdîpêdiya
Video
Sinifandin
Babeta têkilhev!
Tomarkirina Babetê nû
Wêneyekê rêke
Rapirsî
Nêrîna we
Peywendî
Kurdîpîdiya pêdivî bi çi zaniyariyane!
Standard
Mercên Bikaranînê
Kalîteya babetê
Em kî ne
Arşîvnasên Kurdipedia
Gotarên li ser me!
Kurdîpîdiyayê bike di malperê xuda
Tomarkirin / Vemirandina îmêlî
Amarên mêhvana
Amara babetan
Wergêrê funta
Salname - Veguherîner
Kontrola rastnivîsê
Ziman û zaravayên malperan
Kilaviya
Girêdanên bikêrhatî
Berfirehkirina Kurdîpêdiya ji bo Google Chrome
Kurabiye
کوردیی ناوەڕاست
کرمانجی - کوردیی سەروو
Kurmancî - Kurdîy Serû
هەورامی
Zazakî
English
Française
Deutsch
عربي
فارسی
Türkçe
Nederlands
Svenska
Español
Italiano
עברית
Pусский
Norsk
日本人
中国的
Հայերեն
Ελληνική
لەکی
Azərbaycanca
Çûna jûr
Hevkarî û alîkarî
Şîfre ji bîr kir!
        
 kurdipedia.org 2008 - 2024
 Em kî ne
 Babeta têkilhev!
 Mercên Bikaranînê
 Arşîvnasên Kurdipedia
 Nêrîna we
 Berhevokên bikarhêner
 Kronolojiya bûyeran
 Çalakî - Kurdipedia
 Alîkarî
Babetên nû
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
07-06-2024
Sara Kamela
Partî û rêxistin
Xoybûn
04-06-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Şukrî Muhemmed Sekban
04-06-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Pêşewa Qazî Mihemed, tevî çend serkirdeyên Komara Mahabadê, 1946
02-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Sê şehîd ji kesayetiyên navdar ên Komara Mehabadê Qadî Mihemed, Seyf Qadî û Sadrî Qadî
02-06-2024
Aras Hiso
Cih
Qumlix
02-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
01-06-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
28-05-2024
Sara Kamela
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 518,498
Wêne 105,504
Pirtûk PDF 19,430
Faylên peywendîdar 97,453
Video 1,394
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra...
Cih
Qamişlo
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI ...
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi...
الكورد الفيلية بين ماضيها وحاضرها ( 1 )
Kurdîpêdiya derfetên (mafê gihandina agahiyên giştî) ji bo her mirovekî kurd vedike!
Pol, Kom: Kurtelêkolîn | Zimanê babetî: عربي
Par-kirin
Facebook0
Twitter0
Telegram0
LinkedIn0
WhatsApp0
Viber0
SMS0
Facebook Messenger0
E-Mail0
Copy Link0
Nirxandina Gotarê
Bêkêmasî
Gelek başe
Navîn
Xirap nîne
Xirap
Li Koleksîyana min zêde bike
Raya xwe li ser vî babetî binivîsin!
Dîroka babetê
Metadata
RSS
Li googlê li wêneyan girêdayî bigere!
Li ser babeta hilbijartî li Google bigerin!
کوردیی ناوەڕاست0
Kurmancî - Kurdîy Serû0
English0
فارسی0
Türkçe0
עברית0
Deutsch0
Español0
Française0
Italiano0
Nederlands0
Svenska0
Ελληνική0
Azərbaycanca0
Fins0
Norsk0
Pусский0
Հայերեն0
中国的0
日本人0

محمود الوندي

محمود الوندي
محمود الوندي
تحتوي هذه الدراسة المختصرة والموجزة حول تأريخ الكورد الفيلية في الماضي بغية أعطاء فكرة للقارئ الكريم بشكل موضوعي بعد أستيعانتي بكتب التأريخ وبعض المقالات عن سبب أضطهادهم من قبل الحكومات المتعاقبة دست على الحكم في العراق ، والظلم والأجحاف الكبير الذي لحق بهم في التأريخ الحديث ، وما هي دورهم في الحركة الوطنية العراقية والكوردستانية منذ الحرب العالمية الثانية ، وكذلك دعمهم للتنظيمات الإسلامية السياسية منذ بداية تشكيلها ضمن إطارها الوطني العراقي العام ، وأبعادها القومية الكوردية والمذهبية الشيعية ، وما وضعهم الأقتصادي والأجتماعي الحالي داخل المجتمع العراقي ومقارنة مع وضعهم السابق ، ونتسأل ماذا قدمت لهم الحكومة التي تلت السقوط لهذه الشريحة ؟ وماهي مستحقاتهم آلآن في الحكومة الجديدة ؟ وما السبب لحد الآن عدم تمكنها تلبية مطالبهم المشروعة ؟ ولماذا لم تعيد لهم كامل حقوقهم وعلى رأسها حقهم في المواطنة ؟ يجب وضع الحلول الجذرية لهذه المشاكل والمعاناة الطويلة ، وإصدار قرارات سياسية محكمة من الحكومة العراقية والبرلمان العراقي بسن قانون جديد من قبلهم ليكون حد نهائي لمعاناتهم وآلامهم وحلاً نهائياً لقضاياهم .

تأريخ الكورد الفيلية :

لقد أثبتت الدراسات التأريخية والتقنيات الأثرية على أن أقدم الأقوام البشرية التي سكنت في المناطق المحصورة بين شرق دجلة وجهتي جبال زاكورس المتاخمة للحدود العراقية الإيرانية هم الكورد الفيلية ، وحكموا ولاتهم المنطقة أكثر من 331 سنة وكانت عاصمتهم تقع في المنطقة الكميت ضمن محافظة نيسان ، حيث يعود تأريخ سكناهم في هذه المناطق الى أكثر من 5 ألاف عام ، وكانوا مصدراً رئيسياً لصناعة آلات حديدية ونحاسية الى بلاد ما بين النهرين والى بلاد الفرس ، أضافة الى الزراعة وتربية الحيوانات ، ونشأت عليها أقدم الشرائع في حينها وإنتعشت الحركة الثقافية وإزدهرت النهضة العمرانية في ظل حكمهم بسبب نشاطهم العقلي وجهدهم البدني ، يشهد التأريخ بحق هذه الشريحة الكوردية على إنسانيتها وقدرتها وتصميمها الجبارة في بناء صرح الإنسانية وتشييد الحضارات البشرية منذ فجره ، وكانوا من الرواد الأوائل في بناء صروح الحضارات الإنسانية من خلال المسيرة التأريخية ، وينحدر الكورد الفيلية من عشائر معروفة مثل عشيرة الجيروان والملكشاهي والكولكولي والشيروان والزركوش والقطبي والشوهان وهناك عشائر كوردية اخرى ، الأصل الحقيقي للكورد الفيلية يعود الى الشعب اللوري هو جزء من الأمة الكوردية ، وتنتمي أغلبهم الى مذهب أهل البيت وهو المذهب الشيعي . يذكر العديد من المؤرخين بأن الشعب اللوري من بقايا العلاميين أو الكوتيين حيث تنتشر هذه الشريحة الكوردية في مدينة بغداد وفي المناطق الوسطى والجنوبية من العراق ( من خانقين شمالاً الى الكوت والعمارة جنوباً ، وغيرها من المدن العراقية بمحاذات حدود العراقية الإيرانية) . ولهم لهجتهم الخاصة المشتقة من اللغة الكوردية ، بل أنها الأساس الحقيقي لللغة الكوردية . أما مدلول كلمة الفيلي حسب تعريف العلماء تعني انها الرجولة والشجاعة النادرة والغيرة والأنسانية .

نجح الكورد الفيلية في الاندماج منذ ألاف السنين بالمجتمع العربي العراقي على نحو متكامل أجتماعياً وأقتصادياً وثقافياً وسياسياً ، دون أن يفقدوا حسهم بالانتماء القومي الى الأمة الكوردية وحافظوا على لهجتهم الكوردية اللورية ، شأنهم شأن العديد من الأقليات القومية والدينية الصغيرة ، كما حافظوا على تقاليدهم المذهبية ، والمعروف عن الكورد الفيلية أنهم أناس مسالمين ومحبين الى الخير والعمل الإنساني ، كما نجحوا في أمتهان العمل التجاري والصناعي والزراعي لأنهم تميزوا بوفاء وأحترام المواثيق والصدق والامانة في نشاطاتهم التجارية والأقتصادية ، وبرزت أسماء متميزة من بينهم في ميدان الحركة الوطنية العراقية والكوردستانية ، وتأريخ العراق السياسي عموماُ من خلال نشاطهم الوطني العراقي ضمن صفوف الحركة الكوردية التحررية وضمن صفوف الحزب الشيوعي العراقي والحركات السياسية الاخرى ، و ظهرت أسماء لامعة في ميدان الثقافة العراقية وفي ميدان الفن والرياضة الى جانب التجار المعروفين في الميدان الاقنصادي ، بالإضافة الى المئات من شهداء الكورد الفيلية الذين ضحوا في سبيل الوطن والشعب داخل السجون والمعتقلات الأنظمة السابقة وفي الأقبيتهم وأختلط دمائهم بدماء أبناء العراقيين الشرفاء الذين لم يرضخوا يوماً الى الحكام الطغاة ، وهناك أمثلة الكثيرة سوف نذكرها في الأجزاء القادمة ، كما ضحوا وأستشهدوا دفاعاً عن الشعب الكوردي فوق قمم جبال كوردستان ووديانها ، لا يسعنا ذكرها وإذا أردنا ذكر فالقائمة تطول ، لأن لهم تحت كل شجرة وصخرة جندي مجهول ، وفي كل سجن سفيراً لهم .

كان الكورد الفيلية ضحية التخطيط الأنتقالي للحدود الفارسية والعثمانية في وقتها لأنها تسكن في المناطق الحدودية بين العراق وإيران كما أشرنا اليها ، وأصبحت مناطقهم أرض صراع بين الدولتين حتى العقدين الأخرين من القرن الماضي ، أستمرت هذه الحالة بعد سقوط العثمانيين ، وأخرها كانت الحرب الايرانية - العراقية التي أستمرت ثمانية أعوام في القرن الماضي التي دفعت جميع المدن التي تسكنها الكورد الفيلية أهلها وبنيتها التحتية ثمناً باهضاً طيلة سنوات الحرب المدمرة ، حيث القصف العشوائي والتدمير اليومي الذي أصاب البشر والحجر والبساتين وكل شيء حي .

المصادر

الباحثة الألمانية باريار غوتمان : لورستان الغارقة في القدم
المستشرق هول : تأريخ الشرق الأدنى القديم
مؤسسة شفق للثقافة والاعلام للكورد الفيليين.[1]
Ev babet bi zimana (عربي) hatiye nvîsandin, klîk li aykona bike ji bu vekirina vî babetî bi vî zimana ku pî hatiye nvîsandin!
دون هذا السجل بلغة (عربي)، انقر علی ايقونة لفتح السجل باللغة المدونة!
Ev babet 1,187 car hatiye dîtin
Haştag
Çavkanî - Jêder
[1] Mallper | عربي | akhbaar.org 14-10-2007
Gotarên Girêdayî: 107
Dîrok & bûyer
Kurtelêkolîn
Pol, Kom: Kurtelêkolîn
Zimanê babetî: عربي
Dîroka weşanê: 14-10-2007 (17 Sal)
Cureya belgeyê: Zimanî yekem
Cureya Weşanê: Born-digital
Kategorîya Naverokê: Dîrok
Welat- Herêm: Başûrê Kurdistan
Ziman - Şêwezar: Erebî
Meta daneya teknîkî
Kalîteya babetê: 99%
99%
Ev babet ji aliyê: ( Hejar Kamela ) li: 14-03-2023 hatiye tomarkirin
Ev gotar ji hêla ( Ziryan Serçinarî ) ve li ser 19-03-2023 hate nirxandin û weşandin
Ev gotar vê dawiyê ji hêla ( Hejar Kamela ) ve li ser 19-03-2023 hate nûve kirin
Navnîşana babetê
Ev babet li gorî Standardya Kurdîpêdiya bi dawî nebûye, pêwîstiya babetê bi lêvegereke dariştinî û rêzimanî heye!
Ev babet 1,187 car hatiye dîtin
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Ferhad Merdê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Encamnameya Hefteya Wêjeyî ya sala 2024 an li bajarî Dêrikê
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
Kurtelêkolîn
Wergêra mirovê Kurd an wergêra dirûşma Kurdî
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Pirtûkxane
Lenînîsm
Jiyaname
Kerim Avşar
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Viyan hesen
Kurtelêkolîn
Hevberkirina şaş a du kesayetiyên Kurd di pirtûka Jinên Navdar ên Kurd de
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Jiyaname
RONÎ WAR

Rast
Kurtelêkolîn
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
05-05-2024
Aras Hiso
Çêkirina tevnan di Kelepûra Kobaniyê de
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Qamişlo
Kurtelêkolîn
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
30-05-2024
Sara Kamela
DESTPÊKA ROMANA KURDÎ
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
30-05-2024
Sara Kamela
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
01-06-2024
Sara Kamela
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Babetên nû
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
07-06-2024
Sara Kamela
Partî û rêxistin
Xoybûn
04-06-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Şukrî Muhemmed Sekban
04-06-2024
Burhan Sönmez
Wêne û şirove
Pêşewa Qazî Mihemed, tevî çend serkirdeyên Komara Mahabadê, 1946
02-06-2024
Aras Hiso
Wêne û şirove
Sê şehîd ji kesayetiyên navdar ên Komara Mehabadê Qadî Mihemed, Seyf Qadî û Sadrî Qadî
02-06-2024
Aras Hiso
Cih
Qumlix
02-06-2024
Aras Hiso
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
01-06-2024
Sara Kamela
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
28-05-2024
Sara Kamela
Cih
Qamişlo
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jiyaname
Ferhad Merdê
25-05-2024
Burhan Sönmez
Jimare
Babet 518,498
Wêne 105,504
Pirtûk PDF 19,430
Faylên peywendîdar 97,453
Video 1,394
Kurdîpîdiya berfrehtirîn jêderê zaniyariyên Kurdîye!
Jiyaname
KUBRA XUDO
Wêne û şirove
Ji xanên bajarê Silêmaniyê
Jiyaname
Elî Îlmî Fanîzade
Jiyaname
Ferhad Merdê
Cihên arkeolojîk
Kereftû
Wêne û şirove
MEDRESEYA QUBAHAN
Cihên arkeolojîk
Qoşliyê
Kurtelêkolîn
Yekemîn rasthatina min a bi Bedîuzzeman û şopînerên wî re
Jiyaname
İbrahim Güçlü
Jiyaname
AYNUR ARAS
Kurtelêkolîn
Encamnameya Hefteya Wêjeyî ya sala 2024 an li bajarî Dêrikê
Wêne û şirove
Bav û diya nivîskar: Wezîrê Eşo, Tbîlîsî 1930
Pirtûkxane
Felsefeya presokratîk
Kurtelêkolîn
Wergêra mirovê Kurd an wergêra dirûşma Kurdî
Cihên arkeolojîk
Dalamper
Wêne û şirove
Kurdên gundê Meydan Ekbezê, Çiyayê Kurmênc- Efrînê
Pirtûkxane
NÎQAŞÊN FELSEFEYÊ 42
Pirtûkxane
Lenînîsm
Jiyaname
Kerim Avşar
Kurtelêkolîn
JI MEKANÊ SIRGÛNÎYÊ BER BI CIHÊ NASNAMEYÊ VE: TEMSÎLÊN WÊJEYÎ YÊN BAJARÊ AMEDÊ DI WÊJEYA KURDÎ YA NÛJEN DE
Pirtûkxane
LI TIRKIYEYÊ LÊGERÎNEKE HEQÎQETÊ YA AŞTIYANE Û RARÛBÛNA BI NIJADPERESTIYÊ RE
Wêne û şirove
Serokên çend eşîrên kurdan, 1898
Jiyaname
Dîlan Yeşilgöz-Zegerius
Cihên arkeolojîk
Temteman
Jiyaname
Viyan hesen
Kurtelêkolîn
Hevberkirina şaş a du kesayetiyên Kurd di pirtûka Jinên Navdar ên Kurd de
Jiyaname
Firîca Hecî Cewarî
Cihên arkeolojîk
Mezarê Padîşehê Kurd ê Mîdî (Kî Xosraw- Kawa) 632-585 BZ
Pirtûkxane
Felsefeya marks
Jiyaname
RONÎ WAR
Dosya
Pend û gotin - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Pend û gotin - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Peyv & Hevok - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Bakûrê Kurdistan Peyv & Hevok - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Belgename - Şêweya belgeyê - Dîjîtal Belgename - Welat- Herêm - Rojawa Kurdistan Belgename - Ziman - Şêwezar - Kurdî Kurmancî Bakûr - T. Latîn Belgename - Bajêr - Efrîn Belgename - Zimanê eslî - Erebî

Kurdipedia.org (2008 - 2024) version: 15.58
| Peywendî | CSS3 | HTML5

| Dema çêkirina rûpelê: 0.719 çirke!